Αμετάβλητες οι αξιολογήσεις της Τουρκίας
Σε «Β-» επιβεβαίωσε τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας η Scope Ratings, διατηρώντας σε αρνητικές τις προοπτικές επαναξιολόγησης (outlook).
Ειδικότερα, η αβέβαιη προσπάθεια εξομάλυνση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, η ευπάθεια που παρουσιάζει το ισοζύγιο πληρωμών και οι χρηματοοικονομικές κρίσεις καθιστούν τις προοπτικές της χώρας αρνητικές.
Από την άλλη, τα μέτρια επίπεδα δημόσιου χρέους, το ανθεκτικό τραπεζικό σύστημα αλλά και η μεγάλη και διαφοροποιημένη οικονομία υποστηρίζουν τις αξιολογήσεις.
Η επιβεβαίωση των μακροπρόθεσμων αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας της Τουρκίας αντανακλά τους κινδύνους που παραμένουν στο πιστωτικό προφίλ της χώρας, παρά την εξομάλυνση της πολιτικής που ξεκίνησαν ο υπουργός Οικονομικών Mehmet Şimşek και η διοικήτρια της κεντρικής τράπεζας Hafize Gaye Erkan.
Μετά από χρόνια ανορθόδοξης νομισματικής πολιτικής, θα χρειαστεί χρόνος για να αποκατασταθεί πλήρως η αξιοπιστία, η ανεξαρτησία και η αποτελεσματικότητα της τουρκικής κεντρικής τράπεζας.
Κατά τη γνώμη του οίκου Scope, ο κίνδυνος αντιστροφής της πολιτικής είναι σημαντικός, ειδικά ενόψει των δημοτικών εκλογών, που έχουν προγραμματιστεί για τον Μάρτιο του 2024.
Επιπλέον, η συσσώρευση αποθεμάτων ασφαλείας και η κατοχύρωση του ισοζυγίου πληρωμών ή διασφάλιση έναντι μιας χρηματοπιστωτικής κρίσης απαιτεί βαθιά αλλαγή στη συνολική οικονομική διακυβέρνηση.
Σε κάθε περίπτωση, η αξιολόγηση σε ξένο και/ή τοπικό νόμισμα θα μπορούσε να υποβαθμιστεί εάν:
i) υπονομευθεί περαιτέρω η μακροοικονομική σταθερότητα λόγω επιδείνωσης των εξωτερικών λογαριασμών, σοβαρών πιέσεων στο ισοζύγιο πληρωμών ή/και της περιορισμένης οικονομικής ισχύος του τραπεζικού συστήματος•
ii) η προβλεψιμότητα των δημόσιων πολιτικών μειωθεί περαιτέρω, επιδεινώνοντας τις μακροοικονομικές ανισορροπίες.
και/ή iii) η έντονη εσωτερική πολιτική πίεση και/ή η οξεία επιδείνωση των συνθηκών ασφάλειας και των διεθνών σχέσεων εντείνουν την αναταραχή της αγοράς και τον εξωτερικό κίνδυνο.
Μάκρο
Η ευπάθεια της Τουρκίας σε μια σοβαρή νομισματική κρίση προκύπτει από την έντονη πίεση στη λίρα εν μέσω των λιγοστών επιλογών πολιτικής για να αντιμετωπίσει ένα δυσμενές σενάριο.
Οι εξωτερικές ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες αναμένεται να αυξηθούν σε σχεδόν 280 δισ. δολ. το 2023 ή 27% του ΑΕΠ, έναντι λιγότερο από 240 δισ. δολ. το 2022, εκτινάσσοντας την ισχυρή ζήτηση για ξένο νόμισμα και ωθώντας τη λίρα σε ιστορικά χαμηλά ύψη.
Σημειώνεται πως τα καθαρά συναλλαγματικά περιουσιακά στοιχεία που διορθώθηκαν με swap κατρακύλησαν στα -73 δισ. δολ. τον Μάιο του 2023, πριν ανακάμψουν μέτρια περίπου στα -60 δισ. δολάρια τον Ιούνιο.
Η καθαρή συναλλαγματική θέση των τουρκικών τραπεζών μειώθηκε σε 34,9 δισ. τουρκικές λίρες (TRY) τον Μάιο του 2023 από 96,9 δισ. TRY τον Οκτώβριο του 2022, πριν ανακάμψει στις 105,7 δισ. TRY τον Ιούνιο του 2023.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έφτασε τα 60 δισ. δολάρια σε 12μηνη βάση στα τέλη Μαΐου 2023 και προβλέπεται σε 55 δισ. δολ. ή 5,7% του ΑΕΠ φέτος, από 48 δισ. δολ. ή 5,4% πέρυσι.
Αυτό προκύπτει από την επιδείνωση του εμπορικού ελλείμματος, κοντά στα 120 δισεκατομμύρια δολάρια σε δωδεκάμηνη βάση στα τέλη Ιουνίου 2023, λόγω της αύξησης των εισαγωγών χρυσού.
Επιπλέον, οι αποπληρωμές εξωτερικού χρέους ανέρχονται σε περίπου 221 δισ. δολάρια το 2023, συμπεριλαμβανομένων 166 δισ. δολαρίων για το βραχυπρόθεσμο χρέος, που αντιστοιχεί στο 153% των ακαθάριστων επίσημων αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας στα τέλη Ιουνίου.
Το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης αντιπροσωπεύει το 25% του συνολικού εξωτερικού χρέους στα τέλη Μαρτίου 20236 και είναι αποκλειστικά μακροπρόθεσμο.
Ωστόσο, οι αποπληρωμές αναμένεται να αυξηθούν από 6,4 δισ. δολάρια το 2023 (τον Ιούνιο) σε 17 δισ. δολάρια το 2024 και 20 δισ. δολάρια το 2025, ή σχεδόν στο 40% των αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας.
Επισημαίνεται πως το 50% του αποθέματος χρέους της κεντρικής κυβέρνησης εκφράζεται σε ξένο νόμισμα, γεγονός που ενισχύει την ευπάθειά του στις επιπτώσεις αποτίμησης που προκαλούνται από την υποτίμηση της λίρας.
Εξαιρουμένης της κεντρικής τράπεζας, οι υπόλοιπες βραχυπρόθεσμες εξωτερικές πληρωμές οφείλονται κυρίως σε μη χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (33% του συνόλου) και σε τοπικές τράπεζες (39%).
Από την άλλη, οι καθαρές εισροές κεφαλαίων παραμένουν θετικές σε δωδεκάμηνη βάση, αν και οι ΑΞΕ κινούνται μετρίως και παρουσιάζουν ασταθείς ροές,
Καθώς το τραπεζικό σύστημα κατέχει σχεδόν το 76% του δημόσιου εγχώριου χρέους (περίπου 100 δισ. USD), η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές απώλειες για τα χαρτοφυλάκια τίτλων των τραπεζών λόγω της έκθεσής τους σε κρατικά ομόλογα σταθερού επιτοκίου σε τοπικό νόμισμα, με μέσο χρόνο λήξης 5 χρόνια.
Η ομαλοποίηση της πολιτικής θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε επιδείνωση της ποιότητας ενεργητικού, σε περίπτωση που τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις αντιμετωπίσουν δυσκολίες.
Τα επίπεδα χρέους της κεντρικής κυβέρνησης είναι μέτρια και προβλέπεται να αυξηθούν από 35% του ΑΕΠ το 2023 σε περίπου 43% έως το 2028.
Η επιβάρυνση των τόκων είναι επίσης μέτρια, αν και αυξάνεται, από 8% των καθαρών εσόδων σε περισσότερο από 13% την ίδια περίοδο.
Τέλος, η διαφοροποιημένη οικονομία της Τουρκίας (ονομαστικό ΑΕΠ περίπου 890 δισ. δολ. το 2022) προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 3,0% το 2023 μετά από 5,6% το 2022.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, η αβέβαιη προσπάθεια εξομάλυνση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, η ευπάθεια που παρουσιάζει το ισοζύγιο πληρωμών και οι χρηματοοικονομικές κρίσεις καθιστούν τις προοπτικές της χώρας αρνητικές.
Από την άλλη, τα μέτρια επίπεδα δημόσιου χρέους, το ανθεκτικό τραπεζικό σύστημα αλλά και η μεγάλη και διαφοροποιημένη οικονομία υποστηρίζουν τις αξιολογήσεις.
Η επιβεβαίωση των μακροπρόθεσμων αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας της Τουρκίας αντανακλά τους κινδύνους που παραμένουν στο πιστωτικό προφίλ της χώρας, παρά την εξομάλυνση της πολιτικής που ξεκίνησαν ο υπουργός Οικονομικών Mehmet Şimşek και η διοικήτρια της κεντρικής τράπεζας Hafize Gaye Erkan.
Μετά από χρόνια ανορθόδοξης νομισματικής πολιτικής, θα χρειαστεί χρόνος για να αποκατασταθεί πλήρως η αξιοπιστία, η ανεξαρτησία και η αποτελεσματικότητα της τουρκικής κεντρικής τράπεζας.
Κατά τη γνώμη του οίκου Scope, ο κίνδυνος αντιστροφής της πολιτικής είναι σημαντικός, ειδικά ενόψει των δημοτικών εκλογών, που έχουν προγραμματιστεί για τον Μάρτιο του 2024.
Επιπλέον, η συσσώρευση αποθεμάτων ασφαλείας και η κατοχύρωση του ισοζυγίου πληρωμών ή διασφάλιση έναντι μιας χρηματοπιστωτικής κρίσης απαιτεί βαθιά αλλαγή στη συνολική οικονομική διακυβέρνηση.
Σε κάθε περίπτωση, η αξιολόγηση σε ξένο και/ή τοπικό νόμισμα θα μπορούσε να υποβαθμιστεί εάν:
i) υπονομευθεί περαιτέρω η μακροοικονομική σταθερότητα λόγω επιδείνωσης των εξωτερικών λογαριασμών, σοβαρών πιέσεων στο ισοζύγιο πληρωμών ή/και της περιορισμένης οικονομικής ισχύος του τραπεζικού συστήματος•
ii) η προβλεψιμότητα των δημόσιων πολιτικών μειωθεί περαιτέρω, επιδεινώνοντας τις μακροοικονομικές ανισορροπίες.
και/ή iii) η έντονη εσωτερική πολιτική πίεση και/ή η οξεία επιδείνωση των συνθηκών ασφάλειας και των διεθνών σχέσεων εντείνουν την αναταραχή της αγοράς και τον εξωτερικό κίνδυνο.
Μάκρο
Η ευπάθεια της Τουρκίας σε μια σοβαρή νομισματική κρίση προκύπτει από την έντονη πίεση στη λίρα εν μέσω των λιγοστών επιλογών πολιτικής για να αντιμετωπίσει ένα δυσμενές σενάριο.
Οι εξωτερικές ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες αναμένεται να αυξηθούν σε σχεδόν 280 δισ. δολ. το 2023 ή 27% του ΑΕΠ, έναντι λιγότερο από 240 δισ. δολ. το 2022, εκτινάσσοντας την ισχυρή ζήτηση για ξένο νόμισμα και ωθώντας τη λίρα σε ιστορικά χαμηλά ύψη.
Σημειώνεται πως τα καθαρά συναλλαγματικά περιουσιακά στοιχεία που διορθώθηκαν με swap κατρακύλησαν στα -73 δισ. δολ. τον Μάιο του 2023, πριν ανακάμψουν μέτρια περίπου στα -60 δισ. δολάρια τον Ιούνιο.
Η καθαρή συναλλαγματική θέση των τουρκικών τραπεζών μειώθηκε σε 34,9 δισ. τουρκικές λίρες (TRY) τον Μάιο του 2023 από 96,9 δισ. TRY τον Οκτώβριο του 2022, πριν ανακάμψει στις 105,7 δισ. TRY τον Ιούνιο του 2023.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών έφτασε τα 60 δισ. δολάρια σε 12μηνη βάση στα τέλη Μαΐου 2023 και προβλέπεται σε 55 δισ. δολ. ή 5,7% του ΑΕΠ φέτος, από 48 δισ. δολ. ή 5,4% πέρυσι.
Αυτό προκύπτει από την επιδείνωση του εμπορικού ελλείμματος, κοντά στα 120 δισεκατομμύρια δολάρια σε δωδεκάμηνη βάση στα τέλη Ιουνίου 2023, λόγω της αύξησης των εισαγωγών χρυσού.
Επιπλέον, οι αποπληρωμές εξωτερικού χρέους ανέρχονται σε περίπου 221 δισ. δολάρια το 2023, συμπεριλαμβανομένων 166 δισ. δολαρίων για το βραχυπρόθεσμο χρέος, που αντιστοιχεί στο 153% των ακαθάριστων επίσημων αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας στα τέλη Ιουνίου.
Το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης αντιπροσωπεύει το 25% του συνολικού εξωτερικού χρέους στα τέλη Μαρτίου 20236 και είναι αποκλειστικά μακροπρόθεσμο.
Ωστόσο, οι αποπληρωμές αναμένεται να αυξηθούν από 6,4 δισ. δολάρια το 2023 (τον Ιούνιο) σε 17 δισ. δολάρια το 2024 και 20 δισ. δολάρια το 2025, ή σχεδόν στο 40% των αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας.
Επισημαίνεται πως το 50% του αποθέματος χρέους της κεντρικής κυβέρνησης εκφράζεται σε ξένο νόμισμα, γεγονός που ενισχύει την ευπάθειά του στις επιπτώσεις αποτίμησης που προκαλούνται από την υποτίμηση της λίρας.
Εξαιρουμένης της κεντρικής τράπεζας, οι υπόλοιπες βραχυπρόθεσμες εξωτερικές πληρωμές οφείλονται κυρίως σε μη χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (33% του συνόλου) και σε τοπικές τράπεζες (39%).
Από την άλλη, οι καθαρές εισροές κεφαλαίων παραμένουν θετικές σε δωδεκάμηνη βάση, αν και οι ΑΞΕ κινούνται μετρίως και παρουσιάζουν ασταθείς ροές,
Καθώς το τραπεζικό σύστημα κατέχει σχεδόν το 76% του δημόσιου εγχώριου χρέους (περίπου 100 δισ. USD), η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές απώλειες για τα χαρτοφυλάκια τίτλων των τραπεζών λόγω της έκθεσής τους σε κρατικά ομόλογα σταθερού επιτοκίου σε τοπικό νόμισμα, με μέσο χρόνο λήξης 5 χρόνια.
Η ομαλοποίηση της πολιτικής θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε επιδείνωση της ποιότητας ενεργητικού, σε περίπτωση που τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις αντιμετωπίσουν δυσκολίες.
Τα επίπεδα χρέους της κεντρικής κυβέρνησης είναι μέτρια και προβλέπεται να αυξηθούν από 35% του ΑΕΠ το 2023 σε περίπου 43% έως το 2028.
Η επιβάρυνση των τόκων είναι επίσης μέτρια, αν και αυξάνεται, από 8% των καθαρών εσόδων σε περισσότερο από 13% την ίδια περίοδο.
Τέλος, η διαφοροποιημένη οικονομία της Τουρκίας (ονομαστικό ΑΕΠ περίπου 890 δισ. δολ. το 2022) προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 3,0% το 2023 μετά από 5,6% το 2022.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών