Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

Παιχνίδια με τη φωτιά - Οι δασμοί και ο καταστροφικός νομισματικός πόλεμος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ – Ο Trump και το «ισχυρό» δολάριο

Παιχνίδια με τη φωτιά - Οι δασμοί και ο καταστροφικός νομισματικός πόλεμος μεταξύ  Κίνας και ΗΠΑ  – Ο Trump και το «ισχυρό» δολάριο
Μια στρατηγική υποτίμηση του νομίσματος της Κίνας, το οποίο ελέγχεται στενά από την κεντρική τράπεζα της χώρας θα μπορούσε να επιτρέψει στο Πεκίνο να ανεβάσει ταχύτητα στην ισχυρή μηχανή των εξαγωγών του, αλλά η κινεζική οικονομία δεν διαθέτει πολλά περιθώρια ελιγμών
Το Πεκίνο διαθέτει ένα ισχυρό εργαλείο για να απαντήσει στους επαπειλούμενους νέους δασμούς του εκλεγμένου προέδρου Donald Trump σε κινεζικά προϊόντα: θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν νομισματικό πόλεμο, ένα βήμα που εγκυμονεί τρομερούς κινδύνους τόσο για την Κίνα όσο και τις Ηνωμένες Πολιτείες - και βεβαίως για την παγκόσμια οικονομία.
Η απομείωση της αξίας του νομίσματος της Κίνας, του γιουάν, έναντι του δολαρίου, θα ήταν μια δοκιμασμένη και πρακτική απάντηση στους δασμούς της νέας αμερικανικής κιβέρνησης.
Ένα φθηνότερο ρενμίνμπι θα καθιστούσε τις κινεζικές εξαγωγές λιγότερο ακριβές για τους ξένους εισαγωγείς, μετριάζοντας τη ζημιά στην ανταγωνιστικότητα της Κίνας από τον δασμολογικό πόλεμο του Trump.
Σε αυτή την κίνηση προχώρησε το 2018 το 2019 όταν ο εκλεγμένος Αμερικανός πρόεδρος επέβαλε τους δασμούς κατά την πρώτη θητεία του.
Το φθηνότερο ρενμίνμπι θα μπορούσε να αντισταθμίσει εν μέρει ή πλήρως τις επιπτώσεις του πρόσθετου δασμού 10% στα κινεζικά προϊόντα τους οποίους ο Trump ανακοίνωσε τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου ότι θα επιβάλει από την πρώτη ημέρα της θητείας του.
Δήλωσε επίσης ότι θα επιβάλει δασμούς 25% σε προϊόντα από τον Καναδά και το Μεξικό.
Μια στρατηγική υποτίμηση του νομίσματος της Κίνας, το οποίο ελέγχεται αυστηρά από την κεντρική τράπεζα της χώρας, θα μπορούσε να επιτρέψει στο Πεκίνο να ανεβάσει ταχύτητα στην ισχυρή μηχανή εξαγωγών του.
Ο συνολικός όγκος εξαγωγών της Κίνας προς όλους τους προορισμούς έχει ήδη αυξηθεί σχεδόν κατά 12% πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους σε σχέση με πέρυσι.
Η Κίνα είναι έτοιμη για περαιτέρω αύξηση της παραγωγικής της ικανότητας, καθώς οι τράπεζές της εντείνουν τον δανεισμό για την κατασκευή νέων εργοστασίων.
Την ίδια ώρα η πτώση του νομίσματος της Κίνας θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την οικονομία της χώρας.
Αντιμετωπίζοντας ένα ασθενέστερο ρενμίνμπι, οι κινεζικές εταιρείες και οι εύπορες οικογένειες ενδέχεται να σπεύσουν να μεταφέρουν χρήματα από τη χώρα αντί να επενδύσουν στην εγχώρια οικονομία.

Μια πιο αδύναμη συναλλαγματική ισοτιμία για το ρενμίνμπι έναντι του δολαρίου θα μπορούσε επίσης να βλάψει την εμπιστοσύνη του κινεζικού κοινού στο εγχώριο νόμισμα, να μειώσει τις καταναλωτικές δαπάνες και να πιέσει καθοδικά τις τιμές των μετοχών.
Θα μπορούσε επίσης να λειτουργήσει σε αντιπαράθεση με τις πρόσφατες προσπάθειες των υπευθύνων χάραξης πολιτικής τη στήριξη της οικονομίας, η οποία έχει χτυπηθεί από την κατάρρευση της κτηματαγοράς που έχει καταστρέψει μεγάλο μέρος των αποταμιεύσεων της μεσαίας τάξης της Κίνας.
Η κεντρική τράπεζα της Κίνας, η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, υπέστη έντονη κριτική όταν υποτίμησε ξαφνικά το ρενμίνμπι τον Αύγουστο του 2015 και ήταν επιφυλακτική να επιτρέψει ξανά μια τέτοια απότομη διακίμανση του εγχώριου νομίσματος.
Ο Liu Ye, ο επικεφαλής του διεθνούς τμήματος, δήλωσε σε δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου το Νοέβριο ότι η κεντρική τράπεζα θα «διατηρήσει τη βασική σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ρενμίνμπι σε ένα λογικό επίπεδο ισορροπίας».

Κανείς δεν θα κερδίσει

Αλλά η Κίνα είναι βαθιά εχθρική απέναντι σε τυχόν νέους δασμούς. Απαντώντας στην απειλή του Trump η κινεζική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον είπε: «Η Κίνα πιστεύει ότι η οικονομική και εμπορική συνεργασία Κίνας-ΗΠΑ είναι de facto αμοιβαία επωφελής.
Κανείς δεν θα κερδίσει έναν εμπορικό πόλεμο».
Οι Κινεζικές εταιρείες έχουν ενισχύσει σημαντικά την παραγωγική τους ικανότητα σε άλλες χώρες τα τελευταία χρόνια, χτίζοντας εργοστάσια που συναρμολογούν εξαρτήματα από την Κίνα σε τελικά προϊόντα προς πώληση στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού.
Αυτό επέτρεψε σε ορισμένους από αυτούς να παρακάμψουν τους δασμούς που επιβλήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά την πρώτη κυβέρνηση Trump.
Πολλοί Κινέζοι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων μεταφέρουν χρήματα στο εξωτερικό τις τελευταίες εβδομάδες για να ενισχύσουν περαιτέρω τις δραστηριότητες τους στο εκεί και να βεβαιωθούν ότι η Κίνα μπορεί να διατηρήσει ισχυρές εξαγωγές ακόμη και αν ο Trump επιβάλει πρόσθετους δασμούς.
Ο Wang Shouwen, ο επικεφαλής της επιτροπής διεθνούς εμπορίου της Κίνας, μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, υποσχέθηκε ισχυρή υποστήριξη στους εξαγωγείς.
Δήλωσε ότι η Κίνα θα παράσχει περισσότερη εμπορική χρηματοδότηση και ασφάλιση των εξαγωγικών δικτύων για αυτές τις εταιρείες.
Οι εξαγωγές της Κίνας στις Ηνωμένες Πολιτείες παρέμειναν ισχυρές παρά τους δασμούς του 2018 και του 2019, καθώς πολλές κινεζικές εταιρείες πραγματοποιούν τις εξαγωγές τους σε μικρές ποσότητες ώστε να αποφύγουν τους δασμούς ή την παρακολούθηση τις τελωνειακές αρχές.
Η Κίνα αύξησε επίσης ραγδαία τις εξαγωγές προς τη Νοτιοανατολική Ασία, όπως το Βιετνάμ, και το Μεξικό, όπου τα αγαθά συναρμολογούνται και συσκευάζονται και αποστέλλονται ξανά στις Ηνωμένες Πολιτείες με ελάχιστους ή καθόλου δασμούς.
Τις ημέρες μετά την εκλογική νίκη του Trump τον Νοέμβριο, η αξία του ρενμίνμπι υποχώρησε περίπου 2% έναντι του δολαρίου.
Σταθεροποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στα 7,25 renminbi ανά δολάριο.

Πολλά άλλα νομίσματα έχουν επίσης αποδυναμωθεί έναντι του δολαρίου.

Πουλάνε δολάρια οι Κινέζοι; Το ιδεολογικό εμπόδιο και η θεωρία του Χi

Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας ορίζει μία ημερήσια ζώνη συναλλαγματικών ισοτιμιών, αγοράζοντας και πωλώντας νομίσματα σε συνεργασία με τράπεζες που ελέγχονται από το κράτος για να διατηρήσουν το ρενμίνμπι σε ένα στενό εύρος διακύμανσης.
Ορισμένοι παρατηρητές της αγοράς συναλλάγματος λένε ότι οι κρατικές τράπεζες μπορεί να πουλούν δολάρια τώρα και να χρησιμοποιούν τη ρευστότητα για να αγοράσουν ρενμίνμπι, προκειμένου να διατηρήσουν την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία.
Ο Arthur Kroeber, ιδρυτικός εταίρος της Gavekal, μιας εταιρείας οικονομικών ερευνών, είπε ότι το ρενμίνμπι θα μπορούσε να πέσει ακόμη 9% ή 10% εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλουν άμεσα δασμούς στα κινεζικά προϊόντα.
Αυτό θα σήμαινε ότι θα χρειαζόταν σχεδόν 8 renminbi για την αγορά ενός δολαρίου, ένα επίπεδο συναλλαγματική ισοτιμίας που είχε να καταγραφεί από το 2006.
Αλλά πολλοί άλλοι αναλυτές είναι δύσπιστοι ότι η Κίνα θα ανεχόταν μια τόσο απότομη πτώση του ρενμίνμπι.
Προβλέπουν ένα κατώτατο όριο της νομισματικής ιστοτιμίας στα 7,3 έως 7,5 ανά δολάριο.
Η Κίνα για πολλά χρόνια ήταν πρόθυμη να επιτρέψει στο ρενμίνμπι να παραμείνει αδύναμο για να τροφοδοτήσει τις εξαγωγές της.
Αλλά η κεντρική τράπεζα έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει ένα ασυνήθιστο ιδεολογικό εμπόδιο σε οποιαδήποτε απότομη αποδυνάμωση του νομίσματος.
Σε μια σπάνια συγκέντρωση μελών του Πολιτικού Γραφείου, υπουργών και επαρχιακών ηγετών τον Ιανουάριο, ο Xi Jinping, ο κορυφαίος ηγέτης της Κίνας, έδωσε μια ομιλία περιγράφοντας το όραμά του για «χρηματοικονομική ανάπτυξη υψηλής ποιότητας».
Ο Xi είπε ότι η διατήρηση ενός ισχυρού νομίσματος ήταν απαραίτητη για να είναι η Κίνα μια οικονομική υπερδύναμη, μαζί με άλλα βασικά στοιχεία, όπως μια ισχυρή κεντρική τράπεζα και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Στιγμιότυπο_οθόνης_2024-11-30_145220.png
Τι θα γίνει με το δολάριο - Το δίλημμα του νέου προέδρου

Τα επιχειρήματα του Donald Trump έναντι της υπερβολικής ισχύoς του δολαρίου ΗΠΑ έχουν κάποια βάση - αλλά η θέση του σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισής του παραμένει ασαφής και οι μόνες εφαρμόσιμες διαθέσιμες επιλογές θα μπορούσαν να ανατρέψουν τις ευρύτερες χρηματοπιστωτικές αγορές των ΗΠΑ στη διαδικασία.
Πολλές από τις οικονομικές του ιδέες αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή μετά τις 20 Ιανουαρίου  - συμπεριλαμβανομένων προτάσεων για τεράστιες αυξήσεις των δασμών και σαρωτικές φορολογικές περικοπές, αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας της Federal Reserve και καταστολή της παράνομης μετανάστευσης.
Αλλά ένα επιχείρημα παραμένει σταθερό και έχει τις ρίζες του σε κάποια οικονομική λογική: η επιμονή του ότι το δολάριο ΗΠΑ είναι υπερτιμημένο.
Η δήλωση δεν είναι πολύ αμφιλεγόμενη, δεδομένου ότι ο σταθμισμένος ως προς τον πληθωρισμό δείκτης του δολαρίου έχει αναρριχηθεί 20-30% τα τελευταία 10 χρόνια.
Ακόμη και η ανάλυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εκτιμά ότι το δολάριο ήταν περίπου 5-10% υπερτιμημένο πέρυσι, με το νόμισμα να κερδίζει άλλο 2-3% το 2024.
Η κριτική του Trump είναι ότι η υπερβολική ισχύς του δολαρίου έχει αμβλύνει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών των ΗΠΑ, έχει διογκώσει το εμπορικό έλλειμμα και έχει βλάψει τον μεταποιητικό τομέα και τις θέσεις εργασίας των ΗΠΑ.
Και πολλοί οικονομολόγοι συμφωνούν με αυτή τη διαπίστωση.

Γιατί παραμένει το υπερβολικό νομισματικό προνόμιο

Είναι πιο δύσκολο να αποδειχθεί ότι η ισχύς του δολαρίου οφείλεται στις κακόβουλες πράξεις ξένων κυβερνήσεων - ακόμα κι αν υπάρχει ευρεία συμφωνία ότι οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ θα αντισταθούν σε ένα ασθενέστερο δολάριο τη στιγμή που η οικονομία των ΗΠΑ ξεπερνά ήδη τις περισσότερες από αυτές.
Πολλοί άλλοι εκτιμούν ότι η σχέση αιτίου αποτελέσματος γύρω από την ισχύ του δολαρίου λειτουργεί αντίστροφα.
Η οικονομική υπεραπόδοση των ΗΠΑ - σε συνδυασμό με τον τεχνολογικό τομέα αιχμής των ΗΠΑ και την ασυναγώνιστη ρευστότητα και το μέγεθος των αμερικανικών χρηματοπιστωτικών αγορών εν γένει - έχει στέψει δεκάδες τρισεκατομμύρια δολάρια ιδιωτικών παγκόσμιων επενδύσεων σε τίτλους της Wall Street την τελευταία δεκαετία και διόγκωσε την αξία του δολαρίου στο νομισματικό μείγμα.
Εάν η «νομισματική εξαίρεση» των ΗΠΑ είναι πραγματική, λέει το επιχείρημα, τότε μια ιστορικά υψηλή αποτίμηση του δολαρίου απλώς αντανακλά αυτό.
Οποιαδήποτε σοβαρή προσπάθεια αποδυνάμωσης του νομίσματος θα κινδύνευε να ανατρέψει τις ίδιες παγκόσμιες χρηματοοικονομικές ροές.
Οι σύμβουλοι Trump αναζητούσαν τρόπους για να «υποτιμήσουν» το νόμισμα πέρα από την εφαρμογή βασικών εμπορικών δασμών.
Ποτέ δεν κατέστη σαφές τι ακριβώς θα περιλάμβανε αυτή η προσέγγιση, εκτός από κάποιου είδους διεθνές σύμφωνο για την πώληση δολαρίων στην ανοιχτή αγορά.
Ωστόσο, αυτό δεν είναι πιθανόν, καθώς λίγοι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών πιθανότατα θα συμμετείχαν σε ένα τέτοιο σχέδιο, όπως συνέβαιναν κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων στο νόμισμα στη δεκαετία του 1980.
Επιπλέον, αυτά τα σχέδια ήρθαν παράλληλα με αναφορές ότι άλλα μέλη της ομάδας Trump συνέταζαν προτάσεις για την εφαρμογή της πολιτικής εποπτείας των αποφάσεων της Fed για τα επιτόκια.
Οι απειλές για την ανεξαρτησία της Fed μπορεί να αποδυναμώσουν το δολάριο με την πάροδο του χρόνου, αλλά μόνο με το τεράστιο κόστος της υπονόμευσης ενός βασικού ιδρύματος που είναι κεντρικός για τον έλεγχο του πληθωρισμού και την εμπιστοσύνη στις χρηματοπιστωτικές αγορές των ΗΠΑ.
Τα μηνύματα είναι συχνά ασυνεπή.
Ο Trump άλλαξε ρότα και ζήτησε την προστασία του αποθεματικού νομίσματος του δολαρίου απειλώντας τις χώρες που «αφήνουν το δολάριο» με εμπορικούς δασμούς 100%.
Αυτό οδήγησε σε κάποια σύγχυση, καθώς φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με τα σχέδια για να αποτρέψουν τους «χειραγωγούς» της νομισματικής ισοτιμίας του δολαρίου από το να διατηρούν τεράστια συναλλαγματικά αποθεματικά σε δολάρια.
Προσπαθώντας να ξεκαθαρίσει τη σύγχυση αυτή την εβδομάδα ο πρώην διαχειριστής κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου και νυν υπουργός Οικονομικών Scott Bessent - δήλωσε στους Financial Times πριν από τις εκλογές ότι ο Trump θέλει πραγματικά να διατηρήσει το καθεστώς κυρίαρχου αποθεματικού νομίσματος για το δολάριο και ότι οι απειλές για τους δασμούς είναι απλώς μία «μαξιμαλιστική» διαπραγματευτική στάση.
Ο Stephen Jen, αναλυτής στο hedge fund Eurizon SLJ είπε ότι συμφώνησε με τον Bessent ότι το μέγεθος των αυξήσεων των δασμών που πετάει ο Trump είναι απίθανο να υλοποιηθεί και είναι πιθανώς απλώς διαπραγματευτικά όπλα που θα χρησιμοποιηθούν για να εξαναγκάσουν παραχωρήσεις τις άλλες πλευρές.
Ο  Jen αμφισβήτησε τη συμβατική σοφία να χειραγωγεί κανείς τη συναλλαγματική ισοτιμία χαμηλότερα μέσω συντονισμένων παρεμβάσεων ή διορίζοντας μια μαριονέτα στη Fed που θα τύπωνε χρήματα κατόπιν εντολής.
Ωστόσο, επισήμανε ότι οι πρόσφατες αυξήσεις του πληθωρισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη σε σχέση με την Ασία είχαν ως αποτέλεσμα ουσιαστική πραγματική ανατίμηση τόσο του δολαρίου όσο και του ευρώ έναντι των ασιατικών νομισμάτων.
Και σημείωσε ότι ο καλύτερος τρόπος για να το αντιμετωπίσει ήταν με τους δασμούς. «Το δολάριο είναι υπερτιμημένο και πλήττει τον τομέα των εμπορεύσιμων αγαθών των ΗΠΑ», είπε.
Και όμως αυτό υπογραμμίζει ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα - κανείς δεν ξέρει τι πραγματικά θα συμβεί.
Αλλά αν ο μόνος σίγουρος τρόπος για να πιέσει κάποιος προς τα κάτω το δολάριο είναι είτε υπονομεύοντας τη Fed είτε επιβάλλοντας φόρο στη συσσώρευση περιουσιακών στοιχείων των ΗΠΑ στο εξωτερικό, τότε ο ανεμοστρόβιλος που μπορεί να φουντώσει θα έκανε την αποτίμηση του δολαρίου τη μικρότερη από τις ανησυχίες που θα συμβούν.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης