Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

O φαύλος κύκλος υψηλού πληθωρισμού και επιτοκίων ήρθε για να μείνει – Σε γεωπολιτικό vertigo κεντρικές τράπεζες και αγορές

O φαύλος κύκλος υψηλού πληθωρισμού και επιτοκίων  ήρθε για να μείνει – Σε γεωπολιτικό vertigo κεντρικές τράπεζες και αγορές
Πώς συνδέεται η νομισματική πολιτική με τις γεωπολιτικές αναταράξεις και η... λάθος απάντηση της Christine Lagarde
Η επιμονή του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα παγκοσμίως είναι μια πρωτοφανής αποτυχία των κεντρικών τραπεζών να εκπληρώσουν το βασικό τους καθήκον όπως αυτό περιγράφεται από το καταστατικό τους (mandate): Να διατηρήσουν τη σταθερότητα των τιμών και την αξία των περιουσιακών στοιχείων των πολιτών και των επχειρήσεων
Οι πληθωριστικές εντάσεις, για να μιλήσουμε σε μια απλή γλώσσα, είναι αποτέλεσμα δύο παραγόντων:
Πρώτον, τον δημιούργησαν οι ίδιες κεντρικές τράπεζες τυπώνοντας αφειδώς χρήμα και δεύτερον οι κυβερνήσεις δεν έχασαν καμία ευκαιρία για δημοσιονομική επέκταση, αυξάνοντας υπέρμετρα τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το χρέος για να είναι αρεστές στα εκλογικά ακροατήρια.
Για τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτική στο τρέχον διάστημα επικαλούνται την αύξηση των μισθών η οποία τροφοδοτεί τη ζήτηση και ωθεί ανοδικά τις τιμές.
Αυτό είναι μια σκόπιμη παραπλάνηση για δύο σημαντικούς λόγους:
Κατά πρώτον, όπως έχει υποστηριχθεί από κορυφαίους οικονομολόγους - όπως ο Larry Summers, πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ – ο πληθωρισμός δεν προέρχεται από τη ζήτηση αλλά από τα ποικίλα σοκ στην προσφορά – η ενεργειακή κρίση δεν προκλήθηκε π.χ. για λόγους αύξησης της ζήτησης, αλλά από αιτίες εκτός της αγοράς (η υποκατάσταση των ρωσικών ενεργειακών προϊόντων).
Δεύτερον, οι γεωπολιτικοί και άλλοι παράγοντες όπως η πανδημία είτε η πολιτική της πράσινης μετάβασης – όπερ σημαίνει οι σχετικές πολιτικές επιλογές – αναδιατάσσουν τη δομή της προσφοράς με όρους εκτός της αγοράς προκαλώντας σημαντικά ζητήματα στην πλευρά της προσφοράς.
Τρίτον, η επίκληση της αύξησης των μισθών υποκρύπτει σημαντικές κοινωνικοπολιτικές πραγματικότητας σε μια περίοδο αναδιάταξης της παγκοσμιοποίησης.
Οι πραγματικές τεράστιες κοινωνικές ανισότητες συνυπάρχουν με τον οικονομικό λαϊκισμό των πολιτικών τάξεων που έπεισαν τα εκλογικά ακροατήρια ότι η μόχλευση των ειδοσημάτων μέσων του δανεισμού θα μπορούσε να υποκαταστήσει την απώλεια της παραγωγικής βάσης με τηνν ευρεύα μεταφορά θέσεων εργασίας στην Ασία και αλλού αλλά και τα νέα δεδομένα που φέρνει η χρήση της τεχνητής νοημοσύνη,  η περίφημη Gig Economy κλπ.
Και όλα τα ανωτέρω συμβαίνουν ενώ καίγεται το σενάριο ήπιας προσγείωσης της οικονομίας και έχουμε ήδη εισέλθει σε ένα περιβάλλον ύφεσης και υψηλών επιτοκίων.
Chart: IMF: Inflation to Remain Elevated Until 2025 | Statista
Η λανθασμένη οπτική

Χαρακτηριστικό είναι ότι η επικεφαλής της ΕΚΤ Cristine Lagarde δήλωσε το Σάββατο 14 Οκτωβρίου ότι ο υποκείμενος πληθωρισμός στην ευρωζώνη εξακολουθεί να είναι ισχυρός και η αύξηση των μισθών είναι «ιστορικά υψηλή» - αποδίδοντας δηλαδή τις πληθωριστικές πιέσεις στην περίφημη «στενότητα» της αγοράς εργασίας και την ανοδική ώθηση των μισθών.
Μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην πόλη Μαρακές του Μαρόκου, επανέλαβε σε μεγάλο βαθμό την εκτίμηση του περασμένου μήνα για την οικονομία, ενώ τόνισε ότι χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμη για την τιθάσευση των τιμών καταναλωτή δίνοντας έτσι ένα ισχυρό σήμα για την συνέχιση της πορείας της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής.
«Ο πυρήνας του πληθωρισμού παραμένει σε υψηλά επίπεδα, αντανακλώντας το γεγονός ότι ο εξασθενημένος αντίκτυπος της προηγούμενης αύξησης του κόστους εισροών αντισταθμίζεται από την αύξηση του κόστους εργασίας», δήλωσε η Lagarde.
«Πράγματι, η απαίτηση των εργαζομένων να αντισταθμίσουν την απώλεια αγοραστικής δύναμης εν μέσω ''στενών'' αγορών εργασίας έχει οδηγήσει σε ιστορικά υψηλή αύξηση των μισθών».
Ο πληθωρισμός θα πρέπει ακόμη να επιβραδυνθεί στο στόχο του 2% το 2025, παρατήρησε η ίδια, επαναλαμβάνοντας τη συλλογική πρόβλεψη των αξιωματούχων στη συνεδρίαση της 14ης Σεπτεμβρίου. Σε εκείνη τη συνάντηση ελήφθη με μικρή διαφορά η απόφαση να αυξηθούν τα επιτόκια για 10η συνεχή φορά, με τη δέσμευση να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα και να μην αποκλείονται περαιτέρω αυξήσεις.
«Η αύξηση των μισθών αναμένεται να μειωθεί σταδιακά, αν και θα παραμείνει υψηλή κατά τη διάρκεια του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος, εξαιτίας των αυξήσεων των κατώτατων μισθών και των αντισταθμίσεων λόγω πληθωρισμού», είπε.
Επανερχόμενη σε ένα θέμα που θίχτηκε κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης σε πάνελ την Παρασκευή 13/10.
«Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι πιο αργή αν οι επιπτώσεις της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν πιο ισχυρές από ό,τι αναμενόταν ή αν η παγκόσμια οικονομία αποδυναμωθεί περαιτέρω και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι ενταθούν», υπογράμμισε.
«Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι υψηλότερη από ό,τι προβλέπεται, εάν η ισχυρή αγορά εργασίας, η αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων και η υποχώρηση της αβεβαιότητας ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων και τους οδηγήσουν σε περισσότερες δαπάνες».
Μιλώντας αργότερα σε ένα ακροατήριο κεντρικών τραπεζιτών που φιλοξένησε η Ομάδα των 30, η Lagarde. τόνισε ότι η ΕΚΤ δεν έχει φτάσει ακόμη στη στιγμή που μπορεί να δηλώσει ότι η αποστολή της ολοκληρώθηκε.
«Δεν είναι θέμα αν θα ακολουθούμε ή όχι μια πιο επιθετική πολιτική, αλλά απαιτείται από εμάς σε αυτή τη χρονική στιγμή να είμαστε υπομονετικοί, καθώς τα σοκ της προσφοράς αντιστρέφονται και νέα σοκ καταφθάνουν, και να είμαστε προσεκτικοί για να διασφαλίσουμε ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν σταθερές», είπε.
Chart: Real Wages Rise Again as Wage Growth Outpaces Inflation | Statista
H γεωπολιτική αστάθεια και το χρηματοπιστωτικό σύστημα

Εντέχως απέκρυψε τις γεωπολιτικές διαστάσεις του φαινομένου...
Σπάνια από τη δεκαετία του 1970 η παγκόσμια οικονομία φαινόταν τόσο ταραγμένη.
Η πορεία της παγκοσμιοποίησης έχει επιβραδυνθεί και τη ίδια ώρα αλλάζει μορφή με νέους «παίκτες» να καταλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο.
Το διπλό σοκ της πανδημίας Covid-19 και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν θολώσει τη νομισματική πολιτική και έχουν αναστατώσει τις αγορές ενέργειας και τις αλυσίδες εφοδιασμού, με ανεξέλεγτες συνέπειες στην πλευρά της προσφοράς.
Ο οικονομικός εθνικισμός, οι εντάσεις ΗΠΑ-Κίνας και ο κατακερματισμός των αγορών είναι οι νέες πραγματικότητες.
Οι κυβερνήσεις αναλαμβάνουν μεγαλύτερο ρόλο στην οικονομική διαχείριση, ιδιαίτερα αντιμέτωπες με τον επείγοντα χαρακτήρα της κλιματικής μετάβασης.
Η τραγική επιστροφή της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή απλώς υπογραμμίζει το μοτίβο του αυξανόμενου γεωπολιτικού κινδύνου.
Οι δείκτες της αγοράς αντικατοπτρίζουν αυτό.
Ο «δείκτης φόβου» Vix - ένα μέτρο της αναμενόμενης μεταβλητότητας - είναι κατά μέσο όρο σημαντικά υψηλότερο από το 2020 σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία.
Ο Παγκόσμιος Δείκτης Αβεβαιότητας, ο οποίος μετρά την επικράτηση της λέξης «αβέβαιο» στις εκθέσεις των αναλυτών, έχει ανοδική τάση εδώ και χρόνια και έχει σημειώσει σημαντική άνοδο από το 2021.
Το πιο αβέβαιο μέλλον αλλάζει τον τρόπο σκέψης των συμμετεχόντων στην αγορά, από τους επενδυτές έως κεντρικούς τραπεζίτες .
Πρώτον, τα ποσοτικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται για την τιμολόγηση των περιουσιακών στοιχείων και την αξιολόγηση των τάσεων είναι λιγότερο σημαντικά.
Μια-δυο δεκαετίες σχετικής σταθερότητας, υποστηριζόμενη από το αυξανόμενο παγκόσμιο εμπόριο και με χαμηλό το επίπεδο του πολιτικού κινδύνου, διευκόλυνε την πρόβλεψη μακροοικονομικών μεταβλητών, όπως η ανάπτυξη, τα επιτόκια και ο πληθωρισμός.
Ήταν απλούστερο να εκτιμηθεί πώς θα εξελισσόταν όταν οι υποκείμενες υποθέσεις για τον κόσμο ήταν λιγότερες και απλούστερες.
Σήμερα, τα οικονομικά επηρεάζονται όλο και περισσότερο από την πολιτική και την εξωτερική πολιτική.
Το να κοιτάξουμε πέρα από γραφήματα, ισολογισμούς και δείκτες έχει τις δικές του επιπτώσεις.
Οι αγορές δεν έχουν σπουδαίο ιστορικό αξιολόγησης γεωπολιτικού κινδύνου και εκτίμησης γεγονότων βάσει της διακινδύνευσης που αντιπροσωπεύουν.
Οι μελέτες δείχνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα και οι χρηματοπιστωτικές αγορές συχνά επηρεάζονται περισσότερο από γεωπολιτικές απειλές παρά από πραγματικά γεγονότα.
Αλλά εξίσου, όταν υπάρχουν πολλές απειλές που είναι περίπλοκες και δύσκολο να προσδιοριστούν, οι αγορές μπορεί να παρασυρθούν σε αδράνεια.
Πράγματι, οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν αλλά όχι τόσο όσο αναμενόταν ως απάντηση στις επιθέσεις της Hamas στο Ισραήλ.
Οι κίνδυνοι αυτοί αναμένεται να προεξοφληθούν από την αγορά.
Η δυσκολία επιμέτρης των γεωπολιτικών πριμοδοτήσεων αυξάνει επίσης το κέρδος για όσους μπορούν να το κάνουν σωστά.
Υπάρχει μια αυξανόμενη ζήτηση για επαγγελματίες που μπορούν να συνδυάσουν πολιτικές και μακροοικονομικές γνώσεις με βασικά οικονομικά μεγέθη.
Οι αποδόσεις των μακροοικονομικών αμοιβαίων κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου - ενεργά διαχειριζόμενοι έμποροι που προσπαθούν να επωφεληθούν από τις διακυμάνσεις που προκαλούνται από γεγονότα - αυξήθηκαν μεταξύ 2019 και 2022, μετά από μια δεκαετία ανιαρές αποδόσεις.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, τα hedge funds που δέχτηκαν πτωτικά στοιχήματα στη στερλίνα, καθώς η ατζέντα των σπάταλων.. φοροαπαλλαγών  τότε βρετανίδας πρωθυπουργούμ Liz Truss διέλυσε τις αγορές, πραγματοποίησαν τεράστια κέρδη.
Lagarde Calls Morocco Good Example in Infrastructure Development | Maroc.ma

Restaurants Feel Pullback as 85% of Consumers Strain Under Inflation
Η χάραξη πολιτικής σε αυτό το περιβάλλον έχει ήδη αποδειχθεί πρόκληση.
Οι παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών, όπως στην περίπτωση των επιτοκίων, βασίζονται σε ιστορικά δεδομένα.
Όμως, καθώς η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε καθεστως δομικού μετασχηματισμού, οι πιθανότητες σφαλμάτων είναι μεγαλύτερες και η αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής, η οποία λειτουργεί με καθυστέρηση ως προς τη μετάδοσή της, μειώνεται.
Τα άκαμπτα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών της αγοράς, θα δυσκολευτούν.
Οι προσπάθειες ανάλυσης γεωπολιτικών γεγονότων απλώς εισάγουν μεγαλύτερο ποσο διακίνδύνευσης στις πολιτικες και επενδυτικές αποφάσεις.
Οι ενεργές στρατηγικές, οι μικρότεροι χρονικοί ορίζοντες, η λιγότερη εστίαση σε μοντέλα και τα λάθη πολιτικής κινδυνεύουν να δημιουργήσουν έναν φαύλο κύκλο αστάθειας - όπως στην περίπτωση των  κεντρικων τραπεζών
Σε αυτό το πλαίσιο τα παλία … εγχειρίδια της Lagarde μάλλον βολεύουν τις κυβερνήσεις και την τάση του οικονομικού λαϊκισμού και όχι την αντιμετώπιση του πληθωρισμού που καταστρέφει τα εισοδήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Inflation Since 1872: A Long-Term Look at the CPI - dshort - Advisor  Perspectives
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης