Σε γόρδιο δεσμό για την κυβέρνηση εξελίσσεται η υπόθεση περικοπής των συντάξεων χηρείας

Διχασμένη εμφανίζεται η κυβέρνηση ως προς την ενιαία εφαρμογή (περικοπές) στις συντάξεις χηρείας για 100.000 ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα και ενώ οι περικοπές, με βάση το νόμο Κατρούγκαλου, για τους ασφαλισμένους στο Δημόσιο και τον ΟΓΑ έχουν γίνει από το 2020, με τρία σενάρια να βρίσκονται στο τραπέζι, αλλά κανένα να μην ικανοποιεί όλες τις πλευρές.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, υπέρ της ενιαίας εφαρμογής, τάσσονται οι υπουργοί Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου, που υποστηρίζουν ότι «έχει πολιτικό κόστος, αλλά πρέπει να είναι ενιαία η αντιμετώπιση προκειμένου να αποφευχθούν δικαστικές αποφάσεις που θα οδηγήσουν τον ΕΦΚΑ, να επιστρέψει αναδρομικά ποσά σε 60.000 δικαιούχους που γίνεται η περικοπή». Μάλιστα προτείνεται μοντέλο με όσες περισσότερες δόσεις είναι δυνατόν να νομοθετηθούν, έτσι ώστε να είναι μικρό το κόστος για τους συνταξιούχους.
Η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, από την πλευρά της θεωρεί ότι είναι μεγάλο και σοβαρό το θέμα, αλλά οι όποιες νομοθετικές πρωτοβουλίες «απαιτούν την συναίνεση του Μεγάρου Μαξίμου», καθώς το πότε αν γίνουν οι περικοπές στο εισόδημά τους οι αποδέκτες, θα κληθούν να επιστρέψουν ποσά που έλαβαν από το 2020 και μετά.
Σύμφωνα με το νόμο 4387/2016 (Κατρούγκαλου) η μείωση των συντάξεων χηρείας στις περιπτώσεις που ο δικαιούχος λαμβάνει σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος ή εργάζεται θα πρέπει να μειωθεί στο 50%.Συγκεκριμένα, το ύψος των συντάξεων των δικαιούχων που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα, (σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο) πρέπει να μειωθεί κατά 50% μετά την πάροδο της τριετίας (από το 70% στο 35%) σε περίπτωση ανάληψης εργασίας ή συνταξιοδότησης.
Η περικοπή έπρεπε να είχε εφαρμοστεί από το 2020, αλλά εφαρμόζεται μόνο στις συντάξεις του δημοσίου τομέα και του ΟΓΑ, λόγω έλλειψης λογισμικού. Οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι, επειδή λάμβαναν σύνταξη από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ήταν πιο εύκολος ο εντοπισμός τους και άρα οι περικοπές.
Σύμφωνα με νομικούς, είναι θέμα χρόνου σε περίπτωση που δεν εφαρμοστεί ο νόμος συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι και οι αγρότες που είδαν το εισόδημά τους να μειώνεται να προσφύγουν στη δικαιοσύνη, προκειμένου να τους επιστραφούν αναδρομικά τα ποσά της παρακράτησης.
Το μεγαλύτερο ζήτημα αφορά τις αναδρομικές περικοπές, καθώς τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά που κατατέθηκαν από τον ΕΦΚΑ στους λογαριασμούς των δικαιούχων από τον Οκτώβριο του 2020 έως και σήμερα πρέπει να αναζητηθούν.
Ένα άλλο θέμα αφορά τους συνταξιούχους του ΟΓΑ που λαμβάνουν σύνταξη χηρείας από άλλο Ταμείο.Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι συνταξιούχοι υφίστανται διπλή περικοπή, καθώς χάνουν άμεσα το προνοιακό κομμάτι της σύνταξης του ΟΓΑ και το 50% της σύνταξης χηρείας μετά την πρώτη τριετία. Αυτό οδηγεί σε συντάξεις μικρότερες από εκείνες που θα είχαν αν αποποιούνταν εξαρχής τη σύνταξη χηρείας.
Οι αλλαγές που προτείνονται περιλαμβάνουν τα τρία σενάρια:
Πρόκειται για ένα θέμα που αφορά χιλιάδες ασφαλισμένους, κυρίως γυναίκες-χήρες, κι έχει τεράστιες κοινωνικές προεκτάσεις, το οποίο μπορεί να προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.Βάσει του αρχικού σχεδιασμού, η περικοπή θα πρέπει να επιβληθεί σε όλες τις συντάξεις χηρείας (ανδρών και γυναικών) που δόθηκαν πριν την 1η Οκτωβρίου 2020 και σήμερα ο δικαιούχος εργάζεται ή συνταξιοδοτείται.
Ωστόσο έχουν συζητηθεί και βρίσκονται υπό επεξεργασία διάφορα σενάρια όπως:

- Στην περίπτωση δυο συντάξεων, να υπάρχει επιλογή για μείωση κατά 50% της μικρότερης.
- Να περικοπεί κατά 35% μόνο το τμήμα της εθνικής σύνταξης των 427€ και όχι και το ανταποδοτικό τμήμα, δηλαδή όχι το σύνολο της σύνταξης χηρείας.
- Η επιστροφή των ποσών που έλαβαν οι συνταξιούχοι εξαιτίας του ότι δεν έγινε η περικοπή να γίνει σε πολλές δόσεις από το ποσό της σύνταξης που λαμβάνουν. Αν και αυτό αδυνατίζει στις συζητήσεις που γίνονται.
- Επιπλέον, εξετάζεται να επιτραπεί στους συνταξιούχους χηρείας να εργάζονται, ενώ σήμερα ο νόμος για την απασχόληση των συνταξιούχων τούς εξαιρεί.

Το πρόβλημα αφορά και στην καταβολή της εθνικής σύνταξης, που θα πρέπει να χορηγείται σε μόνο μία από όσες συντάξεις εισπράττει ο ίδιος δικαιούχος.
Σημειώνεται ότι από τον Οκτώβριο του 2020 «κουρεύτηκαν» μόνο του δημοσίου και του ΟΓΑ (ΟΠΕΚΑ).
Το ΕΝΔΥΣΙ (Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων) απέστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό και στους συναρμόδιους υπουργούς με την οποία ζητά να μην εφαρμοστεί το μέτρο των νέων περικοπών.
Το Δίκτυο επανέλαβε την πρότασή του για να διατηρούνται εφεξής όλες οι συντάξεις χηρείας στο 70% της αρχικής, χωρίς περαιτέρω περικοπή κατά το ήμισυ, όπως ορίζει νόμος του 2020. Αυτό όμως σημαίνει ότι η Κυβέρνηση πρέπει να προωθήσει νέα διάταξη νόμου που θα διορθώνει το λάθος του παρελθόντος.
Σε αντίθετη περίπτωση, σημειώνει, κινδυνεύουν χιλιάδες συνταξιούχοι που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα, να υποστούν δραματικές περικοπές στη σύνταξη χηρείας που λαμβάνουν.
Επιπρόσθετα, θα κληθούν να επιστρέψουν πίσω στον e-ΕΦΚΑ, σημαντικά ποσά, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα. Άρα, η επιβάρυνση από αυτό το σκληρό μέτρο σε βάρος αυτών των συνταξιούχων, θα είναι διπλή.

Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr