Νational Interest: Η «διπλωματία των καταστροφών» επιστρέφει αλλά δεν είναι βιώσιμη - Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν θα αλλάξουν

Μη βιώσιμη θεωρεί, με σχετικό άρθρο, ο ιστότοπος γεωστρατηγικών αναλύσεων National Interest, την «αναπτυσσόμενη» φιλία Ελλάδας – Τουρκίας, στο φόντο του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη αλλά του πρόσφατου σεισμού στο Καχραμανμαράς…
Ειδικότερα, μετά τον φρικτό σεισμό των 7,8 βαθμών στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας, η κινητοποίηση για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας, παγκοσμίως, ήταν τεράστια…
Ως γνωστόν, μεταξύ των χωρών που προσέτρεξαν σε βοήθεια ήταν και η Ελλάδα, παρά την ένταση και τις απειλές που ενίοτε εκτόξευαν οι Τούρκοι αξιωματούχοι.
Συνεπώς, μια πιθανή ασημένια επένδυση αυτού του καταστροφικού γεγονότος θα μπορούσε να είναι μια σημαντική βελτίωση στη διμερή σχέση Αθήνας και Άγκυρας.
Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα διαδραματίζει κεντρικό ρόλο όσον αφορά τη συγκέντρωση πόρων για να βοηθήσει την Τουρκία.
Η Τουρκία εκτιμά ιδιαίτερα αυτές τις προσπάθειες.
Η χείρα βοηθείας που τείνει η Ελλάδα αποτελεί συχνά πρώτο θέμα στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Μάλιστα, ακόμα και ο εκπρόσωπος και ο επικεφαλής σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Τούρκου προέδρου Recep Tayyip Erdogan, ευχαρίστησε δημόσια την Ελλάδα για τη βοήθειά της στις 10 Φεβρουαρίου.
«Η Ελλάδα έκανε ό,τι έπρεπε, κάτω από ακραίες συνθήκες», μας είπε ο Γιώργος Τζογόπουλος, συνεργάτης στο Centre International de Formation Européenne (CIFE).
«Αυτό που βρίσκω ιδιαίτερα συγκινητικό είναι το ενδιαφέρον των απλών Ελλήνων να στείλουν τρόφιμα και ρούχα σε πληγέντες στην Τουρκία».

Διπλωματία σεισμών

Η διπλωματία των σεισμών δεν είναι κάτι νέο… σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Στις 17 Αυγούστου 1999, ο σεισμός στην περιοχή του Μαρμαρά της Τουρκίας κόστισε περίπου 20.000 ζωές και προκάλεσε την κατάρρευση περίπου 100.000 κτιρίων.
Εκείνη την εποχή, πάλι, υπήρχε, πάλι, ένταση στις σχέσεις μεταξύ μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για μια σειρά ζητημάτων (είχαν προηγηθεί τα Ίμια).
Ωστόσο, η Ελλάδα παρείχε μεγάλη υποστήριξη...
Τραγικά, τον επόμενο μήνα ένας άλλος σεισμός 150 φορές ισχυρότερος σημειώθηκε στην Αθήνα, με αποτέλεσμα ενενήντα οκτώ άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους και περίπου 50.000 ανθρώπους να μείνουν άστεγοι.
Οι Τούρκοι ανταπέδωσαν και παρείχαν μεγάλη βοήθεια στον γείτονά τους.
Αυτό που ακολούθησε ήταν περίπου μια δεκαετία φιλικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Πλέον, η διπλωματία των φυσικών καταστροφών είναι και πάλι… ενεργή – λόγω και της τραγωδίας με το σιδηροδρομικό ατύχημα στα Τέμπη, έναν μήνα μετά τη μεγάλη καταστροφή στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας.
«Ελπίζω ότι αυτό που συνέβη το 1999 θα συμβεί και τώρα» αναφέρει Matthew Bryza, ο οποίος υπηρέτησε ως αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για την Ευρώπη και την Ευρασία, από το 2005 έως το 2009.
Η αναθέρμανση των διμερών σχέσεων πιθανότητα θα κατευνάσει τους ελληνικούς φόβους ότι ο αρχηγός του Τούρκου κράτους και οι σύμμαχοί του θα προσπαθήσουν να κεφαλαιοποιήσουν την ένταση μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας ακόμα και με μια πιθανή στρατιωτική σύγκρουση – ενόψει τουρκικών εκλογών.
«Όλες αυτές οι συζητήσεις και σκέψεις για ένοπλη σύγκρουση έχουν εξαφανιστεί από τον ορίζοντα, καθώς όλοι επικεντρώνονται στις πληγές τους: Η Ελλάδα στο σιδηροδομικό δυστύχημα και η Τουρκία στην ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης περιοχής» πρόσθεσε ο Bryza.
Ο Ronald Meinardus, επικεφαλής του Μεσογειακού Προγράμματος στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής με έδρα την Αθήνα, είπε ότι «ο σεισμός ανοίγει την πόρτα στην αποκλιμάκωση των σχέσεων των δύο χωρών».
Τώρα «η διπλωματία έχει ξεκινήσει» με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκο Δένδια να επισκέπτεται τη νότια Τουρκία, εξήγησε ο Meinardus.
Αυτή η επίσκεψη αποτέλεσε μια «αξιοσημείωτη κίνηση που έρχεται χέρι-χέρι με ένα ξέσπασμα αλληλεγγύης», καθώς αξιωματούχοι σε Αθήνα και Άγκυρα μιλούν τώρα για ένα «νέα σελίδα» που ανοίγει στις διμερείς σχέσεις.
Υπενθυμίζεται πως η ελληνική βοήθεια ώθησε τον πρόεδρο Erdogan και τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να συνομιλήσουν για πρώτη φορά ξανά από τον Μάρτιο του περασμένου έτους.
Επίσης, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Mevlut Cavusoglu έκανε λόγο για προοπτικές ύφεσης σε ό,τι αφορά την ένταση στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Επιπτώσεις για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ

Οι εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας έχουν προκαλέσει διχαστικές τάσεις στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
Ως εκ τούτου, σε μια εποχή που η κυβέρνηση του Προέδρου Joe Biden εργάζεται σκληρά για να ενισχύσει την ενότητά του oποιαδήποτε βελτίωση στις σχέσεις Αθήνας - Άγκυρας είναι καλά νέα για την Ουάσιγκτον.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken είπε: «Είναι βαθιά προς το συμφέρον μας και πιστεύω στο συμφέρον τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας να βρουν τρόπους επίλυσης μακροχρόνιων διαφορών».
Mε τη στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία εν εξελίξει, τόσο ο γεωστρατηγικός ρόλος της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα σημαντικός.
Έτσι, όσο περισσότερο βελτιώνονται οι σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, τόσο καλύτερα θα αισθάνεται η Ουάσιγκτον όσον αφορά τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Θέλουμε οι σύμμαχοί μας να έχουν καλές σχέσεις μεταξύ τους», είπε ο Bryza.
Ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ δεν έχουν απαραίτητα εύκολο έργο. Έχοντας υπόψη πόση ένταση δημιουργήθηκε μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας το 2022 και στις αρχές του 2023, υπάρχουν ανοιχτά ερωτήματα σχετικά με το πόσο εύκολα θα μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε ανατροπή στις διμερείς υποθέσεις.
«Είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν θα προκύψει κάποιο απτό αποτέλεσμα από την αναθέρμανση των δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας», εξήγησε ο Δρ. Serhat Süha Çubukçuoğlu, ανώτερος ερευνητής στο TRENDS Research and Advisory.
«Η ιστορία της διμερούς σχέσης είναι από γεμάτη δοκιμασίες, και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι πλέον τόσο αποφασισμένες να ενεργούν ως εξισορροπητικός διαμεσολαβητής για τη διευθέτηση ορισμένων από τα πιο πιεστικά ζητήματα, όπως οι «γκρίζες ζώνες» των νησιών και οι βραχονησίδες στο Αιγαίο».
Στον νέο πολυπολικό κόσμο, η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας γίνεται ολοένα πιο ανεξάρτητη, με αποτέλεσμα η Ουάσιγκτον να έχει λιγότερη επιρροή στην Άγκυρα σε σύγκριση με προηγούμενα σημεία της ιστορίας.
Τους επόμενους μήνες, θα είναι σημαντικό να παρακολουθούνται τυχόν αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της Άγκυρας σε σχέση με τις αξιώσεις της σε τμήματα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Σε κάθε περίπτωση, εάν βαθύτερες αιτίες της έντασης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας δεν θα επιλυθούν, παρά την αλληλεγγύη της Ελλάδας στα θύματα του σεισμού της Τουρκίας, είναι αβέβαιο πόσο θα κρατήσει η «φιλία» Ελλάδας – Τουρκίας…

www.bankingnews.gr