γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
Πιο ευάλωτες σε οικονομικά σοκ οι τράπεζες του ευρωπαϊκού Βορρά, πιο θωρακισμένες οι τράπεζες του Νότου
Tις παράδοξες ανισορροπίες που παρουσιάζει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα βάζει στο μικροσκόπιό του το CEPS (Centre for European Policy Studies), συγκρίνοντας την κατάσταση των ελληνικών τραπεζών με τις αντίστοιχες γερμανικές και παρουσιάζοντας τις ιδιότυπες διαφορές μεταξύ Βορρά και Νότου.
"Το ευρωπαϊκό σύστημα δεν είναι ομοιογενές", υποστηρίζει το γνωστό think tank των Βρυξελλών, στη νέα 7σέλιδη έκθεσή του "Strong Governments, Weak Banks", την οποία εξασφάλισε και παρουσιάζει το www.bankingnews.gr.
Όπως υποστηρίζει, εξετάζοντας τους ευρωπαϊκούς ισολογισμούς, οι τράπεζες του ευρωπαϊκού Βορρά εμφανίζουν κεφαλαιακή επάρκεια (δείκτη κεφαλαίων) σχεδόν στο ήμισυ από ότι εμφανίζουν οι τράπεζες του Νότου. Το γεγονός αυτό έχει την εξήγησή του. Οι τράπεζες των χωρών του Βορρά αποκομίζουν κέρδη από τη σταθερότητα των κυβερνήσεών τους, ενώ, από πλευράς επιχειρηματικών plans, εκδίδουν πολύ μικρό ποσοστό επιδοτούμενου χρέους (subsidised debt).
Μέσω της στρατηγικής τους αυτής, οι τράπεζες του Βορρά αποδυναμώνουν τους ισολογισμούς τους και καθίστανται οι ίδιες περισσότερο ευάλωτες απέναντι σε πιθανά μελλοντικά οικονομικά σοκ. Όπως εξηγεί το CEPS, παραδόξως οι πολύ ισχυρές κυβερνήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά διαθέτουν υπερβολικά αδύναμα τραπεζικά συστήματα.
Μέσω της στρατηγικής τους αυτής, οι τράπεζες του Βορρά αποδυναμώνουν τους ισολογισμούς τους και καθίστανται οι ίδιες περισσότερο ευάλωτες απέναντι σε πιθανά μελλοντικά οικονομικά σοκ. Όπως εξηγεί το CEPS, παραδόξως οι πολύ ισχυρές κυβερνήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά διαθέτουν υπερβολικά αδύναμα τραπεζικά συστήματα.
Την ίδια ώρα, το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει στις χώρες της αδύναμης ευρωπαϊκής περιφέρειας. Οι τράπεζες στις χώρες του Νότου εξαναγκάζονται να ισχυροποιηθούν, αφού δεν είναι δυνατόν να βασιστούν στις αδύναμες κυβερνήσεις τους. Ως αποτέλεσμα, οι τράπεζες της περιφέρειας διαθέτουν πολύ περισσότερα κεφάλαια από εκείνα που διαθέτουν οι τράπεζες στον Βορρά.
Όπως επισημαίνει το CEPS, περισσότερο από ότι απαιτείται στον Νότο, οι κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Βορρά πρέπει να πιέσουν τις τράπεζές τους να εκδίδουν περισσότερα ομόλογα. Αν αυτό συμβεί, τότε τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του Βορρά θα είναι πιο εύκολο να εναρμονιστούν με τις απαιτήσεις που θέτουν οι διεθνείς κανόνες της Βασιλείας.
Σύμφωνα με το think tank των Βρυξελλών, εάν η εμπειρία των χωρών του Νότου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός, τότε οι τράπεζες του Βορρά θα πρέπει τουλάχιστον να διπλασιάσουν τα κεφάλαιά τους, ως ποσοστό επί των ισολογισμών τους. Κάθε αποτυχία προς την κατεύθυνση αυτή φέρνει στο προσκήνιο τον κίνδυνο κλυδωνισμού της σταθερότητας των κυβερνήσεών τους, αν στο προσεχές μέλλον απαιτηθεί, οι κυβερνήσεις αυτές να προχωρήσουν στην ανακεφαλαιοποίηση ορισμένων εκ των τραπεζών τους.
Τα φιλόδοξα σχέδια των Ευρωπαίων, με αιχμή την ανάληψη της εποπτείας των τραπεζών από την ΕΚΤ, σε έναν χρόνο από τώρα, καλλιεργούν το έδαφος και δημιουργούν ευκαιρίες για ριζικές αλλαγές στο status του ευρωπαϊκού banking. H κουλτούρα που επιτρέπει στις ισχυρές τράπεζες να λειτουργούν ριψοκίνδυνα, με ελλιπή κεφάλαια, πρέπει να αλλάξει.
Κατά το CEPS, ένα από τα πλέον προβληματικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι το γεγονός πως κατέχουν ελάχιστους τίτλους. Κατά το τρέχον έτος, τα κεφάλαια και αποθεματικά των τραπεζών της ΕΕ αντιστοιχούν μόλις στο 7,6% επί του συνόλου των ισολογισμών τους, όταν επιχειρήσεις - εκτός χρηματοπιστωτικού κλάδου - εμφανίζουν κεφάλαια και αποθεματικά στο 20-30% των ισολογισμών τους.
Πρόκειται για μια ορθή στρατηγικά κίνηση, αφού οι εν λόγω επιχειρήσεις διαθέτουν επαρκή κεφαλαιακά μαξιλάρια (buffers), ικανά να αποτρέψουν τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Αλλά, όπως υποστηρίζει το CEPS, οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν διέπονται από τις αρχές αυτές. Το σύνδρομο "too big to fail" (πολύ μεγάλος για να καταρρεύσεις) πρέπει να εξαλειφθεί από το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Πρόκειται για μια ορθή στρατηγικά κίνηση, αφού οι εν λόγω επιχειρήσεις διαθέτουν επαρκή κεφαλαιακά μαξιλάρια (buffers), ικανά να αποτρέψουν τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Αλλά, όπως υποστηρίζει το CEPS, οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν διέπονται από τις αρχές αυτές. Το σύνδρομο "too big to fail" (πολύ μεγάλος για να καταρρεύσεις) πρέπει να εξαλειφθεί από το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Ελληνικές και γερμανικές τράπεζες - Μια πρώτη σύγκριση
Οι εγγυήσεις που παράσχει η ελληνική κυβέρνηση στις ελληνικές τράπεζες αξίζουν λιγότερο από ότι αξίζουν οι αντίστοιχες εγγυήσεις που παράσχει το γερμανικό κράτος στις γερμανικές τράπεζες. Ως αποτέλεσμα η έμμεση επιδότηση (implicit subsidy) που λαμβάνουν οι ελληνικές τράπεζες είναι πολύ μικρότερη από εκείνη που λαμβάνουν οι γερμανικές.
Υπό το πρίσμα αυτό, θα περίμενε κανείς οι ελληνικές τράπεζες να εκδίδουν λιγότερα ομόλογα από ότι οι γερμανικές τράπεζες. Αλλά αυτό δεν ισχύει. Γιατί είναι διαφορετική η στήριξη που λαμβάνουν από τις κυβερνήσεις τους (ισχυρές ή αδύναμες) οι τράπεζες της Ευρωζώνης.
Όπως γίνεται αντιληπτό από τα ανωτέρω, οι τράπεζες των οποίων οι χώρες διαθέτουν ισχυρές κυβερνήσεις, κάνουν χρήση των ισχυρών εγγυήσεων που λαμβάνουν και εκδίδουν χρέος με ευνοϊκούς όρους. Το ακριβώς αντίθετο ισχύει όμως για τις τράπεζες, των οποίων οι χώρες διαθέτουν αδύναμες κυβερνήσεις.
Το συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνεται και από την πορεία των αποδόσεων των 10ετών κρατικών ομολόγων (ως κριτήριο μέτρησης της χρηματοπιστωτικής ισχύος μιας κυβέρνησης). Όσο μικρότερη είναι η απόδοση του 10ετούς ομολόγου, τόσο ισχυρότερη είναι η χρηματοπιστωτική ισχύς της κυβέρνησης. Και το αντίθετο....
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών