Για τα κράτη - μέλη πλην των ΗΠΑ ζητούμενο θα πρέπει να είναι η εμβάθυνση της συνεργασίας, η διεύρυνση των στόχων του ΝΑΤΟ, η οικονομική ενίσχυσή του, ώστε ως Συμμαχία να μετριάσει ή ελαττώσει την κυριαρχία των ΗΠΑ στο εσωτερικό του
Με την ολοκλήρωση της συνάντησης των 29 μελών του ΝΑΤΟ για τα 70χρονα της Συμμαχίας στη Μεγάλη Βρετανία, αυτό που γίνεται αντιληπτό, είναι πως η σύνοδος αναλώθηκε σε διαφωνίες μεταξύ των μελών, αφήνοντας στην άκρη τα επιτακτικά τα ερωτήματα περί της μελλοντικής πορείας του οργανισμού, του ρόλου του και της βαρύτητας του λόγου του στο παγκόσμιο τοπίο.
Ειδικότερα, η πρώτη ημέρα αναλώθηκε με τη διένεξη Γαλλίας-Τουρκίας για την πολιτική της τελευταίας στη Συρία με τους διπλωμάτες των 29 μελών να ανησυχούν για την έντονη διαφωνία και το χάσμα απόψεων που διαφάνηκε, κορύφωση της οποίας ήταν η σφοδρή διαμάχη Macron – Erdogan.
Ο Tayyip Erdogan κατηγορήθηκε ανοιχτά από τον Emmanuel Macron για μονομερείς ενέργειες τόσο στο θέμα της στρατιωτικής επέμβασης στη Βόρεια Σύρια όσο και για την αγορά αντιαεροπορικών πυραύλων S400 από τη Ρωσία, χώρα εχθρικά προσκείμενη απέναντι στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Σε απάντηση ο Τούρκος πρόεδρος απείλησε να θέσει βέτο στο σχέδιο του ΝΑΤΟ που αφορά τη στρατιωτική θωράκιση της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής που συνορεύουν με τη Ρωσία, αν οι 29 ηγέτες δεν συμπεριλάβουν την κουρδική οργάνωση Μονάδα Προστασίας Κούρδων (YPG), η οποία μάχεται κατά του Ισλαμικού Κράτους, διαδόχου του ISIS, στη λίστα με τις τρομοκρατικές ομάδες.
Σε κοινή συνάντηση Johnson – Merkel – Macron ο Erdogan πιέστηκε να συμφωνήσει στο θέμα της επιστροφής των Σύρων προσφύγων στις εστίες τους και της αναστολής των επιθέσεων του τουρκικού στρατού εναντίον αμάχων στην πόλη Ιντλίμπ.
Ο Γάλλος πρόεδρος κατηγόρησε τον Τούρκο ομόλογό του για συνεργασία με οργανώσεις παραφυάδες του ISIS, προκειμένου να αποδυναμώσει τους Κούρδους συμμάχους της Δύσης, επιμένοντας πως η διαμάχη δεν έχει τελειώσει.
Κι όλα αυτά υπό την απειλή των ΗΠΑ να σταματήσουν τη χρηματοδότηση αν οι υπόλοιπες χώρες δεν καταβάλλουν το 2% του προϋπολογισμού τους στο ΝΑΤΟ.
Άγνωστο και αβέβαιο μέλλον
Όταν δύο μεγάλες χώρες μέλη της Συμμαχίας εκφράζουν τόσο σημαντικές διαφορές όσον αφορά τη δικαιοδοσία της στρατιωτικής συμμαχίας, δημιουργείται υπαρξιακό πρόβλημα για το ΝΑΤΟ, διατηρώντας άγνωστο και αβέβαιο το τι επιφυλάσσει το μέλλον για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Μια ανασκόπηση των απόψεων των ειδημόνων που αναδεικνύονται στον διεθνή Τύπο, γίνεται άμεσα αντιληπτή η ανάγκη για τη Συμμαχία να αλλάξει δεν έχει συσταθεί για να αντιμετωπίσει το σημερινό γεωπολιτικό τοπίο.
Το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο με γενικό στόχο την προστασία των μελών του από τις απειλές που θα προέρχονταν από την τότε Σοβιετική Ένωση.
Η Σοβιετική Ένωση έπαψε να υπάρχει, άρα κάποιοι θα συμπέραναν πως και η συμμαχία δεν έχει λόγο ύπαρξης.
Ωστόσο, η άνοδος της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο, της Κίνας, δημιούργησε νέες προκλήσεις για τη Δύση και οι εμπορικές και πολιτικές εντάσεις μεταξύ Πεκίνου και Ουάσινγκτον έρχονται στο προσκήνιο τα τελευταία δύο χρόνια.
Οι διαφωνίες αφορούσαν τον τομέα τεχνολογίας, ενώ οι ΗΠΑ έλαβαν μέτρα για να απαγορεύσουν στην κινεζική εταιρεία Huawei να πωλήσει την τεχνολογία της στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μάλιστα σε σημερινές του δηλώσεις, 4/12, ο Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε την τεχνολογία 5G που υποστηρίζει o κινεζικός γίγαντας των τηλεπικοινωνιών «απειλή και κίνδυνο για την ασφάλεια», δεδομένων των δεσμών που υποστηρίζουν στις ΗΠΑ ότι διατηρεί η εταιρία με την κινεζική κυβέρνηση - κάτι που η εταιρία τεχνολογίας με έδρα το Shenzhen έχει αρνηθεί.
Το ζήτημα αυτό έχει προκαλέσει διαίρεση στους συμμάχους του ΝΑΤΟ, με τη Γερμανία και τη Γαλλία να έχουν διαφορετική στάση απέναντι στη διοίκηση των ΗΠΑ.
Σε σταυροδρόμι...
Σε ένα θέμα που συγκλίνουν αρκετές απόψεις είναι πως το NATO βρίσκεται σε σταυροδρόμι, και το γεγονός ότι δεν έχει ήδη καθοριστεί μια νέα πορεία, είναι αυτό που ευθύνεται για τη «ακινησία» που ώθησε τον Γάλλο πρόεδρο Emmanuel Macron να μιλήσει σε συνέντευξή του για τον «εγκεφαλικό θάνατο» που αντιμετωπίζει επί του παρόντος το ΝΑΤΟ.
Τα σχόλια αυτά έριξαν λάδι στη φωτιά κι ένα κύμα έντονης κριτικής ξεπήδησε εναντίον του Γάλλου προέδρου με τον Αμερικανό ομόλογό του να χαρακτηρίζει τα λόγια Macron «άσχημα» και «πολύ προσβλητικά».
Ωστόσο, εν μέσω κριτικών και σχολίων πυροδοτήθηκε η συζήτηση περί μελλοντικής πορείας του ΝΑΤΟ αλλά και περί των σχέσεων Ευρώπης – ΗΠΑ.
Μια σχέση που αντιμετωπίζει αρκετές πιέσεις σε πολλούς τομείς και μία εξ'αυτών είναι στον στρατιωτικό τομέα.
Κατά το πρόσφατο παρελθόν, o πρόεδρος Trump επέκρινε τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ για μη τήρηση του κανόνα συνεισφοράς του 2% του ΑΕΠ τους στη συμμαχία.
Την ίδια ώρα όμως ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες βλέπουν με επιφύλαξη την αμερικανική δέσμευση προς τη Συμμαχία, δεδομένης της πολιτικής Trump «πρώτα η Αμερική».
Η διαίρεση τους έγινε ακόμη πιο έντονη όταν ο Trump αποφάσισε τον Οκτώβριο να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη βορειοανατολική Συρία χωρίς να συμβουλευτεί τους συμμάχους τους.
Αποτυχία μελλοντικής επιβίωσης εν όψει;
Μια αποτυχία του ΝΑΤΟ, αν συμβεί, δεν θα συμβεί στο άμεσο μέλλον.
Αντίθετα, το πιο πιθανό σενάριο θεωρείται πως θα είναι η σταδιακή επιδείνωση των σχέσεων των μελών, με τη σταδιακή απώλεια της εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών του, συνεπεία των επιμέρους κινήσεων των κρατών μελών.
Τρανταχτό παράδειγμα η στάση της Τουρκίας η οποία πρόσφατα αγόρασε ρωσικής κατασκευής αμυντικό εξοπλισμό που δεν είναι διαλειτουργικό με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 1952 - τρία χρόνια μετά τη δημιουργία της. Ωστόσο, ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ ανησυχούν για τους δεσμούς της Τουρκίας με τη Μόσχα.
Για να διατηρήσει το ΝΑΤΟ τη συνάφειά του, θα πρέπει να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ των μελών της και αλλάξει επεκτείνοντας την ατζέντα του.
Αυτή η αλλαγή δεν θα είναι σύντομη, ούτε θα γίνει εύκολα ή γρήγορα.
Το ζητούμενο είναι πως πρέπει να γίνει η αρχή και να τεθούν νέοι στόχοι, ενδεχομένως επεκτείνοντας την ατζέντα δραστηριοποίησής του και σε άλλους τομείς, ώστε να διευρύνει το φάσμα των σκοπών και στόχων του.
Για τα μέλη πλην των ΗΠΑ αυτό ίσως θα έπρεπε να είναι το ζητούμενο: δηλαδή η εμβάθυνση της συνεργασίας, η διεύρυνση των στόχων η συνέπεια ή και άνοδος των οικονομικών εισφορών ώστε ως συμμαχία να μετριάσει ή ελαττώσει την κυριαρχία των ΗΠΑ στο εσωτερικό του.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, η πρώτη ημέρα αναλώθηκε με τη διένεξη Γαλλίας-Τουρκίας για την πολιτική της τελευταίας στη Συρία με τους διπλωμάτες των 29 μελών να ανησυχούν για την έντονη διαφωνία και το χάσμα απόψεων που διαφάνηκε, κορύφωση της οποίας ήταν η σφοδρή διαμάχη Macron – Erdogan.
Ο Tayyip Erdogan κατηγορήθηκε ανοιχτά από τον Emmanuel Macron για μονομερείς ενέργειες τόσο στο θέμα της στρατιωτικής επέμβασης στη Βόρεια Σύρια όσο και για την αγορά αντιαεροπορικών πυραύλων S400 από τη Ρωσία, χώρα εχθρικά προσκείμενη απέναντι στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Σε απάντηση ο Τούρκος πρόεδρος απείλησε να θέσει βέτο στο σχέδιο του ΝΑΤΟ που αφορά τη στρατιωτική θωράκιση της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής που συνορεύουν με τη Ρωσία, αν οι 29 ηγέτες δεν συμπεριλάβουν την κουρδική οργάνωση Μονάδα Προστασίας Κούρδων (YPG), η οποία μάχεται κατά του Ισλαμικού Κράτους, διαδόχου του ISIS, στη λίστα με τις τρομοκρατικές ομάδες.
Σε κοινή συνάντηση Johnson – Merkel – Macron ο Erdogan πιέστηκε να συμφωνήσει στο θέμα της επιστροφής των Σύρων προσφύγων στις εστίες τους και της αναστολής των επιθέσεων του τουρκικού στρατού εναντίον αμάχων στην πόλη Ιντλίμπ.
Ο Γάλλος πρόεδρος κατηγόρησε τον Τούρκο ομόλογό του για συνεργασία με οργανώσεις παραφυάδες του ISIS, προκειμένου να αποδυναμώσει τους Κούρδους συμμάχους της Δύσης, επιμένοντας πως η διαμάχη δεν έχει τελειώσει.
Κι όλα αυτά υπό την απειλή των ΗΠΑ να σταματήσουν τη χρηματοδότηση αν οι υπόλοιπες χώρες δεν καταβάλλουν το 2% του προϋπολογισμού τους στο ΝΑΤΟ.
Άγνωστο και αβέβαιο μέλλον
Όταν δύο μεγάλες χώρες μέλη της Συμμαχίας εκφράζουν τόσο σημαντικές διαφορές όσον αφορά τη δικαιοδοσία της στρατιωτικής συμμαχίας, δημιουργείται υπαρξιακό πρόβλημα για το ΝΑΤΟ, διατηρώντας άγνωστο και αβέβαιο το τι επιφυλάσσει το μέλλον για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Μια ανασκόπηση των απόψεων των ειδημόνων που αναδεικνύονται στον διεθνή Τύπο, γίνεται άμεσα αντιληπτή η ανάγκη για τη Συμμαχία να αλλάξει δεν έχει συσταθεί για να αντιμετωπίσει το σημερινό γεωπολιτικό τοπίο.
Το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο με γενικό στόχο την προστασία των μελών του από τις απειλές που θα προέρχονταν από την τότε Σοβιετική Ένωση.
Η Σοβιετική Ένωση έπαψε να υπάρχει, άρα κάποιοι θα συμπέραναν πως και η συμμαχία δεν έχει λόγο ύπαρξης.
Ωστόσο, η άνοδος της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο, της Κίνας, δημιούργησε νέες προκλήσεις για τη Δύση και οι εμπορικές και πολιτικές εντάσεις μεταξύ Πεκίνου και Ουάσινγκτον έρχονται στο προσκήνιο τα τελευταία δύο χρόνια.
Οι διαφωνίες αφορούσαν τον τομέα τεχνολογίας, ενώ οι ΗΠΑ έλαβαν μέτρα για να απαγορεύσουν στην κινεζική εταιρεία Huawei να πωλήσει την τεχνολογία της στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μάλιστα σε σημερινές του δηλώσεις, 4/12, ο Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε την τεχνολογία 5G που υποστηρίζει o κινεζικός γίγαντας των τηλεπικοινωνιών «απειλή και κίνδυνο για την ασφάλεια», δεδομένων των δεσμών που υποστηρίζουν στις ΗΠΑ ότι διατηρεί η εταιρία με την κινεζική κυβέρνηση - κάτι που η εταιρία τεχνολογίας με έδρα το Shenzhen έχει αρνηθεί.
Το ζήτημα αυτό έχει προκαλέσει διαίρεση στους συμμάχους του ΝΑΤΟ, με τη Γερμανία και τη Γαλλία να έχουν διαφορετική στάση απέναντι στη διοίκηση των ΗΠΑ.
Σε σταυροδρόμι...
Σε ένα θέμα που συγκλίνουν αρκετές απόψεις είναι πως το NATO βρίσκεται σε σταυροδρόμι, και το γεγονός ότι δεν έχει ήδη καθοριστεί μια νέα πορεία, είναι αυτό που ευθύνεται για τη «ακινησία» που ώθησε τον Γάλλο πρόεδρο Emmanuel Macron να μιλήσει σε συνέντευξή του για τον «εγκεφαλικό θάνατο» που αντιμετωπίζει επί του παρόντος το ΝΑΤΟ.
Τα σχόλια αυτά έριξαν λάδι στη φωτιά κι ένα κύμα έντονης κριτικής ξεπήδησε εναντίον του Γάλλου προέδρου με τον Αμερικανό ομόλογό του να χαρακτηρίζει τα λόγια Macron «άσχημα» και «πολύ προσβλητικά».
Ωστόσο, εν μέσω κριτικών και σχολίων πυροδοτήθηκε η συζήτηση περί μελλοντικής πορείας του ΝΑΤΟ αλλά και περί των σχέσεων Ευρώπης – ΗΠΑ.
Μια σχέση που αντιμετωπίζει αρκετές πιέσεις σε πολλούς τομείς και μία εξ'αυτών είναι στον στρατιωτικό τομέα.
Κατά το πρόσφατο παρελθόν, o πρόεδρος Trump επέκρινε τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ για μη τήρηση του κανόνα συνεισφοράς του 2% του ΑΕΠ τους στη συμμαχία.
Την ίδια ώρα όμως ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες βλέπουν με επιφύλαξη την αμερικανική δέσμευση προς τη Συμμαχία, δεδομένης της πολιτικής Trump «πρώτα η Αμερική».
Η διαίρεση τους έγινε ακόμη πιο έντονη όταν ο Trump αποφάσισε τον Οκτώβριο να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη βορειοανατολική Συρία χωρίς να συμβουλευτεί τους συμμάχους τους.
Αποτυχία μελλοντικής επιβίωσης εν όψει;
Μια αποτυχία του ΝΑΤΟ, αν συμβεί, δεν θα συμβεί στο άμεσο μέλλον.
Αντίθετα, το πιο πιθανό σενάριο θεωρείται πως θα είναι η σταδιακή επιδείνωση των σχέσεων των μελών, με τη σταδιακή απώλεια της εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών του, συνεπεία των επιμέρους κινήσεων των κρατών μελών.
Τρανταχτό παράδειγμα η στάση της Τουρκίας η οποία πρόσφατα αγόρασε ρωσικής κατασκευής αμυντικό εξοπλισμό που δεν είναι διαλειτουργικό με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 1952 - τρία χρόνια μετά τη δημιουργία της. Ωστόσο, ορισμένα μέλη του ΝΑΤΟ ανησυχούν για τους δεσμούς της Τουρκίας με τη Μόσχα.
Για να διατηρήσει το ΝΑΤΟ τη συνάφειά του, θα πρέπει να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ των μελών της και αλλάξει επεκτείνοντας την ατζέντα του.
Αυτή η αλλαγή δεν θα είναι σύντομη, ούτε θα γίνει εύκολα ή γρήγορα.
Το ζητούμενο είναι πως πρέπει να γίνει η αρχή και να τεθούν νέοι στόχοι, ενδεχομένως επεκτείνοντας την ατζέντα δραστηριοποίησής του και σε άλλους τομείς, ώστε να διευρύνει το φάσμα των σκοπών και στόχων του.
Για τα μέλη πλην των ΗΠΑ αυτό ίσως θα έπρεπε να είναι το ζητούμενο: δηλαδή η εμβάθυνση της συνεργασίας, η διεύρυνση των στόχων η συνέπεια ή και άνοδος των οικονομικών εισφορών ώστε ως συμμαχία να μετριάσει ή ελαττώσει την κυριαρχία των ΗΠΑ στο εσωτερικό του.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών