Η Ευρώπη, ήδη εξαρτημένη και διασπασμένη ενεργειακά, κινδυνεύει να μετατραπεί σε πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ δύο υπερδυνάμεων που πιθανόν δεν επιδιώκουν τη σταθερότητα, αλλά την εδαφική επιρροή μέσω της ενέργειας
Η ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης βρίσκεται για άλλη μια φορά στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει έντονους φόβους για ενδεχόμενη ανακατανομή της ενεργειακής επιρροής στην ήπειρο μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι παρασκηνιακές συνομιλίες ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσινγκτον για την ενδεχόμενη αποκατάσταση των αγωγών Nord Stream και Nord Stream 2 φαίνεται να εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλεια, τη συνοχή και την αυτονομία της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής.
Η Ευρώπη, ήδη εξαρτημένη και διασπασμένη ενεργειακά, κινδυνεύει να μετατραπεί σε πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ δύο υπερδυνάμεων που πιθανόν δεν επιδιώκουν τη σταθερότητα, αλλά την εδαφική επιρροή μέσω της ενέργειας.
Ο Nord Stream ως σύμβολο εξάρτησης και ελέγχου
Οι αγωγοί Nord Stream και Nord Stream 2 δεν ήταν απλώς υποδομές φυσικού αερίου — είναι πολιτικά εργαλεία.
Συνδέοντας απευθείας τη Ρωσία με τη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, λειτουργούσαν ως μηχανισμός παράκαμψης της Ανατολικής Ευρώπης και των διαμεσολαβητικών χωρών, δίνοντας στη Μόσχα άμεση επιρροή στην καρδιά της ΕΕ.
Η καταστροφή τους τον Σεπτέμβριο του 2022, μέσω σαμποτάζ που παραμένει ανεξιχνίαστο, σηματοδότησε το τέλος μιας εποχής — αλλά όχι απαραίτητα και το τέλος της ρωσικής στρατηγικής.
Τώρα, με την ανάδειξη πιθανών διαπραγματεύσεων αποκατάστασης, αναδεικνύεται το ερώτημα: με ποιους όρους θα επιστρέψει το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη;
Και με ποιο κόστος;
Η Ευρώπη ανάμεσα σε δύο γεωπολιτικά ρεύματα - Φυσική ροή αερίου από τα ανατολικά, LNG από τα δυτικά
Οι πληροφορίες που παρουσιάζει το Politico δείχνουν ότι στην ΕΕ κυριαρχεί ο φόβος πως ΗΠΑ και Ρωσία επιδιώκουν να μοιράσουν την αγορά :με τις ΗΠΑ να διατηρούν την κυριαρχία τους μέσω LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) και η Ρωσία να επανεισέρχεται με φυσική ροή από τα ανατολικά.
Η Ευρώπη, αντί να είναι ανεξάρτητος ενεργειακός παίκτης, κινδυνεύει να καταστεί ουδέτερη ζώνη επιρροής — δηλαδή ένα έδαφος προς διαχείριση, και όχι προς ενίσχυση.
Αυτό δημιουργεί δομικό ρήγμα στην ενιαία ενεργειακή πολιτική της ΕΕ, καθώς χώρες όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Αυστρία εκφράζουν τάσεις διαφοροποίησης από τη σκληρή γραμμή κατά της Ρωσίας.
Η διπλωματία των σκιών
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov επιβεβαίωσε ότι οι συνομιλίες για τον Nord Stream συνεχίζονται παρά την αντίδραση ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Στο αφήγημά του, οι πολιτικοί που εναντιώνονται στην αποκατάσταση ενεργειακών δεσμών με τη Ρωσία ενεργούν κατά των εθνικών συμφερόντων τους.
Αυτό ενδεχομένως αντανακλά μια αλήθεια που δεν τολμούν να παραδεχτούν οι Βρυξέλλες: ότι η αποκοπή από το ρωσικό φυσικό αέριο δεν είναι βιώσιμη για όλους — ειδικά για βιομηχανικές δυνάμεις όπως η Γερμανία.
Η ενεργειακή αυτάρκεια μέσω Αμερικανικού LNG δεν είναι ούτε φθηνή, ούτε σταθερή, και ενδέχεται να υπονομεύσει τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Η καταστροφή των αγωγών Nord Stream αποτέλεσε γεγονός τεραστίων γεωπολιτικών συνεπειών.
Οι έρευνες Γερμανίας, Δανίας και Σουηδίας δεν οδήγησαν ποτέ σε δημόσια κατηγορία, ενώ πληροφορίες από τον Αμερικανό δημοσιογράφο Seymour Hersh εμπλέκουν απευθείας την κυβέρνηση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Joe Biden.
Παρόλα αυτά, η έλλειψη διαφάνειας και πρόσβασης της Ρωσίας στα στοιχεία της έρευνας γεννά έντονα ερωτήματα για τον ρόλο των «δυτικών συμμάχων» σε ένα πιθανό έγκλημα που άλλαξε την αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
Το σαμποτάζ των αγωγών μπορεί να αποτελέσει την πρώτη πράξη ενός ενεργειακού Ψυχρού Πολέμου, όπου ο αγωγός δεν είναι το μέσο μεταφοράς, αλλά το μήνυμα ισχύος.
Ενεργειακή υποτέλεια
Η συζήτηση για την αποκατάσταση του Nord Stream δεν πρέπει να ιδωθεί ως απλό τεχνικό ζήτημα. Αντίθετα, είναι κομβικό γεωπολιτικό γεγονός που φέρνει στο φως το βαθύτατο δίλημμα της Ευρώπης:
• Θα διατηρήσει την ενεργειακή της κυριαρχία μέσω ενός πολυδιάστατου, ανεξάρτητου μοντέλου;
• Ή θα υποταχθεί σε διπολική σφαίρα επιρροής, ανάμεσα στη ρωσική εξάρτηση και την αμερικανική κυριαρχία;
Η ενότητα της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής απειλείται όχι μόνο από εξωτερικές πιέσεις, αλλά και από εσωτερικές αντιφάσεις και γεωοικονομικές ανισορροπίες.
Η Ευρώπη στην ενεργειακή σκακιέρα
Η «απειλή» δεν είναι απλώς η Ρωσία ή οι ΗΠΑ.
Η πραγματική απειλή είναι η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να λειτουργήσει ως ενεργειακά αυτόνομος και πολιτικά κυρίαρχος παράγοντας.
Αν δεν υπάρξει μια στρατηγική μετάβασης που να βασίζεται σε ενεργειακή αυτάρκεια, διαφοροποίηση πηγών και ενιαία διαπραγματευτική φωνή, η Ευρώπη θα παραμείνει εξαρτημένος θεατής στον ενεργειακό ανταγωνισμό άλλων.
Οι ΗΠΑ αίρουν τις ενεργειακές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας
Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ προσανατολίζονται στην άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας στον ενεργειακό τομέα γράφει το Politico επικαλούμενο πηγές με γνώση του ζητήματος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο ειδικός εκπρόσωπος του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump Steve Whitkoff πρότεινε την αναθεώρηση των περιορισμών.
Η ιδέα του Whitcoff είναι η άρση των ενεργειακών κυρώσεων για την επανέναρξη της συνεργασίας.
Πηγές του Politico σημειώνουν: εάν η Μόσχα και το Κίεβο ξεκινήσουν τον διάλογο, η ενέργεια θα επανέρθει στο προσκήνιο.
Στην Ευρώπη, αυτό είναι ανησυχητικό, ειδικά στις Βρυξέλλες.
Στις 2 Ιουλίου, ο Trump ήδη ήρε ορισμένες από τις κυρώσεις.
Συγκεκριμένα, η ρωσική τράπεζα «Russian Financial Alliance», που συνδέεται με τον Kirsan Ilyumzhin, βγήκε από τον κατάλογο των κυρώσεων.
www.bankingnews.gr
Οι παρασκηνιακές συνομιλίες ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσινγκτον για την ενδεχόμενη αποκατάσταση των αγωγών Nord Stream και Nord Stream 2 φαίνεται να εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλεια, τη συνοχή και την αυτονομία της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής.
Η Ευρώπη, ήδη εξαρτημένη και διασπασμένη ενεργειακά, κινδυνεύει να μετατραπεί σε πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ δύο υπερδυνάμεων που πιθανόν δεν επιδιώκουν τη σταθερότητα, αλλά την εδαφική επιρροή μέσω της ενέργειας.
Ο Nord Stream ως σύμβολο εξάρτησης και ελέγχου
Οι αγωγοί Nord Stream και Nord Stream 2 δεν ήταν απλώς υποδομές φυσικού αερίου — είναι πολιτικά εργαλεία.
Συνδέοντας απευθείας τη Ρωσία με τη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, λειτουργούσαν ως μηχανισμός παράκαμψης της Ανατολικής Ευρώπης και των διαμεσολαβητικών χωρών, δίνοντας στη Μόσχα άμεση επιρροή στην καρδιά της ΕΕ.
Η καταστροφή τους τον Σεπτέμβριο του 2022, μέσω σαμποτάζ που παραμένει ανεξιχνίαστο, σηματοδότησε το τέλος μιας εποχής — αλλά όχι απαραίτητα και το τέλος της ρωσικής στρατηγικής.
Τώρα, με την ανάδειξη πιθανών διαπραγματεύσεων αποκατάστασης, αναδεικνύεται το ερώτημα: με ποιους όρους θα επιστρέψει το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη;
Και με ποιο κόστος;
Η Ευρώπη ανάμεσα σε δύο γεωπολιτικά ρεύματα - Φυσική ροή αερίου από τα ανατολικά, LNG από τα δυτικά
Οι πληροφορίες που παρουσιάζει το Politico δείχνουν ότι στην ΕΕ κυριαρχεί ο φόβος πως ΗΠΑ και Ρωσία επιδιώκουν να μοιράσουν την αγορά :με τις ΗΠΑ να διατηρούν την κυριαρχία τους μέσω LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) και η Ρωσία να επανεισέρχεται με φυσική ροή από τα ανατολικά.
Η Ευρώπη, αντί να είναι ανεξάρτητος ενεργειακός παίκτης, κινδυνεύει να καταστεί ουδέτερη ζώνη επιρροής — δηλαδή ένα έδαφος προς διαχείριση, και όχι προς ενίσχυση.
Αυτό δημιουργεί δομικό ρήγμα στην ενιαία ενεργειακή πολιτική της ΕΕ, καθώς χώρες όπως η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Αυστρία εκφράζουν τάσεις διαφοροποίησης από τη σκληρή γραμμή κατά της Ρωσίας.
Η διπλωματία των σκιών
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Sergey Lavrov επιβεβαίωσε ότι οι συνομιλίες για τον Nord Stream συνεχίζονται παρά την αντίδραση ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Στο αφήγημά του, οι πολιτικοί που εναντιώνονται στην αποκατάσταση ενεργειακών δεσμών με τη Ρωσία ενεργούν κατά των εθνικών συμφερόντων τους.
Αυτό ενδεχομένως αντανακλά μια αλήθεια που δεν τολμούν να παραδεχτούν οι Βρυξέλλες: ότι η αποκοπή από το ρωσικό φυσικό αέριο δεν είναι βιώσιμη για όλους — ειδικά για βιομηχανικές δυνάμεις όπως η Γερμανία.
Η ενεργειακή αυτάρκεια μέσω Αμερικανικού LNG δεν είναι ούτε φθηνή, ούτε σταθερή, και ενδέχεται να υπονομεύσει τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Η καταστροφή των αγωγών Nord Stream αποτέλεσε γεγονός τεραστίων γεωπολιτικών συνεπειών.
Οι έρευνες Γερμανίας, Δανίας και Σουηδίας δεν οδήγησαν ποτέ σε δημόσια κατηγορία, ενώ πληροφορίες από τον Αμερικανό δημοσιογράφο Seymour Hersh εμπλέκουν απευθείας την κυβέρνηση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Joe Biden.
Παρόλα αυτά, η έλλειψη διαφάνειας και πρόσβασης της Ρωσίας στα στοιχεία της έρευνας γεννά έντονα ερωτήματα για τον ρόλο των «δυτικών συμμάχων» σε ένα πιθανό έγκλημα που άλλαξε την αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
Το σαμποτάζ των αγωγών μπορεί να αποτελέσει την πρώτη πράξη ενός ενεργειακού Ψυχρού Πολέμου, όπου ο αγωγός δεν είναι το μέσο μεταφοράς, αλλά το μήνυμα ισχύος.
Ενεργειακή υποτέλεια
Η συζήτηση για την αποκατάσταση του Nord Stream δεν πρέπει να ιδωθεί ως απλό τεχνικό ζήτημα. Αντίθετα, είναι κομβικό γεωπολιτικό γεγονός που φέρνει στο φως το βαθύτατο δίλημμα της Ευρώπης:
• Θα διατηρήσει την ενεργειακή της κυριαρχία μέσω ενός πολυδιάστατου, ανεξάρτητου μοντέλου;
• Ή θα υποταχθεί σε διπολική σφαίρα επιρροής, ανάμεσα στη ρωσική εξάρτηση και την αμερικανική κυριαρχία;
Η ενότητα της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής απειλείται όχι μόνο από εξωτερικές πιέσεις, αλλά και από εσωτερικές αντιφάσεις και γεωοικονομικές ανισορροπίες.
Η Ευρώπη στην ενεργειακή σκακιέρα
Η «απειλή» δεν είναι απλώς η Ρωσία ή οι ΗΠΑ.
Η πραγματική απειλή είναι η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να λειτουργήσει ως ενεργειακά αυτόνομος και πολιτικά κυρίαρχος παράγοντας.
Αν δεν υπάρξει μια στρατηγική μετάβασης που να βασίζεται σε ενεργειακή αυτάρκεια, διαφοροποίηση πηγών και ενιαία διαπραγματευτική φωνή, η Ευρώπη θα παραμείνει εξαρτημένος θεατής στον ενεργειακό ανταγωνισμό άλλων.
Οι ΗΠΑ αίρουν τις ενεργειακές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας
Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ προσανατολίζονται στην άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας στον ενεργειακό τομέα γράφει το Politico επικαλούμενο πηγές με γνώση του ζητήματος.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο ειδικός εκπρόσωπος του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump Steve Whitkoff πρότεινε την αναθεώρηση των περιορισμών.
Η ιδέα του Whitcoff είναι η άρση των ενεργειακών κυρώσεων για την επανέναρξη της συνεργασίας.
Πηγές του Politico σημειώνουν: εάν η Μόσχα και το Κίεβο ξεκινήσουν τον διάλογο, η ενέργεια θα επανέρθει στο προσκήνιο.
Στην Ευρώπη, αυτό είναι ανησυχητικό, ειδικά στις Βρυξέλλες.
Στις 2 Ιουλίου, ο Trump ήδη ήρε ορισμένες από τις κυρώσεις.
Συγκεκριμένα, η ρωσική τράπεζα «Russian Financial Alliance», που συνδέεται με τον Kirsan Ilyumzhin, βγήκε από τον κατάλογο των κυρώσεων.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών