Η αύξηση του πληθωρισμού που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα δείχνει ότι αυτό που αποκαλούμε επάνοδος στην κανονικότητα δεν είναι κάτι απλό και κυρίως κάτι που δεν θα δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα εντελώς διαφορετική από αυτή που βιώνουμε κατά την τελευταία δεκαετία.
Πολλοί εστιάζουν στο πρόβλημα της πανδημίας του κορωνοιού αναφερόμενοι στην επάνοδο στην κανονικότητα, όμως ξεχνούν τις διαχρονικές επιπτώσεις της χρηματοοικονομικής καταρχάς κρίσης η οποία εξελίχθηκε σε κρίση χρέους για τα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη της υφηλίου.
Η αύξηση του πληθωρισμού εάν εξαιρέσουμε τα γεωπολιτικά παιχνίδια της Ρωσίας με το φυσικό αέριο και τον αγωγό Nord Stream 2 και τα προβλήματα παραγωγής σχετικά με το πετρέλαιο σε ορισμένες χώρες παραγωγούς αποτελεί τμήμα του κόστους επιστροφής στην κανονικότητα.
Το μεταβατικό στάδιο
Το μεταβατικό στάδιο της επιστροφής θα έχει κόστος και μέχρι την επίτευξη μιας νέας ισορροπίας σε υψηλότερα επίπεδα, ανάπτυξης , απασχόλησης, επιτοκίων , θα υπάρξουν κλυδωνισμοί οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις θα αιφνιδιάσουν και θα ταράξουν τα σημερινά λιμνάζοντα ύδατα των οικονομιών .
Η αύξηση του σκληρού πυρήνα του πληθωρισμού, ενέργεια και τρόφιμα, αιφνιδίασε και έβαλε σε σκέψεις για τις προοπτικές νοικοκυριών και επιχειρήσεων .
Όμως η αύξηση των τιμών είναι φυσιολογική, εξαιρούμενων των γεωπολιτικών παιχνιδιών, εάν λάβουμε υπόψη τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και ακόμη περισσότερο τα lockdown .
H αβεβαιότητα που ακολούθησε τα lockdown είχε ως αποτέλεσμα την περιστολή ενεργειών και πρωτοβουλιών σχετικών με τις επενδύσεις αλλά κυρίως με την ζήτηση.
Αποθησαύριση
Η αυθόρμητη και άκρως φυσιολογική αποθησαύριση στέρησε από την ενεργό ζήτηση το καύσιμο που καθοδηγούσε τις καθημερινές ενέργειες.
Αποτέλεσμα η πτώση της οικονομικής δραστηριότητας σε ποσοστά και μεγέθη που παρατηρούνται σε εμπόλεμες περιόδους.
Η επιστροφή της κανονικότητας περνά αποκλειστικά μέσα από την αύξηση της ζήτησης, μιας ζήτησης που εκτοξεύεται μιας και η συμπίεση του ελατηρίου της ήταν τόσο βίαιη και απότομη κατά την πρώτη ειδικά φάση του κορονοιού, που ήταν απόλυτα λογικό η επάνοδος της να έχει τα ανάλογα και από την αντίστροφη αποτελέσματα .
Είναι το τίμημα της κανονικότητας.
Πολλοί το θεωρούν πρόσκαιρο, σε αυτό θα συμφωνήσουμε μιας και η αποκατάσταση της πλήρους λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων και της εισοδηματικής κινητικότητας που δημιουργεί η χρηματοδότηση του κόστους των υγειονομικών μέτρων θα επέλθει σταδιακά .
Όπως σταδιακά θα επανέλθουν δραστηριότητες και θεσμοί όπως των εκπτώσεων που μετατέθηκαν χρονικά (Γερμανία ) ή αναβλήθηκαν (Ιταλία και Γαλλία).
Νομισματική κανονικότητα
Τίμημα θα υπάρξει όμως και σίγουρα μεγαλύτερο και βαθύτερο από την επιστροφή στην νομισματική κανονικότητα, κάτι που εάν δεν είχε ενσκήψει ο κορωνοιός, θα είχε ήδη συμβεί, απλά η πανδημία όχι μόνο καθυστέρησε αλλά και διόγκωσε μιας και η ποσοτική χαλάρωση πήρε τρομακτικές διαστάσεις την τελευταία διετία.
Η παροχή ρευστότητας με κάθε μέσο και τρόπο, τα μηδενικά αλλά και αρνητικά από ορισμένες κεντρικές τράπεζες επιτόκια αποτελούν μη συμβατικές παρεμβάσεις οι οποίες σταδιακά θα πρέπει να εκλείψουν.
Το πείραμα των αρνητικών επιτοκίων δεν είχε τα προσδοκώμενα οφέλη στον τομέα της ανάπτυξης και ούτε στον πληθωρισμό αφού η άνοδος των τιμών στο σκληρό πυρήνα του οφείλεται σε συγκυριακούς λόγους και δεν έχει σχέση με την εκβιαστική προσπάθεια χρησιμοποίησης των αρνητικών επιτοκίων για προώθηση της πλεονάζουσας ρευστότητας στην πραγματική οικονομία μέσω πιστώσεων .
Είχε μόνο στην μείωση του κόστους αναχρηματοδότησης των χρεών για κράτη που επιδίωκαν την κάλυψη τους , αφού καταγράφηκε το παράδοξο 18 τρις δολάρια ομόλογα να έχουν αρνητική απόδοση , δηλαδή ο αποταμιευτής να πληρώνει αντί να εισπράττει από την επένδυση του .
Ο προβληματισμός επομένως έγκειται στο τέλος των παράδοξων και στο τέλος των μη συμβατικών νομισματικών πρακτικών .
Η προετοιμασία για επάνοδο στην νομισματική κανονικότητα παραμένει σε λεκτικό επίπεδο με την έννοια ότι έχουν αρχίσει να ακούγονται φωνές για την σταδιακή απόσυρση των μη συμβατικών μέτρων .
Πληθωριστικές πιέσεις
Σήμερα υπάρχει η άποψη ότι οι πληθωριστικές πιέσεις οφείλονται στην ποσοτική χαλάρωση κάτι που δεν ισχύει διότι ο μηχανισμός της μετάδοσης από το πιστωτικό σύστημα δεν λειτουργεί.
Οι τιμές πιέζονται ανοδικά από τις άμεσες δημοσιονομικές ενισχύσεις προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις, δηλαδή από τα χρήματα που δανείστηκαν τα κράτη με αρνητικά ή περίπου μηδενικά επιτόκια .
Απλά τα lockdown και η αβεβαιότητα είχαν περιορίσει στο ελάχιστο την ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος που σταδιακά αποκτά την κινητικότητα της .
Αλλά ακόμη και εάν δεχθούμε ότι η ενίσχυση των τιμών προέρχεται από την αύξηση της ποσότητας χρήματος στα πλαίσια τα ποσοτικής χαλάρωσης , δεδομένου ότι ο πληθωρισμός είναι νομισματικό φαινόμενο, δεν μπορεί να μην λάβουμε υπόψη ότι η σχέση χρήματος και τιμών αποτρέπεται όταν υπάρχει κενό στη απασχόληση, όταν η δεξαμενή της ανεργίας είναι μεγάλη.
Επομένως το τίμημα της νομισματικής αποκατάστασης θα πληρωθεί ακριβά , όταν τα μακροπρόθεσμα επιτόκια πάψουν να στηρίζονται από τις κεντρικές τράπεζες και όταν το χρήμα αποκτήσει την αξία που οι εκτροπές έχουν αλλοιώσει .
Εν κατακλείδι η επάνοδος στην κανονικότητα δεν είναι απλό πράγμα, ειδικά όταν επί σειρά ετών οι πρακτικές των κεντρικών τραπεζών διαμόρφωσαν μια πραγματικότητα απόλυτα αποχαυνωτική.
Το τίμημα θα είναι μεγάλο μέχρι την επομένη ισορροπία που ευελπιστούμε ότι θα είναι σε υψηλοτέρα από τα σημερινά επίπεδα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών