Κλιμακώνεται η γεωπολιτική αντιπαράθεση των μεγάλων δυνάμεων στη Λατινική Αμερική, με την Κίνα και τη Ρωσία να υψώνουν τείχος προστασίας στη Βενεζουέλα, απέναντι στην επιθετικότητα των Αμερικανών, υπό την προεδρία του Donald Trump.
Η Κίνα απέρριψε την ανακοίνωση του Αμερικανού Προέδρου Donald Trump ότι ο εναέριος χώρος της Βενεζουέλας είναι «εντελώς κλειστός», χαρακτηρίζοντας την αμερικανική θέση «αποικιοκρατική απειλή» που στρέφεται κατά της εθνικής κυριαρχίας της Βενεζουέλας και αντίκειται στο διεθνές δίκαιο και στις αρχές του ΟΗΕ.
Η τρέχουσα πολιτική των ΗΠΑ επιδιώκει να πιέσει τον Πρόεδρο Nicolás Maduro να παραιτηθεί.
Ο Maduro στηρίζει τη συνεργασία με το Πεκίνο στην ιδεολογική σύγκλιση των δύο χωρών.
Όπως τονίζει το Modern Diplomacy στην ανάλυσή του, από την πλευρά της Ουάσιγκτον, ο Trump θεωρεί ότι η απομάκρυνση του Maduro και η εγκαθίδρυση φιλοαμερικανικού δημοκρατικού καθεστώτος στη Λατινική Αμερική θα αποτελούσε μεγάλη επιτυχία, δεδομένου ότι προηγούμενοι πρόεδροι της Βενεζουέλας —με προεξάρχοντα τον Hugo Chávez— περιόρισαν συστηματικά την αμερικανική επιρροή.
Στην περίοδο Chávez, η Βενεζουέλα χρησιμοποίησε τους τεράστιους φυσικούς της πόρους για να ενισχύσει σχέσεις με αντιπάλους της Washington, ενώ κινεζικές τράπεζες δάνεισαν δισεκατομμύρια στη Βενεζουέλα με αντάλλαγμα μελλοντικές παραδόσεις πετρελαίου.
Η πολυδιάστατη πίεση των ΗΠΑ και η υποστήριξη Ρωσίας–Κίνας προς το Καράκας
Για να επιτύχει την αποδυνάμωση του καθεστώτος Maduro, η Ουάσιγκτον ακολουθεί μια πολυμέτωπη στρατηγική που συνδυάζει οικονομικές κυρώσεις, στρατιωτική κλιμάκωση και μυστικές επιχειρήσεις πληροφοριών.
Η υποστήριξη της Ρωσίας και της Κίνας προς τη Βενεζουέλα εμποδίζει, ωστόσο, την επιτυχία αυτού του σχεδίου.
Ο Trump έχει συνδέσει την κυβέρνηση Maduro με εγκληματικά δίκτυα και έχει επιτρέψει στη CIA να πραγματοποιεί μυστικές επιχειρήσεις εντός Βενεζουέλας με στόχο την ανατροπή του. Στις 24 Νοεμβρίου 2015, οι ΗΠΑ κατέταξαν το Cartel de los Solis ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση, υποστηρίζοντας ότι ο Maduro και κορυφαία στελέχη ηγούνται του δικτύου. Η Βενεζουέλα απέρριψε αυτές τις κατηγορίες ως «φρικτό ψέμα» και πρόσχημα για παράνομη παρέμβαση στις εσωτερικές της υποθέσεις.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ εντείνουν τη ναυτική τους παρουσία κοντά στα θαλάσσια σύνορα της Βενεζουέλας, δήθεν για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών. Αυτές οι επιχειρήσεις αποτελούν, στην πράξη, έμμεσο μέσο περιορισμού της αυξανόμενης κινεζικής επιρροής στο Καράκας
Κλιμάκωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας
Πρόσφατα, οι ΗΠΑ αύξησαν την παρουσία τους στα σύνορα της Βενεζουέλας με πρόσχημα την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου. Επιπλέον, ο Trump αναβίωσε τον “Foreign Enemies Act”, που είχε χρησιμοποιηθεί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για κράτηση Ιαπώνων, Γερμανών και Ιταλών στις ΗΠΑ — αυτή τη φορά με στόχο τη μαζική κράτηση και απέλαση Βενεζουελάνων.
Στο Πεκίνο, πολιτικοί, μυστικές υπηρεσίες και αναλυτές θεωρούν ότι ο Trump εργαλειοποιεί την εκστρατεία κατά των ναρκωτικών στη Λατινική Αμερική για να υπονομεύσει τα κινεζικά συμφέροντα στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.
Η Κίνα θεωρεί το νέο αμερικανικό δόγμα ως προσπάθεια καθαρισμού της «αμερικανικής αυλής» από την κινεζική επιρροή.
Το Πεκίνο καταγγέλλει τις αμερικανικές κυρώσεις και τονίζει την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας
Η συσσώρευση αμερικανικών πολεμικών πλοίων, drones και στρατιωτικού προσωπικού ανοιχτά της Βενεζουέλας ώθησε το κινεζικό ΥΠΕΞ να λάβει θέση. Η εκπρόσωπος Mao Ning τόνισε ότι το Πεκίνο αντιτίθεται σε κάθε ξένη παρέμβαση στα εσωτερικά της Βενεζουέλας, καταδικάζοντας τις νέες αμερικανικές κυρώσεις ως «παράνομες και μονομερείς» και ζητώντας την άμεση άρση τους. Υπογράμμισε ότι οι κυρώσεις χωρίς εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και κάλεσε όλες τις πλευρές να αποφύγουν προκλητικές ενέργειες.
Οι στρατηγικές συμμαχίες της Βενεζουέλας και η κινεζική ανησυχία
Η Βενεζουέλα έχει στραφεί σε συμμαχίες με Ρωσία, Κίνα, Ιράν και Κούβα, επιχειρώντας να αντιμετωπίσει την αμερικανική πίεση. Η ενισχυμένη παρουσία των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης των ναρκωτικών, προκαλεί ανησυχία στο Πεκίνο. Η κινεζική ρητορική οξύνεται καθώς η Ουάσιγκτον υιοθετεί πιο παρεμβατικές πολιτικές.
Η Κίνα ενδέχεται να αναλάβει μεσολαβητικό ρόλο για την αποκλιμάκωση της κρίσης, σε μια στάση που θυμίζει την ΕΣΣΔ κατά την Κρίση των Πυραύλων στην Κούβα.
Ωστόσο, το πιθανότερο σενάριο είναι η συνέχιση της στήριξης προς τη Βενεζουέλα έναντι της αμερικανικής πίεσης.
Η κινεζική εμπλοκή στη Βενεζουέλα λαμβάνει πολλές μορφές: συμφωνίες «πετρέλαιο έναντι δανείων», διαχείριση πετρελαϊκών πεδίων από κινεζικές εταιρείες, δανεισμό από κινεζικές τράπεζες, και διαρκή υποστήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Η υποστήριξη αυτή έχει περιορίσει τον αντίκτυπο των αμερικανικών κυρώσεων και έχει επιτρέψει στο καθεστώς Maduro να επιβιώσει.
Η Κίνα διατηρεί επίσης έντονη διπλωματική παρουσία, καταγγέλλοντας κάθε μονομερή ενέργεια των ΗΠΑ και θεωρώντας ότι η Ουάσινγκτον δεν μπορεί να εκδιώξει διά της βίας την κινεζική ή ρωσική επιρροή από τη Λατινική Αμερική.
Η αναβίωση του Δόγματος Monroe και ο αμερικανικός στρατηγικός ανασχεδιασμός
Για την αντιμετώπιση της κινεζικής διείσδυσης, ο Trump ανέστησε το Δόγμα Monroe του 19ου αιώνα, αντιμετωπίζοντας τη Λατινική Αμερική ως «αμερικανική αυλή».
Το σχέδιό του, “Redrawing the World” (2025), προβλέπει τον έλεγχο των λατινοαμερικανικών αλυσίδων εφοδιασμού ως αναγκαία προϋπόθεση για την οικονομική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Το Πεκίνο απορρίπτει κάθε ξένη παρέμβαση στη Βενεζουέλα και επιδιώκει να αποτρέψει τη μετατροπή της κρίσης σε άμεση αμερικανο-βενεζουελανική σύγκρουση που θα έθετε σε κίνδυνο τα κινεζικά συμφέροντα.
Η κινεζική στρατηγική βασίζεται κυρίως σε οικονομικά και διπλωματικά μέσα: γενναιόδωρη οικονομική στήριξη προς το Καράκας, προστασία επενδύσεων και αποδόμηση των μονομερών αμερικανικών κυρώσεων, χωρίς να προκαλεί άμεση στρατιωτική αναμέτρηση.
Η Κίνα, έτσι, επιχειρεί να διαχειριστεί την κρίση με τρόπο που να διασφαλίζει τη σταθερότητα, τη δική της επιρροή και την αποτροπή ενός επικίνδυνου γεωπολιτικού εκτροχιασμού.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών