Με εμπορικές πολιτικές που φέρνουν βραχυπρόθεσμα υψηλά οφέλη αλλά με τεράστιο μακροπρόθεσμο κόστος ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump κινδυνεύει να κάνει την Αμερική, Αργεντινή
Η Αργεντινή ήταν μια από τις πλουσιότερες οικονομίες του κόσμου στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, αλλά στη συνέχεια έγινε ένα ιστορικό προηγούμενο για το πώς μια πλούσια χώρα μπορεί να χάσει το δρόμο της.
Με εμπορικές πολιτικές που φέρνουν βραχυπρόθεσμα υψηλά οφέλη αλλά με τεράστιο μακροπρόθεσμο κόστος ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump κινδυνεύει να βάλει την Αμερική σε παρόμοιο δρόμο, ο Kaushik Basu, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, Αναλυτής του ινστιτούτου Brookings και πρώην επικεφαλής Οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Από το καλοκαίρι και μετά υπάρχει όλο και πιο έντονη η πεποίθηση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες οδεύουν προς μια ύφεση, πιθανώς πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2020.
Τα τρέχοντα οικονομικά δεδομένα και οι στατιστικές τάσεις δείχνουν ότι πολλά τμήματα της αμερικανικής οικονομίας υφίστανται πιέσεις.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Basu, η ύφεση δεν είναι κοντά.
Άλλος κίνδυνος ελλοχεύει.
Ο πραγματικός κίνδυνος για την Αμερική, είναι πιο σοβαρός και περιγράφεται καλύτερα ως ο κίνδυνος της Αργεντινής.
Κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, η Αργεντινή ήταν μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο.
Είχε επίσης μια εισροή ταλέντων – εξειδικευμένων στελεχών, με περισσότερους μετανάστες κατά κεφαλήν από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Ως αποτέλεσμα, η Αργεντινή ήταν μεταξύ των δέκα πλουσιότερων χωρών του κόσμου, μπροστά από τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Όλα αυτά άλλαξαν το 1930, με to στρατιωτικό πραξικόπημα του υπολοχαγού José Félix Uriburu.
Κατά τα επόμενα χρόνια, εν μέσω αυξανόμενου δεξιού υπερ-εθνικισμού, η μετανάστευση υποχώρησε και οι δασμολογικοί πόλεμοι άρχισαν.
Μεταξύ του 1930 και του 1933, η χώρα σχεδόν διπλασίασε τους μέσους δασμούς στις εισαγωγές της.
Αυτό που ακολούθησε δεν ήταν τόσο μια ύφεση όσο μια επιβράδυνση σε πολύ αργή κίνηση, οι ουλές της οποίας είναι εμφανείς ακόμα και σήμερα.
Η Αργεντινή έγινε λοιπόν ένα παγκόσμιο ιστορικό προηγούμενο για το πώς μια πλούσια χώρα μπορεί από την κορυφή να οδηγηθεί στην πτώση.
Η αμερικανική οικονομία παραμένει κυρίαρχη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αλλά δεν έχουμε, δει τις ΗΠΑ ποτέ τόσο πολωμένες όπως είναι σήμερα.
Παρακολουθώντας αυτή την καθοδική σπείρα, «το μυαλό μου», γράφει ο Basu, «πηγαίνει 25 χρόνια πίσω, στο 1994, όταν μετακόμισα με την οικογένειά μου από την Ινδία στις ΗΠΑ.
Η γυναίκα μου και εγώ ανησυχούσαμε για το πώς θα εντασσόμασταν σε μια νέα κοινωνία και ξένη κουλτούρα και αν τα παιδιά μας θα γίνονταν δεκτά στα νέα τους σχολεία.
Σιγουρευτήκαμε σχετικά νωρίς.
Νέοι και πρόθυμοι για κάθε εξερεύνηση, είδαμε μια ανακοίνωση για ένα μουσικό φεστιβάλ στην τοπική εφημερίδα και βγήκαμε στο κέντρο της Ιθάκης για να συμμετάσχουμε.
Σύντομα αντιληφθήκαμε ότι είχαμε κάνει λάθος καθώς αυτό το φεστιβάλ ήταν ουσιαστικά μια συγκέντρωση για ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
Ξεχωρίσαμε σαν την «μύγα μες στο γάλα», πατέρας, μητέρα, γιος και κόρη.
Δεν υπήρχε κανένας τρόπος να προσποιούμαστε ότι είμαστε σαν όλους τους άλλους.
Όμως μια έκπληξη μας περίμενε, καθώς βλέποντας την ορατή αμηχανία μας, οι άνθρωποι ήρθαν σε μας, γελώντας και κουβεντιάζοντας με τα παιδιά.
Ήταν υπέροχο να συνειδητοποιούμε ότι βρισκόμαστε σε μια ανοιχτή, ανεκτική κοινωνία».
Τι συνέβη στην Αμερική εδώ και 25 χρόνια;
Στο επίπεδο της ατομικής συμπεριφοράς, τίποτα.
Η χώρα είναι ακριβώς η ίδια: ανοικτή, αστική και ευγενική.
Το βλέπετε αυτό όταν συζητάτε με τους οδηγούς της Uber, τους σερβιτόρους στις καφετέριες και τους πωλητές στους δρόμους παντού.
Είναι προφανές ότι οι Αμερικανοί ακολουθούν ενστικτωδώς αυτό που συνέστησε κάποτε ο οικονομολόγος Paul Samuelson: υπάρχουν κοινωνικές καταστάσεις στις οποίες κανείς δεν πρέπει να μιλάει σαν να δίνει ένορκη κατάθεση.
Αυτό που έχει αλλάξει είναι η πολιτική.
Ο λόγος για τον οποίο οι απλοί Αμερικανοί - όχι οι περισσότεροι - υποστηρίζουν τον Πρόεδρο Donald Trump, ο οποίος, αντίθετα από αυτούς, φαίνεται να έχει ελάχιστο ενδιαφέρον για καλοσύνη, ευγένεια και ενσυναίσθηση και μικρή ανησυχία για τους περιθωριοποιημένους και τους διαφορετικούς.
Για να κατανοήσουμε τη δημοτικότητα του Trump, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο κόσμος περνάει από μια τεχνολογική επανάσταση όπως αυτή που βίωσε ο κόσμος στη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης.
Για τον απλό εργάτη, η ζωή έχει γίνει πιο δύσκολη.
Οι θέσεις εργασίας είναι σπάνιες, η αμοιβή είναι φτωχή και τα οφέλη είναι αμελητέα.
Το ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ είναι χαμηλό γιατί πολλοί άνθρωποι είναι απογοητευμένοι να ψάξουν για δουλειά.
Σχετικά με τον ορισμό της ανεργίας από τον οικονομολόγο, οι χωρίς εργασία και οι αναζητώντες εργασία, δεν περιλαμβάνονται στη λίστα των ανέργων, όπως και οι άστεγοι στους δρόμους των αμερικανικών πόλεων που δεν λογίζονται ως άνεργοι.
Σε οικονομικά δυσχερείς περιόδους όπως αυτές, οι άνθρωποι αναζητούν ισχυρούς ηγέτες με την ελπίδα ότι θα προωθήσουν τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις.
Στις ΗΠΑ, ο Trump προωθεί πολιτικές που παρέχουν ένα βραχυπρόθεσμο οικονομικό υψηλό με τεράστιο μακροπρόθεσμο κόστος.
Οι περικοπές φόρων για τους πλούσιους, για παράδειγμα, μπορούν προσωρινά να αυξήσουν τη ζήτηση και, κατά συνέπεια, την παραγωγή.
Αλλά μακροπρόθεσμα, οι δημοσιονομικές πιέσεις που προκαλούνται από τις περικοπές θα αντισταθμίσουν αυτό το αποτέλεσμα.
Η επιμονή του Trump για χαμηλά ή και αρνητικά επιτόκια λειτουργεί κατά τον ίδιο τρόπο.
Αρχικά, οι χαμηλοί συντελεστές αυξάνουν τη ζήτηση, επειδή οι άνθρωποι έχουν λιγότερα κίνητρα για εξοικονόμηση.
Αλλά όταν επιμένουν τα χαμηλά επιτόκια, οι άνθρωποι ανησυχούν για το να έχουν αρκετά χρήματα για συνταξιοδότηση.
Αυτό τους ωθεί να εξοικονομούν/αποθηκεύουν περισσότερα χρήματα, οπότε η κατανάλωση μειώνεται.
Επιπλέον, όταν ένα σύμπλεγμα χωρών συγκρατεί τα επιτόκια, το πρώτο που θα αυξήσει τα επιτόκια θα αντιμετωπίσει την ανατίμηση του νομίσματος και την επιβράδυνση των εξαγωγών.
Ως αποτέλεσμα, κανείς δεν κινείται, και όλα τα αλιεύονται στην παγίδα χαμηλών επιτοκίων.
Οι ΗΠΑ κατέκτησαν την παγκόσμια ηγετική θέση τους παγκόσμια αντιστεκόμενες σε τέτοιες κοντόφθαλμες πολιτικές.
Θα είναι ατυχές αν αλλάξει τώρα η πορεία.
Τέλος, υποστηρίζοντας το φόβο των μεταναστών και των αλλοδαπών, ο Trump ενθαρρύνει κάτι ξένο προς την αμερικανική κοινωνία και, όπως οι ηγέτες της Αργεντινής στη δεκαετία του 1930, υπονομεύει τη βάση της επιτυχίας της χώρας.
Σε ένα σημείο καμπής όπως τώρα, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ποιες πολιτικές θα λειτουργήσουν.
Αλλά είναι σημαντικό να αποφευχθούν τα προφανή λάθη.
Η διασφάλιση είναι να έχουμε ηγέτες με την «ηθική πρόθεση», την επιθυμία να πράττουν το βέλτιστο με συμπόνια για τους απλούς ανθρώπους, την αναγνώριση της ανάγκης να βοηθήσουμε όσους χρειάζονται περισσότερη βοήθεια, την ενσυναίσθηση για τον άλλο.
Δυστυχώς, ο Trump φαίνεται να πέφτει εκτός αυτής της κατηγορίας και δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι λίγοι παγκόσμιοι ηγέτες επιδιώκουν να συμμαχήσουν μαζί του.
Θα είναι μια τραγωδία, όχι μόνο για την Αμερική, αλλά για τον κόσμο, εάν οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να επιμένουν σε πολιτικές που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο να γίνουν Αργεντινή.
www.bankingnews.gr
Με εμπορικές πολιτικές που φέρνουν βραχυπρόθεσμα υψηλά οφέλη αλλά με τεράστιο μακροπρόθεσμο κόστος ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump κινδυνεύει να βάλει την Αμερική σε παρόμοιο δρόμο, ο Kaushik Basu, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, Αναλυτής του ινστιτούτου Brookings και πρώην επικεφαλής Οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Από το καλοκαίρι και μετά υπάρχει όλο και πιο έντονη η πεποίθηση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες οδεύουν προς μια ύφεση, πιθανώς πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2020.
Τα τρέχοντα οικονομικά δεδομένα και οι στατιστικές τάσεις δείχνουν ότι πολλά τμήματα της αμερικανικής οικονομίας υφίστανται πιέσεις.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Basu, η ύφεση δεν είναι κοντά.
Άλλος κίνδυνος ελλοχεύει.
Ο πραγματικός κίνδυνος για την Αμερική, είναι πιο σοβαρός και περιγράφεται καλύτερα ως ο κίνδυνος της Αργεντινής.
Κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, η Αργεντινή ήταν μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο.
Είχε επίσης μια εισροή ταλέντων – εξειδικευμένων στελεχών, με περισσότερους μετανάστες κατά κεφαλήν από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Ως αποτέλεσμα, η Αργεντινή ήταν μεταξύ των δέκα πλουσιότερων χωρών του κόσμου, μπροστά από τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Όλα αυτά άλλαξαν το 1930, με to στρατιωτικό πραξικόπημα του υπολοχαγού José Félix Uriburu.
Κατά τα επόμενα χρόνια, εν μέσω αυξανόμενου δεξιού υπερ-εθνικισμού, η μετανάστευση υποχώρησε και οι δασμολογικοί πόλεμοι άρχισαν.
Μεταξύ του 1930 και του 1933, η χώρα σχεδόν διπλασίασε τους μέσους δασμούς στις εισαγωγές της.
Αυτό που ακολούθησε δεν ήταν τόσο μια ύφεση όσο μια επιβράδυνση σε πολύ αργή κίνηση, οι ουλές της οποίας είναι εμφανείς ακόμα και σήμερα.
Η Αργεντινή έγινε λοιπόν ένα παγκόσμιο ιστορικό προηγούμενο για το πώς μια πλούσια χώρα μπορεί από την κορυφή να οδηγηθεί στην πτώση.
Η αμερικανική οικονομία παραμένει κυρίαρχη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αλλά δεν έχουμε, δει τις ΗΠΑ ποτέ τόσο πολωμένες όπως είναι σήμερα.
Παρακολουθώντας αυτή την καθοδική σπείρα, «το μυαλό μου», γράφει ο Basu, «πηγαίνει 25 χρόνια πίσω, στο 1994, όταν μετακόμισα με την οικογένειά μου από την Ινδία στις ΗΠΑ.
Η γυναίκα μου και εγώ ανησυχούσαμε για το πώς θα εντασσόμασταν σε μια νέα κοινωνία και ξένη κουλτούρα και αν τα παιδιά μας θα γίνονταν δεκτά στα νέα τους σχολεία.
Σιγουρευτήκαμε σχετικά νωρίς.
Νέοι και πρόθυμοι για κάθε εξερεύνηση, είδαμε μια ανακοίνωση για ένα μουσικό φεστιβάλ στην τοπική εφημερίδα και βγήκαμε στο κέντρο της Ιθάκης για να συμμετάσχουμε.
Σύντομα αντιληφθήκαμε ότι είχαμε κάνει λάθος καθώς αυτό το φεστιβάλ ήταν ουσιαστικά μια συγκέντρωση για ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
Ξεχωρίσαμε σαν την «μύγα μες στο γάλα», πατέρας, μητέρα, γιος και κόρη.
Δεν υπήρχε κανένας τρόπος να προσποιούμαστε ότι είμαστε σαν όλους τους άλλους.
Όμως μια έκπληξη μας περίμενε, καθώς βλέποντας την ορατή αμηχανία μας, οι άνθρωποι ήρθαν σε μας, γελώντας και κουβεντιάζοντας με τα παιδιά.
Ήταν υπέροχο να συνειδητοποιούμε ότι βρισκόμαστε σε μια ανοιχτή, ανεκτική κοινωνία».
Τι συνέβη στην Αμερική εδώ και 25 χρόνια;
Στο επίπεδο της ατομικής συμπεριφοράς, τίποτα.
Η χώρα είναι ακριβώς η ίδια: ανοικτή, αστική και ευγενική.
Το βλέπετε αυτό όταν συζητάτε με τους οδηγούς της Uber, τους σερβιτόρους στις καφετέριες και τους πωλητές στους δρόμους παντού.
Είναι προφανές ότι οι Αμερικανοί ακολουθούν ενστικτωδώς αυτό που συνέστησε κάποτε ο οικονομολόγος Paul Samuelson: υπάρχουν κοινωνικές καταστάσεις στις οποίες κανείς δεν πρέπει να μιλάει σαν να δίνει ένορκη κατάθεση.
Αυτό που έχει αλλάξει είναι η πολιτική.
Ο λόγος για τον οποίο οι απλοί Αμερικανοί - όχι οι περισσότεροι - υποστηρίζουν τον Πρόεδρο Donald Trump, ο οποίος, αντίθετα από αυτούς, φαίνεται να έχει ελάχιστο ενδιαφέρον για καλοσύνη, ευγένεια και ενσυναίσθηση και μικρή ανησυχία για τους περιθωριοποιημένους και τους διαφορετικούς.
Για να κατανοήσουμε τη δημοτικότητα του Trump, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο κόσμος περνάει από μια τεχνολογική επανάσταση όπως αυτή που βίωσε ο κόσμος στη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης.
Για τον απλό εργάτη, η ζωή έχει γίνει πιο δύσκολη.
Οι θέσεις εργασίας είναι σπάνιες, η αμοιβή είναι φτωχή και τα οφέλη είναι αμελητέα.
Το ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ είναι χαμηλό γιατί πολλοί άνθρωποι είναι απογοητευμένοι να ψάξουν για δουλειά.
Σχετικά με τον ορισμό της ανεργίας από τον οικονομολόγο, οι χωρίς εργασία και οι αναζητώντες εργασία, δεν περιλαμβάνονται στη λίστα των ανέργων, όπως και οι άστεγοι στους δρόμους των αμερικανικών πόλεων που δεν λογίζονται ως άνεργοι.
Σε οικονομικά δυσχερείς περιόδους όπως αυτές, οι άνθρωποι αναζητούν ισχυρούς ηγέτες με την ελπίδα ότι θα προωθήσουν τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις.
Στις ΗΠΑ, ο Trump προωθεί πολιτικές που παρέχουν ένα βραχυπρόθεσμο οικονομικό υψηλό με τεράστιο μακροπρόθεσμο κόστος.
Οι περικοπές φόρων για τους πλούσιους, για παράδειγμα, μπορούν προσωρινά να αυξήσουν τη ζήτηση και, κατά συνέπεια, την παραγωγή.
Αλλά μακροπρόθεσμα, οι δημοσιονομικές πιέσεις που προκαλούνται από τις περικοπές θα αντισταθμίσουν αυτό το αποτέλεσμα.
Η επιμονή του Trump για χαμηλά ή και αρνητικά επιτόκια λειτουργεί κατά τον ίδιο τρόπο.
Αρχικά, οι χαμηλοί συντελεστές αυξάνουν τη ζήτηση, επειδή οι άνθρωποι έχουν λιγότερα κίνητρα για εξοικονόμηση.
Αλλά όταν επιμένουν τα χαμηλά επιτόκια, οι άνθρωποι ανησυχούν για το να έχουν αρκετά χρήματα για συνταξιοδότηση.
Αυτό τους ωθεί να εξοικονομούν/αποθηκεύουν περισσότερα χρήματα, οπότε η κατανάλωση μειώνεται.
Επιπλέον, όταν ένα σύμπλεγμα χωρών συγκρατεί τα επιτόκια, το πρώτο που θα αυξήσει τα επιτόκια θα αντιμετωπίσει την ανατίμηση του νομίσματος και την επιβράδυνση των εξαγωγών.
Ως αποτέλεσμα, κανείς δεν κινείται, και όλα τα αλιεύονται στην παγίδα χαμηλών επιτοκίων.
Οι ΗΠΑ κατέκτησαν την παγκόσμια ηγετική θέση τους παγκόσμια αντιστεκόμενες σε τέτοιες κοντόφθαλμες πολιτικές.
Θα είναι ατυχές αν αλλάξει τώρα η πορεία.
Τέλος, υποστηρίζοντας το φόβο των μεταναστών και των αλλοδαπών, ο Trump ενθαρρύνει κάτι ξένο προς την αμερικανική κοινωνία και, όπως οι ηγέτες της Αργεντινής στη δεκαετία του 1930, υπονομεύει τη βάση της επιτυχίας της χώρας.
Σε ένα σημείο καμπής όπως τώρα, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ποιες πολιτικές θα λειτουργήσουν.
Αλλά είναι σημαντικό να αποφευχθούν τα προφανή λάθη.
Η διασφάλιση είναι να έχουμε ηγέτες με την «ηθική πρόθεση», την επιθυμία να πράττουν το βέλτιστο με συμπόνια για τους απλούς ανθρώπους, την αναγνώριση της ανάγκης να βοηθήσουμε όσους χρειάζονται περισσότερη βοήθεια, την ενσυναίσθηση για τον άλλο.
Δυστυχώς, ο Trump φαίνεται να πέφτει εκτός αυτής της κατηγορίας και δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι λίγοι παγκόσμιοι ηγέτες επιδιώκουν να συμμαχήσουν μαζί του.
Θα είναι μια τραγωδία, όχι μόνο για την Αμερική, αλλά για τον κόσμο, εάν οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να επιμένουν σε πολιτικές που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο να γίνουν Αργεντινή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών