Ανάγκη αλλαγής του τρόπου αντιμετώπισης της κεφαλαιακής τους επάρκειας υπάρχει ακόμη και για τις πιο ισχυρές ευρωπαϊκές τράπεζες
Οι μετοχές των τραπεζών της Ευρωζώνης έχουν υποχωρήσει δραματικά παρά τα θετικά αποτελέσματα των stress tests που πραγματοποίησε η ΕΚΤ.
Ο τραπεζικός δείκτης των ευρωπαϊκών τραπεζών (EU Banks Index) έχει σημειώσει απώλειες 25% από την αρχή του έτους, παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι αναλυτές εμφανίζονται θετικά προσκείμενοι έναντι των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Κανείς δεν πρέπει να εκπλήσσεται από αυτήν την πορεία καθώς και στο παρελθόν έχει αποδειχθεί ότι τα εν λόγω stress tests αποτελούν μία θεωρητική εξέταση.
Επιπρόσθετα τις περισσότερες φορές τα αποτελέσματά τους τίθενται υπό αμφισβήτηση, καθώς το βασικό του σενάριο είναι ότι θα υπάρξει σταθερή ανάπτυξη, κάτι που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει.
Απογοητευτικά οικονομικά μεγέθη, αύξηση του ρίσκου στην Ευρωζώνη αλλά και στις αναδυόμενες αγορές, πιο αδύναμα περιθώρια εσόδων και χαμηλή απόδοση ιδιών κεφαλαίων, είναι οι αιτίες που έχουν συμβάλλει στην αδύναμη πορεία των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Μάλιστα οι επενδυτές αρχίζουν να αμφισβητούν τις εκτιμήσεις των αναλυτών, που υποστηρίζουν ότι τα κέρδη ανά μετοχή θα ενισχυθούν σε διψήφιο ποσοστό το 2019.
Οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν κάνει καλή δουλειά στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους δομή, επιτυγχάνοντας αύξηση του δείκτη Tie 1 σχεδόν κατά 1% σε ετήσια βάση.
Όμως το μεγάλο ερωτηματικό είναι εάν αυτό αρκεί.
Δύο είναι οι αιτίες που επηρεάζουν τη διάθεση έναντι των ευρωπαϊκών τραπεζών.
1. «Υβριδικά» ομόλογα CoCos αξίας άνω των 104 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται στις μετρήσεις των βασικών κεφαλαίων.
2. Η συνολική αξία των NPLs στην ΕΕ βρίσκεται στα 900 δισ. ευρώ, σαφώς υψηλότερα από τα αντίστοιχα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, με το ποσοστό προβλέψεων να φθάνει στο 50,7% σύμφωνα με την Κομισιόν.
Ουσιαστικά υπάρχει μία «χρονοβόμβα» αξίας ενός τρισ. ευρώ και μάλιστα όταν ο δείκτης MSCI Europe Bank Index έχει κεφαλαιοποίηση 790 δισ. ευρώ.
Το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι οι μετατρέψιμες ομολογίες CoCos
Μπορούν να αποδειχθούν δίκοπο μαχαίρι για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Από τη μια πλευρά, είναι ένα από τα αγαπημένα μέσα για τη γρήγορη βελτίωση του βασικού κεφαλαίου.
Ήταν ένα πολύ δημοφιλές μέσο τα τελευταία χρόνια για την ενίσχυση του κεφαλαίου και τη διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης.
Από την άλλη πλευρά, είναι ένα εξαιρετικά επικίνδυνο περιουσιακό στοιχείο που μπορεί να δημιουργήσει ένα φαινόμενο ντόμινο στις μετοχές και τα άλλα ομόλογα της τράπεζας.
Ας το παραδεχτούμε, η ιδέα ότι ένα CoCo μπορεί να χρεοκοπήσει χωρίς κίνδυνο μόλυνσης για την υπόλοιπη κεφαλαιακή διάρθρωση είναι απλώς γελοία.
Αυτά τα CoCos είναι υβριδικά ομόλογα.
Οι οργανισμοί αξιολόγησης τους αναθέτουν το 50% της συνιστώσας «μετοχικού κεφαλαίου» επειδή ο επενδυτής μπορεί να χάσει ολόκληρο το κουπόνι καθώς και μέρος ή το σύνολο του κεφαλαίου εάν ο δείκτης κεφαλαίου του εκδότη πέσει κάτω από 7% ή 5%.
Αυτά τα ομόλογα υψηλού κινδύνου έχουν εκδοθεί ευρέως και με μεγάλη επιτυχία σε έναν κόσμο όπου οι επενδυτές ήταν πεινασμένοι για κάποια απόδοση ενόψει της πτώσης των επιτοκίων και θεωρούσαν ότι οι τράπεζες θα είχαν μία ισχυρή ανάκαμψη.
Τα βασικά κεφάλαια αυξάνονταν, οι τράπεζες ήταν πιο ισχυρές από ποτέ και οι αποδόσεις αυτών των Co-Cos κυμαίνονταν μεταξύ 4% και 7%.
Το 2011, οι ευρωπαϊκές τράπεζες εξέδωσαν CoCos αξίας 10 δισ. ευρώ με απόδοση που έφτασε το 10%.
Φαινόταν ασφαλής επιχείρηση χωρίς σχεδόν κανένα κίνδυνο αθέτησης.
Η πολιτική των κεντρικών τραπεζών, οδήγησαν για άλλη μια φορά τους επενδυτές να αναλάβουν μεγαλύτερο κίνδυνο για χαμηλότερες αποδόσεις.
Μέχρι το 2017, οι τράπεζες της Ευρωζώνης είχαν εκδώσει CoCos αξίας άνω των 70 δισ. ευρώ με αποδόσεις που μειώθηκαν στο 4%.
Από την απόδοση 10% έως 4% καθώς οι κίνδυνοι αναπτύσσονταν σταδιακά, οι τραπεζικές μετοχές μειώνονταν και τα οικονομικά στοιχεία άρχισαν να προκαλούν απογοήτευση.
Τα προϊόντα αυτά ήταν εξαιρετικά δημοφιλή, επειδή λίγοι επενδυτές πίστευαν ότι οι τράπεζες δεν θα αντιμετώπιζαν κανένα πρόβλημα στην κάλυψη του απαιτούμενου 10% του βασικού κεφαλαίου της κατηγορίας Tier 1.
Ο κίνδυνος παραβίασης του κατώτατου ορίου του κεφαλαίου ήταν αδύνατος.
«Αδύνατο» και «χωρίς κίνδυνο» είναι πολύ επικίνδυνες λέξεις σε οποιαδήποτε κατηγορία περιουσιακών στοιχείων.
Σε υβριδικά assets, είναι απερίσκεπτο να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος.
Ένα πρόσφατο έγγραφο (Ντόμινο στην ευρωπαϊκή αγορά CoCos) από τους καθηγητές Pierluigi Bologna, Arianna Miglietta και Anatoli Segura καταλήγει στο συμπέρασμα: «Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ως συνεχιζόμενης δραστηριότητας που παρέχεται από τα CoCos δεν μπορεί να αποβεί επιζήμια για τη σταθερότητα της υπόλοιπης αγοράς.
Εάν τα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά των CoCos συνεχίσουν να αποδεικνύουν αποσταθεροποίηση σε μελλοντικές καταστάσεις πίεσης, θα ήταν απαραίτητη η επανεξέταση του ρόλου τους ως ρυθμιστικού κεφαλαίου των τραπεζικών εργαλείων».
Δεν ήταν έκπληξη το γεγονός ότι τα CoCos υποχώρησαν απότομα και δημιούργησαν ένα φαινόμενο ντόμινο που επηρέασε και τις μετοχές.
Υπάρχει φυσικά και το πρόβλημα των NPLs:
• Χαμηλότερα κέρδη από τους δανειολήπτες λόγω της επιβράδυνσης. Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), το ποσοστό των μεγάλων εταιρειών ζόμπι (εκείνων που δεν μπορούν να πληρώσουν έξοδα τόκων με λειτουργικά κέρδη) έχει αυξηθεί στο 9% των εισηγμένων.
• Η ανάγκη επιτάχυνσης της ανακεφαλαιοποίησης για την αποφυγή της επόμενης κρίσης θα καταστήσει λιγότερο εύκολη την αναχρηματοδότηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
• Ο αντίκτυπος της παγκόσμιας επιβράδυνσης στις τράπεζες που είχαν επιλέξει να αναπτυχθούν στις αναδυόμενες αγορές, σε εμπορεύματα και χρηματοδότηση projects βελτίωσης των δημόσιων υποδομών.
Όποιος πιστεύει ότι τα δύο αυτά προβλήματα θα επιλυθούν με την επέκταση της ποσοτικής χαλάρωσης και τα χαμηλά επιτόκια δεν έχει μάθει τίποτα από τα προηγούμενα χρόνια.
Αυτό που δείχνουν αυτοί οι κίνδυνοι είναι ότι οι τράπεζες πρέπει να εφαρμόσουν ένα πολύ πιο επιθετικό σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης.
Οι αυξήσεις κεφαλαίου και η εξάλειψη των μερισμάτων μετρητών πιθανόν να πρέπει να επιστρέψουν.
Οι διαχειριστές δεν θέλουν να το κάνουν επειδή οι μετοχές βρίσκονται, κατά την άποψή τους, σε χαμηλά επίπεδα.
Ωστόσο, το να περιμένουν την ανάκαμψη έχει αποδειχθεί μεγάλο λάθος.
Το 2018 ήταν η χρονιά του τέλειου συνδυασμού για την αύξηση των μετοχών των τραπεζών: Η εμπιστοσύνη στην ευρωζώνη, η πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων, η βελτίωση των θεμελιωδών μεγεθών και η αύξηση των κερδών.
Τίποτα από αυτά δεν συνέβη.
Δεν είναι αρκετό να περιμένεις τα πράγματα να γίνουν καλύτερα για τις κατηγορίες των περιουσιακών στοιχείων.
Οι τράπεζες της Ευρωζώνης είναι καλύτερες από πριν από τρία χρόνια, αλλά ταυτόχρονα δεν φαίνονται πρόθυμες να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες προκλήσεις.
www.bankingnews.gr
Ο τραπεζικός δείκτης των ευρωπαϊκών τραπεζών (EU Banks Index) έχει σημειώσει απώλειες 25% από την αρχή του έτους, παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι αναλυτές εμφανίζονται θετικά προσκείμενοι έναντι των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Κανείς δεν πρέπει να εκπλήσσεται από αυτήν την πορεία καθώς και στο παρελθόν έχει αποδειχθεί ότι τα εν λόγω stress tests αποτελούν μία θεωρητική εξέταση.
Επιπρόσθετα τις περισσότερες φορές τα αποτελέσματά τους τίθενται υπό αμφισβήτηση, καθώς το βασικό του σενάριο είναι ότι θα υπάρξει σταθερή ανάπτυξη, κάτι που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει.
Απογοητευτικά οικονομικά μεγέθη, αύξηση του ρίσκου στην Ευρωζώνη αλλά και στις αναδυόμενες αγορές, πιο αδύναμα περιθώρια εσόδων και χαμηλή απόδοση ιδιών κεφαλαίων, είναι οι αιτίες που έχουν συμβάλλει στην αδύναμη πορεία των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Μάλιστα οι επενδυτές αρχίζουν να αμφισβητούν τις εκτιμήσεις των αναλυτών, που υποστηρίζουν ότι τα κέρδη ανά μετοχή θα ενισχυθούν σε διψήφιο ποσοστό το 2019.
Οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν κάνει καλή δουλειά στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους δομή, επιτυγχάνοντας αύξηση του δείκτη Tie 1 σχεδόν κατά 1% σε ετήσια βάση.
Όμως το μεγάλο ερωτηματικό είναι εάν αυτό αρκεί.
Δύο είναι οι αιτίες που επηρεάζουν τη διάθεση έναντι των ευρωπαϊκών τραπεζών.
1. «Υβριδικά» ομόλογα CoCos αξίας άνω των 104 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται στις μετρήσεις των βασικών κεφαλαίων.
2. Η συνολική αξία των NPLs στην ΕΕ βρίσκεται στα 900 δισ. ευρώ, σαφώς υψηλότερα από τα αντίστοιχα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, με το ποσοστό προβλέψεων να φθάνει στο 50,7% σύμφωνα με την Κομισιόν.
Ουσιαστικά υπάρχει μία «χρονοβόμβα» αξίας ενός τρισ. ευρώ και μάλιστα όταν ο δείκτης MSCI Europe Bank Index έχει κεφαλαιοποίηση 790 δισ. ευρώ.
Το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι οι μετατρέψιμες ομολογίες CoCos
Μπορούν να αποδειχθούν δίκοπο μαχαίρι για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Από τη μια πλευρά, είναι ένα από τα αγαπημένα μέσα για τη γρήγορη βελτίωση του βασικού κεφαλαίου.
Ήταν ένα πολύ δημοφιλές μέσο τα τελευταία χρόνια για την ενίσχυση του κεφαλαίου και τη διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης.
Από την άλλη πλευρά, είναι ένα εξαιρετικά επικίνδυνο περιουσιακό στοιχείο που μπορεί να δημιουργήσει ένα φαινόμενο ντόμινο στις μετοχές και τα άλλα ομόλογα της τράπεζας.
Ας το παραδεχτούμε, η ιδέα ότι ένα CoCo μπορεί να χρεοκοπήσει χωρίς κίνδυνο μόλυνσης για την υπόλοιπη κεφαλαιακή διάρθρωση είναι απλώς γελοία.
Αυτά τα CoCos είναι υβριδικά ομόλογα.
Οι οργανισμοί αξιολόγησης τους αναθέτουν το 50% της συνιστώσας «μετοχικού κεφαλαίου» επειδή ο επενδυτής μπορεί να χάσει ολόκληρο το κουπόνι καθώς και μέρος ή το σύνολο του κεφαλαίου εάν ο δείκτης κεφαλαίου του εκδότη πέσει κάτω από 7% ή 5%.
Αυτά τα ομόλογα υψηλού κινδύνου έχουν εκδοθεί ευρέως και με μεγάλη επιτυχία σε έναν κόσμο όπου οι επενδυτές ήταν πεινασμένοι για κάποια απόδοση ενόψει της πτώσης των επιτοκίων και θεωρούσαν ότι οι τράπεζες θα είχαν μία ισχυρή ανάκαμψη.
Τα βασικά κεφάλαια αυξάνονταν, οι τράπεζες ήταν πιο ισχυρές από ποτέ και οι αποδόσεις αυτών των Co-Cos κυμαίνονταν μεταξύ 4% και 7%.
Το 2011, οι ευρωπαϊκές τράπεζες εξέδωσαν CoCos αξίας 10 δισ. ευρώ με απόδοση που έφτασε το 10%.
Φαινόταν ασφαλής επιχείρηση χωρίς σχεδόν κανένα κίνδυνο αθέτησης.
Η πολιτική των κεντρικών τραπεζών, οδήγησαν για άλλη μια φορά τους επενδυτές να αναλάβουν μεγαλύτερο κίνδυνο για χαμηλότερες αποδόσεις.
Μέχρι το 2017, οι τράπεζες της Ευρωζώνης είχαν εκδώσει CoCos αξίας άνω των 70 δισ. ευρώ με αποδόσεις που μειώθηκαν στο 4%.
Από την απόδοση 10% έως 4% καθώς οι κίνδυνοι αναπτύσσονταν σταδιακά, οι τραπεζικές μετοχές μειώνονταν και τα οικονομικά στοιχεία άρχισαν να προκαλούν απογοήτευση.
Τα προϊόντα αυτά ήταν εξαιρετικά δημοφιλή, επειδή λίγοι επενδυτές πίστευαν ότι οι τράπεζες δεν θα αντιμετώπιζαν κανένα πρόβλημα στην κάλυψη του απαιτούμενου 10% του βασικού κεφαλαίου της κατηγορίας Tier 1.
Ο κίνδυνος παραβίασης του κατώτατου ορίου του κεφαλαίου ήταν αδύνατος.
«Αδύνατο» και «χωρίς κίνδυνο» είναι πολύ επικίνδυνες λέξεις σε οποιαδήποτε κατηγορία περιουσιακών στοιχείων.
Σε υβριδικά assets, είναι απερίσκεπτο να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος.
Ένα πρόσφατο έγγραφο (Ντόμινο στην ευρωπαϊκή αγορά CoCos) από τους καθηγητές Pierluigi Bologna, Arianna Miglietta και Anatoli Segura καταλήγει στο συμπέρασμα: «Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ως συνεχιζόμενης δραστηριότητας που παρέχεται από τα CoCos δεν μπορεί να αποβεί επιζήμια για τη σταθερότητα της υπόλοιπης αγοράς.
Εάν τα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά των CoCos συνεχίσουν να αποδεικνύουν αποσταθεροποίηση σε μελλοντικές καταστάσεις πίεσης, θα ήταν απαραίτητη η επανεξέταση του ρόλου τους ως ρυθμιστικού κεφαλαίου των τραπεζικών εργαλείων».
Δεν ήταν έκπληξη το γεγονός ότι τα CoCos υποχώρησαν απότομα και δημιούργησαν ένα φαινόμενο ντόμινο που επηρέασε και τις μετοχές.
Υπάρχει φυσικά και το πρόβλημα των NPLs:
• Χαμηλότερα κέρδη από τους δανειολήπτες λόγω της επιβράδυνσης. Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), το ποσοστό των μεγάλων εταιρειών ζόμπι (εκείνων που δεν μπορούν να πληρώσουν έξοδα τόκων με λειτουργικά κέρδη) έχει αυξηθεί στο 9% των εισηγμένων.
• Η ανάγκη επιτάχυνσης της ανακεφαλαιοποίησης για την αποφυγή της επόμενης κρίσης θα καταστήσει λιγότερο εύκολη την αναχρηματοδότηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
• Ο αντίκτυπος της παγκόσμιας επιβράδυνσης στις τράπεζες που είχαν επιλέξει να αναπτυχθούν στις αναδυόμενες αγορές, σε εμπορεύματα και χρηματοδότηση projects βελτίωσης των δημόσιων υποδομών.
Όποιος πιστεύει ότι τα δύο αυτά προβλήματα θα επιλυθούν με την επέκταση της ποσοτικής χαλάρωσης και τα χαμηλά επιτόκια δεν έχει μάθει τίποτα από τα προηγούμενα χρόνια.
Αυτό που δείχνουν αυτοί οι κίνδυνοι είναι ότι οι τράπεζες πρέπει να εφαρμόσουν ένα πολύ πιο επιθετικό σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης.
Οι αυξήσεις κεφαλαίου και η εξάλειψη των μερισμάτων μετρητών πιθανόν να πρέπει να επιστρέψουν.
Οι διαχειριστές δεν θέλουν να το κάνουν επειδή οι μετοχές βρίσκονται, κατά την άποψή τους, σε χαμηλά επίπεδα.
Ωστόσο, το να περιμένουν την ανάκαμψη έχει αποδειχθεί μεγάλο λάθος.
Το 2018 ήταν η χρονιά του τέλειου συνδυασμού για την αύξηση των μετοχών των τραπεζών: Η εμπιστοσύνη στην ευρωζώνη, η πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων, η βελτίωση των θεμελιωδών μεγεθών και η αύξηση των κερδών.
Τίποτα από αυτά δεν συνέβη.
Δεν είναι αρκετό να περιμένεις τα πράγματα να γίνουν καλύτερα για τις κατηγορίες των περιουσιακών στοιχείων.
Οι τράπεζες της Ευρωζώνης είναι καλύτερες από πριν από τρία χρόνια, αλλά ταυτόχρονα δεν φαίνονται πρόθυμες να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες προκλήσεις.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών