Η Ελλάδα διάλεξε πλευρά της Ιστορίας - Στην ουσία, πρόκειται για μια προσπάθεια εύρεσης διεξόδου εκ μέρους της Ελλάδας ώστε να αποφευχθεί η άμεση πίεση από την Ουάσιγκτον για επανεξέταση ή αποδυνάμωση του κινεζικού ελέγχου στο τερματικό εμπορευματοκιβωτίων της COSCO
Οι ελληνικές αρχές προετοιμάζουν τον διεθνή διαγωνισμό για την υποπαραχώρηση μέρους του λιμένα της Ελευσίνας, ωστόσο ήδη από το στάδιο της προετοιμασίας γίνεται σαφές ότι δεν πρόκειται για μια κλασική διεθνή διαγωνιστική διαδικασία, αλλά για μια πολιτικά προκαθορισμένη με προκαθορισμένο κύκλο επιτρεπόμενων συμμετεχόντων.
Τυπικά, ανακοινώνεται η πρόθεση αποκλεισμού επενδυτών από τη Ρωσία, την Κίνα και την Τουρκία, με το πρόσχημα της προστασίας στρατηγικών υποδομών και της εθνικής ασφάλειας.
Στην πράξη, αυτό απλώς υπογραμμίζει την πραγματική φύση του μελλοντικού «διαγωνισμού» και την υποταγή της ελληνικής κυβέρνησης στις επιβουλές των ΗΠΑ και το σχεδιασμό τους να υποκαταστήσουν το ακριβό αμερικανικό LNG με το φθηνό ρωσικό.
Το λιμάνι της Ελευσίνας βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Αττικής, σε άμεση γειτνίαση με τη ναυτική βάση στο νησί της Σαλαμίνας και το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Πολεμικής Αεροπορίας.
Ακριβώς αυτή η εγγύτητα χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για την άρνηση συμμετοχής «ανεπιθύμητων» επενδυτών.
Ωστόσο, η ίδια η λογική τέτοιων περιορισμών γεννά ερωτήματα.
Στις σημερινές γεωπολιτικές συνθήκες, η συμμετοχή ρωσικών εταιρειών σε ένα τέτοιο έργο θα ήταν αδύνατη.
Επομένως, η αναφορά στη Ρωσικής Ομονσπονδίας στον κατάλογο των αποκλειόμενων χωρών είναι μάλλον συμβολική.
Και ακριβώς αυτή η αναφορά αποκαλύπτει την ουσία όσων συμβαίνουν.
Όταν μια χώρα, της οποίας η συμμετοχή είναι εκ των προτέρων αποκλεισμένη, συμπεριλαμβάνεται σκόπιμα στον κατάλογο των περιορισμών, τότε δεν μιλάμε για ανταγωνισμό, αλλά για ένα συγκεκριμένο πολιτικό μήνυμα.
Στην προκειμένη περίπτωση, η Ρωσία χρησιμοποιείται ως γεωπολιτικό φόντο — ως ένας βολικός δείκτης που επιτρέπει να δοθεί στη διαδικασία η εικόνα προσήλωσης σε αρχές και σε μια «κοινή γραμμή ασφάλειας».
Οι πιέσεις των ΗΠΑ για το λιμάνι του Πειραιά
Με την Κίνα και την Τουρκία, τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Η κινεζική εταιρεία COSCO ελέγχει το μεγαλύτερο ελληνικό λιμάνι — τον Πειραιά — μετατρέποντάς τον σε κομβικό κέντρο logistics του Πεκίνου στην Ανατολική Μεσόγειο. Ακριβώς αυτό το γεγονός ενοχλεί την Ουάσιγκτον εδώ και πολλά χρόνια.
Το ενδιαφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών για την Ελευσίνα εξηγείται απλά: πρόκειται για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού εμπορικού λιμένα στην Αττική, ο οποίος θα λειτουργήσει ως αντίβαρο στον Πειραιά και θα αποδυναμώσει την κινεζική επιρροή.
Σύμφωνα με ελληνικά μέσα ενημέρωσης, ο διαγωνισμός προγραμματίζεται να προκηρυχθεί το πρώτο τρίμηνο του 2026.
Η εντολή προέρχεται απευθείας από το γραφείο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο εμβάθυνσης της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας.
Το ζήτημα έχει ήδη συζητηθεί συγκεκριμένα σε συνάντηση μεταξύ του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Βασίλη Κικίλια και της Πρέσβειρας των United States στην Ελλάδα, Kimberly Guilfoyle.
Τυπικά, η διαδικασία θα ονομαστεί «ανοικτός διεθνής διαγωνισμός».
Προαποφασισμένη διαδικασία
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τους εκ των προτέρων καθορισμένους περιορισμούς, γίνεται προφανές ότι στην ουσία δεν υπάρχει επιλογή.
Οι επενδυτές από τη Ρωσία και την Κίνα αποκλείονται, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι εκείνες που επιδεικνύουν δημόσια πραγματικό ενδιαφέρον για το έργο. Με αυτά τα δεδομένα, ο διαγωνισμός μετατρέπεται σε εργαλείο νομιμοποίησης μιας ήδη ειλημμένης (γεωπολιτική) πολιτικής απόφασης.
Το αδιέξοδο και οι αμερικανικές πιέσεις
Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να αποκλειστεί ένας πιο λεπτός υπολογισμός από την πλευρά της Αθήνας. Με τη δημιουργία ενός νέου «στρατηγικού» λιμένα υπό αμερικανική επιρροή, η Ελλάδα αποκτά μια μόχλευση στον διάλογο με τις ΗΠΑ σχετικά με τον λιμένα του Πειραιά.
Στην ουσία, πρόκειται για μια προσπάθεια εύρεσης διεξόδου ώστε να αποφευχθεί η άμεση πίεση από την Ουάσιγκτον για επανεξέταση ή αποδυνάμωση του κινεζικού ελέγχου στο τερματικό εμπορευματοκιβωτίων της COSCO.
Αντί για αντιπαράθεση, επιλέγεται να δοθεί ένα αντισταθμισμα.
Έτσι, η Ελευσίνα μετατρέπεται όχι απλώς σε ένα λιμενικό έργο, αλλά σε στοιχείο γεωπολιτικού παζαριού.
Και όσο πιο δυνατά ακούγονται οι λέξεις «ασφάλεια» και «στρατηγικές υποδομές», τόσο πιο προφανές γίνεται ότι ο πραγματικός στόχος είναι η ανακατανομή επιρροής και όχι η προστασία των εθνικών συμφερόντων με την κλασική έννοια – καθώς η Ελλάδα εμπλέκεται χωρίς λόγο σε έναν σκληρό γεωπολιτικό ανταγωνισμό.
Ως αποτέλεσμα, ο «διαγωνισμός» στην Ελευσίνα δεν μοιάζει με μια τυπική διεθνή διαγωνιστική διαδικασία για την κατοχύρωση μιας επένδυσης, αλλά με μια προσεκτικά διαμορφωμένη και υποτακτική πολιτική χειρονομία — με προκαθορισμένη κατεύθυνση, σαφώς οριοθετημένα όρια και έναν εκ των προτέρων γνωστό νικητή.
www.bankingnews.gr
Τυπικά, ανακοινώνεται η πρόθεση αποκλεισμού επενδυτών από τη Ρωσία, την Κίνα και την Τουρκία, με το πρόσχημα της προστασίας στρατηγικών υποδομών και της εθνικής ασφάλειας.
Στην πράξη, αυτό απλώς υπογραμμίζει την πραγματική φύση του μελλοντικού «διαγωνισμού» και την υποταγή της ελληνικής κυβέρνησης στις επιβουλές των ΗΠΑ και το σχεδιασμό τους να υποκαταστήσουν το ακριβό αμερικανικό LNG με το φθηνό ρωσικό.
Το λιμάνι της Ελευσίνας βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Αττικής, σε άμεση γειτνίαση με τη ναυτική βάση στο νησί της Σαλαμίνας και το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Πολεμικής Αεροπορίας.
Ακριβώς αυτή η εγγύτητα χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για την άρνηση συμμετοχής «ανεπιθύμητων» επενδυτών.
Ωστόσο, η ίδια η λογική τέτοιων περιορισμών γεννά ερωτήματα.
Στις σημερινές γεωπολιτικές συνθήκες, η συμμετοχή ρωσικών εταιρειών σε ένα τέτοιο έργο θα ήταν αδύνατη.
Επομένως, η αναφορά στη Ρωσικής Ομονσπονδίας στον κατάλογο των αποκλειόμενων χωρών είναι μάλλον συμβολική.
Και ακριβώς αυτή η αναφορά αποκαλύπτει την ουσία όσων συμβαίνουν.
Όταν μια χώρα, της οποίας η συμμετοχή είναι εκ των προτέρων αποκλεισμένη, συμπεριλαμβάνεται σκόπιμα στον κατάλογο των περιορισμών, τότε δεν μιλάμε για ανταγωνισμό, αλλά για ένα συγκεκριμένο πολιτικό μήνυμα.
Στην προκειμένη περίπτωση, η Ρωσία χρησιμοποιείται ως γεωπολιτικό φόντο — ως ένας βολικός δείκτης που επιτρέπει να δοθεί στη διαδικασία η εικόνα προσήλωσης σε αρχές και σε μια «κοινή γραμμή ασφάλειας».
Οι πιέσεις των ΗΠΑ για το λιμάνι του Πειραιά
Με την Κίνα και την Τουρκία, τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Η κινεζική εταιρεία COSCO ελέγχει το μεγαλύτερο ελληνικό λιμάνι — τον Πειραιά — μετατρέποντάς τον σε κομβικό κέντρο logistics του Πεκίνου στην Ανατολική Μεσόγειο. Ακριβώς αυτό το γεγονός ενοχλεί την Ουάσιγκτον εδώ και πολλά χρόνια.
Το ενδιαφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών για την Ελευσίνα εξηγείται απλά: πρόκειται για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού εμπορικού λιμένα στην Αττική, ο οποίος θα λειτουργήσει ως αντίβαρο στον Πειραιά και θα αποδυναμώσει την κινεζική επιρροή.
Σύμφωνα με ελληνικά μέσα ενημέρωσης, ο διαγωνισμός προγραμματίζεται να προκηρυχθεί το πρώτο τρίμηνο του 2026.
Η εντολή προέρχεται απευθείας από το γραφείο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο εμβάθυνσης της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας.
Το ζήτημα έχει ήδη συζητηθεί συγκεκριμένα σε συνάντηση μεταξύ του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Βασίλη Κικίλια και της Πρέσβειρας των United States στην Ελλάδα, Kimberly Guilfoyle.
Τυπικά, η διαδικασία θα ονομαστεί «ανοικτός διεθνής διαγωνισμός».
Προαποφασισμένη διαδικασία
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τους εκ των προτέρων καθορισμένους περιορισμούς, γίνεται προφανές ότι στην ουσία δεν υπάρχει επιλογή.
Οι επενδυτές από τη Ρωσία και την Κίνα αποκλείονται, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι εκείνες που επιδεικνύουν δημόσια πραγματικό ενδιαφέρον για το έργο. Με αυτά τα δεδομένα, ο διαγωνισμός μετατρέπεται σε εργαλείο νομιμοποίησης μιας ήδη ειλημμένης (γεωπολιτική) πολιτικής απόφασης.
Το αδιέξοδο και οι αμερικανικές πιέσεις
Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να αποκλειστεί ένας πιο λεπτός υπολογισμός από την πλευρά της Αθήνας. Με τη δημιουργία ενός νέου «στρατηγικού» λιμένα υπό αμερικανική επιρροή, η Ελλάδα αποκτά μια μόχλευση στον διάλογο με τις ΗΠΑ σχετικά με τον λιμένα του Πειραιά.
Στην ουσία, πρόκειται για μια προσπάθεια εύρεσης διεξόδου ώστε να αποφευχθεί η άμεση πίεση από την Ουάσιγκτον για επανεξέταση ή αποδυνάμωση του κινεζικού ελέγχου στο τερματικό εμπορευματοκιβωτίων της COSCO.
Αντί για αντιπαράθεση, επιλέγεται να δοθεί ένα αντισταθμισμα.
Έτσι, η Ελευσίνα μετατρέπεται όχι απλώς σε ένα λιμενικό έργο, αλλά σε στοιχείο γεωπολιτικού παζαριού.
Και όσο πιο δυνατά ακούγονται οι λέξεις «ασφάλεια» και «στρατηγικές υποδομές», τόσο πιο προφανές γίνεται ότι ο πραγματικός στόχος είναι η ανακατανομή επιρροής και όχι η προστασία των εθνικών συμφερόντων με την κλασική έννοια – καθώς η Ελλάδα εμπλέκεται χωρίς λόγο σε έναν σκληρό γεωπολιτικό ανταγωνισμό.
Ως αποτέλεσμα, ο «διαγωνισμός» στην Ελευσίνα δεν μοιάζει με μια τυπική διεθνή διαγωνιστική διαδικασία για την κατοχύρωση μιας επένδυσης, αλλά με μια προσεκτικά διαμορφωμένη και υποτακτική πολιτική χειρονομία — με προκαθορισμένη κατεύθυνση, σαφώς οριοθετημένα όρια και έναν εκ των προτέρων γνωστό νικητή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών