Μεγάλη δοκιμασία για την Τουρκία οι εκλογές - Κίνδυνος νέας κατάρρευσης της λίρας

Την Κυριακή 14/5 στην Τουρκία διεξάγονται ταυτόχρονα προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές, σε μια συγκυρία υψηλής πόλωσης για τη χώρα των 85 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Μόλις τρεις μήνες μετά τους καταστροφικούς σεισμούς που έπληξαν το νοτιοανατολικό της τμήμα σκοτώνοντας περισσότερους από 50.000 ανθρώπους, η χώρα που υπερηφανεύεται ότι έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ, ότι έχει στα εδάφη της 50 αμερικανικές πυρηνικές κεφαλές, ότι φιλοξενεί 4 εκατομμύρια πρόσφυγες και ότι έχει αναλάβει βασικό ρόλο στη διαμεσολάβηση Ρωσίας-Ουκρανίας, έχει να αντιμετωπίσει μια τρομερή οικονομική κρίση που κατασκευάζεται ενώ και χρόνια.
Ο νυν πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan παλεύει να διατηρήσει τον κεντρικό ρόλο του στην πολιτική ζωή της Τουρκίας μετά από δύο δεκαετίες στην εξουσία, έχοντας διατελέσει πρωθυπουργός της Τουρκίας από το 2003 έως το 2014 και πρόεδρος από το 2014 και μετά.
Υπενθυμίζεται ότι ο Erdogan έγινε αρχικά γνωστός ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης κατά τη δεκαετία του 1990 και κατάφερε κατά την πρώτη δεκαετία του στην εξουσία να μετατρέψει την οικονομία της Τουρκίας σε μια ισχυρή δύναμη των αναδυομένων αγορών.
Όμως τα τελευταία χρόνια ήταν πολύ λιγότερο ρόδινα για τον Erdogan καθώς οι οικονομικές πολιτικές έχουν πυροδοτήσει μια κρίση κόστους ζωής.
Παράλληλα, οι πολιτικές του επιλογές οδήγησαν σε ισχυρές εντάσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Δύσης και σε διεθνείς και εγχώριες φωνές διαμαρτυρίας που αναφέρουν ότι η δημοκρατία της Τουρκίας εκπίπτει...
«Υπό την ηγεσία του Erdogan, η Τουρκία παρείχε αναμφισβήτητα το πιο ζωντανό πρότυπο για το πώς ένα κράτος με εύλογους, λειτουργικούς θεσμούς και σχετικά αποτελεσματικό κράτος δικαίου μπορεί να υπαχθεί στη βούληση πρώτα ενός κυβερνώντος κόμματος και τελικά ενός ατόμου», δήλωσε ο Hussein Ibish στο CNBC, ανώτερος επιστήμονας στο Ινστιτούτο των Αραβικών Κρατών του Κόλπου στην Ουάσιγκτον.

Μια στιγμή μεγάλης ανησυχίας

Οι συχνές συλλήψεις δημοσιογράφων, το κλείσιμο πολλών ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και η βαριά καταστολή σε βάρος των κινημάτων διαμαρτυρίας το 2017 καθώς και το δημοψήφισμα του ίδιους έτους για τις αλλαγές στο Σύνταγμα που οδήγησε σε μεγάλη διεύρυνση των προεδρικών εξουσιών - σηματοδοτούν αυτό που πολλοί λένε ότι είναι μια διολίσθηση προς την απολυταρχία.
Τώρα, δεδομένης της πρόσφατης κάμψης της λαϊκής υποστήριξη προς τον Erdogan, ορισμένοι φοβούνται ότι μπορεί να παίξει βρώμικα για να εξασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία.
Ο κορυφαίος ανταγωνιστής του είναι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Kemal Kilicdaroglu, ηγέτης του κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), ο οποίος είναι υποψήφιος ενός συναπισμού που αποτελείται από έξι διαφορετικά κόμματα της αντιπολίτευσης τα οποία παρά τις διαφωνίες τους, επιδιώκουν όλα  το πολιτικό τέλος του Erdogan.
«Αυτή θα είναι σίγουρα η πιο δύσκολη εκλογική αναμέτρηση που έχει αντιμετωπίσει ο Erdogan από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2002», δήλωσε ο Ryan Bohl, ανώτερος αναλυτής στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στη Rane.
Υπάρχει επίσης οργή προς την κυβέρνηση για την αργή ανταπόκρισή της στους καταστροφικούς σεισούς τον Φεβρουάριο που σκότωσαν περισσότερους από 50.000 ανθρώπους τόσο στην Τουρκία όσο και στη Συρία, ειδικά όσον αφορά τις πρακτικές διαφθοράς που επέτρεψαν στις κατασκευαστικές εταιρείες να παρακάμπτουν τους κανονισμούς ασφάλειας κτιρίων.
Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία των Τούρκων στις πληγείσες περιοχές είναι επί μακρόν υποστηρικτές του κόμματος του Τούρκου προέδρου Erdogan, του AKP, και φαίνεται να πιστεύουν στη δέσμευσή του  να ξαναχτίσει αυτές τις πόλεις μέσα σε ένα χρόνο, λένε οι αναλυτές.
Οι δημοσκοπήσεις δεν δίνουν ξεκάθαρη εικόνα αν και οι περισσότερες δείχνουν ότι προηγείται ο Kemal Kilicdaroglu αλλά με βραχεία κεφαλή.
Οι προεδρικές εκλογές έχουν δύο γύρους. Εάν κανένας υποψήφιος δεν κερδίσει περισσότερο από το 50% των ψήφων στον πρώτο γύρο - όπως και αναμένεται - θα υπάρξει δεύτερος γύρος σε δύο εβδομάδες.

Σε οριακή κατάσταση η οικονομία

Η οικονομία της Τουρκίας βρίσκεται σε πτωτική πορεία τα τελευταία πέντε χρόνια, και η λίρα έχει χάσει το 77% της αξίας της έναντι του δολαρίου.
Ο πληθωρισμός έχει εκτιναχθεί σε ύψη και η ανεργία έχει επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό.
Ο επίσημος ρυθμός πληθωρισμού της Τουρκίας είναι πάνω από 50%, αν και οι οικονομολόγοι λένε ότι στην πραγματικότητα είναι υψηλότερος από 100%.
«Η οικονομία είναι η βασική έγνοια για τους απλούς Τούρκους και η κινητήρια δύναμη πίσω από την αποδυνάμωση της υποστήριξης προς την κυβέρνηση», είπε ο Rane's Bohl.
«Εάν ο Erdogan και το ΑΚΡ χάσουν την εξουσία, θα είναι σχεδόν αποκλειστικά σε οικονομικούς λόγους».
Η πτώση της λίρας που οδήγησε σε συρρίκνωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Τουρκίας, οδήγησε και σε μεγάλη φυγή των ξένων επενδυτών.
Τα νομισματικά εργαλεία που χρησιμοποίησε η κυβέρνηση Erdogan για να δώσει στην οικονομία μια όψη σταθερότητας δεν είναι βιώσιμα, προειδοποιούν οι οικονομολόγοι, και μετά τις εκλογές θα εγκαταληφθούν — πιθανότατα οδηγώντας σε σοβαρή αστάθεια.

Μετεκλογικά σενάρια, προοπτικές για τη λίρα και τις επενδύσεις

Αν κερδίσει ο Erdogan, υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω κατάρρευσης της λίρας γιατί δεν θα υπάρχει εμπιστοσύνη και έχει δημιουργήσει αυτό το τεχνητό σενάριο που δεν μπορεί να διατηρηθεί για παρατεταμένο χρονικό διάστημα», προέβλεψε ευθαρσώς ο Mike Harris, ιδρυτής της Cribstone Strategic Macro.
Εάν οι εκλογές κυλήσουν ομαλά, «νομίζω ότι θα δούμε άνοδο στις επενδύσεις στην Τουρκία», δήλωσε ο George Dyson, ανώτερος αναλυτής στην Control Risks, προσθέτοντας:
«Αυτό θα ισχύει ιδιαίτερα εάν η αντιπολίτευση κερδίσει – θα επιδείξει τα δημοκρατικά διαπιστευτήρια της Τουρκίας και να διευκολύνουν τις ανησυχίες σχετικά με το κράτος δικαίου».
Ωστόσο, υπάρχουν πολλές προκλήσεις: μια πιθανή διάσπαση της συμμαχίας της αντιπολίτευσης, εάν κερδίσει, θα μπορούσε να «δημιουργήσει αρνητική δυναμική γύρω από την οικονομία», προειδοποίησε ο Dyson.
Και χειρότερα, εάν το εκλογικό αποτέλεσμα αμφισβητηθεί από τον όποιο ηττημένο, με ισχυρισμούς για εκλογική νοθεία, η εμπιστοσύνη στην οικονομία θα επιδεινωθεί δραματικά, προέβλεψε.
Ο Kilicdaroglu και ο αντιπολιτευόμενος συνασπισμός του προτείνουν μια πολύ διαφορετική οικονομική πορεία προς τα εμπρός εάν κερδίσουν.
«Είναι σημαντικό για τους επενδυτές, η αντιπολίτευση θέλει να επιστρέψει σε ένα ορθόδοξο νομισματικό σύστημα έναντι της ετερόδοξης χάραξης πολιτικής της υφιστάμενης κυβέρνησης», έγραψαν οι αναλυτές της Goldman Sachs σε σημείωμά τους.
Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις «δεν θα πρέπει να περιμένουμε θαύματα από τη μια μέρα στην άλλη, καθώς οι προσπάθειες να τιθασευτεί ο πληθωρισμός με υψηλότερα επιτόκια θα προκαλούσαν πιθανώς συναλλαγματικές κρίσεις βραχυπρόθεσμα», προειδοποίησε ο Hakan Akbas, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας συμβούλων Strategic Advisory Services, που εδρεύει μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Ουάσιγκτον. .
«Ωστόσο», κατέ, «μια νέα πολιτική ηγεσία με μια αξιόπιστη, ικανή ομάδα οικονομίας θα έχει περισσότερη υποστήριξη και υπομονή από τους επενδυτές».


bankingnews.gr