Τελευταία Νέα
Απόψεις - Άρθρα

Η ανάγκη της Ελλάδας για απεξάρτηση από τον τουρισμό

Η ανάγκη της Ελλάδας για απεξάρτηση από τον τουρισμό
Αν η ελληνική οικονομία δεν απεξαρτηθεί από τον τουρισμό, θα παραμένει πάντα ευάλωτη
Ο τουρισμός και η ναυτιλία στην Ελλάδα, περιλαμβάνονται κατά τη γνώμη μου στους πιο υπερτιμημένους κλάδους παγκοσμίως: για έναν απλό λόγο, διότι συνεισφέρουν στην πραγματική οικονομία πολύ λιγότερα από αυτά που φαίνεται ή υποστηρίζουν ότι προσφέρουν.

Θέλω να σταθώ στον τουρισμό.
Η πανδημία μας αποκάλυψε εκ νέου πόσο ευαίσθητος είναι ο τουρισμός στα σοκ (όπως για παράδειγμα η τρομοκρατία κλπ) και το πόσο αναγκαίο είναι να απεξαρτηθεί η οικονομία από τον κλάδο. Αυτή τη στιγμή παγκοσμίως, μόνο οι υποανάπτυκτες χώρες βασίζονται στον τουρισμό τόσο πολύ όσο η Ελλάδα.

Από τη μία πλευρά κρίνεται απολύτως λογικό η κάθε χώρα να βασίζεται στα προσόντα της. Η μοναδική, απίστευτη ομορφιά της Ελλάδας την έχει μετατρέψει σε έναν από τους πιο αγαπημένους ταξιδιωτικούς προορισμούς παγκοσμίως. Τα νούμερα είναι εντυπωσιακά. Σύμφωνα με τον ΣΕΤΕ, η συνεισφορά στο ΑΕΠ από τον τουρισμό έφθασε το 20,7% του ΑΕΠ το 2019, ενώ η συνολική συμμετοχή στην απασχόληση ανήλθε σε 21,7% (946.200 θέσεις). Τα έσοδα από τον εισερχόμενο τουρισμό έφθασαν τα 17,7 δισεκ. ευρώ, με μία μέση δαπάνη 564 ευρώ από 31,3 εκατ. επισκέπτες.

Ποια είναι η πραγματικότητα;
Ο λόγος που βασίζεσαι σαν χώρα σε έναν κλάδο, είναι για να γεμίσουν κρατικά ταμεία και, κυρίως, οι τσέπες των εργαζόμενων ώστε τα χρήματα αυτά να γυρίσουν πάλι στην αγορά με τη μορφή κατανάλωσης. Υπάρχει όμως ένα βασικό πρόβλημα: στην πραγματικότητα, ο τουρισμός είναι ένα πάρτι για λίγους. Για αυτούς τους γνωστούς λίγους εργοδότες, αυτούς που εκμεταλλεύονται τον εργαζόμενο, που δεν τον πληρώνουν, που δεν κόβουν αποδείξεις. Αφορμή για αυτό το άρθρο αποτέλεσε το περασμένο καλοκαίρι, όταν με αφορμή φυσικά τον κορωνοϊό, άνθρωποι δούλεψαν ακόμη και δωρεάν (δεν πληρώθηκαν μετά από δύο μήνες δουλειάς σε νησί!!!!!!!) στον κλάδο για τον Ελληνάρα εργοδότη. Υπό αυτό το πρίσμα, υπάρχει συνεισφορά του τουρισμού φυσικά στην πραγματική οικονομία, αλλά όχι τόσο μεγάλη και τόσο χρήσιμη όσο λέγεται και ξαναλέγεται.

Τίθεται επίσης και ένα άλλο ζήτημα. Όταν ανακηρύσσεις έναν κλάδο ως κινητήρια δύναμη της οικονομίας, θα πρέπει να τον εξελίσσεις συνεχώς και ταχέως. Στην Ελλάδα δεν έχουμε καταφέρει καλά-καλά όχι να εξελίξουμε τις υποδομές (βλέπε γρήγορο ίντερνετ σε τουριστικές περιοχές, ένα καλό σύστημα συλλογής απορριμμάτων κλπ), αλλά ούτε να καθαρίσουμε τις παραλίες μετά από τα «κύματα» εκατομμυρίων τουριστών κάθε καλοκαίρι. Με αυτή τη λογική, θα φθάσει κάποια στιγμή που οι ζημίες θα αντισταθμίσουν πλήρως τα οφέλη.

Το γιατί η Ελλάδα εξαρτάται αποκλειστικά από τον τουρισμό είναι εύκολο να κατανοηθεί: η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα γενικότερα, διαθέτει μία νοοτροπία κέρδους σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο μόνο, με κάθε δυνατό τρόπο (βλέπε απλήρωτοι εργαζόμενοι). Ακόμη και στον τουρισμό που τα περιθώρια κέρδους είναι πραγματικά τεράστια, οι ίδιες πρακτικές ακολουθούνται από την πλειοψηφία.


Τί λένε οι έρευνες για τη σχέση οικονομικής ανάπτυξης και τουρισμού;
Αν και δεν έχει εξεταστεί εκτεταμένα η επίπτωση ενός αρνητικού σοκ στον τουρισμό και μετέπειτα στο ΑΕΠ, η πλειοψηφία των επιστημονικών ερευνών διαπιστώνουν αναμφισβήτητα έναν θετικό αντίκτυπο (ενδεικτικά, Brida και Risso το 2009, Zhang και Cheng το 2019, και πολλοί άλλοι) του τουρισμού στο ΑΕΠ και την οικονομική ανάπτυξη, υπογραμμίζοντας όμως παράλληλα την ανάγκη για επένδυση σε υποδομές (ενδεικτικά, Balaguer και Cantavella το 2014) για να συνεχιστεί αυτή η «βιώσιμη» εποικοδομητική σχέση μεταξύ των δύο μεγεθών. Στην αντίπερα όχθη, υπάρχουν ορισμένες έρευνες που αμφισβητούν ότι ο τουρισμός δύναται να αποτελέσει έναν αξιόπιστο τρόπο για οικονομική ανάπτυξη (ενδεικτικά Oh το 2005, Katircioglu το 2009, Ozturk και Acaravci το 2009, Tang και Jang το 2009, Jin το 2011) σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Εν κατακλείδι, ο ελληνικός τουρισμός ή πρέπει να οργανωθεί και να αναπτυχθεί ώστε να αποτελέσει όντως κινητήρια δύναμη της οικονομίας, ή το μοντέλο της χώρας πρέπει να μεταμορφωθεί και να εστιάσει (κατά τη γνώμη μου) στον πρωτογενή τομέα και την έρευνα και ανάπτυξη -διότι εκεί είμαστε καλοί και εκεί θα έπρεπε να είμαστε καλοί, αντίστοιχα.
Ο τουρισμός στην Ελλάδα, δυστυχώς, αποτελεί μόνο μία παρηγοριά βραχυπρόθεσμα για τους εργαζομένους και μία ευκαιρία για αυτούς τους λίγους να πλουτίσουν ακόμη περισσότερο.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης