Πώς η ύφεση μπορεί να οδηγήσει στην κατάρρευση του αφηγήματος του Trump
Μέχρι στιγμής με τον λαμπερό τρόπο ζωής του ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για καταναλωτές και επενδυτές. Αλλά το προσωπικό του αφήγημα είναι απίθανο να επιβιώσει σε μία ύφεση καθώς οι άνθρωποι σε τέτοιες περιόδους επαναξιολογούν την στάση τους και τις απόψεις τους, απέναντι σε ιστορίες που βρίσκουν πιστευτές.
Ο Donald Trump ολοκλήρωσε την παρουσία του στην G7 καλώντας τους λοιπούς ηγέτες να συναντηθούν στην έπαυλή του στο Μαϊάμι, περιγράφοντάς το σαν μία φανταστική χώρα με "μεγαλόπρεπα κτίρια, στα οποία οι αίθουσες χορού είναι από τις μεγαλύτερες στην Φλόριντα". Ήταν μία ακόμη περίπτωση του αφηγήματος του Trump, το οποίο βρίσκεται σε ανοδική πορεία ανάπτυξης για πάνω από 50 χρόνια.
Αν κάποιος αναζητήσει το όνομα του Trump σε ψηφιακές πλατφόρμες, θα το βρει σε ιστοτόπους όμως το GoogleNgrams. Το αφήγημά του φαίνεται να κυλάει αργά, καθιστώντας έτσι την κυριαρχία του στον δημόσιο λόγο των ΗΠΑ σχεδόν αβάσιμο.
Ένα μέρος της μεγαλοφυίας του Trump ήταν να επιδιώκει μία ζωή διατηρώντας μία αφηγηματική "μόλυνση": γοητεία, όμορφες γυναίκες να τον περιβάλλουν, διατηρώντας την εμφάνιση τεράστιας επιρροής.
Ο Trump υιοθέτησε σθεναρά αυτήν την στρατηγική μέχρι το 1983 όταν δημοσιεύθηκε ένα άρθρο των New York Times με τίτλο: "Η Αυτοκρατορία και το Εγώ του Donald Trump". Το άρθρο τον περιέγραφε ως ένα "διεθνώς αναγνωρισμένο σύμβολο της Νέας Υόρκης, μία μέκκα για τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου".
Εξετάστε το ενδιαφέρον του για την επαγγελματική πάλι -μια μορφή ψυχαγωγίας που προσελκύει τα πλήθη που έλκονται από κάποια περίεργη ανθρώπινη ιδιορρυθμία και φαίνεται να θέλουν να πιστέψουν στην αυθεντικότητά του. Ο Trump έχει κατακτήσει το στυλ της βιομηχανίας και το χρησιμοποιεί αποτελεσματικά παντού για να αυξήσει την επιρροή του.
Ο Trump είχε την τύχη να παρουσιάσει ένα ριάλιτι στην αμερικανική τηλεόραση το 2004, με τίτλο The Apprentice (Ο Μαθητευόμενος), που ασχολιόταν με τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό. Αμέσως είδε την ευκαιρία του να γίνει δημόσιο πρόσωπο, να γίνει διάσημος. "Απολύεστε" φώναζε στους ηττημένους του σόου, αγκαλιάζοντας παράλληλα ζεστά τόσο τους νηκητές όσο και τους ηττημένους.
Το μεταδοτικό αφήγημα του Trump τον βοηθά να ξαναζεί την περσόνα που δημιούργησε στην τηλεόραση. Στο συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος το 2016, αφότου παρουσίασε τις ΗΠΑ ως φθίνουσα δύναμη είπε: "Μόνο εγώ μπορώ να το διορθώσω". Τι έκανε; Εκτόξευσε τον αριθμό των κορυφαίων κοντινών του κρατικών αξιωματούχων, εξασφαλίζοντας ότι κανείς ανεξάρτητος δεν θα μείνει στην διοίκησή του.
Έτσι δημιούργησε μια νέα μορφή αυθαιρεσίας στην αμερικανική κυβέρνηση, την ιδιοτροπία Trump, η οποία, δεδομένων και των δεσμών της οικονομίας των ΗΠΑ με τις διεθνείς οικονομίες, μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο τον κόσμο.
Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι πρωτότυπο. Αυτό που κάνει είναι να ακολουθεί την ίδια αφήγηση σε επαναλαμβανόμενες παραλλαγές. Ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς (2ος μ.Χ. αι.), κυνικός φιλόσοφος και ρήτορας στους διαλόγους του περιγράφει, μεταξύ άλλων, πώς οι ηγέτες μπορούν να εκμεταλλευτούν την αφηγηματική εξουσία: "Στην ιδιωτική σου ζωή να είσια έτοιμος να κάνεις τα πάντα και τίποτα, ακόμη και να καυχηθείς για κάτι ακόμη και αν δεν το κάνεις. Πρέπει να επιδιώξετε να είστε κομψοί και να δείξετε ότι οι γυναίκες σάς είναι αφοσιωμένες".
Φυσικά ο Λουκιανός δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι κάποιος θα μπορούσε να διατηρήσει αυτό το αφήγημα για μισό αιώνα. Το τέλος όμως του αφηγήματος του Trump θα μπορούσε να καταρρεύσει σε αρμονία με την ύφεση.
Οι άνθρωποι επαναξιολογούν και αναθεωρούν τις απόψεις τους σε καιρούς κρίσης. Οι καταναλωτές δαπανούν λιγότερα, αποφεύγοντας μη αναγκαίες δαπάνες: ένα νέο αυτοκίνητο, ανακαινίσεις σπιτιών, δαπανηρές διακοπές. Οι επιχειρήσεις δαπανούν λιγότερα για νέα εργοστάσια και εξοπλισμό και δεν κάνουν πολλές προσλήψεις. Δεν χρειάζεται να εξηγήσουν τους τελευταίους λόγους για τους οποίους το κάνουν αυτό. Μόνο η διαίσθησή τους μπορεί να είναι αρκετή.
Με τον φανταχτερό τρόπο ζωής του ο Trump σίγουρα αποτέλεσε έμπνευση για καταναλωτές και επενδυτές. Η αμερικανική οικονομία ήταν εξαιτερικά ισχυρή και ανέκαμψε από την Μεγάλη Ύφεση, όπως όταν ο Obama ανέλαβε την εξουσία το 2009. Η επακόλουθη επέκταση των ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί από το 1850.
Συχνά όμως, οι δεινοί ρήτορες καταλήγουν να απωθούν το κοινό τους. Μάρτυρες, οι φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Trump, την σχολή-απάτη που ίδρυσε το 2005, το οποίο έκλεισε μετά από πολλαπλές αγωγές μισή δεκαετία αργότερα. Θυμηθείτε και την αιφνιδιαστική πτώση του γερουσιαστή McCarthy το 1954, μετά την αντικομμουνιστική ρητορική του.
Πάρα πολλά πράγματα στην διοίκηση Trump βασίζονται στις πιθανότητες, οπότε κανείς δεν μπορεί να κάνει πειστικές προβλέψεις. Σίγουρα μπορεί να επιμείνει στο αφήγημά του αλλά μία σοβαρή ύφεση μπορεί να προκαλέσει την ανατροπή του.
www.bankingnews.gr
Ο Donald Trump ολοκλήρωσε την παρουσία του στην G7 καλώντας τους λοιπούς ηγέτες να συναντηθούν στην έπαυλή του στο Μαϊάμι, περιγράφοντάς το σαν μία φανταστική χώρα με "μεγαλόπρεπα κτίρια, στα οποία οι αίθουσες χορού είναι από τις μεγαλύτερες στην Φλόριντα". Ήταν μία ακόμη περίπτωση του αφηγήματος του Trump, το οποίο βρίσκεται σε ανοδική πορεία ανάπτυξης για πάνω από 50 χρόνια.
Αν κάποιος αναζητήσει το όνομα του Trump σε ψηφιακές πλατφόρμες, θα το βρει σε ιστοτόπους όμως το GoogleNgrams. Το αφήγημά του φαίνεται να κυλάει αργά, καθιστώντας έτσι την κυριαρχία του στον δημόσιο λόγο των ΗΠΑ σχεδόν αβάσιμο.
Ένα μέρος της μεγαλοφυίας του Trump ήταν να επιδιώκει μία ζωή διατηρώντας μία αφηγηματική "μόλυνση": γοητεία, όμορφες γυναίκες να τον περιβάλλουν, διατηρώντας την εμφάνιση τεράστιας επιρροής.
Ο Trump υιοθέτησε σθεναρά αυτήν την στρατηγική μέχρι το 1983 όταν δημοσιεύθηκε ένα άρθρο των New York Times με τίτλο: "Η Αυτοκρατορία και το Εγώ του Donald Trump". Το άρθρο τον περιέγραφε ως ένα "διεθνώς αναγνωρισμένο σύμβολο της Νέας Υόρκης, μία μέκκα για τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου".
Εξετάστε το ενδιαφέρον του για την επαγγελματική πάλι -μια μορφή ψυχαγωγίας που προσελκύει τα πλήθη που έλκονται από κάποια περίεργη ανθρώπινη ιδιορρυθμία και φαίνεται να θέλουν να πιστέψουν στην αυθεντικότητά του. Ο Trump έχει κατακτήσει το στυλ της βιομηχανίας και το χρησιμοποιεί αποτελεσματικά παντού για να αυξήσει την επιρροή του.
Ο Trump είχε την τύχη να παρουσιάσει ένα ριάλιτι στην αμερικανική τηλεόραση το 2004, με τίτλο The Apprentice (Ο Μαθητευόμενος), που ασχολιόταν με τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό. Αμέσως είδε την ευκαιρία του να γίνει δημόσιο πρόσωπο, να γίνει διάσημος. "Απολύεστε" φώναζε στους ηττημένους του σόου, αγκαλιάζοντας παράλληλα ζεστά τόσο τους νηκητές όσο και τους ηττημένους.
Το μεταδοτικό αφήγημα του Trump τον βοηθά να ξαναζεί την περσόνα που δημιούργησε στην τηλεόραση. Στο συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος το 2016, αφότου παρουσίασε τις ΗΠΑ ως φθίνουσα δύναμη είπε: "Μόνο εγώ μπορώ να το διορθώσω". Τι έκανε; Εκτόξευσε τον αριθμό των κορυφαίων κοντινών του κρατικών αξιωματούχων, εξασφαλίζοντας ότι κανείς ανεξάρτητος δεν θα μείνει στην διοίκησή του.
Έτσι δημιούργησε μια νέα μορφή αυθαιρεσίας στην αμερικανική κυβέρνηση, την ιδιοτροπία Trump, η οποία, δεδομένων και των δεσμών της οικονομίας των ΗΠΑ με τις διεθνείς οικονομίες, μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο τον κόσμο.
Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι πρωτότυπο. Αυτό που κάνει είναι να ακολουθεί την ίδια αφήγηση σε επαναλαμβανόμενες παραλλαγές. Ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς (2ος μ.Χ. αι.), κυνικός φιλόσοφος και ρήτορας στους διαλόγους του περιγράφει, μεταξύ άλλων, πώς οι ηγέτες μπορούν να εκμεταλλευτούν την αφηγηματική εξουσία: "Στην ιδιωτική σου ζωή να είσια έτοιμος να κάνεις τα πάντα και τίποτα, ακόμη και να καυχηθείς για κάτι ακόμη και αν δεν το κάνεις. Πρέπει να επιδιώξετε να είστε κομψοί και να δείξετε ότι οι γυναίκες σάς είναι αφοσιωμένες".
Φυσικά ο Λουκιανός δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι κάποιος θα μπορούσε να διατηρήσει αυτό το αφήγημα για μισό αιώνα. Το τέλος όμως του αφηγήματος του Trump θα μπορούσε να καταρρεύσει σε αρμονία με την ύφεση.
Οι άνθρωποι επαναξιολογούν και αναθεωρούν τις απόψεις τους σε καιρούς κρίσης. Οι καταναλωτές δαπανούν λιγότερα, αποφεύγοντας μη αναγκαίες δαπάνες: ένα νέο αυτοκίνητο, ανακαινίσεις σπιτιών, δαπανηρές διακοπές. Οι επιχειρήσεις δαπανούν λιγότερα για νέα εργοστάσια και εξοπλισμό και δεν κάνουν πολλές προσλήψεις. Δεν χρειάζεται να εξηγήσουν τους τελευταίους λόγους για τους οποίους το κάνουν αυτό. Μόνο η διαίσθησή τους μπορεί να είναι αρκετή.
Με τον φανταχτερό τρόπο ζωής του ο Trump σίγουρα αποτέλεσε έμπνευση για καταναλωτές και επενδυτές. Η αμερικανική οικονομία ήταν εξαιτερικά ισχυρή και ανέκαμψε από την Μεγάλη Ύφεση, όπως όταν ο Obama ανέλαβε την εξουσία το 2009. Η επακόλουθη επέκταση των ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί από το 1850.
Συχνά όμως, οι δεινοί ρήτορες καταλήγουν να απωθούν το κοινό τους. Μάρτυρες, οι φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Trump, την σχολή-απάτη που ίδρυσε το 2005, το οποίο έκλεισε μετά από πολλαπλές αγωγές μισή δεκαετία αργότερα. Θυμηθείτε και την αιφνιδιαστική πτώση του γερουσιαστή McCarthy το 1954, μετά την αντικομμουνιστική ρητορική του.
Πάρα πολλά πράγματα στην διοίκηση Trump βασίζονται στις πιθανότητες, οπότε κανείς δεν μπορεί να κάνει πειστικές προβλέψεις. Σίγουρα μπορεί να επιμείνει στο αφήγημά του αλλά μία σοβαρή ύφεση μπορεί να προκαλέσει την ανατροπή του.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών