Όπως επισημαίνει ο οικονομολόγος, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η Αργεντινή είναι μακριά από τις πολιτικές που οδήγησαν επανειλημμένα σε κρίσεις…
Σε μια νέα φάση οικονομικής σταθερότητας υπό την ηγεσία του Προέδρου Javier Milei φαίνεται να εισέρχεται η Αργεντινή… σύμφωνα με τον γνωστό οικονομολόγο Nouriel Roubini…
Όπως επισημαίνει ο οικονομολόγος, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η Αργεντινή είναι μακριά από τις πολιτικές που οδήγησαν επανειλημμένα σε κρίσεις, ανοίγοντας τον δρόμο για επενδύσεις, ανάπτυξη και πολιτική σταθερότητα.
Καθώς η Αργεντινή πλησίαζε στις εκλογές του Οκτωβρίου, οι προβλέψεις για την οικονομία και τα χρηματοοικονομικά της χώρας γίνονταν όλο και πιο απαισιόδοξες.
Με σημαντικό όγκο εξωτερικού χρέους να λήγει το επόμενο έτος, η επικρατούσα άποψη ήταν ότι ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης βασισμένο στην ισοτιμία –αφήνοντας το νόμισμα να υποτιμηθεί λιγότερο από τον πληθωρισμό για να τον μειώσει– είχε οδηγήσει σε υπερτιμημένο νόμισμα και εξωτερικό έλλειμμα που θα μπορούσε να προκαλέσει κρίση.
Ωστόσο, «έχοντας γράψει βιβλίο για τις κρίσεις νομισμάτων στις αναδυόμενες αγορές και παρακολουθώντας στενά τις πολιτικές της Αργεντινής, θεωρώ ότι αυτή η άποψη απέχει πολύ από την πραγματικότητα» σημειώνει ο Roubini.
Σε αντίθεση με προηγούμενα αποτυχημένα προγράμματα οικονομικής σταθεροποίησης, όπως αυτά υπό τις διοικήσεις των Carlos Saúl Menem (1989-1999) και Mauricio Macri (2015-2019), ο Πρόεδρος Javier Milei αξιοποίησε τη νίκη του στις εκλογές του 2023 για να εφαρμόσει τις πιο αυστηρές πολιτικές δημοσιονομικής λιτότητας και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην ιστορία της Αργεντινής.
Το 2024, η πρωτογενής δημοσιονομική προσαρμογή (χωρίς τους τόκους) ανήλθε στο 5% του ΑΕΠ, θέτοντας τα θεμέλια για ισχυρή οικονομική ανάκαμψη μετά από κάποια αρχική αδυναμία.
Σε εκείνο το σημείο, το πέσο πιθανώς ήταν ελαφρώς υπερτιμημένο λόγω του μη πλήρως ευέλικτου καθεστώτος νομίσματος, αλλά το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ήταν πολύ μικρό.
Εάν η χώρα ανακτούσε πρόσβαση στις αγορές, θα μπορούσε να ανανεώσει το επικείμενο εξωτερικό χρέος της.
Αν δε οι εκλογικές αβεβαιότητες ξεπεραστούν, οι μεταρρυθμίσεις του Milei και τα τεράστια φυσικά αποθέματα της Αργεντινής θα μπορούσαν να προσελκύσουν σημαντικά κεφάλαια άμεσων ξένων επενδύσεων (FDI) – πιθανώς έως και 70 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης για ένα κέντρο δεδομένων OpenAI ύψους 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Παράλληλα, όπως ο Roubini, ο πληθωρισμός είχε ήδη μειωθεί δραστικά από πάνω από 100% πριν τις εκλογές του Milei σε περίπου 30%.
Ζήτημα ρευστότητας
Στις πρόσφατες εκλογές, το πρόβλημα της Αργεντινής ήταν ζήτημα ρευστότητας και όχι φερεγγυότητας.
Οι επενδυτές είχαν νευρικότητα λόγω της εκλογικής αβεβαιότητας, ιδίως μετά την καλύτερη από την αναμενόμενη επίδοση της αντιπολίτευσης Περονιστών στις επαρχιακές εκλογές του Μπουένος Άιρες τον Σεπτέμβριο.
Λόγω μερικών σκανδάλων διαφθοράς και λαθών από τον Milei, το πέσο υποτιμήθηκε, οι τόκοι εκτοξεύθηκαν, το spread του κρατικού χρέους αυξήθηκε σημαντικά και το χρηματιστήριο εξασθένησε.
Εάν οι Περονιστές κέρδιζαν αρκετές έδρες για να αποκτήσουν δικαίωμα παρέμβασης, ολόκληρο το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του Milei θα μπορούσε να καταρρεύσει.
Δεδομένου ότι όμως το πρόβλημα ήταν ρευστότητας, ο Milei ζήτησε και έλαβε μια αμφιλεγόμενη γραμμή ανταλλαγής $20 δισεκατομμυρίων από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, με την προϋπόθεση ότι θα κέρδιζε στις εκλογές.
Το αποτέλεσμα ήταν νίκη για τον ίδιο και τα συναφή κόμματα, κατακτώντας έδρες και στις δύο Βουλές.
Η επικέντρωση της χρηματοοικονομικής κοινότητας στην εκλογική αβεβαιότητα, στις πολιτικές συνδέσεις του Milei με τον Πρόεδρο Donald Trump και στην υπερτιμημένη ισοτιμία είχε αγνοήσει την υπόσχεση των ριζοσπαστικών δημοσιονομικών και άλλων μεταρρυθμίσεών του.
Για πρώτη φορά εδώ και καιρό, η Αργεντινή ενδέχεται να αποφύγει τις πολιτικές που την οδήγησαν σε χρεοκοπίες και υψηλό πληθωρισμό.
Μετά τη διακυβέρνηση των Περονιστών που ώθησε τη χώρα κοντά σε πληθωριστική σπείρα και νέο default, ο Milei άρχισε να καθαρίζει την κατάσταση με αποφασιστικότητα.
Παρά τις επικρίσεις για την αυστηρότητα της προσέγγισής του, τα αποτελέσματα των εκλογών δείχνουν ότι οι Αργεντινοί προτιμούν βραχυπρόθεσμο οικονομικό πόνο αντί επιστροφή στις πολιτικές των Περονιστών.
Ο Milei σχεδιάζει τώρα να συνεργαστεί με άλλες μετριοπαθείς δυνάμεις για να χτίσει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία που θα συνεχίσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων μέσω νομοθεσίας, ξεκινώντας από μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στη φορολογία.
Η περαιτέρω φιλελευθεροποίηση αναμένεται να προσελκύσει σημαντικές εγχώριες και ξένες επενδύσεις, εξασφαλίζοντας ισχυρή οικονομική ανάπτυξη.
Όσον αφορά το καθεστώς ισοτιμίας, θα πρέπει να γίνει πιο ευέλικτο σταδιακά. Ωστόσο, οι προτάσεις για άμεση πλήρη ελεύθερη πτώση ή πλήρη δολαριοποίηση δεν έχουν νόημα.
Η πρώτη θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπερβολική αστάθεια, ενώ η δεύτερη –υποστηριζόμενη από μέσα όπως το Wall Street Journal– δεν είναι πρακτικά εφικτή λόγω ανεπαρκών συναλλαγματικών αποθεμάτων.
Σύμφωνα με τον Roubini, o Milei, παλαιότερα υπέρμαχος της δολαριοποίησης, πλέον αναγνωρίζει ότι δεν αποτελεί ρεαλιστική επιλογή.
Η καλύτερη λύση είναι ένα καθεστώς νομίσματος με διακύμανση εντός ευρείας ζώνης, ενδεχομένως με στόχους βασισμένους στο ονομαστικό αποτελεσματικό επιτόκιο και κάποιο νομισματικό μέγεθος για σταθεροποίηση.
Αυτό θα περιορίσει την αστάθεια, διατηρώντας παράλληλα ανταγωνιστικό νόμισμα και θετικό εξωτερικό ισοζύγιο.
Οι εισροές κεφαλαίων και το νέο FDI θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αναπλήρωση των ελλειμμάτων συναλλαγματικών αποθεμάτων, αποτρέποντας ανεπιθύμητη ανατίμηση.
Η αντίδραση των αγορών στις εκλογές του Οκτωβρίου επιβεβαιώνει ότι οι επενδυτές υποστηρίζουν τη στρατηγική του Milei.
Ο πανικός πριν από τις εκλογές αφορούσε την πιθανότητα επιστροφής των Περονιστών, όχι τον ίδιο τον Milei.
Με τις εκλογικές αβεβαιότητες πίσω της, η Αργεντινή διαθέτει πλέον σαφή πορεία πολιτικής σταθερότητας και αναμένεται σημαντική εισροή ξένων επενδύσεων.
«Η Αργεντινή μπορεί ακόμη και να γίνει παράδειγμα για μεταρρυθμίσεις προσανατολισμένες στην αγορά και μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας που χρειάζονται άλλες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Χιλή, η Βραζιλία και η Κολομβία, οι οποίες θα διεξαγάγουν εκλογές τα επόμενα χρόνια» καταλήγει ο Roubini.
www.bankingnews.gr
Όπως επισημαίνει ο οικονομολόγος, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, η Αργεντινή είναι μακριά από τις πολιτικές που οδήγησαν επανειλημμένα σε κρίσεις, ανοίγοντας τον δρόμο για επενδύσεις, ανάπτυξη και πολιτική σταθερότητα.
Καθώς η Αργεντινή πλησίαζε στις εκλογές του Οκτωβρίου, οι προβλέψεις για την οικονομία και τα χρηματοοικονομικά της χώρας γίνονταν όλο και πιο απαισιόδοξες.
Με σημαντικό όγκο εξωτερικού χρέους να λήγει το επόμενο έτος, η επικρατούσα άποψη ήταν ότι ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης βασισμένο στην ισοτιμία –αφήνοντας το νόμισμα να υποτιμηθεί λιγότερο από τον πληθωρισμό για να τον μειώσει– είχε οδηγήσει σε υπερτιμημένο νόμισμα και εξωτερικό έλλειμμα που θα μπορούσε να προκαλέσει κρίση.
Ωστόσο, «έχοντας γράψει βιβλίο για τις κρίσεις νομισμάτων στις αναδυόμενες αγορές και παρακολουθώντας στενά τις πολιτικές της Αργεντινής, θεωρώ ότι αυτή η άποψη απέχει πολύ από την πραγματικότητα» σημειώνει ο Roubini.
Σε αντίθεση με προηγούμενα αποτυχημένα προγράμματα οικονομικής σταθεροποίησης, όπως αυτά υπό τις διοικήσεις των Carlos Saúl Menem (1989-1999) και Mauricio Macri (2015-2019), ο Πρόεδρος Javier Milei αξιοποίησε τη νίκη του στις εκλογές του 2023 για να εφαρμόσει τις πιο αυστηρές πολιτικές δημοσιονομικής λιτότητας και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην ιστορία της Αργεντινής.
Το 2024, η πρωτογενής δημοσιονομική προσαρμογή (χωρίς τους τόκους) ανήλθε στο 5% του ΑΕΠ, θέτοντας τα θεμέλια για ισχυρή οικονομική ανάκαμψη μετά από κάποια αρχική αδυναμία.
Σε εκείνο το σημείο, το πέσο πιθανώς ήταν ελαφρώς υπερτιμημένο λόγω του μη πλήρως ευέλικτου καθεστώτος νομίσματος, αλλά το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ήταν πολύ μικρό.
Εάν η χώρα ανακτούσε πρόσβαση στις αγορές, θα μπορούσε να ανανεώσει το επικείμενο εξωτερικό χρέος της.
Αν δε οι εκλογικές αβεβαιότητες ξεπεραστούν, οι μεταρρυθμίσεις του Milei και τα τεράστια φυσικά αποθέματα της Αργεντινής θα μπορούσαν να προσελκύσουν σημαντικά κεφάλαια άμεσων ξένων επενδύσεων (FDI) – πιθανώς έως και 70 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης για ένα κέντρο δεδομένων OpenAI ύψους 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Παράλληλα, όπως ο Roubini, ο πληθωρισμός είχε ήδη μειωθεί δραστικά από πάνω από 100% πριν τις εκλογές του Milei σε περίπου 30%.
Ζήτημα ρευστότητας
Στις πρόσφατες εκλογές, το πρόβλημα της Αργεντινής ήταν ζήτημα ρευστότητας και όχι φερεγγυότητας.
Οι επενδυτές είχαν νευρικότητα λόγω της εκλογικής αβεβαιότητας, ιδίως μετά την καλύτερη από την αναμενόμενη επίδοση της αντιπολίτευσης Περονιστών στις επαρχιακές εκλογές του Μπουένος Άιρες τον Σεπτέμβριο.
Λόγω μερικών σκανδάλων διαφθοράς και λαθών από τον Milei, το πέσο υποτιμήθηκε, οι τόκοι εκτοξεύθηκαν, το spread του κρατικού χρέους αυξήθηκε σημαντικά και το χρηματιστήριο εξασθένησε.
Εάν οι Περονιστές κέρδιζαν αρκετές έδρες για να αποκτήσουν δικαίωμα παρέμβασης, ολόκληρο το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του Milei θα μπορούσε να καταρρεύσει.
Δεδομένου ότι όμως το πρόβλημα ήταν ρευστότητας, ο Milei ζήτησε και έλαβε μια αμφιλεγόμενη γραμμή ανταλλαγής $20 δισεκατομμυρίων από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, με την προϋπόθεση ότι θα κέρδιζε στις εκλογές.
Το αποτέλεσμα ήταν νίκη για τον ίδιο και τα συναφή κόμματα, κατακτώντας έδρες και στις δύο Βουλές.
Η επικέντρωση της χρηματοοικονομικής κοινότητας στην εκλογική αβεβαιότητα, στις πολιτικές συνδέσεις του Milei με τον Πρόεδρο Donald Trump και στην υπερτιμημένη ισοτιμία είχε αγνοήσει την υπόσχεση των ριζοσπαστικών δημοσιονομικών και άλλων μεταρρυθμίσεών του.
Για πρώτη φορά εδώ και καιρό, η Αργεντινή ενδέχεται να αποφύγει τις πολιτικές που την οδήγησαν σε χρεοκοπίες και υψηλό πληθωρισμό.
Μετά τη διακυβέρνηση των Περονιστών που ώθησε τη χώρα κοντά σε πληθωριστική σπείρα και νέο default, ο Milei άρχισε να καθαρίζει την κατάσταση με αποφασιστικότητα.
Παρά τις επικρίσεις για την αυστηρότητα της προσέγγισής του, τα αποτελέσματα των εκλογών δείχνουν ότι οι Αργεντινοί προτιμούν βραχυπρόθεσμο οικονομικό πόνο αντί επιστροφή στις πολιτικές των Περονιστών.
Ο Milei σχεδιάζει τώρα να συνεργαστεί με άλλες μετριοπαθείς δυνάμεις για να χτίσει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία που θα συνεχίσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων μέσω νομοθεσίας, ξεκινώντας από μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στη φορολογία.
Η περαιτέρω φιλελευθεροποίηση αναμένεται να προσελκύσει σημαντικές εγχώριες και ξένες επενδύσεις, εξασφαλίζοντας ισχυρή οικονομική ανάπτυξη.
Όσον αφορά το καθεστώς ισοτιμίας, θα πρέπει να γίνει πιο ευέλικτο σταδιακά. Ωστόσο, οι προτάσεις για άμεση πλήρη ελεύθερη πτώση ή πλήρη δολαριοποίηση δεν έχουν νόημα.
Η πρώτη θα μπορούσε να οδηγήσει σε υπερβολική αστάθεια, ενώ η δεύτερη –υποστηριζόμενη από μέσα όπως το Wall Street Journal– δεν είναι πρακτικά εφικτή λόγω ανεπαρκών συναλλαγματικών αποθεμάτων.
Σύμφωνα με τον Roubini, o Milei, παλαιότερα υπέρμαχος της δολαριοποίησης, πλέον αναγνωρίζει ότι δεν αποτελεί ρεαλιστική επιλογή.
Η καλύτερη λύση είναι ένα καθεστώς νομίσματος με διακύμανση εντός ευρείας ζώνης, ενδεχομένως με στόχους βασισμένους στο ονομαστικό αποτελεσματικό επιτόκιο και κάποιο νομισματικό μέγεθος για σταθεροποίηση.
Αυτό θα περιορίσει την αστάθεια, διατηρώντας παράλληλα ανταγωνιστικό νόμισμα και θετικό εξωτερικό ισοζύγιο.
Οι εισροές κεφαλαίων και το νέο FDI θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αναπλήρωση των ελλειμμάτων συναλλαγματικών αποθεμάτων, αποτρέποντας ανεπιθύμητη ανατίμηση.
Η αντίδραση των αγορών στις εκλογές του Οκτωβρίου επιβεβαιώνει ότι οι επενδυτές υποστηρίζουν τη στρατηγική του Milei.
Ο πανικός πριν από τις εκλογές αφορούσε την πιθανότητα επιστροφής των Περονιστών, όχι τον ίδιο τον Milei.
Με τις εκλογικές αβεβαιότητες πίσω της, η Αργεντινή διαθέτει πλέον σαφή πορεία πολιτικής σταθερότητας και αναμένεται σημαντική εισροή ξένων επενδύσεων.
«Η Αργεντινή μπορεί ακόμη και να γίνει παράδειγμα για μεταρρυθμίσεις προσανατολισμένες στην αγορά και μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας που χρειάζονται άλλες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Χιλή, η Βραζιλία και η Κολομβία, οι οποίες θα διεξαγάγουν εκλογές τα επόμενα χρόνια» καταλήγει ο Roubini.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών