Μια μελέτη της Federal Reserve διαπίστωσε ότι στα τέλη του 2021 ένα ποσοστό ρεκόρ Αμερικανών ήταν αισιόδοξοι για τα οικονομικά τους, ενώ ένα ιστορικό χαμηλό ήταν θετικό για την οικονομία
Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει από τότε που το Bureau of Economic Analysis ανακοίνωσε ότι η οικονομία των ΗΠΑ συρρικνώθηκε για δύο συνεχόμενα τρίμηνα.
Κάποιοι πιστεύουν, λανθασμένα, ότι δύο συνεχόμενα τρίμηνα πτώσης του ΑΕΠ συνιστούν ύφεση.
Η οικονομική αρνητικότητα είναι αχαλίνωτη – και όχι μόνο στη δεξιά πολιτική πτέρυγα.
Το ενδιαφέρον ερώτημα τώρα είναι γιατί, τουλάχιστον σύμφωνα με ορισμένες έρευνες, οι πολίτες παραμένουν πολύ απαισιόδοξοι για την οικονομία, παρόλο που οι εκκλήσεις για ύφεση ήταν ξεκάθαρα ψευδής συναγερμός.
Η οικονομία των ΗΠΑ είναι πραγματικά εντυπωσιακά ισχυρή.
Ή ίσως το ερώτημα θα έπρεπε να είναι γιατί οι πολίτες λένε ότι είναι πολύ απαισιόδοξοι για την οικονομία.
Σίγουρα, δεν είναι ηλίθιοι… σαν αυτόν τον σύμβουλο του John McCain που επέμενε ότι η Αμερική ήταν ένα «έθνος κλαψιάρηδων» που βιώνει μόνο «ψυχική ύφεση».
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πλέον τεράστια κενά ανάμεσα σε αυτά που λένε οι άνθρωποι για την οικονομία, σε αυτά που λένε τα δεδομένα και σε αυτά που λένε για τη δική τους εμπειρία.
Και έχουμε κάποιες πληροφορίες για το τι κρύβεται πίσω από αυτά τα κενά.
Πίσω από τα κενά…
Πρώτον, σε ό,τι αφορά την πολυδιαφημισμένη «ύφεση Biden».
Ο πραγματικός ορισμός της ύφεσης περιλαμβάνει διάφορους οικονομικούς δείκτες πέρα από το ΑΕΠ.
Τίποτα από όσα συνέβησαν στην οικονομία δεν μοιάζει με ύφεση.
Από τον Δεκέμβριο του 2021, η οικονομία των ΗΠΑ έχει προσθέσει σχεδόν έξι εκατομμύρια θέσεις εργασίας, ενώ το ποσοστό ανεργίας έχει μειωθεί από 3,9% σε 3,4%, ένα επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1960.
Και όχι, η ανεργία δεν είναι χαμηλή επειδή οι Αμερικανοί έχουν εγκαταλείψει το εργατικό δυναμικό:
Το ποσοστό των ενηλίκων είτε εργάζονται είτε αναζητούν εργασία έχει μειωθεί, αλλά αυτό είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου αποτέλεσμα της γήρανσης του πληθυσμού και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό έχει επιστρέψει σύμφωνα με τις προπανδημικές προβλέψεις.
Σύμφωνα με τον δείκτη Conference Board, το οποίο ερευνά την ικανοποίηση από την εργασία από το 1987, «Οι εργαζόμενοι δεν ήταν ποτέ πιο ικανοποιημένοι».
Ασφαλώς, η επιστροφή του σοβαρού πληθωρισμού μετά από δεκαετίες ηρεμίας ταρακούνησε τους πάντες, και όχι μόνο επειδή μείωσε τα πραγματικά εισοδήματα.
(Οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Ronald Reagan, αλλά οι άνθρωποι ένιωθαν πολύ καλά με την οικονομία έτσι κι αλλιώς.)
Ένα πλεονέκτημα του χαμηλού πληθωρισμού είναι ότι δίνει στους ανθρώπους κάτι λιγότερο για να ανησυχούν.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, ο πληθωρισμός ήταν σημαντική πηγή άγχους το 2022.
Όμως, ο πληθωρισμός, αν και εξακολουθεί να είναι αυξημένος, έχει υποχωρήσει πολύ.
Τους τελευταίους έξι μήνες ήταν 3,3%, έναντι 9,6% τον περασμένο Ιούνιο.
Η τιμή της βενζίνης, ένα σημαντικό πολιτικό σημείο συζήτησης πέρυσι, είναι τώρα λίγο πολύ φυσιολογική σε σύγκριση με τις μέσες αποδοχές.
Τον Οκτώβριο, το 20% των Αμερικανών χαρακτήρισε τον πληθωρισμό ως το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το έθνος, ωστόσο τώρα έχει μειωθεί στο 9%.
Λοιπόν τι συμβαίνει; Ο γενικός κανόνας φαίνεται να είναι ότι οι Αμερικανοί αισθάνονται καλά με την προσωπική τους κατάσταση, αλλά πιστεύουν ότι σε άλλους ανθρώπους συμβαίνουν κακά πράγματα.
Μια μελέτη της Federal Reserve διαπίστωσε ότι στα τέλη του 2021 ένα ποσοστό ρεκόρ Αμερικανών ήταν αισιόδοξοι για τα οικονομικά τους, ενώ ένα ιστορικό χαμηλό ήταν θετικό για την οικονομία.
Δεν έχουμε ακόμη αποτελέσματα για το 2022, αλλά η εικασία μου είναι ότι θα μοιάζουν.
Η πολιτική κατεύθυνση σίγουρα εξηγεί μεγάλο μέρος αυτής της απόκλισης.
Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη δείχνει ότι το ποιος κατέχει τον Λευκό Οίκο έχει τεράστιες επιπτώσεις στις απόψεις για την οικονομία.
Αυτό ισχύει για τους υποστηρικτές και των δύο κομμάτων, αν και το αποτέλεσμα φαίνεται να είναι περίπου διπλάσιο για τους Ρεπουμπλικάνους.
Η μελέτη διαπιστώνει επίσης, ότι αυτές οι αλλαγές δεν φαίνεται να έχουν καμία επίδραση στις πραγματικές δαπάνες – ότι αντικατοπτρίζουν «υποθέσεις», σε αντίθεση με τις «πραγματικές προσδοκίες».
Πέρα από αυτό, υπάρχει καλός λόγος να πιστεύουμε ότι οι αναφορές των μέσων ενημέρωσης για την οικονομία είχαν μια έντονα αρνητική προκατάληψη.
Ένα πράγμα που έχει πάει πολύ, πολύ καλά στην Αμερική τον τελευταίο καιρό είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, ωστόσο το κοινό αναφέρει με συνέπεια ότι έχει ακούσει περισσότερα αρνητικά παρά θετικά νέα για την απασχόληση.
Και ας μην αφήσουμε τους οικονομολόγους να ξεφύγουν.
Όπως επισημαίνει ο Mark Zandi του Moody’s Analytics, πολλοί οικονομολόγοι προέβλεπαν ύφεση κάθε μήνα τον περασμένο χρόνο.
Αργά ή γρήγορα, αναμφίβολα θα συμβεί ύφεση, αλλά όπως λέει, «στα 30 και πλέον χρόνια ως επαγγελματίας οικονομολόγος, δεν έχω δει ποτέ τέτοια απαισιοδοξία για την οικονομία», παρόλο που η οικονομία παρέμεινε ανθεκτική.
Και αυτή η απαισιοδοξία έχει σίγουρα περάσει στο κοινό.
Συμπέρασμα
Πού μας αφήνουν λοιπόν όλα αυτά; Η Αμερική δεν έχει ακόμη επαναφέρει τον πληθωρισμό στα προπανδημικά επίπεδα και μπορεί να έχουμε μια δύσκολη οικονομική προσγείωση.
Αλλά μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, είχαμε μια εκπληκτικά επιτυχημένη ανάκαμψη από το σοκ του Covid.
Ενώ πολλοί Αμερικανοί λένε σε έρευνες ότι τα πράγματα είναι τρομερά άσχημα, αξιολογούν θετικά την κατάστασή τους.
www.bankingnews.gr
Κάποιοι πιστεύουν, λανθασμένα, ότι δύο συνεχόμενα τρίμηνα πτώσης του ΑΕΠ συνιστούν ύφεση.
Η οικονομική αρνητικότητα είναι αχαλίνωτη – και όχι μόνο στη δεξιά πολιτική πτέρυγα.
Το ενδιαφέρον ερώτημα τώρα είναι γιατί, τουλάχιστον σύμφωνα με ορισμένες έρευνες, οι πολίτες παραμένουν πολύ απαισιόδοξοι για την οικονομία, παρόλο που οι εκκλήσεις για ύφεση ήταν ξεκάθαρα ψευδής συναγερμός.
Η οικονομία των ΗΠΑ είναι πραγματικά εντυπωσιακά ισχυρή.
Ή ίσως το ερώτημα θα έπρεπε να είναι γιατί οι πολίτες λένε ότι είναι πολύ απαισιόδοξοι για την οικονομία.
Σίγουρα, δεν είναι ηλίθιοι… σαν αυτόν τον σύμβουλο του John McCain που επέμενε ότι η Αμερική ήταν ένα «έθνος κλαψιάρηδων» που βιώνει μόνο «ψυχική ύφεση».
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πλέον τεράστια κενά ανάμεσα σε αυτά που λένε οι άνθρωποι για την οικονομία, σε αυτά που λένε τα δεδομένα και σε αυτά που λένε για τη δική τους εμπειρία.
Και έχουμε κάποιες πληροφορίες για το τι κρύβεται πίσω από αυτά τα κενά.
Πίσω από τα κενά…
Πρώτον, σε ό,τι αφορά την πολυδιαφημισμένη «ύφεση Biden».
Ο πραγματικός ορισμός της ύφεσης περιλαμβάνει διάφορους οικονομικούς δείκτες πέρα από το ΑΕΠ.
Τίποτα από όσα συνέβησαν στην οικονομία δεν μοιάζει με ύφεση.
Από τον Δεκέμβριο του 2021, η οικονομία των ΗΠΑ έχει προσθέσει σχεδόν έξι εκατομμύρια θέσεις εργασίας, ενώ το ποσοστό ανεργίας έχει μειωθεί από 3,9% σε 3,4%, ένα επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1960.
Και όχι, η ανεργία δεν είναι χαμηλή επειδή οι Αμερικανοί έχουν εγκαταλείψει το εργατικό δυναμικό:
Το ποσοστό των ενηλίκων είτε εργάζονται είτε αναζητούν εργασία έχει μειωθεί, αλλά αυτό είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου αποτέλεσμα της γήρανσης του πληθυσμού και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό έχει επιστρέψει σύμφωνα με τις προπανδημικές προβλέψεις.
Σύμφωνα με τον δείκτη Conference Board, το οποίο ερευνά την ικανοποίηση από την εργασία από το 1987, «Οι εργαζόμενοι δεν ήταν ποτέ πιο ικανοποιημένοι».
Ασφαλώς, η επιστροφή του σοβαρού πληθωρισμού μετά από δεκαετίες ηρεμίας ταρακούνησε τους πάντες, και όχι μόνο επειδή μείωσε τα πραγματικά εισοδήματα.
(Οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Ronald Reagan, αλλά οι άνθρωποι ένιωθαν πολύ καλά με την οικονομία έτσι κι αλλιώς.)
Ένα πλεονέκτημα του χαμηλού πληθωρισμού είναι ότι δίνει στους ανθρώπους κάτι λιγότερο για να ανησυχούν.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, ο πληθωρισμός ήταν σημαντική πηγή άγχους το 2022.
Όμως, ο πληθωρισμός, αν και εξακολουθεί να είναι αυξημένος, έχει υποχωρήσει πολύ.
Τους τελευταίους έξι μήνες ήταν 3,3%, έναντι 9,6% τον περασμένο Ιούνιο.
Η τιμή της βενζίνης, ένα σημαντικό πολιτικό σημείο συζήτησης πέρυσι, είναι τώρα λίγο πολύ φυσιολογική σε σύγκριση με τις μέσες αποδοχές.
Τον Οκτώβριο, το 20% των Αμερικανών χαρακτήρισε τον πληθωρισμό ως το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει το έθνος, ωστόσο τώρα έχει μειωθεί στο 9%.
Λοιπόν τι συμβαίνει; Ο γενικός κανόνας φαίνεται να είναι ότι οι Αμερικανοί αισθάνονται καλά με την προσωπική τους κατάσταση, αλλά πιστεύουν ότι σε άλλους ανθρώπους συμβαίνουν κακά πράγματα.
Μια μελέτη της Federal Reserve διαπίστωσε ότι στα τέλη του 2021 ένα ποσοστό ρεκόρ Αμερικανών ήταν αισιόδοξοι για τα οικονομικά τους, ενώ ένα ιστορικό χαμηλό ήταν θετικό για την οικονομία.
Δεν έχουμε ακόμη αποτελέσματα για το 2022, αλλά η εικασία μου είναι ότι θα μοιάζουν.
Η πολιτική κατεύθυνση σίγουρα εξηγεί μεγάλο μέρος αυτής της απόκλισης.
Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη δείχνει ότι το ποιος κατέχει τον Λευκό Οίκο έχει τεράστιες επιπτώσεις στις απόψεις για την οικονομία.
Αυτό ισχύει για τους υποστηρικτές και των δύο κομμάτων, αν και το αποτέλεσμα φαίνεται να είναι περίπου διπλάσιο για τους Ρεπουμπλικάνους.
Η μελέτη διαπιστώνει επίσης, ότι αυτές οι αλλαγές δεν φαίνεται να έχουν καμία επίδραση στις πραγματικές δαπάνες – ότι αντικατοπτρίζουν «υποθέσεις», σε αντίθεση με τις «πραγματικές προσδοκίες».
Πέρα από αυτό, υπάρχει καλός λόγος να πιστεύουμε ότι οι αναφορές των μέσων ενημέρωσης για την οικονομία είχαν μια έντονα αρνητική προκατάληψη.
Ένα πράγμα που έχει πάει πολύ, πολύ καλά στην Αμερική τον τελευταίο καιρό είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, ωστόσο το κοινό αναφέρει με συνέπεια ότι έχει ακούσει περισσότερα αρνητικά παρά θετικά νέα για την απασχόληση.
Και ας μην αφήσουμε τους οικονομολόγους να ξεφύγουν.
Όπως επισημαίνει ο Mark Zandi του Moody’s Analytics, πολλοί οικονομολόγοι προέβλεπαν ύφεση κάθε μήνα τον περασμένο χρόνο.
Αργά ή γρήγορα, αναμφίβολα θα συμβεί ύφεση, αλλά όπως λέει, «στα 30 και πλέον χρόνια ως επαγγελματίας οικονομολόγος, δεν έχω δει ποτέ τέτοια απαισιοδοξία για την οικονομία», παρόλο που η οικονομία παρέμεινε ανθεκτική.
Και αυτή η απαισιοδοξία έχει σίγουρα περάσει στο κοινό.
Συμπέρασμα
Πού μας αφήνουν λοιπόν όλα αυτά; Η Αμερική δεν έχει ακόμη επαναφέρει τον πληθωρισμό στα προπανδημικά επίπεδα και μπορεί να έχουμε μια δύσκολη οικονομική προσγείωση.
Αλλά μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, είχαμε μια εκπληκτικά επιτυχημένη ανάκαμψη από το σοκ του Covid.
Ενώ πολλοί Αμερικανοί λένε σε έρευνες ότι τα πράγματα είναι τρομερά άσχημα, αξιολογούν θετικά την κατάστασή τους.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών