Το 2025 θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής για την Ισλαμική Δημοκρατία
«Το Ιράν βρίσκεται σε μια δύσκολη κατάσταση εδώ και πολύ καιρό και γνωρίζει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το να αλλάξει», συνοψίζει την τρέχουσα κατάσταση ο ειδικός για το θέμα Αράς Αζίζι σε συνέντευξή του στην DW.
Ο ιστορικός και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Κλέμσον των ΗΠΑ τονίζει ότι η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας πρέπει να αλλάξει πολιτική και να συνάψει συμφωνία με τη Δύση, προκειμένου να ξεπεράσει τη διεθνή απομόνωση και την οικονομική κατάρρευση.
Η ηγεσία «ανησυχεί για την επιστροφή της πολιτικής της μέγιστης οικονομικής πίεσης που θα μπορούσε να εφαρμόσει η κυβέρνηση Τραμπ».
Η πολιτική του απέναντι στο Ιράν θα μπορούσε να δώσει και πάλι έναν νέο, ζοφερό τόνο για τους κυβερνώντες στην Τεχεράνη σε ένα ήδη περιπετειώδες περσικό έτος, το οποίο δεν τελειώνει τον Δεκέμβριο, αλλά στις αρχές της άνοιξης. Πολλοί Ιρανοί αναρωτιούνται: Μήπως πλησιάζει τώρα ένας σκληρός χειμώνας για την ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας;
Εννέα δραματικοί μήνες
Οι τελευταίοι εννέα μήνες χαρακτηρίστηκαν από δραματικά γεγονότα για το Ιράν. Την άνοιξη, ο πρόεδρος Ραΐσι, ένας σκληροπυρηνικός και δυνητικός διάδοχος του ανώτατου ηγέτη Αλί Χαμενεΐ, σκοτώθηκε σε συντριβή ελικοπτέρου.
Ο απροσδόκητος θάνατός του οδήγησε σε πρόωρες προεδρικές εκλογές, τις οποίες κέρδισε αιφνιδιαστικά ο μετριοπαθής πολιτικός Μασούντ Πεζεσκιάν.
Το καλοκαίρι, η στοχευμένη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Χαμάς, συγκλόνισε την Ισλαμική Δημοκρατία. Η Χαμάς είναι τρομοκρατική οργάνωση και έχει χαρακτηριστεί ως τέτοια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και άλλες χώρες.
Η επίθεση στο Προεδρικό Μέγαρο της Τεχεράνης απομάκρυνε έτσι από τις τάξεις των υποστηρικτών της ένα βασικό στέλεχος του «άξονα αντίστασης» κατά του Ισραήλ και της Δύσης. Το φθινόπωρο, ο - επίσης πολύ δαπανηρός - «άξονας αντίστασης» κατέρρευσε με τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ Νασράλα και τον Δεκέμβριο με την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία.
«Κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ πιθανό η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας να προσπαθήσει να μειώσει τις εντάσεις με τη Δύση», εξηγεί ο Αζίζι. Ο ίδιος αναφέρεται σε ένα φιλοξενούμενο άρθρο του πρώην υπουργού Εξωτερικών του Ιράν και διαπραγματευτή για τα πυρηνικά, Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ, στο περιοδικό Foreign Affairs. Το άρθρο δημοσιεύθηκε πριν από την πτώση του Άσαντ στις 2 Δεκεμβρίου με τίτλο «Πώς το Ιράν βλέπει τον δρόμο προς την ειρήνη». Σε αυτό, ο Ζαρίφ, ο οποίος ήταν μέλος του υπουργικού συμβουλίου ως αντιπρόεδρος για λίγες ημέρες τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους, τονίζει την προθυμία της χώρας να διαπραγματευτεί με τις δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
«Όσον αφορά το Ισραήλ, ο Ζαρίφ υποστηρίζει ότι το Ιράν θα αποδεχθεί οποιαδήποτε συμφωνία που θα επιτύχουν οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι. Αυτό είναι ένα σημαντικό σημείο», προσθέτει ο Αζίζι.
Όταν ερωτάται αν η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας θα μπορούσε να αναθεωρήσει την εχθρότητά της προς το Ισραήλ, ο Αζίζι εξηγεί: «Το ερώτημα είναι πώς θα το επιβάλει αυτό στο εσωτερικό της χώρας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη στάση του θρησκευτικού ηγέτη Χαμενεΐ και τη διά βίου αντι-ισραηλινή του θέση». Τώρα είναι σημαντικό να δούμε «πώς θα αντιδράσουν ο πρόεδρος Τραμπ και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σε αυτή τη στιγμή αδυναμίας για την Ισλαμική Δημοκρατία», συνεχίζει ο Αζίζι.
Η πυρηνική βόμβα για την ασφάλεια του Ιράν;
Αυτή η στιγμή αδυναμίας και οι οπισθοδρομήσεις που υπέστησαν το Ιράν και οι σύμμαχοί του τους τελευταίους μήνες πυροδότησαν μια νέα συζήτηση στη χώρα σχετικά με τη στρατιωτική αποτροπή. Πολιτικοί από τα πίσω έδρανα ζητούν όλο και περισσότερο την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο Αχμάντ Ναντέρι, βουλευτής από την Τεχεράνη, δήλωσε ότι ήρθε η ώρα να πραγματοποιηθεί δοκιμή πυρηνικών όπλων.
Υπό τον φόβο μιας κλιμάκωσης, η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο διεξήγαγαν συνομιλίες με το Ιράν στα τέλη Νοεμβρίου για τον περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος. «Ήταν συνομιλίες για συνομιλίες», σχολιάζει ο πολιτικός σύμβουλος Κορνέλιους Άντεμπαρ σχετικά με αυτά τα διπλωματικά βήματα.
Τονίζει: «Είναι ανάγκη να διεξαχθούν αυτές οι συνομιλίες πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ. Μόλις ο Τραμπ αναλάβει τα καθήκοντά του, θα μπορούσε να αισθανθεί ότι πιέζεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Υπάρχουν φωνές που τον συμβουλεύουν να επιμείνει». Ένα σχέδιο, ή τουλάχιστον τα περιγράμματα ενός σχεδίου, θα ήταν πλεονέκτημα για τους Ευρωπαίους».
«Μέριμνα για την ειρήνη στην κοινωνία»
Η συμφωνία με τη Δύση δεν είναι η μόνη πρόκληση που αντιμετωπίζει η σημερινή κυβέρνηση του Ιράν. Δεν υπάρχει επίσης λύση στα εσωτερικά προβλήματα, ιδίως στη συνεχιζόμενη διαμάχη για τον νόμο περί μαντίλας.
Οι σκληροπυρηνικοί επικεντρώνονται όλο και περισσότερο σε μέτρα για την αύξηση της πίεσης στις γυναίκες. Έχουν ψηφίσει έναν νέο νόμο για τη μαντίλα στο Κοινοβούλιο, ο οποίος έχει προκαλέσει οργή και θυμό σε ολόκληρη τη χώρα. Οι γυναίκες που παραβλέπουν την υποχρέωση να φορούν μαντίλα απειλούνται με βαριά πρόστιμα, άρνηση παροχής δημόσιων υπηρεσιών, απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και, σε ακραίες περιπτώσεις, με ποινές φυλάκισης.
Ο πρόεδρος Πεζεσκιάν άσκησε βέτο κατά του νόμου. Ο ίδιος και οι σύμβουλοί του φαίνεται να αναγνωρίζουν ότι η πρόκληση της κοινωνίας και πιθανές μαζικές διαμαρτυρίες σε αυτή τη στιγμή αδυναμίας θα μπορούσαν να είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για την Ισλαμική Δημοκρατία.
Ο Πεζεσκιάν δεν είναι προετοιμασμένος να καταλάβει τι πραγματικά θέλουν οι γυναίκες, λέει η ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και πρώην δημοσιογράφος Φαεζέ Αμπντιπούρ σε συνέντευξή της στην DW. Οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να φορούν μαντίλα από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Ο νέος νόμος αποσκοπεί μόνο στη δραστική αυστηροποίηση των ποινών.
Η Αμπντιπούρ, η οποία έχει συλληφθεί αρκετές φορές για τη δέσμευσή της υπέρ των θρησκευτικών μειονοτήτων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τονίζει: «Οι γυναίκες στην Ισλαμική Δημοκρατία έχουν μάθει να αγωνίζονται καθημερινά και με συνέπεια για την ελευθερία τους και τη ζωή τους. Θέλουν να αποφασίζουν οι ίδιες για το τι θα φορούν. Αλλά δυστυχώς, το πολιτικό σύστημα είναι απίθανο να υποχωρήσει σε αυτό το ζήτημα».
Η κατάσταση για τις γυναίκες που αρνούνται να φορέσουν το χιτζάμπ γίνεται όλο και πιο δύσκολη. «Υπάρχουν περιπολίες από την αστυνομία ηθικής στα μετρό και στις διασταυρώσεις και πρόστιμα για τη μη χρήση του χιτζάμπ», αναφέρει η Αμπντιπούρ. Το δικό της αυτοκίνητο κατασχέθηκε πριν από λίγους μήνες για «παραβίαση» της απαίτησης της μαντίλας. «Το πρόστιμο που έπρεπε να πληρώσω ήταν εξαιρετικά υψηλό», προσθέτει.
Παρόλα αυτά, πολλές γυναίκες δεν τηρούν πλέον τον αυστηρό ισλαμικό κώδικα ένδυσης. Η τάση αυτή ακολούθησε τις μαζικές διαμαρτυρίες το φθινόπωρο του 2022, οι οποίες συγκίνησαν τον κόσμο με το σύνθημα «Γυναίκα, ζωή, ελευθερία».
www.bankingnews.gr
Ο ιστορικός και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Κλέμσον των ΗΠΑ τονίζει ότι η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας πρέπει να αλλάξει πολιτική και να συνάψει συμφωνία με τη Δύση, προκειμένου να ξεπεράσει τη διεθνή απομόνωση και την οικονομική κατάρρευση.
Η ηγεσία «ανησυχεί για την επιστροφή της πολιτικής της μέγιστης οικονομικής πίεσης που θα μπορούσε να εφαρμόσει η κυβέρνηση Τραμπ».
Η πολιτική του απέναντι στο Ιράν θα μπορούσε να δώσει και πάλι έναν νέο, ζοφερό τόνο για τους κυβερνώντες στην Τεχεράνη σε ένα ήδη περιπετειώδες περσικό έτος, το οποίο δεν τελειώνει τον Δεκέμβριο, αλλά στις αρχές της άνοιξης. Πολλοί Ιρανοί αναρωτιούνται: Μήπως πλησιάζει τώρα ένας σκληρός χειμώνας για την ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας;
Εννέα δραματικοί μήνες
Οι τελευταίοι εννέα μήνες χαρακτηρίστηκαν από δραματικά γεγονότα για το Ιράν. Την άνοιξη, ο πρόεδρος Ραΐσι, ένας σκληροπυρηνικός και δυνητικός διάδοχος του ανώτατου ηγέτη Αλί Χαμενεΐ, σκοτώθηκε σε συντριβή ελικοπτέρου.
Ο απροσδόκητος θάνατός του οδήγησε σε πρόωρες προεδρικές εκλογές, τις οποίες κέρδισε αιφνιδιαστικά ο μετριοπαθής πολιτικός Μασούντ Πεζεσκιάν.
Το καλοκαίρι, η στοχευμένη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Χαμάς, συγκλόνισε την Ισλαμική Δημοκρατία. Η Χαμάς είναι τρομοκρατική οργάνωση και έχει χαρακτηριστεί ως τέτοια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και άλλες χώρες.
Η επίθεση στο Προεδρικό Μέγαρο της Τεχεράνης απομάκρυνε έτσι από τις τάξεις των υποστηρικτών της ένα βασικό στέλεχος του «άξονα αντίστασης» κατά του Ισραήλ και της Δύσης. Το φθινόπωρο, ο - επίσης πολύ δαπανηρός - «άξονας αντίστασης» κατέρρευσε με τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ Νασράλα και τον Δεκέμβριο με την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία.
«Κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ πιθανό η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας να προσπαθήσει να μειώσει τις εντάσεις με τη Δύση», εξηγεί ο Αζίζι. Ο ίδιος αναφέρεται σε ένα φιλοξενούμενο άρθρο του πρώην υπουργού Εξωτερικών του Ιράν και διαπραγματευτή για τα πυρηνικά, Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ, στο περιοδικό Foreign Affairs. Το άρθρο δημοσιεύθηκε πριν από την πτώση του Άσαντ στις 2 Δεκεμβρίου με τίτλο «Πώς το Ιράν βλέπει τον δρόμο προς την ειρήνη». Σε αυτό, ο Ζαρίφ, ο οποίος ήταν μέλος του υπουργικού συμβουλίου ως αντιπρόεδρος για λίγες ημέρες τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους, τονίζει την προθυμία της χώρας να διαπραγματευτεί με τις δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
«Όσον αφορά το Ισραήλ, ο Ζαρίφ υποστηρίζει ότι το Ιράν θα αποδεχθεί οποιαδήποτε συμφωνία που θα επιτύχουν οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι. Αυτό είναι ένα σημαντικό σημείο», προσθέτει ο Αζίζι.
Όταν ερωτάται αν η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας θα μπορούσε να αναθεωρήσει την εχθρότητά της προς το Ισραήλ, ο Αζίζι εξηγεί: «Το ερώτημα είναι πώς θα το επιβάλει αυτό στο εσωτερικό της χώρας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη στάση του θρησκευτικού ηγέτη Χαμενεΐ και τη διά βίου αντι-ισραηλινή του θέση». Τώρα είναι σημαντικό να δούμε «πώς θα αντιδράσουν ο πρόεδρος Τραμπ και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σε αυτή τη στιγμή αδυναμίας για την Ισλαμική Δημοκρατία», συνεχίζει ο Αζίζι.
Η πυρηνική βόμβα για την ασφάλεια του Ιράν;
Αυτή η στιγμή αδυναμίας και οι οπισθοδρομήσεις που υπέστησαν το Ιράν και οι σύμμαχοί του τους τελευταίους μήνες πυροδότησαν μια νέα συζήτηση στη χώρα σχετικά με τη στρατιωτική αποτροπή. Πολιτικοί από τα πίσω έδρανα ζητούν όλο και περισσότερο την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο Αχμάντ Ναντέρι, βουλευτής από την Τεχεράνη, δήλωσε ότι ήρθε η ώρα να πραγματοποιηθεί δοκιμή πυρηνικών όπλων.
Υπό τον φόβο μιας κλιμάκωσης, η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο διεξήγαγαν συνομιλίες με το Ιράν στα τέλη Νοεμβρίου για τον περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος. «Ήταν συνομιλίες για συνομιλίες», σχολιάζει ο πολιτικός σύμβουλος Κορνέλιους Άντεμπαρ σχετικά με αυτά τα διπλωματικά βήματα.
Τονίζει: «Είναι ανάγκη να διεξαχθούν αυτές οι συνομιλίες πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ. Μόλις ο Τραμπ αναλάβει τα καθήκοντά του, θα μπορούσε να αισθανθεί ότι πιέζεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Υπάρχουν φωνές που τον συμβουλεύουν να επιμείνει». Ένα σχέδιο, ή τουλάχιστον τα περιγράμματα ενός σχεδίου, θα ήταν πλεονέκτημα για τους Ευρωπαίους».
«Μέριμνα για την ειρήνη στην κοινωνία»
Η συμφωνία με τη Δύση δεν είναι η μόνη πρόκληση που αντιμετωπίζει η σημερινή κυβέρνηση του Ιράν. Δεν υπάρχει επίσης λύση στα εσωτερικά προβλήματα, ιδίως στη συνεχιζόμενη διαμάχη για τον νόμο περί μαντίλας.
Οι σκληροπυρηνικοί επικεντρώνονται όλο και περισσότερο σε μέτρα για την αύξηση της πίεσης στις γυναίκες. Έχουν ψηφίσει έναν νέο νόμο για τη μαντίλα στο Κοινοβούλιο, ο οποίος έχει προκαλέσει οργή και θυμό σε ολόκληρη τη χώρα. Οι γυναίκες που παραβλέπουν την υποχρέωση να φορούν μαντίλα απειλούνται με βαριά πρόστιμα, άρνηση παροχής δημόσιων υπηρεσιών, απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και, σε ακραίες περιπτώσεις, με ποινές φυλάκισης.
Ο πρόεδρος Πεζεσκιάν άσκησε βέτο κατά του νόμου. Ο ίδιος και οι σύμβουλοί του φαίνεται να αναγνωρίζουν ότι η πρόκληση της κοινωνίας και πιθανές μαζικές διαμαρτυρίες σε αυτή τη στιγμή αδυναμίας θα μπορούσαν να είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για την Ισλαμική Δημοκρατία.
Ο Πεζεσκιάν δεν είναι προετοιμασμένος να καταλάβει τι πραγματικά θέλουν οι γυναίκες, λέει η ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και πρώην δημοσιογράφος Φαεζέ Αμπντιπούρ σε συνέντευξή της στην DW. Οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να φορούν μαντίλα από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Ο νέος νόμος αποσκοπεί μόνο στη δραστική αυστηροποίηση των ποινών.
Η Αμπντιπούρ, η οποία έχει συλληφθεί αρκετές φορές για τη δέσμευσή της υπέρ των θρησκευτικών μειονοτήτων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τονίζει: «Οι γυναίκες στην Ισλαμική Δημοκρατία έχουν μάθει να αγωνίζονται καθημερινά και με συνέπεια για την ελευθερία τους και τη ζωή τους. Θέλουν να αποφασίζουν οι ίδιες για το τι θα φορούν. Αλλά δυστυχώς, το πολιτικό σύστημα είναι απίθανο να υποχωρήσει σε αυτό το ζήτημα».
Η κατάσταση για τις γυναίκες που αρνούνται να φορέσουν το χιτζάμπ γίνεται όλο και πιο δύσκολη. «Υπάρχουν περιπολίες από την αστυνομία ηθικής στα μετρό και στις διασταυρώσεις και πρόστιμα για τη μη χρήση του χιτζάμπ», αναφέρει η Αμπντιπούρ. Το δικό της αυτοκίνητο κατασχέθηκε πριν από λίγους μήνες για «παραβίαση» της απαίτησης της μαντίλας. «Το πρόστιμο που έπρεπε να πληρώσω ήταν εξαιρετικά υψηλό», προσθέτει.
Παρόλα αυτά, πολλές γυναίκες δεν τηρούν πλέον τον αυστηρό ισλαμικό κώδικα ένδυσης. Η τάση αυτή ακολούθησε τις μαζικές διαμαρτυρίες το φθινόπωρο του 2022, οι οποίες συγκίνησαν τον κόσμο με το σύνθημα «Γυναίκα, ζωή, ελευθερία».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών