Η παγίδα - Η μεταφόρτωση LNG δεν εγγυάται φθηνή ενέργεια ή αναβίωση της βιομηχανικής παραγωγής - Η Ελλάδα μπορεί να καταλήξει ως ζώνη διέλευσης που ωφελεί άλλους περισσότερο από την ίδια
Οι ηγέτες της Ευρώπης ισχυρίζονται ότι το ρωσικό αέριο μπορεί να απομακρυνθεί «για πάντα» από την Ευρώπη , αλλά η σύνοδος P-TEC αποκαλύπτει το πραγματικό κόστος αυτής της στρατηγικής.
Η εξάρτηση από (το αμερικανικό) LNG, η επιρροή των ΗΠΑ και οι αυξανόμενοι λογαριασμοί ενέργειας απειλούν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή οικονομία.
Μια γεωπολιτική ανακατάταξη ενδέχεται να αυξήσει ακόμη περισσότερο την εξάρτηση της Ευρώπης.
Η έκτη σύνοδος για την διατλαντική ενεργειακή συνεργασία Partnership for Transatlantic Energy Cooperation (P-TEC) πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα, με την Ουάσινγκτον και τους ευρωπαϊκούς εταίρους της να δεσμεύονται ξανά να «απομακρύνουν το ρωσικό αέριο οριστικά».
Αυτό το αφήγημα κυριαρχεί στη δυτική πολιτική από το 2022, την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία.
Πολιτικό σύνθημα με ακριβό πολιτικό ρίσκο
Το ερώτημα είναι αν είναι πραγματικά εφικτή ή απλώς ένα πολιτικό σύνθημα που συνοδεύει ένα ακριβό, μακροπρόθεσμο ενεργειακό ρίσκο.
Η Ευρώπη, ιδιαίτερα η Γερμανία, είχε κάποτε υπερηφανευτεί για τον «ενεργειακό πραγματισμό» της, βασισμένο σε ανταγωνιστικά τιμολογημένο ρωσικό αέριο μέσω αγωγών.
Η Ουάσινγκτον πιέζει πλέον την Ευρώπη να επιταχύνει τη μετάβαση από το ρωσικό αέριο και να αυξήσει τις εισαγωγές LNG.
Αυτό ήταν στόχος των ΗΠΑ εδώ και χρόνια και, από το 2021, είναι εμφανές στη δημόσια συζήτηση.
Η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ευθυγραμμίζεται τώρα με αυτήν, αυξάνοντας την εξάρτηση της Ευρώπης από προμηθευτές LNG που ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ.
Προμήθειες αερίου - Ευρώπη\
Τεράστιες οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι
Η ατζέντα της P-TEC επικεντρώνεται στην «απεξάρτηση των κρατών» από τις ρωσικές προμήθειες και στην εδραίωση της αμερικανικής επιρροής στην ενεργειακή αρχιτεκτονική της Ευρώπης. Πρόκειται λιγότερο για «ποικιλία» και περισσότερο για στρατηγική επαναπροσανατολισμού.
Θεωρητικά, η Ευρώπη θα μπορούσε να «απομακρύνει το ρωσικό αέριο οριστικά», βασιζόμενη σε LNG, ανανεώσιμες πηγές, περιορισμένη εγχώρια παραγωγή, πηγές από Βόρεια Αφρική και Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και σε βελτιώσεις στη διασύνδεση των δικτύων.
Στην πράξη όμως, οι οικονομικές, τεχνικές και γεωπολιτικές προκλήσεις είναι τεράστιες.
Η αντικατάσταση του ρωσικού αερίου μέσω αγωγών απαιτεί υψηλότερο κόστος: το LNG είναι ακριβότερο στη μεταφορά, την επαναεριοποίηση και τη διανομή.
Παράλληλα, η Ευρώπη στρέφεται σε Νορβηγία και Αζερμπαϊτζάν για να αντισταθμίσει τις απώλειες, αλλά η παραγωγή της Νορβηγίας φτάνει σε οροφή και αναμένεται να μειωθεί μετά το 2026, ενώ οι προμήθειες από τον Southern Gas Corridor του Αζερμπαϊτζάν παραμένουν περιορισμένες.
Στη Βόρεια Αφρική, η Αλγερία επιδιώκει να καλύψει μέρος του κενού, αλλά οι περιφερειακές διαμάχες — ειδικά με το Μαρόκο για τη Δυτική Σαχάρα — μειώνουν τη μακροπρόθεσμη αξιοπιστία.
O υπόλοιπος κόσμος δεν ακολουθεί και συνεργάζεται με τη Ρωσία
Η πραγματικότητα που δεν αναφέρεται συχνά είναι ότι ο υπόλοιπος κόσμος δεν συμμετέχει στον ευρωπαϊκό embargo.
Τουρκία, Ινδία και Κίνα συνεχίζουν να συναλλάσσονται με τη Μόσχα, ενώ και κράτη της Ασίας που ευθυγραμμίζονται με τη Δύση διατηρούν στρατηγικούς ενεργειακούς δεσμούς με τη Ρωσία.
Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα παραμένουν μέτοχοι στο έργο LNG Sakhalin-2, αποκαλύπτοντας ότι η «ενωμένη Δύση» δεν είναι τόσο ενωμένη όσον αφορά τις κυρώσεις.
Το λάθος της Ελλάδας
Η Ελλάδα παρουσιάζεται συχνά ως βασικός παίκτης στην Ευρώπη μετά το ρωσικό αέριο, με την Αθήνα να θέτει ενεργά τον εαυτό της ως στρατηγικό κόμβο διέλευσης αμερικανικών φορτίων LNG.
Το υπουργείο Ενέργειας της χώρας συζήτησε πρόσφατα την ατζέντα της P-TEC με τον Αμερικανό ομόλογό του.
Οι υποδομές, όπως το τερματικό LNG στην Αλεξανδρούπολη, ενισχύουν τη συνδεσιμότητα, ενώ η Ελλάδα επαναφέρει την εξερεύνηση υπεράκτιων κοιτασμάτων με εταιρείες όπως ExxonMobil, Energean και Hellenic Energy.
Ωστόσο, οι περιορισμοί παραμένουν: η παραγωγή από υπεράκτια κοιτάσματα χρειάζεται χρόνια, με γεωπολιτικά εμπόδια όπως οι σχέσεις με την Τουρκία, διαμάχες για το νομικό καθεστώς των θαλάσσιων δικαιοδοσιών, περιβαλλοντικές αντιδράσεις και υπερβάσεις κόστους.
Η μεταφόρτωση LNG δεν εγγυάται φθηνή ενέργεια ή αναβίωση της βιομηχανίας. Η Ελλάδα μπορεί να καταλήξει ως ζώνη διέλευσης που ωφελεί άλλους περισσότερο από την ίδια.
Σε ενεργειακό αδιέξοδο η Βουλγαρία
Παράλληλα, η Βουλγαρία ενισχύει την ενεργειακή συνεργασία με τις ΗΠΑ σε στρατηγικά έργα, δείχνοντας προσπάθεια ευρύτερης περιφερειακής ευθυγράμμισης.
Ωστόσο, τα οφέλη για τον μέσο Ευρωπαίο παραμένουν αβέβαια.
Η Ευρώπη δεν επέβαλε κυρώσεις σε κράτη όπως το Ισραήλ, ενώ καταδικάζει τη Ρωσία για κρίσεις που σε μεγάλο βαθμό προκλήθηκαν από τη Δύση, αποκαλύπτοντας διπλά κριτήρια και ηθική υποκρισία.
Παρά την πολιτική ρητορική για «ενεργειακή ανεξαρτησία», χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία συνεχίζουν να εισάγουν ρωσικό αέριο και πετρέλαιο μέσω Druzhba και TurkStream, ενώ και η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ιταλία και η Αυστρία εισάγουν σημαντικές ποσότητες, κυρίως LNG, παρά την πίεση για σταδιακή διακοπή έως το 2027.
Συμπερασματικά, η Ευρώπη θεωρητικά μπορεί να απομακρύνει το ρωσικό αέριο «για πάντα», αλλά αυτό απαιτεί χρόνια υψηλών δαπανών, πολιτικής συναίνεσης, διαφοροποίησης προμηθειών και απουσία μεγάλων παγκόσμιων διαταραχών.
Στην πράξη, η υπόλοιπη διεθνής κοινότητα δείχνει ότι οι χώρες προτιμούν πραγματιστικές ενεργειακές πολιτικές βασισμένες στο εθνικό συμφέρον - όχι ιδεολογικές εκστρατείες.
Το αν η Ευρώπη τελικά θα το παραδεχθεί παραμένει να φανεί... Η Ελλάδα θα πλήρώσει το τίμημα.
www.bankingnews.gr
Η εξάρτηση από (το αμερικανικό) LNG, η επιρροή των ΗΠΑ και οι αυξανόμενοι λογαριασμοί ενέργειας απειλούν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή οικονομία.
Μια γεωπολιτική ανακατάταξη ενδέχεται να αυξήσει ακόμη περισσότερο την εξάρτηση της Ευρώπης.
Η έκτη σύνοδος για την διατλαντική ενεργειακή συνεργασία Partnership for Transatlantic Energy Cooperation (P-TEC) πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα, με την Ουάσινγκτον και τους ευρωπαϊκούς εταίρους της να δεσμεύονται ξανά να «απομακρύνουν το ρωσικό αέριο οριστικά».
Αυτό το αφήγημα κυριαρχεί στη δυτική πολιτική από το 2022, την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία.
Πολιτικό σύνθημα με ακριβό πολιτικό ρίσκο
Το ερώτημα είναι αν είναι πραγματικά εφικτή ή απλώς ένα πολιτικό σύνθημα που συνοδεύει ένα ακριβό, μακροπρόθεσμο ενεργειακό ρίσκο.
Η Ευρώπη, ιδιαίτερα η Γερμανία, είχε κάποτε υπερηφανευτεί για τον «ενεργειακό πραγματισμό» της, βασισμένο σε ανταγωνιστικά τιμολογημένο ρωσικό αέριο μέσω αγωγών.
Η Ουάσινγκτον πιέζει πλέον την Ευρώπη να επιταχύνει τη μετάβαση από το ρωσικό αέριο και να αυξήσει τις εισαγωγές LNG.
Αυτό ήταν στόχος των ΗΠΑ εδώ και χρόνια και, από το 2021, είναι εμφανές στη δημόσια συζήτηση.
Η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ευθυγραμμίζεται τώρα με αυτήν, αυξάνοντας την εξάρτηση της Ευρώπης από προμηθευτές LNG που ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ.
Προμήθειες αερίου - Ευρώπη\
Τεράστιες οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι
Η ατζέντα της P-TEC επικεντρώνεται στην «απεξάρτηση των κρατών» από τις ρωσικές προμήθειες και στην εδραίωση της αμερικανικής επιρροής στην ενεργειακή αρχιτεκτονική της Ευρώπης. Πρόκειται λιγότερο για «ποικιλία» και περισσότερο για στρατηγική επαναπροσανατολισμού.
Θεωρητικά, η Ευρώπη θα μπορούσε να «απομακρύνει το ρωσικό αέριο οριστικά», βασιζόμενη σε LNG, ανανεώσιμες πηγές, περιορισμένη εγχώρια παραγωγή, πηγές από Βόρεια Αφρική και Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και σε βελτιώσεις στη διασύνδεση των δικτύων.
Στην πράξη όμως, οι οικονομικές, τεχνικές και γεωπολιτικές προκλήσεις είναι τεράστιες.
Η αντικατάσταση του ρωσικού αερίου μέσω αγωγών απαιτεί υψηλότερο κόστος: το LNG είναι ακριβότερο στη μεταφορά, την επαναεριοποίηση και τη διανομή.
Παράλληλα, η Ευρώπη στρέφεται σε Νορβηγία και Αζερμπαϊτζάν για να αντισταθμίσει τις απώλειες, αλλά η παραγωγή της Νορβηγίας φτάνει σε οροφή και αναμένεται να μειωθεί μετά το 2026, ενώ οι προμήθειες από τον Southern Gas Corridor του Αζερμπαϊτζάν παραμένουν περιορισμένες.
Στη Βόρεια Αφρική, η Αλγερία επιδιώκει να καλύψει μέρος του κενού, αλλά οι περιφερειακές διαμάχες — ειδικά με το Μαρόκο για τη Δυτική Σαχάρα — μειώνουν τη μακροπρόθεσμη αξιοπιστία.
O υπόλοιπος κόσμος δεν ακολουθεί και συνεργάζεται με τη Ρωσία
Η πραγματικότητα που δεν αναφέρεται συχνά είναι ότι ο υπόλοιπος κόσμος δεν συμμετέχει στον ευρωπαϊκό embargo.
Τουρκία, Ινδία και Κίνα συνεχίζουν να συναλλάσσονται με τη Μόσχα, ενώ και κράτη της Ασίας που ευθυγραμμίζονται με τη Δύση διατηρούν στρατηγικούς ενεργειακούς δεσμούς με τη Ρωσία.
Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα παραμένουν μέτοχοι στο έργο LNG Sakhalin-2, αποκαλύπτοντας ότι η «ενωμένη Δύση» δεν είναι τόσο ενωμένη όσον αφορά τις κυρώσεις.
Το λάθος της Ελλάδας
Η Ελλάδα παρουσιάζεται συχνά ως βασικός παίκτης στην Ευρώπη μετά το ρωσικό αέριο, με την Αθήνα να θέτει ενεργά τον εαυτό της ως στρατηγικό κόμβο διέλευσης αμερικανικών φορτίων LNG.
Το υπουργείο Ενέργειας της χώρας συζήτησε πρόσφατα την ατζέντα της P-TEC με τον Αμερικανό ομόλογό του.
Οι υποδομές, όπως το τερματικό LNG στην Αλεξανδρούπολη, ενισχύουν τη συνδεσιμότητα, ενώ η Ελλάδα επαναφέρει την εξερεύνηση υπεράκτιων κοιτασμάτων με εταιρείες όπως ExxonMobil, Energean και Hellenic Energy.
Ωστόσο, οι περιορισμοί παραμένουν: η παραγωγή από υπεράκτια κοιτάσματα χρειάζεται χρόνια, με γεωπολιτικά εμπόδια όπως οι σχέσεις με την Τουρκία, διαμάχες για το νομικό καθεστώς των θαλάσσιων δικαιοδοσιών, περιβαλλοντικές αντιδράσεις και υπερβάσεις κόστους.
Η μεταφόρτωση LNG δεν εγγυάται φθηνή ενέργεια ή αναβίωση της βιομηχανίας. Η Ελλάδα μπορεί να καταλήξει ως ζώνη διέλευσης που ωφελεί άλλους περισσότερο από την ίδια.
Σε ενεργειακό αδιέξοδο η Βουλγαρία
Παράλληλα, η Βουλγαρία ενισχύει την ενεργειακή συνεργασία με τις ΗΠΑ σε στρατηγικά έργα, δείχνοντας προσπάθεια ευρύτερης περιφερειακής ευθυγράμμισης.
Ωστόσο, τα οφέλη για τον μέσο Ευρωπαίο παραμένουν αβέβαια.
Η Ευρώπη δεν επέβαλε κυρώσεις σε κράτη όπως το Ισραήλ, ενώ καταδικάζει τη Ρωσία για κρίσεις που σε μεγάλο βαθμό προκλήθηκαν από τη Δύση, αποκαλύπτοντας διπλά κριτήρια και ηθική υποκρισία.
Παρά την πολιτική ρητορική για «ενεργειακή ανεξαρτησία», χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία συνεχίζουν να εισάγουν ρωσικό αέριο και πετρέλαιο μέσω Druzhba και TurkStream, ενώ και η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ιταλία και η Αυστρία εισάγουν σημαντικές ποσότητες, κυρίως LNG, παρά την πίεση για σταδιακή διακοπή έως το 2027.
Συμπερασματικά, η Ευρώπη θεωρητικά μπορεί να απομακρύνει το ρωσικό αέριο «για πάντα», αλλά αυτό απαιτεί χρόνια υψηλών δαπανών, πολιτικής συναίνεσης, διαφοροποίησης προμηθειών και απουσία μεγάλων παγκόσμιων διαταραχών.
Στην πράξη, η υπόλοιπη διεθνής κοινότητα δείχνει ότι οι χώρες προτιμούν πραγματιστικές ενεργειακές πολιτικές βασισμένες στο εθνικό συμφέρον - όχι ιδεολογικές εκστρατείες.
Το αν η Ευρώπη τελικά θα το παραδεχθεί παραμένει να φανεί... Η Ελλάδα θα πλήρώσει το τίμημα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών