Η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια 11 φορές από τον Μάρτιο του περασμένου έτους, οδηγώντας τα σε υψηλό 22 ετών από 5,25% έως 5,5%
Εάν 18 μήνες αύξησης των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ υποτίθεται ότι θα έριχναν τους ρυθμούς της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, κανείς δεν έλαβε υπόψιν του τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι η αμερικανική οικονομία αναπτύχθηκε με ετήσιο ρυθμό 4,9% το τρίτο τρίμηνο - ένας αιφνιδιαστικός ρυθμός που, όχι για πρώτη φορά, αψηφούσε τις πιο ζοφερές προβλέψεις των οικονομολόγων.
«Ήταν μια άσκηση ταπεινοφροσύνης», είπε η Kathy Bostjancic, επικεφαλής οικονομολόγος στο Nationwide, αναφερόμενη στο κακό ιστορικό των αναλυτών από την εποχή της πανδημίας.
Αυτό που έκανε τον εκρηκτικό αριθμό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος των ΗΠΑ -τον ισχυρότερο από το 2021- τόσο εκπληκτικό ήταν αυτό που προηγήθηκε: η πιο επιθετική εκστρατεία της Fed για σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής εδώ και δεκαετίες.
Η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια 11 φορές από τον Μάρτιο του περασμένου έτους, οδηγώντας τα σε υψηλό 22 ετών από 5,25% έως 5,5% —σε μια προσπάθεια να επιβραδύνει την οικονομία και να καταπνίξει τον πληθωρισμό.
Ο πληθωρισμός έχει πέσει.
Αλλά η οικονομία παρέμεινε κάθε άλλο παρά υποτονική αυτό το καλοκαίρι.
Οι προειδοποιήσεις
Ωστόσο, όσο και αν ήταν εκτός εκτιμήσεων τους τελευταίους μήνες, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι το ΑΕΠ των ΗΠΑ είναι απίθανο να συνεχίσει να αψηφά τη βαρύτητα για πολύ περισσότερο.
Η εκπληκτική ανθεκτικότητα της οικονομίας των ΗΠΑ μέχρι σήμερα πηγάζει από μια πρωταρχική δύναμη: τις καταναλωτικές δαπάνες, οι οποίες ήταν μακράν ο μεγαλύτερος συντελεστής στην άνθηση της οικονομίας το τρίτο τρίμηνο, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το ήμισυ της ετήσιας αύξησης.
Ενισχύθηκε από μια υγιή αγορά εργασίας, καθώς η συνεχιζόμενη ζήτηση για εργαζόμενους έδωσε στους ανθρώπους εμπιστοσύνη να συνεχίσουν να αγοράζουν.
«Ήταν απίστευτη η αύξηση των θέσεων εργασίας που ώθησε πραγματικά τις καταναλωτικές δαπάνες», είπε η Bostjancic.
Επιπλέον, αυτό που είχε ενισχύσει αυτή τη δυναμική ήταν η αίσθηση μεταξύ των καταναλωτών ότι ήταν γεμάτοι μετρητά.
Η κατανάλωση τροφοδοτεί την οικονομική έκρηξη του τρίτου τριμήνου
«Οι ισολογισμοί φαίνονται σε πολύ καλή κατάσταση, οι μετοχές έχουν γενικά καλή απόδοση, οι τιμές των κατοικιών είναι πολύ υψηλές και ακόμη κι αν δεν έχει κάποιος περιουσιακά στοιχεία, έχει αυτή τη δεξαμενή αποταμιεύσεων που σχετίζονται με την πανδημία», πρόσθεσε η Bostjancic.
Όμως, όπως και άλλοι οικονομολόγοι και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, η Bostjancic αναμένει ότι αυτή η δυναμική θα εξασθενίσει, ειδικά καθώς τα επιτόκια της Fed αυξάνονται και οι εταιρείες και τα νοικοκυριά αγωνίζονται κάτω από το βάρος του αυξανόμενου κόστους δανεισμού.
Τα πρώιμα σημάδια της υποχώρησης
Τα σημάδια ότι η δύναμη των καταναλωτών μειώνεται είναι ορατά.
Για παράδειγμα, από πλεονάζουσες αποταμιεύσεις άνω των 2 τρις δολαρίων που έχουν συσσωρευτεί από την πανδημία, για παράδειγμα, οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το μεγαλύτερο μέρος έχει καταναλωθεί.
Επιπλέον, εκτιμά η Nancy Vanden Houten στην Oxford Economics, αυτό που απομένει συγκεντρώνεται στα πιο πλούσια νοικοκυριά.
Οι επιχειρήσεις γίνονται επίσης πιο προσεκτικές.
Ο Gregory Daco, επικεφαλής οικονομολόγος στην EY-Parthenon, δήλωσε ότι πιστεύει ότι η αμερικανική οικονομική μηχανή που είχε τόσο ισχυρές επιδόσεις το τρίτο τρίμηνο πρόκειται να εκτοξευθεί.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «όλοι οι θετικοί παράγοντες των καταναλωτικών δαπανών αυξήθηκαν πολύ έντονα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά έχουμε δει ορισμένους από αυτούς τους παράγοντες να μετριάζονται αρκετά σημαντικά και αναμένουμε [άλλοι να μετριαστούν] κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών».
Ο Daco πρόσθεσε: «Εάν οι επιχειρήσεις αρχίσουν να αισθάνονται την πίεση ότι έχουν υψηλότερο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους και χαμηλή αποδοτικότητα στο μέτωπο της εργασίας, και αν αρχίσουν να αισθάνονται την ανάγκη να μειώσουν το κόστος επειδή δεν θα είναι απαραίτητα σε θέση να επιτύχουν τα στοχευμένα έσοδα, τότε αυτό αρχίζει να δημιουργεί περισσότερο στρες στην οικονομία».
Υπαινιγμοί «κόπωσης κόστους» ήταν εμφανείς στα πιο πρόσφατα στοιχεία για το ΑΕΠ, είπε ο Daco, με τις πάγιες επενδύσεις εκτός κατοικιών - που παρακολουθούν τις δαπάνες των επιχειρήσεων σε μηχανήματα και άλλο εξοπλισμό - να μειώνονται κατά 0,1% σε τριμηνιαία βάση.
Αυτή ήταν η τρίτη πτώση σε αυτή την κατηγορία τα τελευταία τέσσερα τρίμηνα - ένα σημάδι, είπαν οικονομολόγοι της Morgan Stanley, ότι «τα υψηλότερα επιτόκια επιβαρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα».
Οι νέες εκτιμήσεις
Σύμφωνα με προβλέψεις του Bloomberg, οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν τώρα ότι η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ θα μειωθεί στο 0,8% το επόμενο τρίμηνο - περισσότερες από 4 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον αριθμό του τρίτου τριμήνου - πριν φτάσει στο 0,2% τους πρώτους τρεις μήνες του 2024.
Ο Ian Shepherdson στην Pantheon Economics εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα μπορούσε ακόμη και να πέσει στο μηδέν το επόμενο τρίμηνο, αν και αναγνώρισε ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο λάθους.
Ωστόσο, το αν η αμερικανική οικονομία καταλήξει σε ύφεση είναι ένα πολύ πιο αμφισβητούμενο ζήτημα.
Η Janet Yellen, υπουργός Οικονομικών, δήλωσε ότι τα στοιχεία δεν υποδηλώνουν «κάποια σημάδια ύφεσης», παρόλο που παραδέχτηκε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του περασμένου τριμήνου είναι απίθανο να επαναληφθεί.
Ο πρόεδρος της Fed, Jay Powell, υποστήριξε επίσης ότι υπάρχει ακόμη δρόμος για μια ήπια προσγείωση.
Ο Daco βλέπει τις πιθανότητες ύφεσης το επόμενο έτος ως υψηλές.
Ήταν όμως προσεκτικός με τις προβλέψεις.
«Έχουμε μάθει να είμαστε πολύ ταπεινοί στην ικανότητά μας να προβλέπουμε», είπε.
www.bankingnews.gr
Τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι η αμερικανική οικονομία αναπτύχθηκε με ετήσιο ρυθμό 4,9% το τρίτο τρίμηνο - ένας αιφνιδιαστικός ρυθμός που, όχι για πρώτη φορά, αψηφούσε τις πιο ζοφερές προβλέψεις των οικονομολόγων.
«Ήταν μια άσκηση ταπεινοφροσύνης», είπε η Kathy Bostjancic, επικεφαλής οικονομολόγος στο Nationwide, αναφερόμενη στο κακό ιστορικό των αναλυτών από την εποχή της πανδημίας.
Αυτό που έκανε τον εκρηκτικό αριθμό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος των ΗΠΑ -τον ισχυρότερο από το 2021- τόσο εκπληκτικό ήταν αυτό που προηγήθηκε: η πιο επιθετική εκστρατεία της Fed για σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής εδώ και δεκαετίες.
Η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια 11 φορές από τον Μάρτιο του περασμένου έτους, οδηγώντας τα σε υψηλό 22 ετών από 5,25% έως 5,5% —σε μια προσπάθεια να επιβραδύνει την οικονομία και να καταπνίξει τον πληθωρισμό.
Ο πληθωρισμός έχει πέσει.
Αλλά η οικονομία παρέμεινε κάθε άλλο παρά υποτονική αυτό το καλοκαίρι.
Οι προειδοποιήσεις
Ωστόσο, όσο και αν ήταν εκτός εκτιμήσεων τους τελευταίους μήνες, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι το ΑΕΠ των ΗΠΑ είναι απίθανο να συνεχίσει να αψηφά τη βαρύτητα για πολύ περισσότερο.
Η εκπληκτική ανθεκτικότητα της οικονομίας των ΗΠΑ μέχρι σήμερα πηγάζει από μια πρωταρχική δύναμη: τις καταναλωτικές δαπάνες, οι οποίες ήταν μακράν ο μεγαλύτερος συντελεστής στην άνθηση της οικονομίας το τρίτο τρίμηνο, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το ήμισυ της ετήσιας αύξησης.
Ενισχύθηκε από μια υγιή αγορά εργασίας, καθώς η συνεχιζόμενη ζήτηση για εργαζόμενους έδωσε στους ανθρώπους εμπιστοσύνη να συνεχίσουν να αγοράζουν.
«Ήταν απίστευτη η αύξηση των θέσεων εργασίας που ώθησε πραγματικά τις καταναλωτικές δαπάνες», είπε η Bostjancic.
Επιπλέον, αυτό που είχε ενισχύσει αυτή τη δυναμική ήταν η αίσθηση μεταξύ των καταναλωτών ότι ήταν γεμάτοι μετρητά.
Η κατανάλωση τροφοδοτεί την οικονομική έκρηξη του τρίτου τριμήνου
«Οι ισολογισμοί φαίνονται σε πολύ καλή κατάσταση, οι μετοχές έχουν γενικά καλή απόδοση, οι τιμές των κατοικιών είναι πολύ υψηλές και ακόμη κι αν δεν έχει κάποιος περιουσιακά στοιχεία, έχει αυτή τη δεξαμενή αποταμιεύσεων που σχετίζονται με την πανδημία», πρόσθεσε η Bostjancic.
Όμως, όπως και άλλοι οικονομολόγοι και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, η Bostjancic αναμένει ότι αυτή η δυναμική θα εξασθενίσει, ειδικά καθώς τα επιτόκια της Fed αυξάνονται και οι εταιρείες και τα νοικοκυριά αγωνίζονται κάτω από το βάρος του αυξανόμενου κόστους δανεισμού.
Τα πρώιμα σημάδια της υποχώρησης
Τα σημάδια ότι η δύναμη των καταναλωτών μειώνεται είναι ορατά.
Για παράδειγμα, από πλεονάζουσες αποταμιεύσεις άνω των 2 τρις δολαρίων που έχουν συσσωρευτεί από την πανδημία, για παράδειγμα, οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το μεγαλύτερο μέρος έχει καταναλωθεί.
Επιπλέον, εκτιμά η Nancy Vanden Houten στην Oxford Economics, αυτό που απομένει συγκεντρώνεται στα πιο πλούσια νοικοκυριά.
Οι επιχειρήσεις γίνονται επίσης πιο προσεκτικές.
Ο Gregory Daco, επικεφαλής οικονομολόγος στην EY-Parthenon, δήλωσε ότι πιστεύει ότι η αμερικανική οικονομική μηχανή που είχε τόσο ισχυρές επιδόσεις το τρίτο τρίμηνο πρόκειται να εκτοξευθεί.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «όλοι οι θετικοί παράγοντες των καταναλωτικών δαπανών αυξήθηκαν πολύ έντονα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά έχουμε δει ορισμένους από αυτούς τους παράγοντες να μετριάζονται αρκετά σημαντικά και αναμένουμε [άλλοι να μετριαστούν] κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών».
Ο Daco πρόσθεσε: «Εάν οι επιχειρήσεις αρχίσουν να αισθάνονται την πίεση ότι έχουν υψηλότερο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους και χαμηλή αποδοτικότητα στο μέτωπο της εργασίας, και αν αρχίσουν να αισθάνονται την ανάγκη να μειώσουν το κόστος επειδή δεν θα είναι απαραίτητα σε θέση να επιτύχουν τα στοχευμένα έσοδα, τότε αυτό αρχίζει να δημιουργεί περισσότερο στρες στην οικονομία».
Υπαινιγμοί «κόπωσης κόστους» ήταν εμφανείς στα πιο πρόσφατα στοιχεία για το ΑΕΠ, είπε ο Daco, με τις πάγιες επενδύσεις εκτός κατοικιών - που παρακολουθούν τις δαπάνες των επιχειρήσεων σε μηχανήματα και άλλο εξοπλισμό - να μειώνονται κατά 0,1% σε τριμηνιαία βάση.
Αυτή ήταν η τρίτη πτώση σε αυτή την κατηγορία τα τελευταία τέσσερα τρίμηνα - ένα σημάδι, είπαν οικονομολόγοι της Morgan Stanley, ότι «τα υψηλότερα επιτόκια επιβαρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα».
Οι νέες εκτιμήσεις
Σύμφωνα με προβλέψεις του Bloomberg, οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν τώρα ότι η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ θα μειωθεί στο 0,8% το επόμενο τρίμηνο - περισσότερες από 4 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον αριθμό του τρίτου τριμήνου - πριν φτάσει στο 0,2% τους πρώτους τρεις μήνες του 2024.
Ο Ian Shepherdson στην Pantheon Economics εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα μπορούσε ακόμη και να πέσει στο μηδέν το επόμενο τρίμηνο, αν και αναγνώρισε ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο λάθους.
Ωστόσο, το αν η αμερικανική οικονομία καταλήξει σε ύφεση είναι ένα πολύ πιο αμφισβητούμενο ζήτημα.
Η Janet Yellen, υπουργός Οικονομικών, δήλωσε ότι τα στοιχεία δεν υποδηλώνουν «κάποια σημάδια ύφεσης», παρόλο που παραδέχτηκε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του περασμένου τριμήνου είναι απίθανο να επαναληφθεί.
Ο πρόεδρος της Fed, Jay Powell, υποστήριξε επίσης ότι υπάρχει ακόμη δρόμος για μια ήπια προσγείωση.
Ο Daco βλέπει τις πιθανότητες ύφεσης το επόμενο έτος ως υψηλές.
Ήταν όμως προσεκτικός με τις προβλέψεις.
«Έχουμε μάθει να είμαστε πολύ ταπεινοί στην ικανότητά μας να προβλέπουμε», είπε.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών