Τελευταία Νέα
Αναλύσεις – Εκθέσεις

Την ώρα που η Ευρώπη διχάζεται για τη Μέση Ανατολή… ο Putin δείχνει κυρίαρχος – Οι αθόρυβες κινήσεις που τον έβαλαν στη διεθνή σκακιέρα

tags :
Την ώρα που η Ευρώπη διχάζεται για τη Μέση Ανατολή… ο Putin δείχνει κυρίαρχος – Οι αθόρυβες κινήσεις που τον έβαλαν στη διεθνή σκακιέρα
Ο Putin έχει γίνει ένας εκ των κορυφαίων παικτών, με ένα τρομερό στρατιωτικό αποτύπωμα και καλές σχέσεις με όλους τους μεγάλους αντιτιθέμενους πρωταγωνιστές
Μπορεί οι μεγάλες δυτικές δυνάμεις να προσπαθούν να βρουν λύση με τις διάφορες εστίες έντασης στη Μέση Ανατολή, αλλά το παιχνίδι φαίνεται να το κερδίζει ο V. Putin.
Για σχεδόν τρεις δεκαετίες η Ρωσία σχεδόν απουσίαζε από την περιοχή.
Σήμερα, έχει γίνει ένας εκ των κορυφαίων παικτών, με ένα τρομερό στρατιωτικό αποτύπωμα και καλές σχέσεις με όλους τους μεγάλους αντιτιθέμενους πρωταγωνιστές, από το Ισραήλ έως και τη Σαουδική Αραβία.
Ο Ρώσος ηγέτης γιόρτασε τα Ορθόδοξα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου με την πρώτη επίσκεψή του στη Δαμασκό, αφού οι αεροπορικές του δυνάμεις άρχισαν να βομβαρδίζουν στόχους επαναστατών το 2015.
Οι αντάρτες τώρα έχουν περιοριστεί στο τελευταίο προπύργιο του Idlib (παρά την πρόσφατη κατάπαυση του πυρός), το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) αγωνίζεται σε μικροσκοπικά υπολείμματα του λεγόμενου χαλιφάτου του, και οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Κούρδοι σύμμαχοί του υποχωρούν στα ανατολικά της Συρίας, αφήνοντας στα ρωσικά στρατεύματα να αποκτήσουν τον έλεγχο των κενών βάσεων τους.
Ενώ η Αραβική Άνοιξη γιορτάστηκε στη Δύση ως πηγή δημοκρατίας, ο Putin το είδε ως πρόσκληση για χάος και αποσταθεροποίηση, τονίζουν αρκετοί αναλυτές.
Την ίδια ώρα, ο Putin ταξίδεψε στην Τουρκία, όπου με τον Τούρκο ηγέτης Recep Tayyip Erdoğan ανακοίνωσαν ότι συμφώνησαν για την κατάπαυση του πυρός μεταξύ των δύο κυριότερων πολεμικών ομάδων στη Λιβύη, οι ηγέτες των οποίων ήρθαν τότε στη Μόσχα για διαπραγματεύσεις προκειμένου να εδραιωθεί η εκεχειρία.
Ο διοικητής του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, Khalifa Haftar - των οποίων οι δυνάμεις πιέζουν προς την Τρίπολη από τον Απρίλιο με τη βοήθεια των ρώσων μισθοφόρων - μπορεί να αποχωρήσει χωρίς να υπογράψει τη συμφωνία, αλλά οι διαπραγματεύσεις έδειξαν ότι το Κρεμλίνο θα διαδραματίσει ηγετικό ρόλο σε κάθε προσπάθεια μεσολαβήσεως.
Πράγματι, η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel επισκέφθηκε τη Μόσχα λίγες μέρες νωρίτερα για να κερδίσει τη στήριξη του Putin για τη διάσκεψη σχετικά με την κρίση της Λιβύης στο Βερολίνο την Κυριακή.
Αλλά αν ο Ρώσος ηγέτης είναι φανερά παντού στη Μέση Ανατολή, είναι δύσκολο να δει κανείς κάποια ιδεολογική στρατηγική ή να καθορίσει οποιουσδήποτε πρωταρχικούς στόχους.
Και ενώ η Ρωσία κερδίζει χρήματα για τα όπλα και τις συμβάσεις υποδομών, το έκανε και πριν γίνει ο περιφερειακός διαμεσολαβητής.
Αντ 'αυτού, η προσέγγιση του Putin φαίνεται να είναι αυτή του πολιτικού οπορτουνισμού.
Καθώς οι δυτικές χώρες αποκομίζουν από την παρουσία τους στη Μέση Ανατολή, εκμεταλλεύτηκε τις ευκαιρίες να αποκαταστήσει την επιρροή της Ρωσίας ως σημαντική δύναμη και να προσθέσει βάρος στα αιτήματά της σε όλο τον κόσμο.

Το ιστορικό

Ενώ η Σοβιετική Ένωση υπήρξε επί σειρά ετών ο κορυφαίος προμηθευτής όπλων στη Μέση Ανατολή, καθώς στήριζε τα αραβικά κράτη στις συγκρούσεις με το Ισραήλ, η καταστροφική εισβολή στο Αφγανιστάν ανέκοψαν τις όποιες ορέξεις των Boris Yeltsin και αργότερα Vladimir Putin.
Δύο γεγονότα όμως το 2011, έβαλαν τον Putin σε μια πορεία προς τη Μέση Ανατολή και σφυρηλάτησαν μια νέα κοσμοθεωρία.
Το πρώτο ήταν η Αραβική Άνοιξη, ακολουθούμενη από παρόμοιες ελεύθερες εκλογές στη Μόσχα αργότερα εκείνο το έτος.
Ενώ η Αραβική Άνοιξη γιορτάστηκε στη Δύση ως πηγή δημοκρατίας, ο Putin την είδε ως πρόσκληση για χάος και αποσταθεροποίηση, μια άποψη που επιβεβαιώθηκε καθώς η Αδελφότητα των Μουσουλμάνων ήρθε στην εξουσία στην Αίγυπτο και η Λιβύη δέχτηκε επιθέσεις.
Την ίδια ώρα, ο Putin παρακολουθούσε με αυξανόμενη ανησυχία τη συρρίκνωση της Συρίας λόγω του εμφυλίου και της κατάληψης μεγάλων στρατοπέδων από το Ισλαμικό.
To δεύτερo ήταν η ψηφοφορία των Ηνωμένων Εθνών για τη δημιουργία μιας ζώνης χωρίς πτήσεις στη Λιβύη και η έναρξη μιας εκστρατείας που θα οδηγήσει στη διάλυση του Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος ήταν φίλος του Putin.
Κατόπιν αιτήματος του B. Obama, τότε ο ρώσος ηγέτης Dmitry Medvedev απείχε από την ψηφοφορία χωρίς να συμβουλευτεί τον Putin.
Ο Putin απέρριψε την απόφαση και διαμαρτυρήθηκε όταν σκοτώθηκε ο Καντάφι, λέγοντας ότι «ήταν αδύνατο να παρακολουθήσει [τα πλάνα] χωρίς αηδία».
Αργότερα ισχυρίστηκε ότι η Ουάσιγκτον είχε ενορχηστρώσει τη δολοφονία.
Για τον Putin, ο οποίος είχε προτείνει κάποτε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ή ακόμα και στην ευρωζώνη, η πτώση του Καντάφι απέδειξε για μια ακόμη φορά την παράδοση της Ουάσινγκτον και των ευρωπαίων συμμάχων της.
Εντούτοις, ενώ αντιτίθεται στην ενθάρρυνση των Δυτικών δημοκρατικών εξεγέρσεων στη Μέση Ανατολή, δεν ανέλαβε δράση μέχρι το 2015, όταν η Συρία προσέφερε μια διέξοδο στο πολιτικό αδιέξοδο στην Ευρώπη.
Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα το 2014, η κυβέρνηση Obama επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία, συνδέοντας όλα τα ζητήματα με τη συμπεριφορά της Ρωσίας εκεί.
Τότε ο Assad ζήτησε από την παλαιά σύμμαχο της Συρίας, Μόσχα, να βοηθήσει στην καταπολέμηση του ισλαμικού εξτρεμισμού.
Η Ρωσία άρχισε να στέλνει στρατιωτικές δυνάμεις και πλοία στη Μεσόγειο, σύμφωνα με σχέδιο που σύμφωνα με το σχέδιο που είχε καταρτιστεί από τον Qassem Soleimani, τον Ιρανό στρατηγό που δολοφονήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες νωρίτερα αυτό το μήνα.
Τον Σεπτέμβριο του 2015, η Ρωσία ξεκίνησε αεροπορικές επιδρομές, οι οποίες αν και προορίζονταν να στηρίξουν τη Δαμασκό "στη νόμιμη μάχη της με τρομοκρατικές ομάδες", στόχευαν επίσης στους αντάρτες που υποστήριζαν οι ΗΠΑ.
Με τα αεριωθούμενα αεροπλάνα που πετούν μέχρι και 100 πτήσεις ημερησίως, ο Assad μπόρεσε να πάρει πίσω το μεγαλύτερο μέρος της χώρας.
Η Ρωσία διατήρησε τη μόνη ξένη ναυτική βάση της, στο Τάρτσου, και τον κύριο σύμμαχό της στη Μέση Ανατολή - αλλά η πραγματική νίκη του Putin ήταν στη διπλωματική αρένα.
Ακριβώς όταν αντιστράφηκαν οι απώλειες του Assad, ο διάλογος της Ρωσίας με άλλες χώρες άρχισε.
Από κράτος παρία έγινε ένα βασικό μέλος του συλλόγου των εθνών που αποφάσιζαν για τα παγκόσμια γεγονότα.
«Η Συρία έβγαλε τη Ρωσία από τον μετασοβιετικό χώρο και την κατέστησε μια ορατή δύναμη στο παγκόσμιο στερέωμα», ανέφερε τότε ανάλυση του Carnegie Moscow.
Ενώ το 2014, άλλοι ηγέτες αρνήθηκαν να παραμείνουν μαζί με τον Putin κατά τη διάρκεια του δείπνου στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Μπρίσμπεϊν, μέχρι το 2016, ο αμερικανός υπουργός εξωτερικών ήταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας στη Γενεύη, συμφωνώντας για κατάπαυση του πυρός στη Συρία και κοινές βομβιστικές επιδρομές κατά της ISIS.
Και η Λιβύη είναι μια περαιτέρω εξέλιξη αυτής της τάσης.

Οι ενέργειες της Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή

Αν η επέμβαση της Ρωσίας στη Συρία ξεκίνησε με ένα κτύπημα, η συμμετοχή της στην υπόλοιπη περιοχή ήταν πολύ πιο σκοτεινή.
Επειδή η Λιβύη είναι η τελευταία μεγάλη οδός λαθρεμπορίας ανθρώπων στην Ευρώπη, δυτικοί ηγέτες όπως η Merkel είναι επίσης πρόθυμοι να προσεταιριστούν τη Ρωσία.
Αυτή ήταν και η συνταγή για τη συμμετοχή της Ρωσίας στη Λιβύη.
Η ιδέα της Ρωσίας να τερματίσει το χάος που προκάλεσε η δυτική παρέμβαση του 2011 πρέπει να είναι αυτό που ο Putin απολαμβάνει.
Οι Ρώσοι μισθοφόροι φρουρούν ήδη αρκετούς πετρελαϊκούς κόμβους της Λιβύης και μόλις αρχίσει να ρέει ο μαύρος χρυσός, η Τρίπολη θα μπορούσε να γίνει σημαντικός αγοραστής ρωσικών όπλων ακριβώς όπως ήταν και υπό τον Καντάφι.
Ένα πρώιμο μέρισμα της επιχείρησης στη Συρία ήταν οι συμφωνίες που ξεκίνησαν το 2016 από τη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία για να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου και να αυξήσουν τις τιμές.
Και καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες απασχολούν τις δυνάμεις τους στο Ιράκ, οι οικονομικές επιτυχίες της Ρωσίας έχουν αυξήσει την πολιτική της επιρροή σε μια άλλη χώρα της Μέσης Ανατολής.
Η Μόσχα έχει επενδύσει αθόρυβα 10 δισ. δολάρια στον ενεργειακό τομέα του Ιράκ κατά την τελευταία δεκαετία και αναπτύσσει πολλά ελπιδοφόρα πεδία πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Υπέγραψε επίσης συμφωνία πώλησης όπλων ύψους 4,2 δισ. δολαρίων με το Ιράκ το 2012 και έχει παραδώσει στρατιωτικό υλικό στη χώρα.
Και μετά τη δολοφονία του Soleimani ο πρέσβης του Ιράκ στο Ιράν είπε ότι η Βαγδάτη συζητούσε για μια ακόμη φορά την αγορά προηγμένων ρωσικών πύραυλων.
Αλλά το μεγαλύτερο όφελος για τον Putin από όλες αυτές τις επιχειρήσεις δεν είναι χρήματα, στρατιωτικές βάσεις ή επιρροές στη Μέση Ανατολή.
Είναι η δυνατότητα να καταστήσει τα αιτήματα της Ρωσίας πιο δυναμικά σε περιοχές πιο κοντά στη χώρα.
Αυτό που θέλει ο Putin στη Μέση Ανατολή είναι μεγαλύτερη παρέμβαση στην Ευρώπη και την Ασία.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης