Η σύγχρονη οικονομία παραμένει όμηρος της μεγάλης πολιτικής. Η παραμικρή «μυρωδιά» πολέμου εκτινάσσει τις τιμές· η παραμικρή υπόνοια ειρήνης τις ρίχνει κατακόρυφα. Όταν όμως η φρενίτιδα είναι τεχνητή, το σύστημα παρουσιάζει δυσλειτουργίες. Και η σημερινή κατάσταση με το ντίζελ στη διεθνή αγορά αποτελεί χαρακτηριστική εξαίρεση στον κανόνα.
Οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν, καθώς ενισχύθηκαν οι προσδοκίες αποκλιμάκωσης στο Ντονμπάς — αποτέλεσμα των πρωτοβουλιών «διατήρησης της ειρήνης» της αμερικανικής κυβέρνησης. Όμως τα spreads του ντίζελ δεν ακολούθησαν: οι κυρώσεις περιορίζουν την προσφορά και ο πόλεμος δεν έχει ακόμη τελειώσει. Κι όπως λέει η παροιμία, οι υποσχέσεις δεν είναι δεσμεύσεις.
Στις 20 Νοεμβρίου, το αργό πετρέλαιο υποχώρησε κατά 1,2% μετά την είδηση ότι η Ουάσινγκτον αναλαμβάνει και πάλι ρόλο διαμεσολαβητή. Ωστόσο, οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς λειτουργούν ρεαλιστικά: εκτιμούν ότι το Κίεβο δύσκολα θα αποδεχθεί ένα προσχέδιο 28 σημείων, εφόσον δεν λαμβάνει υπόψη τις επιθυμίες του.
Το πνεύμα του εγγράφου, πάντως, αφήνει την εντύπωση ότι ο Trump αντιμετωπίζει τη Ρωσία με κάποια διάθεση συνεννόησης — και ότι οι κυρώσεις δεν αποτελούν αυτοσκοπό.
Σύγκλιση δυσμενών συνθηκών
Οι τιμές του αργού λειτουργούν ως δείκτης. Όταν επιβλήθηκαν κυρώσεις σε δύο ρωσικούς πετρελαϊκούς κολοσσούς στις 22 Οκτωβρίου, οι τιμές ανέβηκαν. Όταν διαφάνηκε προοπτική ειρήνης, γύρισαν πτωτικά. Το ντίζελ, όμως, ακολούθησε άλλη πορεία.
Παρότι η ευρωπαϊκή τιμή αναφοράς υποχώρησε ελαφρά με την είδηση των διαπραγματεύσεων, εξακολουθεί να βρίσκεται περίπου 8% υψηλότερα απ’ ό,τι πριν από τις 22 Οκτωβρίου. Ακόμη πιο εντυπωσιακό: το περιθώριο κέρδους από τη διύλιση αργού σε ντίζελ αυξήθηκε κατά 17%, φτάνοντας τα 29 δολάρια/βαρέλι.
Οι λόγοι είναι συγκεκριμένοι:
-
Η παγκόσμια παραγωγή ντίζελ είναι περιορισμένη, ενώ η αγορά αργού ετοιμάζεται για πλεόνασμα-ρεκόρ (έως 4 εκατ. βαρέλια/ημέρα μέχρι το 2026).
-
Οι ρωσικές αποστολές έχουν μειωθεί λόγω επιθέσεων σε διυλιστήρια, αποθήκες και τερματικούς σταθμούς. Τον Οκτώβριο έπεσαν σε ιστορικό χαμηλό, περίπου 669.000 BPD.
-
Οι κυρώσεις σε Lukoil και Rosneft διέκοψαν ροές που αντιστοιχούσαν στο 37% των ρωσικών εξαγωγών και στο 9% των παγκόσμιων εξαγωγών ντίζελ. Βραζιλία και Τουρκία αναζητούν εναλλακτικές — και η ζήτηση για «καθαρό» ντίζελ αυξάνεται.
Το νέο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ (με ισχύ από 21 Ιανουαρίου του επόμενου έτους) απαγορεύει την εισαγωγή καυσίμων που προέρχονται από ρωσικό αργό. Από τις 16 Ιανουαρίου 2026, το ICE δεν θα δέχεται ντίζελ από διυλιστήρια που επεξεργάστηκαν ρωσικό αργό τις προηγούμενες 60 ημέρες.
Στόχος ήταν να κλείσει το «παραθυράκι» που αξιοποιούσαν ινδικές και τουρκικές εταιρείες: αγόραζαν φθηνό ρωσικό αργό, το μετέτρεπαν σε ντίζελ και το πουλούσαν στην Ευρώπη — περίπου 13% των ευρωπαϊκών εισαγωγών (ή 1,8 εκατ. BPD).
Η αντίδραση ήταν άμεση: η Reliance Industries ανέστειλε τις ρωσικές εισαγωγές στο Τζαμναγκάρ από 20 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με Kpler, οι εξαγωγές ντίζελ από την Ινδία προς την Ευρώπη έπεσαν στα 34.000 BPD τον Νοέμβριο, από 136.000 BPD κατά μέσο όρο μέσα στη χρονιά.
Κερδισμένοι οι… τρίτοι
Μεγάλοι ωφελημένοι διαφαίνονται τα διυλιστήρια των ΗΠΑ στον Κόλπο του Μεξικού, καθώς μπορούν να αυξήσουν νόμιμα τις εξαγωγές ντίζελ προς την Ευρώπη. Ενδεικτικά, ο δείκτης κερδοφορίας 3:2:1 crack spread έχει αυξηθεί κατά 12% από τις 22 Οκτωβρίου.
Η αγορά πιθανότατα θα εξομαλυνθεί όταν αποκατασταθούν νέες αλυσίδες εφοδιασμού — και η Κίνα δύσκολα θα απορρίψει ρωσικό ντίζελ με έκπτωση. Ωστόσο, η σημερινή δυναμική παραμένει ανησυχητική. Η πλήρης άρση των ευρωπαϊκών κυρώσεων μοιάζει απίθανη, ακόμη και σε σενάριο ειρηνευτικής λύσης. Όμως είναι εξίσου σαφές ότι το συγκεκριμένο πακέτο μέτρων δεν είναι βιώσιμο και αργά ή γρήγορα θα αναθεωρηθεί.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών