Τελευταία Νέα
Επιχειρήσεις

Αλλαγές στο νόμο για τα δημόσια έργα με σκοπό να ξεμπλοκάρουν συμβάσεις 2,5 δισ

Αλλαγές στο νόμο για τα δημόσια έργα με σκοπό να ξεμπλοκάρουν συμβάσεις 2,5 δισ
Προετοιμασία και για να μην υπάρχουν εμπλοκές στα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης
Nα σταματήσει το φαινόμενο των μπλοκαρισμένων έργων αλλά και οι διαδικασίες δημοπράτησης και ανάθεσης τους να γίνονται με απόλυτα διαφάνεια επιχειρεί το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχωρώντας σε διόρθωση κρίσιμων διατάξεων του Νόμου 4412/16 για «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών».
Η ανάγκη για να αλλάξει το μοντέλο δημοπράτησης και υλοποίησης των έργων καθώς και οι πρακτικές των τεχνικών εταιρειών, όπως οι μεγάλες εκπτώσεις και η βροχή ενστάσεων σε κάθε διαγωνισμό, είναι επιτακτική, καθώς η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τις ευκαιρίες που φέρνει το Ταμείο Ανάκαμψης.
Είναι ενδεικτικά τα όσα ανέφερε στο πρόσφατο συνέδριο του economist ο Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Ελλάκτωρ, Αναστάσιος Καλλιτσάντσης στο φετινό συνέδριο του Economist.
"Τα 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης θα πρέπει να συμβασιοποιηθούν τα επόμενα 3 χρόνια. Δηλαδή μέσα σε 3 χρόνια θα πρέπει να έχουν γίνει προκηρύξεις, διαγωνισμοί, αξιολογήσεις και συμβάσεις. Όλο αυτό από μόνο του είναι άθλος γιατί ο χρόνος είναι ελάχιστος για επενδύσεις αυτού του συνολικού ύψους, 32 δισ. ευρώ με δεδομένες τις παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας".
Ο κ. Καλλιτσάντσης στάθηκε ιδιαίτερα και στις δομικές δυσλειτουργίες του συστήματος παραγωγής δημοσίων έργων.
"Είναι δεδομένο πως πρόθεση υπάρχει από την κυβέρνηση, αλλά παραμένει μια σειρά από παθογένειες όπως η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης, αλλά και στους χρόνους αδειοδότησης και ανταπόκρισης των δημόσιων υπηρεσιών γενικότερα. Χρειάζεται να συνταχθεί ένας οδικός χάρτης με συγκεκριμένα μέτρα και χρονοδιάγραμμα, ώστε και τα δικαστήρια να αποσυμφορηθούν και να μην δημιουργούνται νέες καθυστερήσεις σε καινούργιες υποθέσεις.
Το θεσμικό πλαίσιο προβλέπει συγκεκριμένους χρόνους, αλλά αυτοί οι χρόνοι δεν τηρούνται ποτέ”, τόνισε ο κ. Καλλιτσάντσης.
Σήμερα, η κατάσταση στον κατασκευαστικό κλάδο είναι οριακή. Και το 2020 μεγάλα δημόσιας έργα παραμένουν βαλτωμένα, μπλεγμένα τα γρανάζια της γραφειοκρατίας, των δικαστικών εμπλοκών.
Είναι ενδεικτικό ότι πάνω από ένα χρόνο διαρκεί η αλληλογραφία της ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών με την Κομισιόν για το Εμπορευματικό Κέντρο στο Θριάσιο και ακόμη δεν διαφαίνεται φως στον ορίζοντα. Μάλιστα στην πρόσφατη έκθεση της η Κομισιόν για τα δημόσια έργα στην Ελλάδα, κάνει αναφορά και στο θέμα του Θριασίου.
Όπως αναφέρεται η σύμβαση παραχώρησης για το εμπορευματικό κέντρου δεν ενεργοποιήθηκε μέχρι τώρα καθώς είχε επικυρωθεί από την Eλληνική Bουλή πριν λάβει τη σχετική έγκριση από τις υπηρεσίες της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής λόγω της «κρατικής ενίσχυσης που προέβλεπε».
Kαι ενώ ο φάκελος για το Θριάσιο I, όπου η κοινοπραξία Goldair-ETBA BIΠE έχει δρομολογήσει επένδυση 280 εκ. ευρώ, βρίσκεται ακόμη στις Bρυξέλλες μπλεγμένη στα γρανάζια των διευκρινήσεων, η Kομισιόν έχει ενεργοποιήσει τη διαδικασία επιστροφής κοινοτικών κονδυλίων ύψους 170 εκ. ευρώ με το οποία είχαν χρηματοδοτηθεί τα έργα στο Θριάσιο II καθώς δεν τηρήθηκε η δέσμευση για παραχώρηση της διαχείρισης σε ιδιώτες.
Οι εμπλοκές και η στασιμότητα που επικρατεί στον τομέα των δημοσίων έργων τα τελευταία χρόνια, είναι ο λόγος που οι κατασκευαστικοί Όμιλοι της χώρας έχουν στραφεί σε εναλλακτικές μορφές εσόδων πέρα της κατασκευής, όπως η ενέργεια, οι παραχωρήσεις και ο τομέας της βιομηχανίας έχουν αναγκαστεί να στραφούν οι κατασκευαστικοί Όμιλοι της χώρας, λόγω της στασιμότητας που επικρατεί στον τομέα των δημοσίων έργων τα τελευταία χρόνια.
Τον κώδωνα των κινδύνων που εγκυμονεί η έλλειψης δημοπράτησης νέων έργων, έχει κρούσει αλλεπάλληλα στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία, την περίοδο 2016- 2019 δημοπρατήθηκαν έργα 3,2 δισ. ευρώ (για έργα προϋπολογισμού άνω των 30 εκατ. ευρώ) και από αυτά τα έργα, τα 2,3 δισ. ευρώ είναι μπλοκαρισμένα, ενώ μόνο για τα υπόλοιπα 900 εκατ. ευρώ έχουν υπογραφεί συμβάσεις και εκτελούνται. Από αυτές, τα 250 εκατ. ευρώ αφορούν στην οδοποιία Πάτρα – Πύργου και άλλα 250 εκατ. ευρώ στον Ε65. Σε μία ολόκληρη τετραετία εξελίσσονται έργα που αντιστοιχούν μόλις στο 50% του τζίρου των εταιρειών της ανώτατής τάξης.

Βασικές μεταρρυθμίσεις που εισάγονται με την τροποποίηση του Ν. 4412/16:

1. Ενίσχυση του συστήματος μελέτη – κατασκευή, ώστε να μπορεί να εκκινεί η διαδικασία δημοπράτησης των έργων αμεσότερα απ’ ό,τι ισχύει σήμερα, παράλληλα με την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου.
Η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί πριν την ανακήρυξη αναδόχου, υπό τον όρο οι εγκριθέντες περιβαλλοντικοί όροι να μην μεταβάλλουν ουσιωδώς το αντικείμενο του έργου. Βασική αρχή του συγκεκριμένου τρόπου ανάθεσης αποτελεί η μετατόπιση της ευθύνης των μελετών στον Ανάδοχο.
2. Η δημοπράτηση έργων ειδικής σημασίας για την οικονομία της χώρας, έργων δηλαδή που είναι ενταγμένα στο άρθρο 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων, θα μπορεί να ξεκινήσει γρηγορότερα από ό,τι ίσχυε μέχρι σήμερα.
Στα μεγάλα έργα προβλέπεται επίσης η εφαρμογή των διατάξεων, που αφορούν στις ιδιωτικές επενδύσεις, για την ταχύτερη δημοπράτηση τους.
3. Αντιμετώπιση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στα έργα, που είχαν σαν αποτέλεσμα τη δυσκολία ολοκλήρωσής τους.
Το γεγονός αυτό μάλιστα είχε επισημανθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στο εξής θα πρέπει να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο της έκπτωσης του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αιτιολόγηση θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης, που δεν μπορεί να μεταβληθεί καθ’ όλη την διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης.
Ταυτόχρονα η εγγύηση καλής εκτέλεσης υπολογίζεται πλέον επί του προϋπολογισμού δημοπράτησης του έργου και όχι επί της τελικής αξίας της σύμβασης.
4. Θεσμοθετείται η δυνατότητα να μπορεί να ασκηθεί η επίβλεψη εκτός από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων), ο οποίος θα διαθέτει τις αναγκαίες εξειδικευμένες γνώσεις.
5. Το σύστημα μετατρέπεται σε δηλωτικό, από ελεγκτικό όπως ισχύει σήμερα. Σκοπός είναι να διευκολύνονται οι επιμετρήσεις και οι λογαριασμοί του έργου.
Η Διευθύνουσα Υπηρεσία απαλλάσσεται από υποχρεώσεις, στις οποίες δεν μπορούσε να ανταποκριθεί με αποτέλεσμα να προκύπτουν δυσμενή αποτελέσματα για το Δημόσιο, λόγω αυτοδίκαιων εγκρίσεων.
Η υποβολή των επιμετρήσεων από τον ανάδοχο γίνεται πλέον κανόνας και συνοδεύεται με αυξημένη ευθύνη ως προς την αλήθεια αυτών, με στόχο να επιταχυνθεί η πληρωμή των λογαριασμών.
6. Θεσμοθετείται για έργα προϋπολογισμού άνω των δέκα εκατομμυρίων ευρώ (10.000.000 ευρώ), η δυνατότητα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που προκύπτει σχετικά με την εφαρμογή, την ερμηνεία ή το κύρος της Σύμβασης.
Για έργα κατώτερου προϋπολογισμού, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου.
7. Προωθείται ο εκσυγχρονισμός και η ψηφιοποίηση διαδικασιών.
Ειδικότερα, καθιερώνεται η υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου, σε ελεύθερο λογισμικό ευρείας χρήσης. Το ηλεκτρονικό ημερολόγιο αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον Προϊστάμενο της Διευθύνουσας Υπηρεσίας και στον επιβλέποντα του έργου, με στόχο την επιτάχυνση ενημέρωσης όλων των εμπλεκομένων στο έργο και την επίλυση οιωνδήποτε διαφωνιών χωρίς χρονικές καθυστερήσεις.
8. Επιπλέον προχωρά η κατάργηση των κληρώσεων για την ανάδειξη των επιτροπών, που επέφερε υπερβολικές καθυστερήσεις στην διεξαγωγή των διαγωνισμών.
Την ίδια στιγμή, καθίσταται υποχρεωτική η ανάρτηση της μελέτης του έργου πριν την προκήρυξή του, ώστε οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό να μπορούν να διαμορφώνουν πληρέστερη εικόνα του έργου. Παράλληλα, προωθείται η πλήρης αναμόρφωση των διατάξεων για τις μελέτες: Εισάγονται νέοι θεσμοί, όπως ο συμβατικός χρόνος υλοποίησης της μελέτης, η ιδιωτική επίβλεψη τόσο στο στάδιο της εκπόνησης όσο κυρίως στο στάδιο της παραλαβής (checkers).
Οι νέοι αυτοί θεσμοί έχουν στόχο να ενισχύσουν την ποιότητα των μελετών και συνακόλουθα την ποιότητα των παραγόμενων έργων.

Ελένη Μπότα
www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης