Οι συμβουλές του Ταμείου στις αναδυόμενες αγορές
Μεταρρυθμίσεις στην αγορά συστήνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στις αναπτυσσόμενες χώρες για μείωση χρέους και τόνωση της ανάπτυξης, σε άρθρο στο blog του (υπογράφουν οι Gabriela Cugat, Carlo Pizzinelli).
Να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ αναφέρεται και στο παράδειγμα των "μικρότερων εμποδίων για είσοδο στην αγορά των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας", κάτι που εμείς θυμόμαστε καλά ως «ιδιωτικοποιήσεις» βασικών δημοσίων δομών όπως η ΔΕΗ.
Κατά τα άλλα, στην έκθεση σχολιάζεται πως η παγκόσμια οικονομία γνώρισε πολλαπλούς κλυδωνισμούς τα τελευταία τρία χρόνια. Οι αναδυόμενες αγορές/αναπτυσσόμενες οικονομίες όχι μόνο πρέπει να αναζωπυρώσουν την ανάπτυξη και να εξασφαλίσουν πλήρη ανάκαμψη, αλλά πρέπει επίσης να διαχειριστούν το αυξανόμενο χρέος.
«Οι κανονιστικές αλλαγές και άλλες μεταρρυθμίσεις της αγοράς μπορούν να διευκολύνουν αυτήν την πρόκληση. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τη μείωση των φραγμών εισόδου στις αγορές υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, τη θέσπιση πλαισίων χρηματοπιστωτικής εποπτείας και ρυθμίσεων και τη μείωση των περιορισμών στις συναλλαγές συναλλάγματος και στις διασυνοριακές ροές κεφαλαίων.
Μεγάλες αλλαγές στους κανονισμούς των αγορών συνδέονται με μείωση κατά 3% του δημοσίου χρέους προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, σύμφωνα με την ανάλυσή μας. Αυτή η μείωση σε ένα βασικό μέτρο των επιβαρύνσεων του χρέους πραγματοποιείται όχι μόνο με την αύξηση του ΑΕΠ, αλλά και με τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών μέσω υψηλότερων φορολογικών εσόδων και χαμηλότερου κόστους δανεισμού.
Το τυπικό πρώτο βήμα προς τη σταθεροποίηση του χρέους είναι η μείωση του νέου δανεισμού μέσω της δημοσιονομικής εξυγίανσης ή η μείωση του συνολικού υπολοίπου μέσω αναδιαρθρώσεων χρέους. Ωστόσο, οι λόγοι χρέους προς ΑΕΠ μπορούν επίσης να μειωθούν αυξάνοντας τον παρονομαστή: την οικονομική παραγωγή. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι η βελτιωμένη λειτουργία της αγοράς, όπως έδειξε έρευνα του ΔΝΤ το 2016 και το 2019.
Η βάση δεδομένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων του ΔΝΤ, που καλύπτει 90 προηγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, μετρά τον τρόπο λειτουργίας των αγορών σε πέντε γενικούς τομείς: εμπόριο, εγχώρια χρηματοδότηση, εξωτερική χρηματοδότηση, αγορά προϊόντων και αγορά εργασίας. Λόγω του μεγάλου χάσματος στο πόσο καλά λειτουργούν οι αγορές μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων οικονομιών, υπάρχει σημαντικό περιθώριο για τις κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς ως μοχλό πολιτικής για την αναζωογόνηση της ανάπτυξης και τη μείωση του χρέους. Η θέσπιση αλλαγών στους κανονισμούς που στοχεύουν στη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των αγορών, για παράδειγμα με την αύξηση του ανταγωνισμού ή τη θέσπιση κατάλληλων ρυθμιστικών πλαισίων, μπορεί να τονώσει την οικονομική παραγωγή.
Η έρευνά μας δείχνει ότι η βελτιωμένη λειτουργία της αγοράς όχι μόνο μειώνει τον δείκτη χρέους αλλά επίσης ενισχύει τα δημοσιονομικά αποτελέσματα και συμβάλλει στη μείωση του νέου δανεισμού. Ωστόσο, ορισμένες πολιτικές προσανατολισμένες στην αγορά, όπως η μείωση των εμπορικών φραγμών, θα μπορούσαν να έχουν το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα στους δημοσιονομικούς λογαριασμούς. Η κατάργηση των δασμών, για παράδειγμα, θα -τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα- μείωνε τα φορολογικά έσοδα και θα αύξανε το χρέος. Αυτό μπορεί να αντισταθμιστεί εν μέρει μακροπρόθεσμα, ωστόσο, από την αυξημένη οικονομική δραστηριότητα».
Πώς οι μεταρρυθμίσεις σταθεροποιούν το χρέος
«Διαπιστώνουμε ότι τα κέρδη από τις μεταρρυθμίσεις πραγματοποιούνται μέσω υψηλότερων φορολογικών εσόδων και μικρότερων περιθωρίων κρατικών χρεών. Τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα πιθανότατα αντικατοπτρίζουν ότι η επίδραση της βελτίωσης της οικονομικής δραστηριότητας αντισταθμίζει τα χαμένα έσοδα που συνδέονται άμεσα με τις μεταρρυθμίσεις. Το χαμηλότερο κόστος δανεισμού αντικατοπτρίζει τη βελτίωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών μετά τις μεταρρυθμίσεις».
Η ανάλυση δίχνει επίσης ότι ορισμένες μεταρρυθμίσεις λειτουργούν καλύτερα από άλλες. Για παράδειγμα, η μείωση του χρέους που σχετίζεται με τις μεταρρυθμίσεις είναι μεγαλύτερη όταν οι κυβερνήσεις είναι καλύτερες στη συλλογή φόρων, έχουν υψηλότερο αρχικό χρέος και εφαρμόζουν μεταρρυθμίσεις κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής επέκτασης. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ οι μεταρρυθμίσεις συμβάλλουν στη μείωση του χρέους κατά μέσο όρο, αυτό δεν ισχύει πάντα σε κάθε περίσταση.
Οι αρχικές επιβαρύνσεις χρέους των χωρών και οι πιθανές επιπτώσεις στην ανισότητα είναι σημαντικοί παράγοντες για να αποφασιστεί πώς τα δημοσιονομικά κέρδη από τις μεταρρυθμίσεις μπορούν να κατευθυνθούν προς τη μείωση του χρέους, τις φιλικές προς την ανάπτυξη δαπάνες ή τα προβλήματα εισοδηματικής ανισότητας.
Συνολικά, οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για τη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των αγορών και την τόνωση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης, καταλήγει το ΔΝΤ.
www.bankingnews.gr
Να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ αναφέρεται και στο παράδειγμα των "μικρότερων εμποδίων για είσοδο στην αγορά των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας", κάτι που εμείς θυμόμαστε καλά ως «ιδιωτικοποιήσεις» βασικών δημοσίων δομών όπως η ΔΕΗ.
Κατά τα άλλα, στην έκθεση σχολιάζεται πως η παγκόσμια οικονομία γνώρισε πολλαπλούς κλυδωνισμούς τα τελευταία τρία χρόνια. Οι αναδυόμενες αγορές/αναπτυσσόμενες οικονομίες όχι μόνο πρέπει να αναζωπυρώσουν την ανάπτυξη και να εξασφαλίσουν πλήρη ανάκαμψη, αλλά πρέπει επίσης να διαχειριστούν το αυξανόμενο χρέος.
«Οι κανονιστικές αλλαγές και άλλες μεταρρυθμίσεις της αγοράς μπορούν να διευκολύνουν αυτήν την πρόκληση. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τη μείωση των φραγμών εισόδου στις αγορές υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, τη θέσπιση πλαισίων χρηματοπιστωτικής εποπτείας και ρυθμίσεων και τη μείωση των περιορισμών στις συναλλαγές συναλλάγματος και στις διασυνοριακές ροές κεφαλαίων.
Μεγάλες αλλαγές στους κανονισμούς των αγορών συνδέονται με μείωση κατά 3% του δημοσίου χρέους προς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, σύμφωνα με την ανάλυσή μας. Αυτή η μείωση σε ένα βασικό μέτρο των επιβαρύνσεων του χρέους πραγματοποιείται όχι μόνο με την αύξηση του ΑΕΠ, αλλά και με τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών μέσω υψηλότερων φορολογικών εσόδων και χαμηλότερου κόστους δανεισμού.
Το τυπικό πρώτο βήμα προς τη σταθεροποίηση του χρέους είναι η μείωση του νέου δανεισμού μέσω της δημοσιονομικής εξυγίανσης ή η μείωση του συνολικού υπολοίπου μέσω αναδιαρθρώσεων χρέους. Ωστόσο, οι λόγοι χρέους προς ΑΕΠ μπορούν επίσης να μειωθούν αυξάνοντας τον παρονομαστή: την οικονομική παραγωγή. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι η βελτιωμένη λειτουργία της αγοράς, όπως έδειξε έρευνα του ΔΝΤ το 2016 και το 2019.
Η βάση δεδομένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων του ΔΝΤ, που καλύπτει 90 προηγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, μετρά τον τρόπο λειτουργίας των αγορών σε πέντε γενικούς τομείς: εμπόριο, εγχώρια χρηματοδότηση, εξωτερική χρηματοδότηση, αγορά προϊόντων και αγορά εργασίας. Λόγω του μεγάλου χάσματος στο πόσο καλά λειτουργούν οι αγορές μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων οικονομιών, υπάρχει σημαντικό περιθώριο για τις κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς ως μοχλό πολιτικής για την αναζωογόνηση της ανάπτυξης και τη μείωση του χρέους. Η θέσπιση αλλαγών στους κανονισμούς που στοχεύουν στη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των αγορών, για παράδειγμα με την αύξηση του ανταγωνισμού ή τη θέσπιση κατάλληλων ρυθμιστικών πλαισίων, μπορεί να τονώσει την οικονομική παραγωγή.
Η έρευνά μας δείχνει ότι η βελτιωμένη λειτουργία της αγοράς όχι μόνο μειώνει τον δείκτη χρέους αλλά επίσης ενισχύει τα δημοσιονομικά αποτελέσματα και συμβάλλει στη μείωση του νέου δανεισμού. Ωστόσο, ορισμένες πολιτικές προσανατολισμένες στην αγορά, όπως η μείωση των εμπορικών φραγμών, θα μπορούσαν να έχουν το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα στους δημοσιονομικούς λογαριασμούς. Η κατάργηση των δασμών, για παράδειγμα, θα -τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα- μείωνε τα φορολογικά έσοδα και θα αύξανε το χρέος. Αυτό μπορεί να αντισταθμιστεί εν μέρει μακροπρόθεσμα, ωστόσο, από την αυξημένη οικονομική δραστηριότητα».
Πώς οι μεταρρυθμίσεις σταθεροποιούν το χρέος
«Διαπιστώνουμε ότι τα κέρδη από τις μεταρρυθμίσεις πραγματοποιούνται μέσω υψηλότερων φορολογικών εσόδων και μικρότερων περιθωρίων κρατικών χρεών. Τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα πιθανότατα αντικατοπτρίζουν ότι η επίδραση της βελτίωσης της οικονομικής δραστηριότητας αντισταθμίζει τα χαμένα έσοδα που συνδέονται άμεσα με τις μεταρρυθμίσεις. Το χαμηλότερο κόστος δανεισμού αντικατοπτρίζει τη βελτίωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών μετά τις μεταρρυθμίσεις».
Η ανάλυση δίχνει επίσης ότι ορισμένες μεταρρυθμίσεις λειτουργούν καλύτερα από άλλες. Για παράδειγμα, η μείωση του χρέους που σχετίζεται με τις μεταρρυθμίσεις είναι μεγαλύτερη όταν οι κυβερνήσεις είναι καλύτερες στη συλλογή φόρων, έχουν υψηλότερο αρχικό χρέος και εφαρμόζουν μεταρρυθμίσεις κατά τη διάρκεια μιας οικονομικής επέκτασης. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ οι μεταρρυθμίσεις συμβάλλουν στη μείωση του χρέους κατά μέσο όρο, αυτό δεν ισχύει πάντα σε κάθε περίσταση.
Οι αρχικές επιβαρύνσεις χρέους των χωρών και οι πιθανές επιπτώσεις στην ανισότητα είναι σημαντικοί παράγοντες για να αποφασιστεί πώς τα δημοσιονομικά κέρδη από τις μεταρρυθμίσεις μπορούν να κατευθυνθούν προς τη μείωση του χρέους, τις φιλικές προς την ανάπτυξη δαπάνες ή τα προβλήματα εισοδηματικής ανισότητας.
Συνολικά, οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για τη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των αγορών και την τόνωση της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης, καταλήγει το ΔΝΤ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών