Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

Παρέμβαση Roubini: Η κατάρρευση του καθεστώτος στο Ιράν είναι αναπόφευκτη - Το τέλος των μουλάδων θα έρθει τους επόμενους μήνες

Παρέμβαση Roubini: Η κατάρρευση του καθεστώτος στο Ιράν είναι αναπόφευκτη - Το τέλος των μουλάδων θα έρθει τους επόμενους μήνες
Ο Nouriel Roubini προβλέπει δραματικές εξελίξεις: ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν, κατάρρευση του καθεστώτος στην Τεχεράνη και ριζική γεωπολιτική αναδιάταξη στη Μέση Ανατολή. Ο πυρηνικός τρόμος πλησιάζει.
Με μια ιδιαίτερα αποκαλυπτική παρέμβαση επανέρχεται μέσω του Project Syndicate o Nouriel Roubini, ένας από τους πιο επιδραστικούς και καυστικούς αναλυτές της διεθνούς γεωπολιτικής και οικονομίας, προβλέποντας ότι η κατάρρευση του θεοκρατικού καθεστώτος στο Ιράν είναι όχι απλώς πιθανή, αλλά αναπόφευκτη.
Όπως υποστηρίζει, το τέλος του θα έρθει μέσα στους επόμενους μήνες, καθώς η αποδυνάμωσή του —στρατιωτική, γεωπολιτική και οικονομική— έχει φτάσει σε οριακό σημείο.
Η επίθεση του Ισραήλ, η αποσταθεροποίηση των ιρανικών proxies, η απώλεια στρατηγικής αποτροπής και η γενικευμένη κοινωνική δυσαρέσκεια διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μείγμα που οδηγεί το Ιράν προς ένα ιστορικό σημείο καμπής.
Ο Roubini δεν διστάζει να τονίσει ότι η μετάβαση αυτή ενδέχεται να φέρει νέα ισορροπία στη Μέση Ανατολή — και ίσως να ανοίξει τον δρόμο για μια ευρύτερη ειρηνευτική προοπτική στην περιοχή.
Ειδικότερα, όπως υποστηρίζει ο οικονομολόγος, «τον περασμένο Νοέμβριο, προέβλεψα ότι το Ισραήλ ήταν πιθανό να επιτεθεί στις πυρηνικές και άλλες στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ιράν, φτάνοντας ακόμη και στο σημείο να εξουδετερώσει τους κορυφαίους στρατιωτικούς και πολιτικούς ηγέτες του καθεστώτος.
Υποστήριξα επίσης ότι “η κυβέρνηση των ΗΠΑ, όποια και αν ήταν αυτή, θα συνέχιζε να στηρίζει [το Ισραήλ], άμεσα ή έμμεσα”.
Παρά τον βαθύ διχασμό στο εσωτερικό του Ισραήλ σχετικά με τη διεξαγωγή του πολέμου στη Γάζα, υπήρχε ευρεία συναίνεση στο πολιτικό φάσμα της χώρας –ακόμα και στους κεντροαριστερούς επικριτές του πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu– ότι το Ιράν πλησίαζε στην απόκτηση πυρηνικού όπλου, κάτι που θεωρείται υπαρξιακή απειλή για το Ισραήλ.
Αν μη τι άλλο, μετριοπαθείς κεντρώοι ηγέτες όπως ο Benny Gantz και ο Yair Lapid κατηγορούσαν τον Netanyahu ότι ήταν υπερβολικά ήπιος έναντι του Ιράν.
Ήταν θέμα χρόνου πριν το Ισραήλ χτυπήσει το Ιράν, το οποίο, από τις 7 Οκτωβρίου 2023, είχε εξαπολύσει τη Hamas, τη Hezbollah, τους Houthis της Υεμένης και σιιτικές πολιτοφυλακές στη Συρία και στο Ιράκ κατά του Ισραήλ».
Σύμφωνα με τον Roubini, αφού το Ισραήλ εξουδετέρωσε τους proxies (Hezbollah, Hamas) και το Ιράν απώλεσε τη στρατηγική του αποτροπή, η μοναδική του επιλογή ήταν η απόκτηση πυρηνικών όπλων – ένα απαράδεκτο αποτέλεσμα για το Ισραήλ και γενικότερα για τη Δύση.
Έτσι εξηγείται η ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν.
Και καθώς ορισμένες από τις θωρακισμένες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν είναι αρκετά ανθεκτικές ώστε να αντέξουν τα ισραηλινά όπλα, ήταν σαφές ότι οι ΗΠΑ θα παρενέβαιναν για να τις καταστρέψουν – παρά τα αντιπαρεμβατικά αισθήματα της εκλογικής βάσης του προέδρου Donald Trump.
Το Ιράν ανταπάντησε με μπαράζ πυραύλων κατά του Ισραήλ και έφτασε στο σημείο να απειλεί τις αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή.
Όμως το καθεστώς είναι τόσο αποδυναμωμένο που μετά βίας μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, πόσο μάλλον να αναπτύξει τις περιορισμένες του δυνατότητες κατά των ΗΠΑ.
Ναι, κάποιες σιιτικές πολιτοφυλακές μπορεί να προσπαθήσουν να επιτεθούν σε καλά φυλασσόμενες βάσεις και στρατεύματα των ΗΠΑ στην περιοχή, αλλά –πέρα από τον κίνδυνο ακόμα πιο σφοδρών αντεπιθέσεων από ΗΠΑ και Ισραήλ– οι ζημιές που μπορούν να προκαλέσουν είναι περιορισμένες.
Επιπλέον, η ικανότητα και η βούληση του ιρανικού καθεστώτος να αποκλείσει τα Στενά του Ορμούζ, να ναρκοθετήσει τον Περσικό Κόλπο ή/και να επιτεθεί σε εγκαταστάσεις και αγωγούς ενέργειας των Αράβων γειτόνων του είναι πλέον περιορισμένες.
«Το καθεστώς επικεντρώνεται στην επιβίωσή του, αλλά η κατάρρευσή του είναι πιθανή τους επόμενους μήνες.
Αληθεύει ότι προς το παρόν, η επίθεση του Ισραήλ έχει οδηγήσει ακόμη και την αντιπολίτευση κατά του καθεστώτος να συσπειρωθεί γύρω από τη σημαία.
Όμως με την πάροδο του χρόνου, η μεγάλη πλειοψηφία των Ιρανών, που απεχθάνονται ένα καθεστώς το οποίο οδήγησε τη χώρα στην οικονομική και χρηματοπιστωτική καταστροφή –και τώρα στην γεωπολιτική και στρατιωτική κατάρρευση– θα εξεγερθεί και θα το αντικαταστήσει.
Το 1990, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του Ιράν ήταν σχεδόν ίσο με εκείνο του Ισραήλ• σήμερα, το ισραηλινό είναι σχεδόν 15 φορές υψηλότερο.
Τα αποθέματα ενέργειας του Ιράν είναι αντίστοιχα ή και μεγαλύτερα από της Σαουδικής Αραβίας, κι όμως έχει χάσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε δυνητικά έσοδα από ενέργεια σε έναν μάταιο πόλεμο κατά της Δύσης επί πέντε δεκαετίες.
Σήμερα, οι Ιρανοί αντιμετωπίζουν καλπάζοντα πληθωρισμό, κατάρρευση των πραγματικών εισοδημάτων, μαζική φτώχεια και ακόμη και πείνα – όχι εξαιτίας των αμερικανικών και δυτικών κυρώσεων, αλλά λόγω των παράλογων πολιτικών των ηγετών τους.
Μια χώρα που θα μπορούσε να είναι πλουσιότερη από κάθε πετρελαιοπαραγωγικό κράτος του Κόλπου είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, λόγω της διαφθοράς, της ανικανότητας και της στρατηγικής απερισκεψίας του καθεστώτος.
Εκτός από κατάρα για τον ίδιο τον λαό του, το Ισλαμικό Καθεστώς έχει χρηματοδοτήσει τρομοκρατικές οργανώσεις στη Μέση Ανατολή για δεκαετίες και έχει προκαλέσει κρατική κατάρρευση ή ημικατάρρευση σε όλη την περιοχή: στην Υεμένη, στον Λίβανο, στη Συρία, στη Γάζα/Παλαιστίνη, στο Ιράκ.
Η σταθεροποίηση και η ανάκαμψη αυτών των αποτυχημένων κρατών στη Μέση Ανατολή απαιτούν πλέον αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν» σημειώνει ο οικονομολόγος και προσθέτει:
«Ο ιρανικός λαός –όχι εξωτερικές δυνάμεις– θα την προκαλέσει μέσα στον επόμενο χρόνο.
Οι Ιρανοί έχουν εξεγερθεί κατά του καθεστώτος τους τουλάχιστον μισή ντουζίνα φορές τις τελευταίες δεκαετίες και, όποτε τους δόθηκε η ευκαιρία, επέλεξαν μετριοπαθείς ηγέτες αντί για θεοκρατικούς φανατικούς».

Αγορές

Σύμφωνα με τον Roubini, προς το παρόν, οι χρηματοπιστωτικές αγορές στοιχηματίζουν σωστά ότι ο παγκόσμιος αντίκτυπος αυτού του πρόσφατου πολέμου είναι πιθανό να είναι ελάχιστος.
Οι τρέχουσες κινήσεις στις τιμές του πετρελαίου, στις μετοχές των ΗΠΑ και του εξωτερικού, στις αποδόσεις των ομολόγων και στις ισοτιμίες υποδεικνύουν ότι ένα μεγάλο στασιμοπληθωριστικό σοκ από σοβαρή διαταραχή της παραγωγής και των εξαγωγών ενέργειας από τον Περσικό Κόλπο παραμένει ένα ενδεχόμενο «ουράς» και όχι το βασικό σενάριο.
Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ το 1973 και η Ισλαμική Επανάσταση του Ιράν το 1979 οδήγησαν σε τεράστια αύξηση των τιμών του πετρελαίου, που τροφοδότησε τις σφοδρές στασιμοπληθωρίσεις του 1974-75 και 1980-82.
Αυτήν τη φορά είναι πιθανό τα πράγματα να εξελιχθούν διαφορετικά, για πολλούς λόγους: η ενεργειακή εξάρτηση στην κατανάλωση και την παραγωγή των οικονομιών που εισάγουν πετρέλαιο είναι πολύ μικρότερη απ’ ό,τι τη δεκαετία του ’70• εκτός ΟΠΕΚ έχουν προκύψει οι ΗΠΑ και άλλοι σημαντικοί νέοι παραγωγοί• η Σαουδική Αραβία και άλλοι διαθέτουν μεγάλα αποθέματα και πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα.
Και αν οι τιμές του πετρελαίου αυξηθούν καθώς η εμπλοκή των ΗΠΑ δημιουργεί νέους κινδύνους, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα ευρύ φάσμα μακροοικονομικών πολιτικών και εργαλείων για να περιοριστεί ο στασιμοπληθωριστικός αντίκτυπος.
Ένα πυρηνικό Ιράν θα αποτελούσε απειλή όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για όλα τα σουνιτικά καθεστώτα στη Μέση Ανατολή, καθώς και για τη γειτονική Ευρώπη και, εν τέλει, τις ΗΠΑ.
Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Friedrich Merz, είπε αυτό που πολλοί άλλοι ηγέτες σκέφτονται αλλά δεν τολμούν να παραδεχθούν δημόσια: «Το Ισραήλ κάνει τη βρόμικη δουλειά για όλους μας».
Ακόμη και η Κίνα και η Ρωσία –de facto σύμμαχοι του Ιράν– έχουν επιδείξει αυτοσυγκράτηση. Οι ριζοσπαστικές δυνάμεις αποσταθεροποίησαν τη Μέση Ανατολή επί δεκαετίες, με επιπτώσεις –μέσω της τρομοκρατίας, της κατάρρευσης κρατών και της μαζικής μετανάστευσης– στην Ευρώπη και τη Δύση.
Χρειάστηκε το Ισραήλ για να αποδυναμώσει και στη συνέχεια να καταστρέψει τους σιίτες ριζοσπάστες και τους εντολοδόχους τους.
«Η κατάρρευση του καθεστώτος στο Ιράν, εφόσον συμβεί, αναμένεται να ενισχύσει τη σταθερότητα και να επιτρέψει την ανασυγκρότηση στην περιοχή, με την εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας.
Τότε θα είναι δυνατή και η άνοδος μιας νέας ισραηλινής κυβέρνησης, ανοιχτής στην ειρήνη με τους Παλαιστίνιους και σε μια ενδεχόμενη λύση δύο κρατών.
Αλλά για να γίνει αυτό, η ιρανική Ύδρα πρέπει να αντικατασταθεί από ένα λογικό καθεστώς που θα επιδιώκει να επανενταχθεί –αντί να επιτίθεται– στη διεθνή κοινότητα» καταλήγει ο Roubini.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης