Από άποψη σταθεροποίησης, οι έμμεσοι φόροι που επιβαρύνουν τα νοικοκυριά, αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων στα οποία επιβάλλονται και μειώνουν το πραγματικό εισόδημα.
Από ταμιευτική άποψη οι έμμεσοι φόροι είναι περισσότερο αποτελεσματικοί ως προς την ταμιευτική λειτουργία των φόρων.
Ως αποτελεσματικότητα ταμιευτική θεωρούμε το κόστος διαχείρισης (δηλ. βεβαίωσης και είσπραξης) των φόρων σε σχέση με φορολογικά έσοδα που αποφέρουν.
Το πλεονέκτημα των έμμεσων φόρων ως προς την ταμιευτική αποτελεσματικότητα βασίζεται στο ότι:
α. Ο αριθμός των υπόχρεων για την πληρωμή του έμμεσου φόρου είναι μικρότερος από τον αριθμό των υπόχρεων για την πληρωμή του άμεσου φόρου.
β. Κατά τον υπολογισμό των έμμεσων φόρων η φορολογούσα αρχή δεν χρειάζεται να διερευνήσει τις προσωπικές συνθήκες των φορολογουμένων όπως θα έπρεπε να κάνει όταν επιβάλλουν ένα άμεσο φόρο (εισοδήματος).
γ. Τα προβλήματα ορισμού και έξοδα διαπίστωσης της φορολογικής βάσης είναι λιγότερα από ότι με τους άμεσους φόρους.
Σαν επακόλουθο της παραπάνω ταμιευτικής αποτελεσματικότητας είναι η ταχύτερη είσπραξη των φορολογικών εσόδων από έμμεσους σε σύγκριση με τους άμεσους.
Οι έμμεσοι φόροι καταβάλλονται ευκολότερα γιατί δεν είναι εμφανής η επιβάρυνση όπως στους άμεσους.
Οι έμμεσοι φόροι αποφεύγονται πιο δύσκολα από ότι οι άμεσοι (φοροδιαφυγή) και έχουν μεγαλύτερη ελαστικότητα στις μεταβολές της οικονομικής δραστηριότητας.
Από άποψη οικονομικής ανάπτυξης για την επίτευξη ενός ανοδικού ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης αναγκαία συνθήκη είναι η ύπαρξη αποταμιευτικών πόρων επαρκών για να χρηματοδοτήσουν τον όγκο των επενδύσεων που απαιτείται για την ανοδική πορεία της οικονομίας.
Έτσι λοιπόν, οι φόροι που πλήττουν τις αποταμιεύσεις και αποτελούν εμπόδιο για τις επενδύσεις θεωρούνται ότι μειονεκτούν έναντι των φόρων που ευνοούν την αποταμίευση και ασκούν μικρή αρνητική επίδραση στις επενδύσεις.
Από την άποψη αυτή οι έμμεσοι φόροι (κατανάλωσης) πλεονεκτούν ενός ισόποσου άμεσου φόρου (εισοδήματος) για τους εξής λόγους:
α. Αφού οι έμμεσοι φόροι είναι αντιστρόφως προοδευτικοί πλήττουν περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα, τα οποία όμως έχουν χαμηλή ροπή νια αποταμίευση.
Έτσι τα υψηλά εισοδήματα από τα οποία προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος των αποταμιεύσεων δεν θίγεται.
Αντίθετα οι άμεσοι φόροι πλήττουν, λόγω προοδευτικότητας του φόρου περισσότερο τα υψηλά εισοδήματα.
β. Ο έμμεσος φόρος αν και αντιστρόφως προοδευτικός ως προς το εισόδημα, μπορεί να γίνει προοδευτικός σε σχέση με καταναλωτική δαπάνη ώστε να αποθαρρύνει τις δαπάνες των υψηλών εισοδημάτων για αγαθά πολυτελείας και να ενισχύει τις αποταμιεύσεις.
γ. Στην έκταση που ο έμμεσος φόρος μετακυλύετε στους καταναλωτές τα κέρδη δεν μειώνονται και συνεπώς δεν επηρεάζεται η ικανότητα αυτοχρηματοδότησης των επενδύσεων.
δ. Οι έμμεσοι φόροι επηρεάζουν την αποδοτικότητα των επενδύσεων κατά έμμεσο τρόπο δηλαδή μέσω μεταβολών της ζήτησης ενώ ο φάρος εισοδήματος πλήττει άμεσα την αποδοτικότητα των επενδύσεων.
Άρα οι άμεσοι φόροι ασκούν λιγότερο δυσμενή επίδραση στις επενδύσεις.
Από άποψη σταθεροποίησης, οι έμμεσοι φόροι που επιβαρύνουν τα νοικοκυριά, αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων στα οποία επιβάλλονται και μειώνουν το πραγματικό εισόδημα.
Η μείωση του πραγματικού εισοδήματος προκαλεί μείωση της κατανάλωσης και επομένως της συνολικής ζήτησης.
Το μέγεθος των επιδράσεων των έμμεσων φόρων εξαρτάται από το κατά πόσο οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται ότι η επιβολή του φόρου μειώνει το πραγματικό εισόδημα.
Από άποψη δίκαιης διανομής εισοδήματος δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος υπάρχει όταν ο φόρος που επιβάλλεται περιορίζει τις εισοδηματικές διαφορές και καθορίζει υψηλότερη φορολογία στα υψηλότερα εισοδήματα, ενώ παράλληλα λαμβάνει υπόψη τις προσωπικές συνθήκες (πλούτος, οικογενειακή κατάσταση κλπ) των φορολογουμένων.
Ενώ οι άμεσοι φόροι πληρούν και τις δύο παραπάνω προϋποθέσεις οι έμμεσοι δεν τις πληρούν.
Επομένως οι άμεσοι φόροι υπό την προϋπόθεση ότι οι φορολογικές υπηρεσίες έχουν την απαιτούμενη οργάνωση και τα μέσα βεβαίωσης και είσπραξης του φόρου εισοδήματος από τους υπόχρεους είναι αποτελεσματικό μέσο αναδιανομής του εισοδήματος και επίτευξης ενός κοινωνικά δικαιότερου φορολογικού συστήματος.
Οι άμεσοι φόροι επιβάλλονται απευθείας επί του εισοδήματος / περιουσίας, στοιχεία τα οποία προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό την φοροδοτική ικανότητα των φορολογούμενων.
Κατά την επιβολή των άμεσων φόρων προσδιορίζονται προοδευτικοί φορολογικοί συντελεστές με μεγαλύτερους φορολογικούς συντελεστές σε υψηλότερα εισοδήματα.
Όταν επιβάλλονται άμεσοι φόροι είναι δυνατόν να λάβουμε υπόψη τα οικογενειακά βάρη και άλλες ειδικότερες συνθήκες του φορολογούμενου.
Υπηρεσίες Βιώσιμης Επιχειρηματικής Ανάπτυξης
www.boxmind.gr
www.bankingnews.gr
Ως αποτελεσματικότητα ταμιευτική θεωρούμε το κόστος διαχείρισης (δηλ. βεβαίωσης και είσπραξης) των φόρων σε σχέση με φορολογικά έσοδα που αποφέρουν.
Το πλεονέκτημα των έμμεσων φόρων ως προς την ταμιευτική αποτελεσματικότητα βασίζεται στο ότι:
α. Ο αριθμός των υπόχρεων για την πληρωμή του έμμεσου φόρου είναι μικρότερος από τον αριθμό των υπόχρεων για την πληρωμή του άμεσου φόρου.
β. Κατά τον υπολογισμό των έμμεσων φόρων η φορολογούσα αρχή δεν χρειάζεται να διερευνήσει τις προσωπικές συνθήκες των φορολογουμένων όπως θα έπρεπε να κάνει όταν επιβάλλουν ένα άμεσο φόρο (εισοδήματος).
γ. Τα προβλήματα ορισμού και έξοδα διαπίστωσης της φορολογικής βάσης είναι λιγότερα από ότι με τους άμεσους φόρους.
Σαν επακόλουθο της παραπάνω ταμιευτικής αποτελεσματικότητας είναι η ταχύτερη είσπραξη των φορολογικών εσόδων από έμμεσους σε σύγκριση με τους άμεσους.
Οι έμμεσοι φόροι καταβάλλονται ευκολότερα γιατί δεν είναι εμφανής η επιβάρυνση όπως στους άμεσους.
Οι έμμεσοι φόροι αποφεύγονται πιο δύσκολα από ότι οι άμεσοι (φοροδιαφυγή) και έχουν μεγαλύτερη ελαστικότητα στις μεταβολές της οικονομικής δραστηριότητας.
Από άποψη οικονομικής ανάπτυξης για την επίτευξη ενός ανοδικού ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης αναγκαία συνθήκη είναι η ύπαρξη αποταμιευτικών πόρων επαρκών για να χρηματοδοτήσουν τον όγκο των επενδύσεων που απαιτείται για την ανοδική πορεία της οικονομίας.
Έτσι λοιπόν, οι φόροι που πλήττουν τις αποταμιεύσεις και αποτελούν εμπόδιο για τις επενδύσεις θεωρούνται ότι μειονεκτούν έναντι των φόρων που ευνοούν την αποταμίευση και ασκούν μικρή αρνητική επίδραση στις επενδύσεις.
Από την άποψη αυτή οι έμμεσοι φόροι (κατανάλωσης) πλεονεκτούν ενός ισόποσου άμεσου φόρου (εισοδήματος) για τους εξής λόγους:
α. Αφού οι έμμεσοι φόροι είναι αντιστρόφως προοδευτικοί πλήττουν περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα, τα οποία όμως έχουν χαμηλή ροπή νια αποταμίευση.
Έτσι τα υψηλά εισοδήματα από τα οποία προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος των αποταμιεύσεων δεν θίγεται.
Αντίθετα οι άμεσοι φόροι πλήττουν, λόγω προοδευτικότητας του φόρου περισσότερο τα υψηλά εισοδήματα.
β. Ο έμμεσος φόρος αν και αντιστρόφως προοδευτικός ως προς το εισόδημα, μπορεί να γίνει προοδευτικός σε σχέση με καταναλωτική δαπάνη ώστε να αποθαρρύνει τις δαπάνες των υψηλών εισοδημάτων για αγαθά πολυτελείας και να ενισχύει τις αποταμιεύσεις.
γ. Στην έκταση που ο έμμεσος φόρος μετακυλύετε στους καταναλωτές τα κέρδη δεν μειώνονται και συνεπώς δεν επηρεάζεται η ικανότητα αυτοχρηματοδότησης των επενδύσεων.
δ. Οι έμμεσοι φόροι επηρεάζουν την αποδοτικότητα των επενδύσεων κατά έμμεσο τρόπο δηλαδή μέσω μεταβολών της ζήτησης ενώ ο φάρος εισοδήματος πλήττει άμεσα την αποδοτικότητα των επενδύσεων.
Άρα οι άμεσοι φόροι ασκούν λιγότερο δυσμενή επίδραση στις επενδύσεις.
Από άποψη σταθεροποίησης, οι έμμεσοι φόροι που επιβαρύνουν τα νοικοκυριά, αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων στα οποία επιβάλλονται και μειώνουν το πραγματικό εισόδημα.
Η μείωση του πραγματικού εισοδήματος προκαλεί μείωση της κατανάλωσης και επομένως της συνολικής ζήτησης.
Το μέγεθος των επιδράσεων των έμμεσων φόρων εξαρτάται από το κατά πόσο οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται ότι η επιβολή του φόρου μειώνει το πραγματικό εισόδημα.
Από άποψη δίκαιης διανομής εισοδήματος δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος υπάρχει όταν ο φόρος που επιβάλλεται περιορίζει τις εισοδηματικές διαφορές και καθορίζει υψηλότερη φορολογία στα υψηλότερα εισοδήματα, ενώ παράλληλα λαμβάνει υπόψη τις προσωπικές συνθήκες (πλούτος, οικογενειακή κατάσταση κλπ) των φορολογουμένων.
Ενώ οι άμεσοι φόροι πληρούν και τις δύο παραπάνω προϋποθέσεις οι έμμεσοι δεν τις πληρούν.
Επομένως οι άμεσοι φόροι υπό την προϋπόθεση ότι οι φορολογικές υπηρεσίες έχουν την απαιτούμενη οργάνωση και τα μέσα βεβαίωσης και είσπραξης του φόρου εισοδήματος από τους υπόχρεους είναι αποτελεσματικό μέσο αναδιανομής του εισοδήματος και επίτευξης ενός κοινωνικά δικαιότερου φορολογικού συστήματος.
Οι άμεσοι φόροι επιβάλλονται απευθείας επί του εισοδήματος / περιουσίας, στοιχεία τα οποία προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό την φοροδοτική ικανότητα των φορολογούμενων.
Κατά την επιβολή των άμεσων φόρων προσδιορίζονται προοδευτικοί φορολογικοί συντελεστές με μεγαλύτερους φορολογικούς συντελεστές σε υψηλότερα εισοδήματα.
Όταν επιβάλλονται άμεσοι φόροι είναι δυνατόν να λάβουμε υπόψη τα οικογενειακά βάρη και άλλες ειδικότερες συνθήκες του φορολογούμενου.
Υπηρεσίες Βιώσιμης Επιχειρηματικής Ανάπτυξης
www.boxmind.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών