Σε αχαρτογράφητα νερά η Αλγερία μετά την παραίτηση Bouteflika
Ο Abdelaziz Bouteflika ήταν βετεράνος του ένδοξου πολέμου ανεξαρτησίας της Αλγερίας που έφερε σταθερότητα στη χώρα μετά από χρόνια αναταραχής.
Είκοσι χρόνια αργότερα, αποχωρεί από την εξουσία με μειωμένο το κύρος του και την επιρροή του αναφέρουν σε ανάλυσή τους οι Financial Times.
Ο 82χρονος Bouteflika υπέβαλε την παραίτησή του αργά την Τρίτη (2/4) υπό την πίεση του στρατού και μετά από εβδομάδες διαμαρτυριών από εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών που προχωρούσαν σε καθημερινές διαμαρτυρίες.
Αν και o Bouteflika ήταν ανίκανος μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη, το οποίο τον παρέλυσε και έβλαψε την ομιλία του το 2013, ο Bouteflika παρέμεινε στην εξουσία κατά τα επόμενα έξι χρόνια.
Οι εικασίες σχετικά με το ποιος είχε πραγματικά τον έλεγχο της εξουσίας στην Αλγερία ήταν σε καθημερινή διάταξη μεταξύ των Αλγερινών, ενώ η δυσαρέσκεια μεγάλωνε, και τελικά η κοινωνική δυσαρέσκεια ξέσπασε φέτος, όταν έγινε γνωστό ότι ο Bouteflika θα διεκδικούσε και πέμπτη θητεία.
Η Dalia Ghanem Yazbeck, μελετητής στο κέντρο της Carnegie στη Μέση Ανατολή δήλωσε ότι ο κ. Bouteflika είχε παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία, αμαυρώνοντας την εικόνα του.
«Αν είχε παραιτηθεί πριν από λίγες εβδομάδες, θα έλεγα ότι οι άνθρωποι θα τον θυμούνταν ως αρχιτέκτονα της ειρήνης που τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο», είπε.
«Αλλά σήμερα πιστεύω ότι έχει χαλάσει την εικόνα του με την περιφρόνησή του για τους ανθρώπους, επιδιώκοντας να παραμείνει στην εξουσία, αν και εξασθενημένος από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, κολλημένος σε μια αναπηρική πολυθρόνα και ανίκανος να μιλήσει.
Η προσπάθειά του να λάβει μέρος στις εκλογές του Απριλίου 2019, οι οποίες στη συνέχεια αναβλήθηκαν, θεωρήθηκε ευρέως ως μια προσπάθεια ισχυρών μελών του εσωτερικού κύκλου του Bouteflika, να διατηρήσουν τον έλεγχο και να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους.
Οι αναλυτές εξέφρασαν την εικασία ότι το αυταρχικό καθεστώς της Αλγερίας -ένας συνασπισμός φατριών- αποφάσισε ότι θα ήταν ευκολότερο να υποστηρίξει μια αδύναμη φιγούρα από ό,τι να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων επιλέγοντας έναν διάδοχο του Bouteflika.
Αλλά αυτό αποδείχθηκε λάθος.
Καθώς οι διαμαρτυρίες απέκτησαν ορμή, οι σύμμαχοι του κ. Bouteflika άρχισαν να τον εγκαταλείπουν και ο αρχηγός του στρατού - μέρος του εσωτερικού του κύκλου - ζήτησε την έναρξη διαδικασίας για να τον κηρύξει ακατάλληλο για το αξίωμά του. Ήταν το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της προεδρίας του Bouteflika.
Γεννημένος το 1937, ο Bouteflika εντάχθηκε στον πόλεμο της ανεξαρτησίας κατά της Γαλλίας το 1956.
Το 1963, στην ηλικία των 26 ετών, διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών πολύ σύντομα μετά την ανεξαρτησία της Αλγερίας.
Υπηρέτησε σε αυτό το ρόλο μέχρι το 1978, καλύπτοντας μια περίοδο κατά την οποία η Αλγερία θεωρήθηκε ως φάρος για τα κινήματα ανεξαρτησίας του Τρίτου Κόσμου και απολάμβανε μεγάλη προβολή σε διεθνή γεγονότα.
Το 1999 ανέλαβε πρόεδρος της Αλγερίας.
Την εποχή εκείνη η Αλγερία έβγαινε από μια σκληρή σύγκρουση μεταξύ των ριζοσπαστικών ισλαμιστών και του στρατού.
Η υπογραφή του πολιτικού συμφώνου βοήθησε να τερματιστεί η βία - η οποία σκότωσε περισσότερους από 100.000 ανθρώπους - πείθοντας τις ριζοσπαστικές ομάδες να εγκαταλείψουν τα όπλα τους μετά από την αμνηστία που δόθηκε το 2000.
Βοηθούμενος από τις αυξανόμενες τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, ο Bouteflika κατόρθωσε να «αγοράσει» την ειρήνη δαπανώντας δισεκατομμύρια για φτηνές κατοικίες, υποδομές και επιχορηγήσεις στους πολίτες της Αλγερίας - κινήσεις που βοήθησαν να διασφαλιστεί ότι οι αραβικές εξεγέρσεις του 2011 (Αραβική άνοιξη) θα παρέκαμπταν τη χώρα του.
Ο κ. Bouteflika πέρασε μεγάλο μέρος της διακυβέρνησής του σε έντονη διαμάχη για την εξουσία με ανώτερους αξιωματικούς στο παρασκήνιο τονίζουν οι Financial Times.
Ο ίδιος δήλωσε κάποτε ότι δεν ήθελε να είναι η «το διακοσμητικό κερασάκι στην τούρτα», που σημαίνει ότι ήθελε να ασκήσει τα προνόμιά του ως πρόεδρος και όχι απλώς να λειτουργήσει ως «πρόσοψη» για τις παρατάξεις που ανταγωνίζονται για τον έλεγχο της δομής της εξουσίας.
Με τα χρόνια, ήταν σε θέση να επεκτείνει την επιρροή του σε βάρος εκείνων που είχαν προσπαθήσει να τον εμποδίσουν.
Οι διαμαρτυρίες στην Αλγερία διαμαρτυρίες αναβιώνουν τις αναμνήσεις των τελευταίων ημερών του αιγύπτιου ηγέτη Hosni Mubarak
Παρά την κακή του υγεία, αυτός - ή οι σύμμαχοί του - κατάφερε το 2015 να παραγκωνίσει έναν από τους ισχυρότερους αντιπάλους του, τον στρατηγό Mohamed "Toufik" Mediène, τον επικεφαλής των στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Η αποβολή του κ. Mediène και η καθιέρωση του προεδρικού ελέγχου της υπηρεσίας του θεωρήθηκε ως σημαντική νίκη για τον κ. Bouteflika.
Αλλά ακόμα κι αν ο πρόεδρος επέκτεινε την εξουσία του με την πάροδο των ετών, «παραμένει ασαφές σε ποιο βαθμό ο ίδιος είχε αποκτήσει τον έλεγχο του βαθιού κράτους», δήλωσε η Isabelle Werenfels, ειδικός της Αλγερίας στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών και Ασφάλειας.
Και καθώς οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν τα τελευταία χρόνια, τα δημόσια οικονομικά άρχισαν να πιέζονται και η Αλγερία φαίνεται να παρασύρεται, ο ασθενής πρόεδρός της σχεδόν αόρατος. Οι Αλγερινοί άρχισαν να αναρωτιούνται αν η εξουσία είχε μεταφερθεί στα χέρια του αδελφού του Bouteflika, Said Bouteflika, ο οποίος ήταν ο σύνδεσμος με μια νέα γενιά επιχειρηματικών ηγετών.
Ο κ. Bouteflika δεν ήταν δημοκράτης και δεν έκρυβε την περιφρόνησή του για εκλεγμένους.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, το κοινοβούλιο παρέμεινε παρά το πολυκομματικό σύστημα της χώρας ως «διακοσμητικό».
Σημαντικές αποφάσεις ελήφθησαν από τον πρόεδρο και μια σκιερή ελίτ που περιελάμβανε τον στρατό, αλλά επίσης εξέταζε τα συμφέροντα ενός λόμπι των επιχειρηματιών που έγιναν πλούσιοι εξαιτίας των δισεκατομμυρίων που επενδύθηκαν σε έργα υποδομών.
Ο πρώην πρόεδρος παραιτείται σε μια εποχή που η οικονομία της Αλγερίας εξακολουθεί να αισθάνεται πιέσεις από τις χαμηλές τιμές πετρελαίου που έχουν περιορίσει την ικανότητα της κυβέρνησης να στηρίξει το κρίσιμο δίχτυ κοινωνικής προστασίας.
Υπάρχει μια νέα γενιά Αλγερινών που ζητούν θέσεις εργασίας, υπηρεσίες και υπεύθυνη κυβέρνηση.
Η χώρα και οι στρατιωτικοί της - που εξακολουθούν να αποτελούν τον πυλώνα της ίδρυσης - αντιμετωπίζουν τώρα τη δύσκολη πρόκληση της αντιμετώπισης των πολλών προβλημάτων που απομένουν από τα διακυβέρνηση Bouteflika.
www.bankingnews.gr
Είκοσι χρόνια αργότερα, αποχωρεί από την εξουσία με μειωμένο το κύρος του και την επιρροή του αναφέρουν σε ανάλυσή τους οι Financial Times.
Ο 82χρονος Bouteflika υπέβαλε την παραίτησή του αργά την Τρίτη (2/4) υπό την πίεση του στρατού και μετά από εβδομάδες διαμαρτυριών από εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών που προχωρούσαν σε καθημερινές διαμαρτυρίες.
Αν και o Bouteflika ήταν ανίκανος μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη, το οποίο τον παρέλυσε και έβλαψε την ομιλία του το 2013, ο Bouteflika παρέμεινε στην εξουσία κατά τα επόμενα έξι χρόνια.
Οι εικασίες σχετικά με το ποιος είχε πραγματικά τον έλεγχο της εξουσίας στην Αλγερία ήταν σε καθημερινή διάταξη μεταξύ των Αλγερινών, ενώ η δυσαρέσκεια μεγάλωνε, και τελικά η κοινωνική δυσαρέσκεια ξέσπασε φέτος, όταν έγινε γνωστό ότι ο Bouteflika θα διεκδικούσε και πέμπτη θητεία.
Η Dalia Ghanem Yazbeck, μελετητής στο κέντρο της Carnegie στη Μέση Ανατολή δήλωσε ότι ο κ. Bouteflika είχε παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία, αμαυρώνοντας την εικόνα του.
«Αν είχε παραιτηθεί πριν από λίγες εβδομάδες, θα έλεγα ότι οι άνθρωποι θα τον θυμούνταν ως αρχιτέκτονα της ειρήνης που τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο», είπε.
«Αλλά σήμερα πιστεύω ότι έχει χαλάσει την εικόνα του με την περιφρόνησή του για τους ανθρώπους, επιδιώκοντας να παραμείνει στην εξουσία, αν και εξασθενημένος από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, κολλημένος σε μια αναπηρική πολυθρόνα και ανίκανος να μιλήσει.
Η προσπάθειά του να λάβει μέρος στις εκλογές του Απριλίου 2019, οι οποίες στη συνέχεια αναβλήθηκαν, θεωρήθηκε ευρέως ως μια προσπάθεια ισχυρών μελών του εσωτερικού κύκλου του Bouteflika, να διατηρήσουν τον έλεγχο και να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους.
Οι αναλυτές εξέφρασαν την εικασία ότι το αυταρχικό καθεστώς της Αλγερίας -ένας συνασπισμός φατριών- αποφάσισε ότι θα ήταν ευκολότερο να υποστηρίξει μια αδύναμη φιγούρα από ό,τι να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων επιλέγοντας έναν διάδοχο του Bouteflika.
Αλλά αυτό αποδείχθηκε λάθος.
Καθώς οι διαμαρτυρίες απέκτησαν ορμή, οι σύμμαχοι του κ. Bouteflika άρχισαν να τον εγκαταλείπουν και ο αρχηγός του στρατού - μέρος του εσωτερικού του κύκλου - ζήτησε την έναρξη διαδικασίας για να τον κηρύξει ακατάλληλο για το αξίωμά του. Ήταν το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της προεδρίας του Bouteflika.
Γεννημένος το 1937, ο Bouteflika εντάχθηκε στον πόλεμο της ανεξαρτησίας κατά της Γαλλίας το 1956.
Το 1963, στην ηλικία των 26 ετών, διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών πολύ σύντομα μετά την ανεξαρτησία της Αλγερίας.
Υπηρέτησε σε αυτό το ρόλο μέχρι το 1978, καλύπτοντας μια περίοδο κατά την οποία η Αλγερία θεωρήθηκε ως φάρος για τα κινήματα ανεξαρτησίας του Τρίτου Κόσμου και απολάμβανε μεγάλη προβολή σε διεθνή γεγονότα.
Το 1999 ανέλαβε πρόεδρος της Αλγερίας.
Την εποχή εκείνη η Αλγερία έβγαινε από μια σκληρή σύγκρουση μεταξύ των ριζοσπαστικών ισλαμιστών και του στρατού.
Η υπογραφή του πολιτικού συμφώνου βοήθησε να τερματιστεί η βία - η οποία σκότωσε περισσότερους από 100.000 ανθρώπους - πείθοντας τις ριζοσπαστικές ομάδες να εγκαταλείψουν τα όπλα τους μετά από την αμνηστία που δόθηκε το 2000.
Βοηθούμενος από τις αυξανόμενες τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, ο Bouteflika κατόρθωσε να «αγοράσει» την ειρήνη δαπανώντας δισεκατομμύρια για φτηνές κατοικίες, υποδομές και επιχορηγήσεις στους πολίτες της Αλγερίας - κινήσεις που βοήθησαν να διασφαλιστεί ότι οι αραβικές εξεγέρσεις του 2011 (Αραβική άνοιξη) θα παρέκαμπταν τη χώρα του.
Ο κ. Bouteflika πέρασε μεγάλο μέρος της διακυβέρνησής του σε έντονη διαμάχη για την εξουσία με ανώτερους αξιωματικούς στο παρασκήνιο τονίζουν οι Financial Times.
Ο ίδιος δήλωσε κάποτε ότι δεν ήθελε να είναι η «το διακοσμητικό κερασάκι στην τούρτα», που σημαίνει ότι ήθελε να ασκήσει τα προνόμιά του ως πρόεδρος και όχι απλώς να λειτουργήσει ως «πρόσοψη» για τις παρατάξεις που ανταγωνίζονται για τον έλεγχο της δομής της εξουσίας.
Με τα χρόνια, ήταν σε θέση να επεκτείνει την επιρροή του σε βάρος εκείνων που είχαν προσπαθήσει να τον εμποδίσουν.
Οι διαμαρτυρίες στην Αλγερία διαμαρτυρίες αναβιώνουν τις αναμνήσεις των τελευταίων ημερών του αιγύπτιου ηγέτη Hosni Mubarak
Παρά την κακή του υγεία, αυτός - ή οι σύμμαχοί του - κατάφερε το 2015 να παραγκωνίσει έναν από τους ισχυρότερους αντιπάλους του, τον στρατηγό Mohamed "Toufik" Mediène, τον επικεφαλής των στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Η αποβολή του κ. Mediène και η καθιέρωση του προεδρικού ελέγχου της υπηρεσίας του θεωρήθηκε ως σημαντική νίκη για τον κ. Bouteflika.
Αλλά ακόμα κι αν ο πρόεδρος επέκτεινε την εξουσία του με την πάροδο των ετών, «παραμένει ασαφές σε ποιο βαθμό ο ίδιος είχε αποκτήσει τον έλεγχο του βαθιού κράτους», δήλωσε η Isabelle Werenfels, ειδικός της Αλγερίας στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών και Ασφάλειας.
Και καθώς οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν τα τελευταία χρόνια, τα δημόσια οικονομικά άρχισαν να πιέζονται και η Αλγερία φαίνεται να παρασύρεται, ο ασθενής πρόεδρός της σχεδόν αόρατος. Οι Αλγερινοί άρχισαν να αναρωτιούνται αν η εξουσία είχε μεταφερθεί στα χέρια του αδελφού του Bouteflika, Said Bouteflika, ο οποίος ήταν ο σύνδεσμος με μια νέα γενιά επιχειρηματικών ηγετών.
Ο κ. Bouteflika δεν ήταν δημοκράτης και δεν έκρυβε την περιφρόνησή του για εκλεγμένους.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, το κοινοβούλιο παρέμεινε παρά το πολυκομματικό σύστημα της χώρας ως «διακοσμητικό».
Σημαντικές αποφάσεις ελήφθησαν από τον πρόεδρο και μια σκιερή ελίτ που περιελάμβανε τον στρατό, αλλά επίσης εξέταζε τα συμφέροντα ενός λόμπι των επιχειρηματιών που έγιναν πλούσιοι εξαιτίας των δισεκατομμυρίων που επενδύθηκαν σε έργα υποδομών.
Ο πρώην πρόεδρος παραιτείται σε μια εποχή που η οικονομία της Αλγερίας εξακολουθεί να αισθάνεται πιέσεις από τις χαμηλές τιμές πετρελαίου που έχουν περιορίσει την ικανότητα της κυβέρνησης να στηρίξει το κρίσιμο δίχτυ κοινωνικής προστασίας.
Υπάρχει μια νέα γενιά Αλγερινών που ζητούν θέσεις εργασίας, υπηρεσίες και υπεύθυνη κυβέρνηση.
Η χώρα και οι στρατιωτικοί της - που εξακολουθούν να αποτελούν τον πυλώνα της ίδρυσης - αντιμετωπίζουν τώρα τη δύσκολη πρόκληση της αντιμετώπισης των πολλών προβλημάτων που απομένουν από τα διακυβέρνηση Bouteflika.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών