Ο Τούρκος πρόεδρος λέει ότι δεν υπάρχει... καμία επιστροφή του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος στη Ρωσία, αλλά πολλοί αναλυτές έχουν διαφορετική εικόνα...
Σχετικά Άρθρα
Φθηνή απομίμηση του ρωσικού Kinzhal o Tayfun Block-4 της Τουρκίας - Επικοινωνιακό πυροτέχνημα Erdogan
Συγκεκριμένα, ο ειδικός τόνισε ότι ο Τούρκος ηγέτης προσπαθεί να αποκαταστήσει την τουρκική οικονομία πριν τις επόμενες προεδρικές εκλογές, στις οποίες η θέση του Erdogan μπορεί να είναι ασταθής.
Γι' αυτόν τον λόγο, όπως ανέφερε, «δεν έχει άλλη επιλογή παρά να υποχωρήσει στις απαιτήσεις του Αμερικανού Προέδρου Donald Trump», κάτι που μπορεί να οδηγήσει στη διακοπή των συμβολαίων με τη Ρωσία.
Υποχώρηση
Φαίνεται πως η Τουρκία σκοπεύει να υποχωρήσει σε αυτό το ζήτημα.
Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως αλλαγή στην πολιτική του Erdogan.
Η Άγκυρα έχει επίσης ανάγκη από αμερικανική εξωτερική βοήθεια και άμεσες ξένες επενδύσεις λόγω της οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει.
Στις 17 Δεκεμβρίου, το πρακτορείο Bloomberg, επικαλούμενο πηγές, ανέφερε ότι η Τουρκία εξετάζει την επιστροφή των S-400 για να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι τα ρωσικά συστήματα ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τον αμερικανικό στρατιωτικό εξοπλισμό.
Σε αντάλλαγμα, η Ουάσινγκτον υποσχέθηκε στην Τουρκία την αποκατάσταση της στρατιωτικής συνεργασίας εντός του ΝΑΤΟ.
Γιατί οι ΗΠΑ και η Τουρκία διαφωνούν για τους S-400 της Ρωσίας;
Ο Sezer υπενθύμισε ότι η διαμάχη Τουρκίας-ΗΠΑ για τους S-400 διαρκεί ήδη 8 χρόνια, από την παράδοση των συστημάτων στην Τουρκία το 2017.
Οι ΗΠΑ δεν αναγνώρισαν αυτή τη συμφωνία και αντέδρασαν με αυστηρά μέτρα.
Το πιο σοβαρό ζήτημα ήταν τα αμερικανικά μαχητικά F-35, μερικά από τα οποία βρίσκονται σε τουρκικές αποθήκες, αλλά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν λόγω των περιορισμών των ΗΠΑ.
Η ένταση με την Ελλάδα
Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις και κατάφεραν να αποκλείσουν την Τουρκία από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35.
Η Τουρκία ήταν όχι μόνο πελάτης του F-35, αλλά και σημαντικός παίκτης στην αλυσίδα παραγωγής.
Έτσι, η απομάκρυνση από το πρόγραμμα παραγωγής των F-35 έγινε το κύριο πρόβλημα στις τουρκοαμερικανικές σχέσεις.
Ο Sezer πρόσθεσε ότι αυτή τη στιγμή η Τουρκία έχει επείγουσα ανάγκη για την απόκτηση των F-35, λόγω των εντάσεων με την Ελλάδα και της αδυναμίας των τουρκικών αεροπορικών δυνάμεων.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό λόγω της αποδυνάμωσης των εθνικών αεροπορικών δυνάμεων.
Δεν υπάρχει επιστροφή…
«Οι ΗΠΑ απαιτούν από την Τουρκία να αποδεσμευτεί άμεσα από τους S-400, είτε να τους αφήσει στην αμερικανική βάση του Incirlik είτε να τους επιστρέψει στη Ρωσία.
Ωστόσο, ο Erdogan εξακολουθεί να δείχνει αποφασιστικότητα σε αυτό το ζήτημα.
Έχει δηλώσει ότι δεν υπάρχει επιστροφή, υποστηρίζοντας ότι οι S-400 είναι τώρα μέρος του τουρκικού συστήματος άμυνας» επισήμανε ο ειδικός.
Πώς θα επηρεάσει την Τουρκία μια πιθανή επιστροφή των S-400 στη Ρωσία;
Ο Sezer τόνισε ότι μια πιθανή επιστροφή των ρωσικών συστημάτων S-400 δεν θα επηρεάσει σημαντικά τις σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας.
Αυτό οφείλεται στη στρατηγική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
Σε κάθε περίπτωση, η αξία της συμφωνίας δεν είναι τεράστια, αν λάβουμε υπόψη τον τεράστιο όγκο εμπορίου μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας.
Επιπλέον, ο πρώην εμπορικός αντιπρόσωπος υπενθύμισε ότι η Ρωσία συνδέεται με πιο σημαντικά έργα, όπως η προμήθεια φυσικού αερίου και η κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου «Akkuyu»
«Επομένως, η Ρωσία δεν επιθυμεί να απομονώσει την Τουρκία.
Νομίζω ότι το Κρεμλίνο θα δείξει ευελιξία σε αυτό το ζήτημα» είπε ο Sezer.
Ωστόσο, ο Sezer παραδέχθηκε ότι στον τομέα της στρατιωτικής τεχνολογίας δεν αναμένονται σημαντικές εξελίξεις.
Αυτό συμβαίνει γιατί η Τουρκία πρέπει να συμμορφώνεται με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τεχνολογίες από τη Δύση.
«Επομένως, δεν προβλέπω θετικές εξελίξεις στη στρατιωτική βιομηχανία στις σχέσεις με τη Ρωσία στο άμεσο μέλλον» υπογράμμισε ο ειδικός.
Αγορά 2,5 δισ δολαρίων
Στο ζήτημα αναφέρεται σε δημοσίευμα του και το περιοδικό Time, το οποίο σε μια εξαιρετικά επικριτική ανάλυση του κατά του Τούρκου προέδρου, επισημαίνει ότι χρειάζεται ένας ιδιαίτερος τύπος ηγέτη για να ξοδέψει 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια για ένα σύστημα όπλων, να μην το χρησιμοποιήσει ποτέ, να αποξενώσει τους πιο σημαντικούς του συμμάχους, να τον αποκλείσουν από το πιο προηγμένο πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών στον κόσμο, να υποστεί χρόνια κυρώσεων — και μετά να ζητήσει από τον πωλητή να του επιστρέψει τα χρήματα.
Και όμως, εδώ βρισκόμαστε.
Σύμφωνα με το Time o Erdgoan, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επιστροφής του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Vladimir Putin στο Τουρκμενιστάν την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το Bloomberg.
Το Κρεμλίνο αρνήθηκε ότι έγινε τέτοιο αίτημα, κάτι που μας λέει πολλά για το πώς βλέπει η Μόσχα την εικόνα αυτής της διπλωματικής αναδίπλωσης.
Μνημείο κακής κρίσης
Η δύσκολη κατάσταση του Τούρκου ηγέτη είναι ένα μάθημα για τους κινδύνους του να επιτρέπει κανείς τις εγχώριες πολιτικές σκοπιμότητες — και τις προσωπικές του πίκρες — να επισκιάζουν την εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια.
Η υπόθεση των S-400 ήταν, από την αρχή μέχρι το τέλος, ένα μνημείο κακής κρίσης.
Και τώρα, ο λογαριασμός έρχεται, αναφέρει το Time.
Πίσω στο 2017
Ας γυρίσουμε στο 2017, όταν ο Erdogan υπέγραψε τη συμφωνία με τη Μόσχα.
Η Τουρκία βρισκόταν υπό την επίδραση της παρανοϊκής ατμόσφαιρας μετά το πραξικόπημα, με τον πρόεδρο να κατηγορεί τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ - κυρίως τους Αμερικανούς - ότι υποστήριξαν τους συνωμότες της αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος του 2016 για να τον ανατρέψουν.
Οι κατηγορίες εξυπηρετούσαν τους εσωτερικούς του σκοπούς, ενισχύοντας το εθνικιστικό αίσθημα και δικαιολογώντας την στροφή του προς τη Μόσχα.
Οι σχέσεις με την Ουάσιγκτον είχαν επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια της προεδρίας Obama και ο Erdogan είχε ιδιαίτερη πικρία για την αποτυχία του να εξασφαλίσει πυραύλους Patriot με όρους που θεωρούσε αποδεκτούς.
Αντί για Patriot... S - 400
Η αγορά του S-400 ήταν η απάντησή του: ένα προκλητικό μεσαίο ... δάκτυλο προς τη Δυτική Συμμαχία.
Τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία το γιόρτασαν ως δήλωση κυριαρχίας, αποδεικνύοντας ότι η Άγκυρα δεν δέχεται υπαγορεύσεις από την Ουάσιγκτον.
Οι εθνικιστικές εκλογικές περιφέρειες, των οποίων την υποστήριξη χρειαζόταν ο Erdogan για να διατηρήσει την εξουσία του, το αποδέχθηκαν με ενθουσιασμό.
Αδιαφορώντας για το γεγονός ότι το ρωσικό σύστημα ήταν ασύμβατο με την ενοποιημένη αεράμυνα του ΝΑΤΟ.
Αδιαφορώντας για το γεγονός ότι δεν μπορούσε πραγματικά να καλύψει τα κενά της αεράμυνας της Τουρκίας.
Αδιαφορώντας για το γεγονός ότι θα κόστιζε στην Τουρκία τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα F-35, στο οποίο οι τουρκικές εταιρείες κατασκεύαζαν περισσότερα από 900 εξαρτήματα και θα είχαν κερδίσει πάνω από 9 δισεκατομμύρια δολάρια καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Πενταγώνου.
Αχρησιμοποίητοι οι S-400
Το σύμβολο ήταν αυτό που είχε σημασία.
Και τα σύμβολα, όπως ξέρει κάθε φοιτητής της τουρκικής πολιτικής, είναι το εμπόρευμα του Erdogan.
Το πρόβλημα με τα σύμβολα είναι ότι αποτελούν κακά στρατηγικά πλεονεκτήματα.
Οι S-400 έφτασαν το 2019 και παραμένουν στην πλειονότητά τους αχρησιμοποίητοι από τότε.
Η Τουρκία πραγματοποίησε μία μόνο δοκιμαστική βολή κοντά στη Σινώπη το 2020 και μετά σιωπηλά έθεσε το σύστημα σε αχρηστία.
Δεν έχει ποτέ αναπτυχθεί επιχειρησιακά.
Η κυριαρχία που αγόρασε ο Erdogan έχει εκδηλωθεί σε αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια ρωσικού εξοπλισμού που σκονίζονται.
Εξαιρετικά υψηλό το κόστος
Σύμφωνα με το Time, το κόστος έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ακριβό.
Το 2019, η Ουάσιγκτον απέβαλε την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35, σταματώντας την παράδοση αεροσκαφών για τα οποία η Άγκυρα είχε ήδη πληρώσει 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια.
Τον Δεκέμβριο του 2020, η κυβέρνηση Trump επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία, αποκλείοντας τον οργανισμό προμηθειών άμυνας της από τις αμερικανικές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, στρατιωτικό εξοπλισμό και ευαίσθητη τεχνολογία.
Οι τουρκικές αμυντικές εταιρείες που ήταν κρίσιμες για την αλυσίδα εφοδιασμού του F-35 βρέθηκαν αποκλεισμένες.
Για έξι χρόνια, ο Erdogan προσπαθούσε να τα έχει και τα δύο - να κρατήσει τους ρωσικούς πυραύλους ενώ ταυτόχρονα να κάνει λόμπινγκ για να επιστρέψει στις καλές σχέσεις με την Αμερική.
Μόλις τον Σεπτέμβριο, Τούρκοι αξιωματούχοι ανέφεραν την ιδέα ενός τεχνικού στρατιωτικού μηχανισμού για να επιβλέπει τους S-400 με κάποιο ελεγχόμενο τρόπο, ελπίζοντας ότι ο Trump θα μπορούσε να βρει κάποιο νομοθετικό παραθυράκι για να τους επιτρέψει να κρατήσουν τον εξοπλισμό και να αποκτήσουν ξανά πρόσβαση στο F-35.
Το μήνυμα των ΗΠΑ
Η Ουάσιγκτον δεν το αγόρασε.
Ο πρέσβης Tom Barrack, στενός σύμμαχος του Trump, ξεκαθάρισε αυτόν τον μήνα ότι η Τουρκία πρέπει να εγκαταλείψει πλήρως τους S-400 αν θέλει να επιστρέψει στην οικογένεια των F-35.
Το μήνυμα φαίνεται τελικά να έχει περάσει: δεν υπάρχει έξυπνος τρόπος να το ξεπεράσει κανείς, καμία λύση που να επιτρέπει να διασωθεί η εικόνα.
Ο Erdogan πρέπει είτε να ... μασήσει τα λόγια του ή να εγκαταλείψει οποιαδήποτε ελπίδα για απόκτηση των πιο προηγμένων αεροσκαφών stealth στον κόσμο.
Και έτσι, ο άνθρωπος που κάποτε κρατούσε τους S-400 ως απόδειξη της τουρκικής ανεξαρτησίας, τώρα βρίσκεται να παρακαλά τον Putin να πάρει τους πυραύλους πίσω - και, σύμφωνα με το Bloomberg News, ζητάει και τα χρήματά του πίσω, ίσως μέσω εκπτώσεων στην πληρωμή της Τουρκίας για το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Στην πυρά της αντιπολίτευσης
Οι εσωτερικές πολιτικές συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές.
Η ίδια εθνικιστική αφήγηση που έκανε αδύνατο για τον Erdogan να υποχωρήσει το 2017, τώρα απειλεί να πλαισιώσει οποιαδήποτε ανατροπή ως υποταγή.
Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης θα έχουν γιορτή.
Να, ένας πρόεδρος που θυσίασε δισεκατομμύρια δολάρια, τη θέση της Τουρκίας στο πιο σημαντικό αμυντικό πρόγραμμα της Δυτικής Συμμαχίας και χρόνια παραγωγικών σχέσεων με το ΝΑΤΟ — όλα για ένα σύστημα όπλων που ποτέ δεν χρησιμοποίησε, το οποίο τώρα απεγνωσμένα θέλει να επιστρέψει και μπορεί να μην πάρει καν επιστροφή χρημάτων.
Η στρατηγική Erdogan
Ο Erdogan θα προσπαθήσει φυσικά να το παρουσιάσει διαφορετικά.
Η πτώση του Bashar al Assad στη Συρία και η θέση της Τουρκίας ως περιφερειακή δύναμη μεσολαβητή μπορεί να προσφέρουν κάποια εθνικιστική κάλυψη.
Μπορεί να αναφέρει τις σχέσεις του με τον Trump και τον Putin ως απόδειξη διπλωματικής ευχέρειας.
Αν κάποιος μπορεί να παρουσιάσει μια ταπεινωτική υποχώρηση ως στρατηγική κίνηση, αυτός είναι ο Erdogan.
Τα γεγονότα, όμως, είναι αμετάκλητα.
Η αγορά των S-400 καθοδηγήθηκε από πληγωμένο εγωισμό και εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς, όχι από στρατηγική λογική.
Κόστισε στην Τουρκία ακριβά σε χρήματα, σε συμμαχίες και σε πρόσβαση σε κρίσιμη στρατιωτική τεχνολογία.
Και αν ο Erdogan καταφέρει τώρα να επιστρέψει το σύστημα, θα έχει αποδείξει οριστικά ότι ολόκληρο το επεισόδιο ήταν ένα ιστορικό λάθος - ένα λάθος που ένας πιο σοφός ηγέτης δεν θα είχε κάνει ποτέ.
Η τουρκική αντιπολίτευση δεν θα αφήσει τους ψηφοφόρους να το ξεχάσουν.
Ούτε θα πρέπει να το ξεχάσει κανείς που παρακολουθεί την εξωτερική πολιτική ενός υπερήφανου έθνους να κρατείται όμηρος από τον εγωισμό ενός μόνο ανθρώπου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών