Τελευταία Νέα
Απόψεις - Άρθρα

Σαράντος Λέκκας (Οικονομολόγος): Κυοφορούμενες αλλαγές υπό καθεστώς αβεβαιότητας

tags :
Σαράντος Λέκκας (Οικονομολόγος): Κυοφορούμενες αλλαγές υπό καθεστώς αβεβαιότητας
Ο κορωνοιός θα επιφέρει αλλαγές όπως άλλωστε συμβαίνει μετά από κάθε μεγάλη παγκόσμια κρίση
Η διαδικασία επανόδου στην κανονικότητα αναφορικά με τον κορωνοιό έχει ήδη ξεκινήσει πλην όμως κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει ούτε το βάθος της ύφεσης, ούτε εάν δεν θα υπάρξει σε ορατό διάστημα υποτροπή της πανδημίας και επαναφορά της οικονομίας σε κατάσταση  lockdown.
Εικασίες μπορούν να γίνουν, όμως σε σχέση με τις συνήθεις προβλέψεις  απουσιάζουν βασικοί παράμετροι του υπόβαθρου που μπορεί να στηριχθεί κάποια πρόβλεψη ώστε να έχει  σχετική πιθανότητα επιτυχίας  .
Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί  αφενός είναι πρωτόγνωρη και αφετέρου ενέχει  κινδύνους που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τους συνήθεις τρόπους .
Κομβικό σημείο θα είναι τα επίπεδα προόδου της ιατρικής αναφορικά με την ανακάλυψη του φαρμάκου και κατά δεύτερο του εμβολίου.
Ο κίνδυνος υποτροπής και μάλιστα όπως τοποθετείται χρονικά γύρω στο Φθινόπωρο ενδέχεται να οδηγήσει σε ακραίες καταστάσεις τόσο στο εσωτερικό μιας χώρας όσο και και μεταξύ των κρατών .
Το υπέρτατο αγαθό της υγείας και της ζωής θα δοκιμαστεί .
Ήδη παρά την υπαναχώρηση του ο Προέδρος των ΗΠΑ έχει βάλει στην παγκόσμια συζήτηση την  ασυμβατότητα του υπέρτατου αγαθού της υγείας με την οικονομική δραστηριότητα και ανάπτυξη.
Για την οικονομική ελίτ τίποτα δεν μπορεί να αναστείλει την οικονομική μεγέθυνση και φυσικά τίποτα δεν μπορεί να διαμορφώνει όρους συρρίκνωσης της κερδοφορίας, απλά ο βασικός της εκπρόσωπος κ.Trump το έθεσε ωμά και απερίφραστα σε χρονικό σημείο που δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό.
Όμως η βασική τους φιλοσοφία δεν έχει μεταβληθεί , απλά ποντάρουν στον χρόνο και φυσικά στις αντοχές των κοινωνικών ομάδων .
Ποντάρουν στο γεγονός ότι οι επιδοτήσεις και γενικότερα η κρατική στήριξη ενός lockdown δεν μπορεί να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι πόροι είναι συγκεκριμένοι και η επιδότηση της ζήτησης χωρίς την ύπαρξη παραγωγής από την πλευρά της προσφοράς απλά θα οδηγήσει στο υπερπληθωρισμό και στις κοινωνικές συγκρούσεις.
Μακάρι να μην φθάσουμε στο σημείο που θα πρέπει να δοκιμαστούν οι ηθικές μας αντοχές και ο ανθρωπισμός μας.
Μακάρι να μην φθάσουμε σε σημείο που η βασική και μοναδική μας προτεραιότητα θα είναι η επιβίωση μας σε συγκυρία άκρως προβληματική.
Μακάρι να μην χρειαστεί σε επίπεδο κοινωνίας να αποκαλύψουμε τα πιο άγρια ένστικτα μας, διότι σε διακρατικό επίπεδο μια σειρά από δεδομένα θεωρείτε βέβαιο ότι θα αλλάξουν μεταβάλλοντας της εικόνα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
Σε κάθε μεγάλη κρίση δημιουργούνται οι αναγκαίες συνθήκες που μεταβάλλουν το υφιστάμενο σκηνικό ή και αλλοιώνουν το τρόπο σκέψης των ηγετών .
Τον Ιούνιο του 1933 και στα πλαίσια της προσπάθειας αντιμετώπισης της μεγάλης κρίσης του 1929 συγκεντρώθηκαν στο Λονδίνο οι ηγέτες των αναπτυγμένων κρατών της υφηλίου.
Η τοποθέτηση του Αμερικανού Προέδρου Roosvelt έμεινε στην ιστορία, βάζοντας τέλος στις ψευδαισθήσεις που προϋπήρχαν της σύσκεψης .
Λέγοντας ότι « το υγιές εσωτερικό οικονομικό σύστημα ενός έθνους  είναι ο σπουδαιότερος παράγοντας στην ευημερία του από οτιδήποτε άλλο» ο Αμερικάνος πρόεδρος άνοιξε το δρόμο για τον οικονομικό εθνικισμό στην βάση των πρακτικών που περιλάμβαναν τελωνειακούς δασμούς, ποσοτικούς περιορισμούς, παροχές σε είδος , υποτιμήσεις , κτλ  .
Για να μην έχουμε και τώρα ψευδαισθήσεις ακριβώς τα ίδια θα συμβούν εάν η ιατρική δεν αντιμετωπίσει έγκαιρα τον κορονοιό και η παγκόσμια ύφεση ξεφύγει από τα αντιμετωπίσιμα επίπεδα.
Ήδη στην Γερμανία το σύνθημα «Μένουμε Γερμανία» σχετικά με το τουρισμό δείχνει το τι θα επακολουθήσει .
Υγειονομικοί λόγοι αρχικά θα επιβάλουν του περιορισμούς  όμως το βάθος της ύφεσης θα προσδιορίσει τις ενέργειες του οικονομικού εξτρεμισμού.
Ήδη ο επαναπατρισμός επιχειρήσεων ως αποτέλεσμα  των δυσκολίων που υπήρξαν στην διακίνηση προϊόντων αλλά και γενικότερα στην εμπορική αλυσίδα δείχνει ότι θα βάλει τέλος στην παγκοσμιοποίηση που γνωρίζαμε .
Ήδη γίνεται λόγος για μεταβολή των αναπτυξιακών μοντέλων σε αρκετές χώρες μεταξύ των οποίων και στην χώρα μας .
Ο υγειονομικός τομέας  που είχε τραυματιστεί από τις περιστολές που επέβαλαν τα μνημόνια, ο πρωτογενής τομέας που είχε ξεχαστεί αλλά και υποτιμηθεί  αλλά και η υπερδιόγκωση των υπηρεσιών και δει του τουρισμού  δείχνουν τον δρόμο των αλλαγών.
Να θυμίσουμε ότι η χώρα μας παράγει αγροτικά προϊόντα αξίας 190 € ανά στρέμμα , ενώ το Ισραήλ 1.290 € και η Ολλανδία 1.700 € ανά στρέμμα.
Και μόνο αυτό δείχνει τα μεγάλα περιθώρια που υπάρχουν για τον πρωτογενή τομέα της χώρας μας.
Ο τουρισμός στη χώρα μας είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία , με 10.000 ξενοδοχειακές  μονάδες, με  16.000 επιχειρήσεις που βρίσκονται σε άμεση σχέση, με 30 εκατομμύρια τουρίστες  και πάνω από 18 δις € εισπράξεις.
Εάν σκεφθούμε ότι οι αντίστοιχες εισπράξεις κατά την πρώτη δεκαετία του 21 αιώνα  ήταν περί τα 10 δις € σε ετήσια βάση  τότε  ετήσιες επιδόσεις των 16-18 δις € της τελευταίας διετίας  δείχνουν ότι φέτος θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα .
Υπολογίζεται και πάντα υπό την αίρεση των όσων προαναφέραμε ότι περίπου το 30% των επισκεπτών και των εισπράξεων του 2019 θα επιτευχθεί κατά την φετινή χρονιά.
Αυτό θα οδηγήσει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε ένα άνοιγμα πολύ μεγαλύτερο του 2012 όταν είχε καταγραφεί στα 6,7 δις € , πράγμα που θα δείξει ότι η μονόπλευρη ανάπτυξη έχει μεγάλο κόστος όταν επικρατήσουν ιδιαίτερες συνθήκες που κάλλιστα θα χαρακτηρίσουμε  πρωτόγνωρες για το μέχρι του κορονοιού χρονικό σημείο δεδομένου ότι εφεξής ίσως αποτελέσουν τις σύνηθες .
Πρέπει να γίνει πλέον κατανοητό ότι μπαίνουμε σε μια νέα φάση αποτύπωσης των οικονομικών δεδομένων .
Στα μέσα Μαΐου έκανε μεγάλη εντύπωση η πτώση των τιμών του πετρελαίου και δει η υποχώρηση τους ακόμη και σε αρνητικές τιμές , πράγμα όμως απόλυτα φυσιολογικό, εάν εξαιρέσουμε τα παιχνίδια κερδοσκοπίας, αφού η περιστολή της δραστηριότητας οδηγεί στην μείωση της ζήτησης , της αύξησης των αποθεμάτων και της μείωσης των αποθηκευτικών χώρων .
Το επόμενο όμως στάδιο της παρατεταμένης απουσίας ζήτησης είναι το κλείσιμο των πετρελαιοπηγών με ταυτόχρονη οικονομική απαξίωση – καταστροφή  των χωρών και εταιρειών που παράγουν και σε δεύτερο χρόνο των διυλιστηρίων, των μεταφορικών εταιρειών όπως και αρκετών τραπεζών που έχουν δανείσει όλους τους ανωτέρω.
Ανάλογη με του πετρελαίου ήταν και η περίπτωση της σφαγής και επεξεργασίας  ζωικού κεφαλαίου και δει των χοίρων .
Η μόλυνση των εργαζομένων από τον  κορονοιό στα αμερικανικά σφαγεία και η εξ’ αυτών υπολειτουργία τους οδήγησε τους παραγωγούς σε  ευθανασία μεγάλου μέρους των χοίρων που βρίσκονταν στο στάδιο ωρίμανσης και άρα έθεσε εκτός της εφοδιαστικής αλυσίδας ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής η οποία σε συνδυασμό με την μείωση της ζήτησης οδήγησε στην πτώση των τιμών και τους παραγωγούς σε αδιέξοδο .
Η πανδημία χτυπά και την προσφορά και την ζήτηση και ενώ η ζήτηση μπορεί να στηριχθεί για λίγους μήνες μέσω δημοσιονομικών προγραμμάτων που διογκώνουν φυσικά ελλείμματα και χρέη, η προσφορά κάλλιστα μπορεί να αναδείξει φαινόμενα υπερπληθωρισμού και επισιτιστικών κρίσεων .
Ακόμη όμως και εάν υπάρχει παραγωγή η μεταφορά της στους καταναλωτές λόγω προβλημάτων στις μεταφορές είναι ένα ακόμη πρόβλημα που οι χώρες παραγωγοί προσπαθούν να το ξεπεράσουν μέσω επιδοτήσεων των μεταφορικών μέσων ενώ οι επιχειρηματίες  που δραστηριοπουνται σε τρίτες χώρες σκέφτονται τον επαναπατρισμό των επιχειρήσεων τους.
Ο κορωνοιός θα επιφέρει αλλαγές όπως άλλωστε συμβαίνει μετά από κάθε μεγάλη παγκόσμια κρίση.
Το εύρος των αλλαγών υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί με ακρίβεια να προβλεφθεί, όμως η παραγωγική αλυσίδα και ο τρόπος με τον οποίο οι παραγωγικοί φορείς αντιμετώπιζαν τις συνθήκες που η παγκοσμιοποίηση είχε επιβάλει όπως όλα δείχνουν θα μεταβληθούν και μάλιστα ριζικά.

Λέκκας Σαράντος
Οικονομολόγος
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης