Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έστειλε στην Ουκρανία όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό αποδυναμώνοντας -όπως καταγγέλλει η αντιπολίτευση- ακόμα και κάποια από τα ελληνικά νησιά, ο Έλληνας πρωθυπουργός, δεν προσκλήθηκε για να συμμετέχει στη μίνι Σύνοδο Κορυφής στο Παρίσι που συγκάλεσε ο Γάλλος πρόεδρος, Emmanuel Macron. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης είχε λάβει ανοιχτά θέση υπέρ των ΗΠΑ και της Ουκρανίας και κατά της Ρωσίας, προκαλώντας μάλιστα και αντιδράσεις από το Κρεμλίνο.
Μέσα σε αυτό το κλίμα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη «απών», σύμφωνα με το Politico, τα μεγάλα «όπλα» της Ευρώπης βάζουν στην άκρη την ΕΕ και… σοβαρεύονται να αντιμετωπίσουν τις νέες εξελίξεις στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, καθώς η Ευρώπη παλεύει με τη βαθύτερη κρίση ασφάλειας από το 1945, μια μικρή ομάδα των ηγετικών δυνάμεων της ηπείρου έκανε ένα ριζοσπαστικό βήμα: Παράτησαν την παραδοσιακή λαχτάρα για συναίνεση των 27 χωρών στις Συνόδους Κορυφής των Βρυξελλών και προσπάθησαν να λύσουν το χάος μόνοι τους.
Η μίνι σύνοδος κορυφής του Γάλλου προέδρου, Emmanuel Macron, στο Παρίσι τη Δευτέρα συγκέντρωσε τους ηγέτες της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πολωνίας, της Δανίας και ακόμη και του Ηνωμένου Βασιλείου, που εγκατέλειψε την Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από πέντε χρόνια.
Η πολιτική της ΕΕ δεν πρέπει να διεξάγεται κατ' αυτόν τον τρόπο, αλλά το σχήμα του Παρισιού αποκαλύπτει τη σοβαρότητα του γεωπολιτικού σοκ που συγκλονίζει σήμερα την ήπειρο. Ο εξορθολογισμός της Συνόδου Κορυφής είναι ένα σημάδι ότι η υπομονή εξαντλείται με τις εκνευριστικές συνεδριάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ, όπου οι χώρες συχνά αποτυγχάνουν να συμφωνήσουν σε προτάσεις, ή τις αποδυναμώνουν σχεδόν μέχρις ασημαντότητας.
Το καθήκον όσων συγκεντρώθηκαν στο Μέγαρο των Ηλυσίων ήταν να σκιαγραφήσουν ένα σχέδιο για την προσαρμογή στη νέα βίαιη πραγματικότητα της ζωής χωρίς την αμερικανική προστασία. Πώς μπορεί η Ευρώπη να βοηθήσει την Ουκρανία να επιτύχει την καλύτερη δυνατή ειρηνευτική συμφωνία; Και πώς μπορούν οι ευρωπαϊκές χώρες να συνεχίσουν να υπερασπίζονται τους εαυτούς τους έναντι της Ρωσίας τώρα που ο Donald Trump απομακρύνεται; Αυτά είναι ερωτήματα τα οποία αξιωματούχοι και πολιτικοί από χώρες μέλη της ΕΕ μασούσαν κατά το μεγαλύτερο μέρος των δύο τελευταίων ετών. Ωστόσο, με κάποιο τρόπο εξακολουθούσαν να μένουν εμβρόντητοι όταν ο Trump ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι είχε μιλήσει με τον Ρώσο πρόεδρο, Vladimir Putin, και ότι θα ξεκινούσε διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου «αμέσως».
Η συγκέντρωση στο Παρίσι ήταν μια εύγλωττη καταγγελία των περιορισμών των επαχθών, καθοδηγούμενων από τη συναίνεση διαδικασιών της ΕΕ όταν πρόκειται για την κεντρική εξωτερική πολιτική. Στην αναζήτηση του μπλοκ για ομόφωνη συμφωνία σχετικά με τις ρωσικές κυρώσεις, ο Ούγγρος Orban υπήρξε επανειλημμένα εμπόδιο σε νέα μέτρα από την πλήρη εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία πριν από τρία χρόνια.
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Donald Tusk, ο οποίος ασκεί επί του παρόντος την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, έθεσε με τον πιο σαφή τρόπο το σκεπτικό για μια πιο ευέλικτη διαδικασία. «Εδώ και αρκετές ημέρες, όπως μπορείτε να φανταστείτε, διεξάγονται διαβουλεύσεις για τη σύγκληση αυτής της μίνι Συνόδου Κορυφής, στην οποία θα συμμετάσχουν οι μεγαλύτερες και πιο αφοσιωμένες ευρωπαϊκές χώρες σε διεθνή και γεωπολιτικά θέματα».
Ένας αξιωματούχος από το γραφείο του Macron εξήγησε ότι η Σύνοδος Κορυφής (την οποία δεν ήθελαν να ονομάσουν «σύνοδο κορυφής») σηματοδότησε απλώς την αρχή μιας συζήτησης. «Για λόγους, ας πούμε, πρακτικότητας», συνέχισε ο αξιωματούχος, οι συζητήσεις θα ξεκινήσουν «με έναν περιορισμένο αριθμό εταίρων και στη συνέχεια θα συνεχιστούν ενδεχομένως σε άλλες πρωτεύουσες, με άλλους».
Ο Γάλλος αξιωματούχος, ο οποίος αρνήθηκε να κατονομαστεί όταν συζητά ευαίσθητα διπλωματικά θέματα, επέμεινε ότι «το ζήτημα της μορφής είναι εντελώς ανοιχτό».
Οι δύο πιο υψηλόβαθμες προσωπικότητες της ΕΕ -η Ursula von der Leyen πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και ο António Costa πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που εκπροσωπεί τους ηγέτες άλλων χωρών- προσκλήθηκαν και οι δύο αλλά όχι ως επικεφαλής των συνομιλιών.
Η von derl Leyen έδειξε ότι αντιλαμβάνεται το διακύβευμα καθώς έφτασε στο Παρίσι: «Η ασφάλεια της Ευρώπης βρίσκεται σε σημείο καμπής. Ναι, αφορά την Ουκρανία, αλλά αφορά και εμάς. Χρειαζόμαστε μια νοοτροπία επείγοντος. Χρειαζόμαστε μια αύξηση της άμυνας. Και χρειαζόμαστε και τα δύο τώρα».
Τι είχε συμβεί στο παρελθόν
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι πιο ισχυρές χώρες της ΕΕ εγκαταλείπουν τις επίσημες διαδικασίες του μπλοκ για να πετύχουν τα πράγματα όταν είχαν σημασία. Και αυτό ήταν πάντα διχαστικό. Όταν οι «Ε3» -η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο- προσχώρησαν μαζί ως υπογράφοντες την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, οι Ισπανοί και οι Ιταλοί έγιναν έξαλλοι, δήλωσε ο καθηγητής Anand Menon, διευθυντής του think tank Changing Europe. «Το πρόβλημα είναι πάντα: Ποιον προσκαλείς, ποιον δεν προσκαλείς». δήλωσε ο Menon. «Θα πίστευα ότι θα ήταν πιο λογικό να μαζευτούν όλοι μαζί και να συμφωνήσουν και στη συνέχεια να αποφασίσουν ποιος θα κάνει τη βαριά δουλειά όσον αφορά την Ουκρανία. Αυτός είναι ένας μάλλον διχαστικός τρόπος για να το αντιμετωπίσεις».
Ωστόσο, το νομικό σύστημα της ΕΕ είναι «δυσκίνητο» και τα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών ασχολούνται κυρίως με οικονομικά ζητήματα και δεν είναι κατάλληλα για να αποφασίζουν για στρατιωτικά σχέδια, πρόσθεσε. Η στρατιωτική δράση συνήθως ανατίθεται σε «συνασπισμούς προθύμων» - όπως το 2011, όταν οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βρετανία ηγήθηκαν στρατιωτικής επέμβασης στη Λιβύη - ή στο ΝΑΤΟ.
Ο Macron εγκαινίασε μια νέα αντίληψη τη Δευτέρα: Τον συνασπισμό των προσκεκλημένων. Αλλά έπειτα από τρεισήμισι ώρες συνομιλιών, οι προσκεκλημένοι του δεν έδωσαν ως δια μαγείας μια λύση στον εφιάλτη της ασφάλειας της Ευρώπης ή δεν κατέληξαν σε ένα σχέδιο για να κρατήσουν την Ουκρανία μακριά από την επιρροή του Putin.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Keir Starmer, είχε ήδη κάνει το παραπάνω βήμα προσφέροντας να στείλει Βρετανούς στρατιώτες στην Ουκρανία για να επιτηρήσουν μια μελλοντική εκεχειρία. Θα μεταβεί στην Ουάσινγκτον τις επόμενες ημέρες για να προσπαθήσει να πείσει τον Trump, ο οποίος έχει απαιτήσει να αναλάβουν οι Ευρωπαίοι το προβάδισμα, ότι οι αμερικανικές δυνάμεις πρέπει να έχουν ακόμη ρόλο.
Αλλά αρκετοί ηγέτες της ΕΕ, ιδίως ο Πολωνός Tusk και ο Γερμανός Olaf Scholz, εξέφρασαν την απροθυμία τους να στείλουν στρατεύματα ως ειρηνευτές. Όσον αφορά το ευρύτερο ζήτημα του πώς ακριβώς η Ευρώπη μπορεί να ενισχύσει τη δική της άμυνα χωρίς αμερικανική στρατιωτική ισχύ, η συμφωνία φαίνεται ακόμη μακριά.
Ακόμα και αν ο συνασπισμός των προσκεκλημένων του Macron μπορέσει τελικά να σχεδιάσει μια κοινή στρατηγική, μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά. Οι αμυντικές προμήθειες διαρκούν χρόνια και ολόκληρη η οικονομία της Ρωσίας είναι ήδη προετοιμασμένη για πόλεμο. Όπως το έθεσε ο Menon: «Αν θέλαμε να προετοιμαστούμε για τον Trump 2, θα έπρεπε να είχαμε ξεκινήσει κατά τη διάρκεια του Trump 1».
www.bankingnews.gr
.gif)
Σχόλια αναγνωστών