Μια νέα στρατηγική θα σήμαινε την επιστροφή στην απομόνωση μετά από χρόνια αναζήτησης τρόπου συνεργασίας και συνύπαρξης με τη Μόσχα
Η αλλαγή καθεστώτος στο τραπέζι
Στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και στο State Department , το Πεντάγωνο και σε άλλες υπηρεσίες καταρτίζονται σχέδια για να καταρτίσουν νέες πολιτικές σε σχεδόν κάθε πτυχή των σχέσεων της Δύσης με τη Μόσχα - από την άμυνα και τα οικονομικά μέχρι το εμπόριο και τη διεθνή διπλωματία.
Η οργή στρέφεται άμεσα στον ίδιο τον PUtin, για τον οποίο ο πρόεδρος Biden δήλωσε τον περασμένο μήνα «δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία».
Ενώ «δεν λέμε αλλαγή καθεστώτος», δήλωσε ένας ανώτερος διπλωμάτης της Ε.Ε., «είναι δύσκολο όμως να φανταστεί κανείς η διατήρηση της πολιτικής κατάστασης ως έχει».
Μαζί με την Κίνα στο κάδρο
Αλλά η εκκολαπτόμενη νέα στρατηγική υπερβαίνει κατά πολύ τον ηγέτη του Κρεμλίνου, καθώς οι σχεδιαστές συνεχίζουν να αναθεωρούν τα βασικά κείμενα της στρατηγικής των σχέσεων με τη Ρωσία που πρόκειται να παρουσιαστούν τους επόμενους μήνες.
Η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του Biden που δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, είναι πιθανό να αλλάξει σημαντικά από τις αρχικές προσδοκίες ότι θα επικεντρωνόταν σχεδόν αποκλειστικά στην Κίνα και την στην ανάκαμψη της οικονομίας από τη νκρίση της πανδημίας.
Η νέα Στρατηγική Εθνικής Άμυνας του Πενταγώνου, που εστάλη τον περασμένο μήνα σε διαβαθμισμένη μορφή στο Κογκρέσο, δίνει προτεραιότητα σε αυτό που μια σύντομη περίληψη του Πενταγώνου αποκαλούσε «η πρόκληση της Ρωσίας στην Ευρώπη», καθώς και στην απειλή της Κίνας.
Οι αποτυχίες της Ρωσίας στην Ουκρανία δίνουν στο Πεντάγωνο τη δυνατότητα να δει τα πράγματα με νέο μάτι
Παρελθόν η εταιρική σχέση
Το πρώτο κείμενο Στρατηγικής Αντίληψης του ΝΑΤΟ από το 2010, όταν επεδίωκε μια «αληθινή στρατηγική εταιρική σχέση» με τη Ρωσία, θα παρουσιαστεί στη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας τον Ιούνιο.
«Ο ουσιαστικός διάλογος, όπως προσπαθήσαμε πριν, δεν αποτελεί επιλογή για τη Ρωσία», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg σε συνέντευξη Τύπου στις αρχές αυτού του μήνα.
Η απεξάρτηση από το αέριο
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκπονήσει σχέδια για να μειώσει τη μεγάλη της εξάρτηση από το ρωσικό αέριο κατά τα 2/3 έως το τέλος του τρέχοντος έτους και να τερματίσει όλες τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία πριν από το 2030.
«Δεν πρόκειται τόσο για κυρώσεις, αλλά σταδιακά διασφαλίζεται ότι θα γίνουμε ανεξάρτητοι από το ρωσικό φυσικό αέριο και το πετρέλαιο», δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Wopke Hoekstra σε φόρουμ την Πέμπτη 14 Απριλίου στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον.
«Για κάποιους, αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει λίγους μήνες.
Για άλλους, μπορεί να περάσουν χρόνια.
Αλλά η Ολλανδία και άλλες χώρες έχουν πάρει σοβαρά αυτό τον στόχο», είπε ο Hoekstra.
«Ποτέ ξανά το ίδιο λάθος», σημείωσε χαρακτηριστικά .
Αμυντικές δαπάνες – Φιλανδία και Σουηδία
Οι Σύμμαχοι στο NATO ανακοίνωσαν σημαντικές αυξήσεις στον αμυντικό προϋπολογισμό που έχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Η Φινλανδία και η Σουηδία αναμένεται να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ πριν από τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου στη Μαδρίτη, μια σημαντική αλλαγή στην ισορροπία της ευρωπαϊκής ασφάλειας που θα αυξήσει επίσης τη στρατιωτική παρουσία της συμμαχίας κοντά στη Ρωσία.
Συμβούλιο Ασφαλείας
Πριν από μια εβδομάδα, ο Biden υπέγραψε νομοσχέδια που τερματίζουν τις κανονικές εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία και νομοθέτησε την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου από τις ΗΠΑ.
Την περασμένη εβδομάδα, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ψήφισε υπέρ της αναστολής της ένταξης της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και το αίτημα αναθεώρησης των μελών και των εξουσιών του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπου η Ρωσία χρησιμοποιεί ελεύθερα το δικαίωμα αρνησικυρίας, απέκτησε νέα ώθηση.
Πότε θα τελειώσει η σύγκρουση;
Λίγοι δυτικοί ηγέτες είναι πρόθυμοι να τολμήσουν να διατυπώσουν πρόβλεψη πότε και πώς θα εξελιχθεί η κρίση στην Ουκρανία.
Πολλές από τις προτεινόμενες αλλαγές «δεν μπορούν να αποφασιστούν πλήρως μέχρι να μάθουμε πώς θα τελειώσει αυτή η σύγκρουση», δήλωσε ο Alexander Vershbow, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία, ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου και αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.
«Τελειώνει;»
Ή μήπως συνεχίζεται με μια ανήσυχη κατάπαυση του πυρός, με «χωρίς πόλεμο, χωρίς ειρήνη, για αρκετά χρόνια;»
Λίγοι δυτικοί ηγέτες είναι πρόθυμοι να τολμήσουν να μαντέψουν πότε και πώς θα εξελιχθεί η κρίση στην Ουκρανία.
Πολλές από τις προτεινόμενες αλλαγές «δεν μπορούν να αποφασιστούν πλήρως μέχρι να μάθουμε πώς θα τελειώσει αυτή η σύγκρουση», δήλωσε ο Alexander Vershbow, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία, ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου και αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.
«Τελειώνει;»
Ή μήπως συνεχίζεται με μια ανήσυχη κατάπαυση του πυρός, με «χωρίς πόλεμο, χωρίς ειρήνη, για αρκετά χρόνια;»
Μονιμοποίηση των κυρώσεων
Αλλά η μακροπρόθεσμη στρατηγική χαράσσεται ακόμη και όταν οι σύμμαχοι αντιμετωπίζουν την άμεση πολύπλευρη κρίση με κλιμακούμενες κυρώσεις κατά της Μόσχας, οπλική βοήθεια στην Ουκρανία και ανάπτυξη δεκάδων χιλιάδων δικών τους στρατευμάτων στα ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ.
Πολλά από αυτά τα μέτρα και άλλα αναμένεται τώρα να παραμείνουν μόνιμα σε ισχύ, σύμφωνα με δηλώσεις και συνομιλίες με οκτώ ανώτερους Αμερικανούς και ξένους αξιωματούχους, ορισμένοι από τους οποίους μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ισχυρή και αποφασιστική Δύση
«Στο τέλος της ημέρας, αυτό που θέλουμε να δούμε είναι μια ελεύθερη και ανεξάρτητη Ουκρανία, μια αποδυναμωμένη και απομονωμένη Ρωσία και μια ισχυρότερη, πιο ενωμένη, πιο αποφασιστική Δύση», δήλωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Biden Jake Sullivan στο NBC.
«Πιστεύουμε ότι και οι τρεις αυτοί στόχοι είναι ορατές».
Μονιμοποίηση των κυρώσεων
Αλλά η μακροπρόθεσμη στρατηγική χαράσσεται ακόμη και όταν οι σύμμαχοι αντιμετωπίζουν την άμεση κρίση με κλιμακούμενες κυρώσεις κατά της Μόσχας, πολεμική βοήθεια στην Ουκρανία και ανάπτυξηστρατευμάτων στα ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ.
Πολλά από αυτά τα μέτρα και άλλα αναμένεται τώρα να παραμείνουν μόνιμα σε ισχύ, σύμφωνα με δηλώσεις και συνομιλίες με οκτώ ανώτερους Αμερικανούς και ξένους αξιωματούχους, ορισμένοι από τους οποίους μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ισχυρή και αποφασιστική Δύση
«Στο τέλος της ημέρας, αυτό που θέλουμε να δούμε είναι μια ελεύθερη και ανεξάρτητη Ουκρανία, μια αποδυναμωμένη και απομονωμένη Ρωσία και μια ισχυρότερη, πιο ενωμένη, πιο αποφασιστική Δύση», δήλωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Biden Jake Sullivan, την περασμένη στο NBC. ο Τύπος.
Πιστεύουμε ότι και οι τρεις αυτοί στόχοι είναι επιτευξιμοι », σημείωσε.
Αναδιάταξη των στόχων
«Αν μη τι άλλο», υποστήριξε ο ιστορικός Stephen Wertheim στο περιοδικό Foreign Affairs, «ο πόλεμος ενίσχυσε τη τάση για στρατηγική αναδιάταξη, προσφέροντας την ευκαιρία να ενθαρρύνει την Ευρώπη να ισορροπήσει ενάντια στη Ρωσία, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες επικεντρώνονται στην ασφάλεια στην Ασία και στα του οίκου τους.
Οι διαφωνούντες
Δεν είναι όλοι υπέρ της μακροχρόνιας απομόνωσης της Μόσχας.
Στη Γαλλία, όπου ο πρόεδρος Emmanuel Macron έσε μια αναπάντεχα στενή κούρσα επανεκλογής με την αυξανόμενη υποστήριξη της Marine Le Pen, ζήτησε τον κατευναυσμό των σχέσεων μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας και επανέλαβε τη δέσμευσή να αποσύρει τη Γαλλία από τη διοίκηση της συμμαχίας.
Και υπάρχουν φωνές στη Γερμανία υπέρ του να παραμείνει ανοιχτή η πόρτα του διαλόγου με το Κρεμλίνο για να διευκολυνθεί μια ενδεχόμενη προσέγγιση.
Διακομματικό μέτωπο στις ΗΠΑ
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ζήτημα είναι ένα από τα λίγα στα οποία ο Μπάιντεν έχει ισχυρή δικομματική υποστήριξη.
Η υποστήριξη μιας σκληρής γραμμής κατά της Ρωσίας φαίνεται επίσης να έχει υποτάξει την περιφρόνηση των Ρεπουμπλικανών για το ΝΑΤΟ, χαρακτηριστικό της κυβέρνησης Trump.
Αλλά εάν η πολεμική αντιπαράθεση στην Ουκρανία παρέλθει, αναπόφευκτα θα προκύψουν διαφωνίες σχετικά με τις αυξημένες αμυντικές δαπάνες, την ανάγκη συνεργασίας με τη Ρωσία σε θέματα όπως η μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, οι κατηγορίες ότι η προσοχή αποσπάται από την Κίνα και οι αναταραχές στο διεθνές εμπόριο που φέρνουν αυξανόμενες τιμές στο εσωτερικό που διαταράσσουν την εγχώρια ατζέντα του προέδρου.
Μακροχρόνια δέσμευση – Θα υπάρξει κόστος
«Πρέπει να δεσμευτούμε τώρα να είμαστε σε αυτόν τον αγώνα για μεγάλο χρονικό διάστημα», είπε ο Biden κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Βαρσοβία τον περασμένο μήνα, περιγράφοντας τον αγώνα μεταξύ δημοκρατίας και απολυταρχίας.
«Πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι σήμερα και αύριο και μεθαύριο και για τα χρόνια και τις επόμενες δεκαετίες.
Δεν θα είναι εύκολο.
Θα υπάρξει κόστος».
Η πράξη του 1997 για τις αμοιβαίες σχέσεις
Η τελευταία σημαντική αναμόρφωση των σχέσεων ήρθε το 1997, όταν οι ηγέτες του ΝΑΤΟ και η Μόσχα ενέκριναν την «Ιδρυτική Πράξη για τις αμοιβαίες σχέσεις, τη συνεργασία και την ασφάλεια».
Αντικατοπτρίζοντας «το μεταβαλλόμενο περιβάλλον ασφάλειας στην Ευρώπη, … στο οποίο η αντιπαράθεση του Ψυχρού Πολέμου έχει αντικατασταθεί με την υπόσχεση στενότερης συνεργασίας μεταξύ των πρώην αντιπάλων», σημείωσε ότι θα δράσουν από κοινού για να οικοδομήσουν «μια διαρκή και χωρίς αποκλεισμούς ειρήνη» στη περιοχή της Ευρώπης και του Ειρηνικού.
Καθώς προσπάθησε να συνδέσει τη Ρωσία με την αλληλεξάρτηση, η Ιδρυτική Πράξη περιλάμβανε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για σεβασμό της κυριαρχίας των κρατών, ειρηνική επίλυση διαφορών και, από την πλευρά του ΝΑΤΟ, πρόθεση να αποφευχθεί οποιαδήποτε πρόσθετη μόνιμη εγκατάσταση «ουσιωδών δυνάμεων μάχης» στα σύνορα της Ρωσίας.
Η προσάρτηση της Κριμαίας
Τα επόμενα χρόνια, αυτές οι δεσμεύσεις δοκιμάστηκαν συχνά, πιο πρόσφατα πριν από την τρέχουσα κρίση με την εισβολή της Ρωσίας το 2014 σε τμήματα της ανατολικής Ουκρανίας και την προσάρτηση της Κριμαίας
Όμως, ακόμη και μετά από αυτά τα γεγονότα, η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες χαλάρωσαν ξανά τη σχέση τους με τη Ρωσία, είτε λόγω οικονομικών επιταγών, όπως με τις εισαγωγές ενέργειας της Ευρώπης, είτε λόγω καλού κλίματος, όπως όταν ο πρώην πρόεδρος Donald Trump καυχιόταν για τον ισχυρό δεσμό του με τον Putin.
Το νέο δόγμα ασφάλειας
Αλλά σε μια έκτακτη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον περασμένο μήνα, «οι ηγέτες συμφώνησαν να επαναφέρουν τις αρχές της αποτροπής και της συλλογικής άμυνας μακροπρόθεσμα», είπε ο Stoltenberg.
«Για να αντιμετωπίσουμε μια νέα πραγματικότητα όσον αφορά το σύστημα ασφάλειας» με ουσιαστικά περισσότερες δυνάμεις στα ανατολικά, περισσότερα αεροπλάνα στον ουρανό και περισσότερα πλοία στη θάλασσα.
Η Ρωσία έχει «απομακρυνθεί» από την Ιδρυτική Πρέξη, δήλωσε αργότερα.
«Αυτη δεν υφίσταται πλέον πια».
Μπορεί να ξανασυμβεί….
Ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε ότι «το μόνο μάθημα που παίρνουμε από μια ρωσική επίθεση που πολλοί πίστευαν ότι δεν θα μπορούσε να είναι δυνατή, είναι ότι εδώ είναι μια χώρα που είναι έτοιμη να κάνει κάτι το οποίο καμία εγγύηση ασφάλειας ή ακόμη και εύλογη προσδοκία δεν μπορεί να εξασφαλίσει δεν μπορεί να ξανασυμβεί».
Επικίνδυνη εν τέλει η αλληλεξάρτηση
«Πιστεύαμε ότι η αλληλεξάρτηση, η συνδεσιμότητα, θα συνέβαλλε στη σταθερότητα επειδή είχαμε συσχετισμένα συμφέροντα.
Τώρα, είδαμε ότι αυτό δεν ισχύει.
Η Ρωσία ήταν πολύ συνδεδεμένη με την Ευρώπη, μια παγκοσμιοποιημένη χώρα». είπε ο αξιωματούχος.
«Η αλληλεξάρτηση, είδαμε τώρα, μπορεί να συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους, εάν μια χώρα είναι αρκετά αδίστακτη. …
Έχουμε προσαρμοστείτε σε μια κατάσταση που είναι εντελώς νέα».
Δυο κρίσιμοι παράγοντες
Αρκετοί Ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δήλωσαν ότι εξετάζουν δύο βασικούς παράγοντες.
Το πρώτο είναι η προσδοκία ότι οποιαδήποτε εκεχειρία στην Ουκρανία είναι πιθανό να είναι προσωρινή.
Ακόμα κι αν ο Putin συμφωνήσει να καταθέσει τα όπλα προς το παρόν, πολλοί Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι θα επιδιώξει να ανασυνταχθεί, να ανοικοδομήσει τον ρωσικό στρατό και να επιτεθεί ξανά μόλις νιώσει έτοιμος.
Οι καταγγελίες για τις φρικαλεότητες
Το δεύτερο είναι ο ηθικός πανικός για τις φρικαλεότητες του ρωσικού στρατού εναντίον αμάχων που ήρθαν στο φως από τότε που οι δυνάμεις του αποσύρθηκαν προς την ανατολική Ουκρανία τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Πολλοί πιστεύουν ότι ο ίδιος ο Putin μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσει κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου ενώπιον των διεθνών δικαστηρίων.
Αστάθεια και ανασφάλεια
Ο συνδυασμός σημαίνει ότι πολλοί Ευρωπαίοι αισθάνονται ότι η ήπειρός τους θα είναι ασταθής και ανασφαλής όσο ο Putin βρίσκεται στο Κρεμλίνο.
Και αν δεν είναι ακόμη διατεθειμένοι να αγκαλιάσουν μια ενεργή προσπάθεια για την ανατροπή του καθεστώτος του, η υποστήριξη αυξάνεται εκεί, όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες, για οριστική αποκοπή της χώρας του.
«Υπάρχει όλο και μεγαλύτερη συνειδητοποίηση ότι πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη κατάσταση και ότι διαμορφώνεται μια στρατηγική περιορισμού, μια στρατηγική άμυνας», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Λετονίας Edgars Rinkevics σε συνέντευξή του
Συλλογική ευθύνη και στήριξη των Ρώσων στον Putin
Η προφανώς ισχυρή υποστήριξη για τον πόλεμο μεταξύ των Ρώσων προκάλεσε επίσης έναν επανυπολογισμό μεταξύ των συμμάχων για τη χάραξη πολιτικής σχετικά με μια μακροχρόνια προσπάθεια να γίνει διάκριση μεταξύ του πληθυσμού της χώρας και της ηγεσίας της, δήλωσε ο Λιθουανός υφυπουργός Άμυνας Margiris Abukevicius.
Οι Ρώσοι φαίνεται να έχουν τους ηγέτες που θέλουν, σημείωσε — ένας ακόμη λόγος για να εμβαθύνουν και να προετοιμαστούν για μια μακρά αντιπαράθεση.
«Υπάρχει συλλογική ευθύνη», είπε ο Abukevicius.
«Στην αρχή, λέγαμε «ο πόλεμος του Putin». Τώρα, λέμε όλο και περισσότερο «ο πόλεμος της Ρωσίας».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών