Καθώς προελαύνει η πανδημία, ένα τσουνάμι από πιστωτικούς κινδύνους καταστρέφει μια δεκαετία προσπαθειών
Οι τράπεζες σε όλη την Ευρώπη είχαν οργανώσει την έξοδό τους από την τελευταία κρίση και προγραμμάτιζαν τις ενέργειές τους μέσα στο 2020 με τους αδύναμους κρίκους Ελλάδα και την Ιταλία να καταβάλλουν κακά δάνεια και να διοχετεύουν δημόσια χρήματα των φορολογουμένων στις ευαίσθητες τράπεζες.
Όπως ανέφερε το διεθνές πρακτορείο Bloomberg σε χθεσινό του δημοσίευμα καθώς προελαύνει η πανδημία, ένα τσουνάμι από πιστωτικούς κινδύνους καταστρέφουν μια δεκαετία προσπαθειών
Το αποτέλεσμα θα μπορούσε επίσης να υποσκάψει τις εξαιρετικές προσπάθειες των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών να αποτρέψουν μια οικονομική κατάρρευση.
Αν και οι αναλυτές αναφέρουν πως το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης μπορεί να αντέξει ένα αναμενόμενο σοκ ύψους 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε απλήρωτο χρέος μόνο το επόμενο έτος, πολλά πισωγυρίσματα δημιουργούν αγωνία.
Ένας ακόμη κύκλος εκτεταμένων lock down θα μπορούσε να προσθέσει περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και να θέσει ξανά το εκρηκτικό ζήτημα των τραπεζικών διασώσεων.
«Θα υπάρξουν τράπεζες που θα υποφέρουν, που δεν θα έχουν αρκετά κεφάλαια, που θα είναι είτε κοντά στο όριο του κεφαλαίου που απαιτείται είτε ακόμα και πιο κάτω», λέει ο Thorsten Beck, καθηγητής στο Business University του Λονδίνου.
«Μια καθαρή λύση ιδιωτικού τομέα πιθανότατα δεν θα είναι αρκετή για την έξοδο από την κρίση με έναν ισχυρό τραπεζικό τομέα»
Δεν υπάρχει ακόμη σαφήνεια σχετικά με τη ζημιά στους ισολογισμούς τραπεζών, αλλά οι συναγερμοί χτυπούν στις τράπεζες όπως η BNP Paribas SA και η HSBC Holdings Plc.
«Η προετοιμασία και ο εντοπισμός των προβλημάτων είναι το πιο σημαντικό πράγμα αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Andrea Enria, ο οποίος είναι επικεφαλής του SSM στις 30 Σεπτεμβρίου.
«Η φάση που βρισκόμαστε τώρα είναι να αντιμετωπίσουμε τον αντίκτυπο».
Ακόμη και πριν από το Covid, οι επενδυτές έδειχναν ανησυχία για το χρέος που συσσωρεύτηκε την τελευταία δεκαετία, όταν η ΕΚΤ οδήγησε το κόστος δανεισμού στο μηδέν και αναγορεύτηκε η ίδια στις αγορές ομολόγων ως αγοραστής τελευταίου καταφυγίου.
Οι μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών - μειώθηκαν κατά 39% φέτος επί του συνόλου της κεφαλαιοποίησής τους - και διαπραγματεύονταν περίπου στα τρία τέταρτα της λογιστικής αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων στην αρχή του έτους, σύμφωνα με το δείκτη Stoxx 600 των τραπεζών.
Τώρα είναι κάτω από το μισό.
Το πιεστικό ζήτημα για τις τράπεζες παραμένει η κληρονομιά των NPL που υπήρχε προ πανδημίας», λέει ο Andrew Jenke, διευθύνων εταίρος της Alantra Partners, μιας επενδυτικής τράπεζας.
Μόλις αυτό αντιμετωπισθεί θα θα απαιτηθεί άλλη μια δεκαετία για τα νέα κόκκινα.
Οι τράπεζες δέχθηκαν σειρά μέτρων ανακούφισης, συμπεριλαμβανομένης της άδειας της ΕΚΤ να μειωθούν πολύ τα αποθέματα κεφαλαίου τους ενώ δόθηκε μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο με τον οποίον λογίζουν τα δάνεια που φέρουν δημόσιες εγγυήσεις. Ταυτόχρονα, οι εποπτικές αρχές απαγόρευσαν ουσιαστικά τις πληρωμές μερισμάτων μέχρι το τέλος του έτους για να διατηρήσουν το κεφάλαιό τους οι τράπεζες.
Oι ειδικοί λένε ότι είναι θέμα χρόνου πριν οι τράπεζες αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα.
«Οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες διατηρούν τις εταιρείες ζωντανές, μερικές φορές τεχνητά, μέσω των μορατόριουμ και των waivers», λέει ο Reinhard Dammann, Γάλλος δικηγόρος που συμβουλεύει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε θέματα αφερεγγυότητας.
Μόνο στην Ευρώπη, οι εταιρείες στοχεύουν συλλογικά να συγκεντρώσουν 11 δισεκατομμύρια δολάρια για να επενδύσουν σε προβληματικές εταιρείες.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 70 funds αναζητούν να συγκεντρώσουν συνολικά 72 δισεκατομμύρια δολάρια, υπερδιπλάσια από αυτά που ζήτησαν το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της Preqin. Περίπου το 20% προορίζεται για την Ευρώπη.
Το εξαιρετικά χαμηλό κόστος δανεισμού - με γνώμονα τα επιτόκια της ΕΚΤ που είναι πιθανό να παραμείνουν κάτω από το μηδέν για χρόνια - θα ενισχύσει τη δύναμη τους. Ωστόσο, οι συμφωνίες θα εξακολουθούν να εξαρτώνται από κίνητρα, όπως κρατικές ή τραπεζικές εγγυήσεις.
Προς το παρόν, η πανδημία έχει παγώσει σε μεγάλο βαθμό την επιχείρηση πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Ενώ η πανδημία ανάγκασε τους αξιωματούχους της ζώνης του ευρώ να σπάσουν το ταμπού του κοινού δανεισμού της Ευρωζώνης τα προβλήματα του τραπεζικού τομέα θα μπορούσαν να τους αναγκάσουν να εξετάσουν για άλλη μια φορά πολιτικά δύσκολα βήματα.
Η συζήτηση για μια ευρωπαϊκή κακή τράπεζα η οποία θα πάρει πάνω της τα κακά δάνεια ξεπήδησε τον Απρίλιο, αν και τότε αντιμετωπίστηκε αμέσως με σκεπτικισμό .
Πιο άμεση ορατή λύση θα ήταν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Αφού έβαλαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ στις προβληματικές τράπεζες πριν από μια δεκαετία, οι κυβερνήσεις υποσχέθηκαν ότι οι επενδυτές θα είναι εκείνοι που πάρουν το βάρος των μελλοντικών διασώσεων.
Ωστόσο, οι κανόνες που επινόησαν τότε, άφησαν την πόρτα ανοιχτή σε δημόσιες ενέσεις ρευστότητας μια επιλογή που η Ιταλία αλλά και ακόμη και η Γερμανία χρησιμοποίησαν πρόσφατα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να παρουσιάσει μια νέα στρατηγική για την επίλυση του μη εξυπηρετούμενου χρέους, την ενίσχυση των δευτερογενών αγορών και τη μεταρρύθμιση των πλαισίων αφερεγγυότητας.
Ο Elke Koenig, επικεφαλής της ευρωπαϊκής αρχής για τη διαπραγμάτευση τραπεζών που έχουν αποτύχει, δήλωσε ότι η ΕΕ διαθέτει τα κατάλληλα εργαλεία για να διαχειριστεί την αποτυχία των τραπεζών και να αποτρέψει την οικονομική αστάθεια: " Οι αρχές πρέπει να προετοιμαστούν για τον ερχομό άσχημων γεγονότων" δήλωσε ο Paul Tucker πρώην αναπληρωτής διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας ο οποίος είχε συμμετάσχει στο σχεδιασμό του νέου παγκόσμιου πλαισίου για τις τράπεζες μετά την οικονομική κρίση.
Ενώ η πρώτη option για την αντιμετώπιση των προβληματικών τραπεζών θα έπρεπε να είναι το βιβλίο κανόνων που ισχύει σήμερα ( συμπεριλαμβανομένου και του κανόνα που μιλάει για ζημιές στους κατόχους των ομολόγων) μια επανεξέταση εφεδρικής λύσης φαίνεται απαραίτητη.
Στο τέλος του 2ου τριμήνου 36 από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν όλες μαζί 317 δισ. ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg.
Αυτό πλησιάζει το νούμερο των 444 δισ. ευρώ που είχαν οι τράπεζες στις αρχές της ευρωκρίσης του 2009, ένα μέγεθος το οποίο τελικά ξεπέρασε το 1 τρισ δολάρια εντός της ευρωζώνης ως το 2015.
Ειρήνη Σακελλάρη
irini9901@yahoo.gr
www.bankingnews.gr
Όπως ανέφερε το διεθνές πρακτορείο Bloomberg σε χθεσινό του δημοσίευμα καθώς προελαύνει η πανδημία, ένα τσουνάμι από πιστωτικούς κινδύνους καταστρέφουν μια δεκαετία προσπαθειών
Το αποτέλεσμα θα μπορούσε επίσης να υποσκάψει τις εξαιρετικές προσπάθειες των κυβερνήσεων και των κεντρικών τραπεζών να αποτρέψουν μια οικονομική κατάρρευση.
Αν και οι αναλυτές αναφέρουν πως το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης μπορεί να αντέξει ένα αναμενόμενο σοκ ύψους 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε απλήρωτο χρέος μόνο το επόμενο έτος, πολλά πισωγυρίσματα δημιουργούν αγωνία.
Ένας ακόμη κύκλος εκτεταμένων lock down θα μπορούσε να προσθέσει περισσότερα από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και να θέσει ξανά το εκρηκτικό ζήτημα των τραπεζικών διασώσεων.
«Θα υπάρξουν τράπεζες που θα υποφέρουν, που δεν θα έχουν αρκετά κεφάλαια, που θα είναι είτε κοντά στο όριο του κεφαλαίου που απαιτείται είτε ακόμα και πιο κάτω», λέει ο Thorsten Beck, καθηγητής στο Business University του Λονδίνου.
«Μια καθαρή λύση ιδιωτικού τομέα πιθανότατα δεν θα είναι αρκετή για την έξοδο από την κρίση με έναν ισχυρό τραπεζικό τομέα»
Δεν υπάρχει ακόμη σαφήνεια σχετικά με τη ζημιά στους ισολογισμούς τραπεζών, αλλά οι συναγερμοί χτυπούν στις τράπεζες όπως η BNP Paribas SA και η HSBC Holdings Plc.
«Η προετοιμασία και ο εντοπισμός των προβλημάτων είναι το πιο σημαντικό πράγμα αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Andrea Enria, ο οποίος είναι επικεφαλής του SSM στις 30 Σεπτεμβρίου.
«Η φάση που βρισκόμαστε τώρα είναι να αντιμετωπίσουμε τον αντίκτυπο».
Ακόμη και πριν από το Covid, οι επενδυτές έδειχναν ανησυχία για το χρέος που συσσωρεύτηκε την τελευταία δεκαετία, όταν η ΕΚΤ οδήγησε το κόστος δανεισμού στο μηδέν και αναγορεύτηκε η ίδια στις αγορές ομολόγων ως αγοραστής τελευταίου καταφυγίου.
Οι μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών - μειώθηκαν κατά 39% φέτος επί του συνόλου της κεφαλαιοποίησής τους - και διαπραγματεύονταν περίπου στα τρία τέταρτα της λογιστικής αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων στην αρχή του έτους, σύμφωνα με το δείκτη Stoxx 600 των τραπεζών.
Τώρα είναι κάτω από το μισό.
Το πιεστικό ζήτημα για τις τράπεζες παραμένει η κληρονομιά των NPL που υπήρχε προ πανδημίας», λέει ο Andrew Jenke, διευθύνων εταίρος της Alantra Partners, μιας επενδυτικής τράπεζας.
Μόλις αυτό αντιμετωπισθεί θα θα απαιτηθεί άλλη μια δεκαετία για τα νέα κόκκινα.
Οι τράπεζες δέχθηκαν σειρά μέτρων ανακούφισης, συμπεριλαμβανομένης της άδειας της ΕΚΤ να μειωθούν πολύ τα αποθέματα κεφαλαίου τους ενώ δόθηκε μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο με τον οποίον λογίζουν τα δάνεια που φέρουν δημόσιες εγγυήσεις. Ταυτόχρονα, οι εποπτικές αρχές απαγόρευσαν ουσιαστικά τις πληρωμές μερισμάτων μέχρι το τέλος του έτους για να διατηρήσουν το κεφάλαιό τους οι τράπεζες.
Oι ειδικοί λένε ότι είναι θέμα χρόνου πριν οι τράπεζες αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα.
«Οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες διατηρούν τις εταιρείες ζωντανές, μερικές φορές τεχνητά, μέσω των μορατόριουμ και των waivers», λέει ο Reinhard Dammann, Γάλλος δικηγόρος που συμβουλεύει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε θέματα αφερεγγυότητας.
Μόνο στην Ευρώπη, οι εταιρείες στοχεύουν συλλογικά να συγκεντρώσουν 11 δισεκατομμύρια δολάρια για να επενδύσουν σε προβληματικές εταιρείες.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 70 funds αναζητούν να συγκεντρώσουν συνολικά 72 δισεκατομμύρια δολάρια, υπερδιπλάσια από αυτά που ζήτησαν το 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της Preqin. Περίπου το 20% προορίζεται για την Ευρώπη.
Το εξαιρετικά χαμηλό κόστος δανεισμού - με γνώμονα τα επιτόκια της ΕΚΤ που είναι πιθανό να παραμείνουν κάτω από το μηδέν για χρόνια - θα ενισχύσει τη δύναμη τους. Ωστόσο, οι συμφωνίες θα εξακολουθούν να εξαρτώνται από κίνητρα, όπως κρατικές ή τραπεζικές εγγυήσεις.
Προς το παρόν, η πανδημία έχει παγώσει σε μεγάλο βαθμό την επιχείρηση πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Ενώ η πανδημία ανάγκασε τους αξιωματούχους της ζώνης του ευρώ να σπάσουν το ταμπού του κοινού δανεισμού της Ευρωζώνης τα προβλήματα του τραπεζικού τομέα θα μπορούσαν να τους αναγκάσουν να εξετάσουν για άλλη μια φορά πολιτικά δύσκολα βήματα.
Η συζήτηση για μια ευρωπαϊκή κακή τράπεζα η οποία θα πάρει πάνω της τα κακά δάνεια ξεπήδησε τον Απρίλιο, αν και τότε αντιμετωπίστηκε αμέσως με σκεπτικισμό .
Πιο άμεση ορατή λύση θα ήταν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Αφού έβαλαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ στις προβληματικές τράπεζες πριν από μια δεκαετία, οι κυβερνήσεις υποσχέθηκαν ότι οι επενδυτές θα είναι εκείνοι που πάρουν το βάρος των μελλοντικών διασώσεων.
Ωστόσο, οι κανόνες που επινόησαν τότε, άφησαν την πόρτα ανοιχτή σε δημόσιες ενέσεις ρευστότητας μια επιλογή που η Ιταλία αλλά και ακόμη και η Γερμανία χρησιμοποίησαν πρόσφατα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευτεί να παρουσιάσει μια νέα στρατηγική για την επίλυση του μη εξυπηρετούμενου χρέους, την ενίσχυση των δευτερογενών αγορών και τη μεταρρύθμιση των πλαισίων αφερεγγυότητας.
Ο Elke Koenig, επικεφαλής της ευρωπαϊκής αρχής για τη διαπραγμάτευση τραπεζών που έχουν αποτύχει, δήλωσε ότι η ΕΕ διαθέτει τα κατάλληλα εργαλεία για να διαχειριστεί την αποτυχία των τραπεζών και να αποτρέψει την οικονομική αστάθεια: " Οι αρχές πρέπει να προετοιμαστούν για τον ερχομό άσχημων γεγονότων" δήλωσε ο Paul Tucker πρώην αναπληρωτής διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας ο οποίος είχε συμμετάσχει στο σχεδιασμό του νέου παγκόσμιου πλαισίου για τις τράπεζες μετά την οικονομική κρίση.
Ενώ η πρώτη option για την αντιμετώπιση των προβληματικών τραπεζών θα έπρεπε να είναι το βιβλίο κανόνων που ισχύει σήμερα ( συμπεριλαμβανομένου και του κανόνα που μιλάει για ζημιές στους κατόχους των ομολόγων) μια επανεξέταση εφεδρικής λύσης φαίνεται απαραίτητη.
Στο τέλος του 2ου τριμήνου 36 από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν όλες μαζί 317 δισ. ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg.
Αυτό πλησιάζει το νούμερο των 444 δισ. ευρώ που είχαν οι τράπεζες στις αρχές της ευρωκρίσης του 2009, ένα μέγεθος το οποίο τελικά ξεπέρασε το 1 τρισ δολάρια εντός της ευρωζώνης ως το 2015.
Ειρήνη Σακελλάρη
irini9901@yahoo.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών