Τελευταία Νέα
Απόψεις - Άρθρα

Ορέστης Ομράν (DLA Piper): Το Προσωρινό Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων της ΕΕ για τη στήριξη της οικονομίας

tags :
Ορέστης Ομράν (DLA Piper): Το Προσωρινό Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων της ΕΕ για τη στήριξη της οικονομίας
Άρθρο του Ορέστη Ομράν Head of EU-Greek Practice, DLA Piper στο bankingnews.gr
Στις 19 Μαρτίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε ένα Προσωρινό Πλαίσιο με βάση το οποίο θα μπορούν να αξιολογηθούν από αυτή με διαδικασίες fast-track κρατικές ενισχύσεις για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας στην οικονομία και το οποίο θα εφαρμόζεται έως την 31 Δεκεμβρίου 2020.
Η πρωτοβουλία αυτή θυμίζει το προσωρινό πλαίσιο του 2008 για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, πράγμα που δημιουργεί έναν εύλογο παραλληλισμό και καταδεικνύει τη σφοδρότητα με την οποία αναμένεται να πλήξει την παγκόσμια – και την ευρωπαϊκή- οικονομία η αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της εξάπλωσης της πανδημίας.
Το Προσωρινό Πλαίσιο θέτει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες σχετικές κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης θα κρίνονται από την Επιτροπή ως συμβατές με την εσωτερική αγορά σύμφωνα με το άρθρο 107 (3) (β) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Η Επιτροπή κινήθηκε προς αυτή την κατεύθυνση επισημαίνοντας την ανάγκη εξάντλησης των περιθωρίων ευελιξίας των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις προκειμένου τα Κράτη Μέλη (i) να διασφαλίσουν τη ρευστότητα των επιχειρήσεων που πλήττονται και να αποφευχθούν λουκέτα και απολύσεις και (ii) τη συνέχιση της οικονομικής δραστηριότητας όσο το δυνατόν συντονισμένα από τα Κράτη Μέλη.
Το Προσωρινό Πλαίσιο θα καλύπτει κρατικές ενισχύσεις σε κάθε είδους επιχειρήσεις, μικρομεσαίες ή μεγάλες, που αντιμετωπίζουν ανεπαρκή ρευστότητα ή έχουν υποστεί σημαντική ζημία από τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου.
Αποτελεί μέρος των προσπαθειών της Επιτροπής για να ανταποκριθεί με τα μέσα που διαθέτει στις προκλήσεις της παρούσας κρίσης.
Τα πιθανά μέτρα κρατικών ενισχύσεων που μπορούν να λάβουν τα Κράτη Μέλη και καλύπτονται από το Προσωρινό Πλαίσιο είναι:
-Ενισχύσεις με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών ή φορολογικών πλεονεκτημάτων
-Ενισχύσεις υπό μορφή εγγυήσεων δανείων
-Ενισχύσεις με τη μορφή επιδοτούμενων επιτοκίων για δάνεια
-Ενισχύσεις υπό τη μορφή εγγυήσεων και δανείων που διοχετεύονται μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων ή άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών,
-Βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων.
Η σημασία του Προσωρινού Πλαισίου για τον τραπεζικό τομέα
Η ανακοίνωση της Επιτροπής κάνει μνεία στον καίριο ρόλο θα διαδραματίσουν οι τράπεζες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην οικονομία διατηρώντας τη ροή πιστώσεων.
Παράλληλα, το Προσωρινό Πλαίσιο παρέχει τις εξής πολύ σημαντικές διευκρινήσεις για το πως θα αντιμετωπιστούν ζητήματα εφαρμογής κανόνων κρατικών ενισχύσεων στην περίπτωση των τραπεζών στο πλαίσιο της πανδημίας. Συγκεκριμένα:
-Οι ενισχύσεις που χορηγούνται από τα Κράτη Mέλη στις επιχειρήσεις σύμφωνα με το άρθρο 107 (3) (β) της ΣΛΕΕ βάσει του Προσωρινού Πλαισίου, και οι οποίες διοχετεύονται μέσω τραπεζών ως ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, ωφελούν άμεσα τις επιχειρήσεις αυτές, και διευκρινίζεται ότι δεν θεωρείται ότι έχουν ως στόχο τη διατήρηση ή την αποκατάσταση της βιωσιμότητας, της ρευστότητας ή της φερεγγυότητας των τραπεζών, πράγμα που υπερβαίνει τις αρμοδιότητες της Επιτροπής stricto sensu με τη σχετική πολιτική να καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
-Οι ενισχύσεις που χορηγούνται από τα Κράτη Μέλη σε τράπεζες σύμφωνα με το άρθρο 107 (2) (β) της ΣΛΕΕ για την αντιστάθμιση της άμεσης ζημίας που υφίστανται ως αποτέλεσμα της έξαρσης της νόσου COVID-19:
-Δεν θεωρείται ότι έχουν ως στόχο τη διατήρηση ή την αποκατάσταση της βιωσιμότητας, της ρευστότητας ή της φερεγγυότητας των ιδρυμάτων αυτών
-Δεν θα χαρακτηριστούν ως έκτακτη δημόσια χρηματοπιστωτική στήριξη δυνάμει της οδηγίας 2014/59/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών), ούτε δυνάμει του κανονισμού 806/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (κανονισμός περί θεσπίσεως ενιαίων κανόνων και διαδικασίας για την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και ορισμένων επιχειρήσεων επενδύσεων στο πλαίσιο ενός Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης και ενός Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης),
-Δεν θα αξιολογηθούν βάσει των διακριτών κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις που ισχύουν για τον τραπεζικό τομέα.
-Μέτρα συγκεκριμένης στήριξης των πιστωτικών ή άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία συνιστούν κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 (1) της ΣΛΕΕ και άρα δεν εμπίπτουν στο Προσωρινό Πλαίσιο, ούτε καλύπτονται από το άρθρο 107 (2) (β) της ΣΛΕΕ, πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή και θα αξιολογούνται βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις που ισχύουν για τον τραπεζικό τομέα.
-Εάν, λόγω της έξαρσης της πανδημίας, οι τράπεζες χρειαστούν άμεση στήριξη με τη μορφή μέτρου ενίσχυσης της ρευστότητας ή απομειωμένων περιουσιακών στοιχείων:
-Θα πρέπει να αξιολογηθεί κατά πόσον το μέτρο πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 32 (4 (δ) σημεία (i), (ii) ή (iii) της οδηγίας για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών,
-Σε περίπτωση που πληρούνται οι εν λόγω προϋποθέσεις, η τράπεζα που λαμβάνει την άμεση αυτή στήριξη δεν θα θεωρείται ότι τελεί υπό πτώχευση ή ότι ενδέχεται να πτωχεύσει,
-Στον βαθμό που τα μέτρα αυτά αντιμετωπίζουν προβλήματα συνδεόμενα με την έξαρση της πανδημίας θα θεωρηθεί ότι εμπίπτουν στο σημείο 45 της τραπεζικής ανακοίνωσης του 2013, που προβλέπει εξαίρεση από την απαίτηση καταμερισμού των επιβαρύνσεων μεταξύ των μετόχων και των πιστωτών τίτλων μειωμένης εξασφάλισης.
Τα ανωτέρω μέτρα φαίνεται πως κινούνται μάλλον ακόμα σε ένα γενικό πλαίσιο ελεγχόμενης επιφύλαξης από την Ευρωπαϊκή Ένωση αν και θα πρέπει να σημειωθεί εδώ πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη επιστρατεύσει νέο προσωρινό πρόγραμμα αγοράς κρατικών και εταιρικών ομολόγων ύψους 750 δις., ενώ αναμένεται απόφαση για εμπλοκή του ESM στην αντιμετώπιση της κρίσης με έκτακτη  γραμμή χρηματοδότησης στα Κράτη Μέλη. Εξάλλου, η απουσία ομοσπονδιακής οργάνωσης  στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι  αρμοδιότητες που συνεπακόλουθα διαθέτουν τα Όργανα αυτής δεν θα επέτρεπαν κινήσεις αντίστοιχες με αυτές των ΗΠΑ, που μόλις ενέκριναν σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα το μεγαλύτερο δημοσιονομικό πακέτο στη σύγχρονη ιστορία τους, ύψους σχεδόν 2 τρις. δολαρίων, για την ενίσχυση νοικοκυριών, νοσοκομείων και επιχειρήσεων.
Εφαρμογή ταχείας διαδικασίας
Η Επιτροπή στην ανακοίνωση της αναφέρει ότι μέτρα που θα κοινοποιούνται σύμφωνα με το Προσωρινό Πλαίσιο «μπορούν να εγκριθούν πολύ γρήγορα», πράγμα που καταδεικνύει την ευρύτερη ανάγκη ταχείας αντίδρασης τόσο από τα Κράτη Μέλη όσο και από την Επιτροπή. Είχε εξαγγείλει αυτή της την ετοιμότητα ήδη την περασμένη εβδομάδα με ένα Δελτίο Τύπου, το οποίο προμήνυε και τη δημοσίευση του Προσωρινού Πλαισίου. Η Επιτροπή έχει καταστήσει διαθέσιμους στα Κράτη Μέλη ειδικούς τρόπους επικοινωνίας ώστε τα τελευταία να μπορούν απευθύνουν ερωτήματα για μέτρα κρατικών ενισχύσεων στα πλαίσια της πανδημίας. Η ετοιμότητα αυτή φαίνεται να αποδίδει ήδη καρπούς, αφού μέσα σε μόλις λίγες μέρες έχουν κοινοποιηθεί από Κράτη Μέλη και έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή τα εξής μέτρα κρατικών ενισχύσεων:
-Ένα μέτρο αποζημίωσης για events που ακυρώθηκαν ενόψει μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας (Δανία, πριν τη θέση σε εφαρμογή του Προσωρινού Πλαισίου και σύμφωνα με το άρθρο 107 (2) (β) της ΣΛΕΕ),
-Τρία μέτρα υπό τη μορφή εγγυήσεων σε δάνεια για να παρέχουν ρευστότητα σε επιχειρήσεις που επλήγησαν από τα μέτρα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας (Γαλλία, σύμφωνα με το Προσωρινό Πλαίσιο),
-Δύο μέτρα επιδοτούμενων δανείων για επιχειρήσεις που επλήγησαν από τα μέτρα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας (Γερμανία, σύμφωνα με το Προσωρινό Πλαίσιο),
- Τέσσερα μέτρα για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επλήγησαν από τα μέτρα για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας (Πορτογαλία, σύμφωνα με το Προσωρινό Πλαίσιο).
Η θέσπιση μέτρων ενίσχυσης επιχειρήσεων ενόψει της παρούσας κρίσης σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα από άλλα Κράτη Μέλη, σε συνδυασμό με το νέο Προσωρινό Πλαίσιο που διευκολύνει κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως  βάση για αντίστοιχα μέτρα και στην Ελλάδα σύντομα.
Απαιτείται ωστόσο συντονισμός μεταξύ των αρμόδιων φορέων της Κεντρικής Κυβέρνησης και των εκπροσώπων των πληττόμενων κλάδων της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζών, ώστε συντονισμένα να αποφασιστούν τα μέτρα ενίσχυσης που απαιτούνται και να εγκριθούν από την Επιτροπή εντός του Προσωρινού Πλαισίου.
Παρά την ισχύ του φαινομένου και την ταχύτητα με την οποία φαίνεται να πλήττει και την εθνική οικονομία, η συμμόρφωση με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις είναι απαραίτητη όχι μόνο για προφανείς λόγους σεβασμού του εφαρμοζόμενου ευρωπαϊκού δικαίου αλλά και ως παρακαταθήκη ευρύτερου συντονισμού και αξιοποίησης της εμπειρίας άλλων Κρατών Μελών στην αντιμετώπιση της νέας κρίσης.
Εξάλλου η επόμενη μέρα θα κρίνει πολλά τόσο για την ευρωπαϊκή όσο και για την ελληνική οικονομία.

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης