Η εκτόξευση του εταιρικού χρέους και το κόστος των μέτρων τόνωσης οδηγούν σε δημοσιονομικό αδιέξοδο και διαταράσσουν περαιτέρω τις συνθήκες δανεισμού – Ο κοινός δανεισμός μέσω του προγράμματος PEPP και το γερμανικό «φρένο» χρέους
Σχετικά Άρθρα
Lagarde (ΕΚΤ): Αδιανόητη η διαγραφή χρεών λόγω πανδημίας - Παραβιάζει τη συνθήκη της ΕΕ
Lane (EKT): Ισχυρή ανάκαμψη μετά την πανδημία - Φρένο στις προσδοκίες διαγραφής χρεών
Γερμανία: Veto από το CDU στο σχέδιο της Merkel για επέκταση της άρσης στο «φρένο χρέους»
Kαθώς το βλέμμα των πάντων είναι στραμμένο στο τοπίο που θα δημιουργηθεί στην οικονομία στην εποχή μετά τη πανδημία, σε ρεπορτάζ της Deutsche Welle τη Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021 καταγράφονται οι αντίθετες θέσεις που έχουν κατατεθεί όσον αφορά τη διαχείριση του τεράστιου σε μέγεθος δημόσιου χρέους που έχει συσσωρευθεί στις μεγάλες οικονομίες και του εξίσου τεράστιου κόστους εξυπηρέτησής του.
Να σημειωθεί ότι στη σημερινή σύνοδο του Eurogoup (Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021) ένα από τα θέματα που θα συζητηθούν θα είναι ο τρόπος διαχείρισης του εταιρικού χρέους που έχει σωρευθεί εξαιτίας των μέτρων που εχουν ληφθεί στις αναπτυγμένες οικονομίες καθώς η κρίση ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις τείνει να μετασχηματιστεί σε κρίση φερεγγυότητας όσον αφορά τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους με προφανείς συνέπειες για τον τραπεζικό σύστημα, αλλά και τον κίνδυνο να χρηματοδοτούνται εταιρείες-«ζόμπι».
Αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις για τον τρόπο ενίσχυσης των επιχειρήσεων ώστε να συνάδει με τον ψηφιακό μετασχηματισμό , την «πράσινη» ανάπτυξη αλλά και την ανάταξη της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών της Γηραιάς Ηπείρου.
Η διακήρυξη
Στο ρεπορτάζ της Deutsche Welle επισημαίνεται ότι προ ημερών σε με μία κοινή διακήρυξη εκατό οικονομολόγων- μεταξύ αυτών ο Γάλλος Thomas Piketty - στην οποία καλείται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να διαγράψει το δημόσιο χρέος που η ίδια έχει διακρατήσει μέσω του προγράμματος αγοράς ομολόγων της ευρωζώνη (PEPP).
Σημειώνεται σχετικά ότι ο Ιταλός πρόεδρος της Ευρωβουλής David Sassoli δηλώνει ανοιχτά ότι υποστηρίζει την πρωτοβουλία για διαγραφή χρέους, ενώ το ζήτημα θέτουν επιτακτικά και πολλοί ευρωβουλευτές, ιδιαίτερα από τον χώρο της Αριστεράς, αλλά και της σοσιαλιστικής ομάδας.
Αντίθετη δηλώνει ωστόσο η επικεφαλής της ΕΚΤ Christine Lagarde.
Αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας
Στο δημοσίευμα σημειώνεται ότι ο Έλληνας αντιπρόεδρος της Ευρωβουλής και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης κάνει λόγο για μία ανάγκη «να συζητήσουμε και να οργανωθούν αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης όσο διαρκεί η αναστολή του», καθώς το δημόσιο χρέος στην ευρωζώνη ήδη υπερβαίνει το 100% του ΑΕΠ.
Όσο για το πρόσθετο χρέος που σωρεύθηκε την περίοδο της πανδημίας, ο Έλληνας ευρωβουλευτής λέει ότι «πρέπει να ρυθμιστεί.
Είτε με μία μετακύληση στο μέλλον, είτε με μια σχεδιασμένη σε ευρωπαϊκό επίπεδο ελάφρυνση, είτε- όπως ζητούν οι εκατό οικονομολόγοι- με τη διαγραφή, ολική ή μερική, του κορωνοχρέους, που δημιουργήθηκε με τη σωστή αύξηση των δαπανών στη διάρκεια της πανδημίας.
Από αυτό το χρέος των κρατών-μελών το 25% βρίσκεται στην ΕΚΤ και είναι συνέπεια της σωστής πρωτοβουλίας της Φρανκφούρτης να προχωρήσει στο πρόγραμμα αγοράς ενεργητικού».
Το φρένο Lagarde
Ακροθιγώς συζητήθηκε το θέμα στην Ολομέλεια της Ευρωβουλής την προηγούμενη εβδομάδα, με αφορμή τον ετήσιο απολογισμό πεπραγμένων της ΕΚΤ.
Προηγουμένως η Christine Lagarde είχε φροντίσει να βάλει «πάγο», επισημαίνοντας, σε συνέντευξή της στη γαλλική εφημερίδα Journal du Dimanche, ότι μία διαγραφή χρέους είναι «αδιανόητη» και δεν συνάδει με τις ευρωπαϊκές συνθήκες που απαγορεύουν τη χρηματοδότηση κρατών μέσω της νομισματικής πολιτικής.
Όλα αυτά δεν εμπόδισαν κάποιους ευρωβουλευτές να επιμείνουν, χωρίς να λάβουν απάντηση.
Παράδειγμα, ο Ιταλός Fabio Castaño από το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, κόμμα με ισχυρή παρουσία στη νέα κυβέρνηση του Draghi.
«Σταθερότητα των τιμών, ψηφιοποίηση της οικονομίας, κλιματική αλλαγή- σε όλες αυτές τις προκλήσεις περιμένουμε απαντήσεις» δηλώνει ο Ιταλός ευρωβουλευτής.
«Αλλά δεν μπορούμε να τα επιτύχουμε όλα αυτά, αν προηγουμένως δεν δούμε τον ‘ελέφαντα στο δωμάτιο', δηλαδή το τεράστιο χρέος που συσσωρεύουν τα κράτη-μέλη σε εποχές πανδημίας. Εκατό επιφανείς οικονομολόγοι, σε κοινή επιστολή τους, έχουν ζητήσει τη διαγραφή χρέους που έχει στα χέρια της η ΕΚΤ, προκειμένου να τεθούν τα θεμέλια για μία βιώσιμη ανάπτυξη.
Αν όχι τώρα, πότε θα γίνει αυτό;», σημειώνει.
Μεταρρυθμίσεις
Αρχικώς, η παρέμβαση της Φρανκφούρτης στην αγορά ομολόγων είχε προκαλέσει επικρίσεις από θιασώτες της δημοσιονομικής πειθαρχίας, που υπενθύμιζαν ότι η ΕΚΤ, με βάση το καταστατικό της, πρέπει να εστιάσει στη σταθερότητα των τιμών και όχι στην έμμεση χρηματοδότηση κρατικού χρέους.
Προσπαθώντας να τηρήσει ισορροπίες η ίδια η Lagarde εξηγεί- και το επανέλαβε προ ημερών στο Ευρωκοινοβούλιο- ότι οι αγορές ομολόγων αποτελούν μέρος της προσπάθειας που καταβάλλει η Φρανκφούρτη να αποτρέψει τις συνέπειες της πανδημίας στην άνοδο του πληθωρισμού, άρα καλύπτεται πλήρως από το καταστατικό της.
Σήμερα πολλοί εκτιμούν ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ήταν μία καλή επιλογή, αλλά δεν αρκεί.
Ποιο είναι όμως το επόμενο βήμα;
Ο Γερμανός χριστιανοδημοκράτης Sven Simon επαναφέρει το πάγιο αίτημα για «μεταρρυθμίσεις» στα κράτη-μέλη.
Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά «με το πρόγραμμα PEPP η ΕΚΤ πέτυχε σε εποχές πανδημίας αυτό που δεν είχε συμβεί στην δημοσιονομική κρίση του 2009, δηλαδή να μην αποκοπεί από τις αγορές καμία χώρα της ευρωζώνης.
Είναι μία επιτυχία της ΕΚΤ.
Ωστόσο η νομισματική πολιτική από μόνη της δεν αρκεί για μία βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη.
Χρειάζονται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη-μέλη, τα οποία σήμερα πολλές φορές επαναπαύονται στην επεκτατική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ».
Να σημειωθεί ότι στη Γερμανία έχει ανοίξει ένας έντονος διάλογος στο CDU, το μεγαλύτερο κόμμα στην κυβέρνηση συνασπισμού υπό την Angela Merkel, όσον αφορά το περίφημο «φρένο χρέους» το οποίο τελεί εν αναστολή καθώς η Γερμανία δανείσθηκε πλέον των 130 δισ. ευρώ το 2020.
Ρεαλισμός
Από την πλευρά του ο Δημήτρης Παπαδημούλης αντιτείνει ότι όταν είχε τεθεί για πρώτη φορά το αίτημα για μεταβιβαστικές πληρωμές και έκδοση κοινού χρέους υπήρχαν και πάλι αντιδράσεις, οι οποίες οδήγησαν απλώς στην καθυστερημένη εφαρμογή των προτάσεων αυτών.
Όπως και σε εκείνη τη συγκυρία, έτσι και σήμερα το «κλειδί» θα είναι η στάση της Γερμανίας, εκτιμά ο Έλληνας αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
«Όπως η Γερμανία έκανε μία θετική μετακίνηση στο Ταμείο Ανάκαμψης ή στην αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας, έτσι και τώρα θα πρέπει να δείξει ρεαλισμό και όχι τον δογματισμό και την εγωϊστική συμπεριφορά του (Ολλανδού πρωθυπουργού) Mark Rutte.
Άλλωστε το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον συνδέεται άρρηκτα με το συμφέρον της γερμανικής οικονομίας.
Το δημόσιο χρέος είναι σε όλη την ευρωζώνη πάνω από 100%, στην Ελλάδα 208%, αλλά δεν μιλάμε πια για μία ελληνική περίπτωση.ς
Στην Ιταλία υπερβαίνει το 160% και ανέλαβε ο Draghi, στη Γαλλία υπερβαίνει το 135%.
Άρα εδώ χρειάζεται εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και αλληλεγγύης, με έξυπνες και ρεαλιστικές λύσεις».
Ευρωπαϊκός Προϋπολογισμός
Στις 8 Φεβρουαρίου ο Mario Draghi είπε σε Ιταλούς Βουλευτές ότι θα κάνει τον κοινό προϋπολογισμό της ζώνης του ευρώ προτεραιότητα πολιτικής για την Ιταλία ως ένδειξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής του, όπως αποκάλυψε δημοσίευμα του Bloomberg
Ο Draghi αναμένεται να επικεντρωθεί στην κατάρτιση του εθνικού σχεδίου για τους πόρους ύψους 209 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ιταλίας από το Ταμείο Ανάκαμψης, σχέδιο το οποίο αναμένεται με ιδιατερο ενδιαφέρον καθώς η Ιταλία διαχρονικά περιλαμβάνεται στους συνήθεις υπόπτους για την παραβίαση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας αλλά και οι Βρυξέλλες θεωρούν ανεπαρκή των κρατικό μηχανισμό της χώρας να αντεπεξέθει σε ένα ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.
Ο Draghi είχε ζητήσει από τα κράτη - μέλη του ευρώ να διαμορφώσουν έναν κοινό προϋπολογισμό όταν ήταν επικεφαλής για την κεντρική τράπεζα της Ευρώπης.
Αλλά τώρα το κάνει ως ηγέτης της Ιταλίας.
Η ιδέα
Η ιδέα ενός κοινού προϋπολογισμού για την περιοχή του ενιαίου νομίσματος γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης που ξεκίνησε το 2008 με τους υποστηρικτές της, με επικεφαλής τη Γαλλία, να υποστηρίζουν ότι θα συμβάλει στη σταθεροποίηση της οικονομίας κατά τη διάρκεια της ύφεσης.
Ο κοινός προϋπολογισμός έχει θεωρηθεί ως ένα βασικό κομμάτι που λείπει στην «αρχιτεκτονική του ευρώ» που θα διασφαλίσει ότι η νομισματική ένωση είναι επαρκώς εξοπλισμένη για να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές αναταράξεις και να υποστηρίξει τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ.
Ασπίδα
Θα βοηθούσε τις χώρες να υποστηρίξουν τη ζήτηση κατά τη διάρκεια μιας επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας επισημαίνεται στο δημοσίευμα του Bloomberg.
Για την Ιταλία, θα βοηθούσε στην προστασία της οικονομίας από τις δημοσιονομικές ανισορροπίες, και γενικότερα θα προσέφερε ασπίδα ενάντια στο είδος των κρίσεων που απειλούσαν να διαλύσουν τη ζώνη του ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους.
«Χρειαζόμαστε τη δυνατότητα της ζώνης του ευρώ να καταρτίζει ολοκληρωμένα δημοσιονομικά σχέδια, ωστε απο τη μία πλευρά να σταθεροποιείται η νομισματική πολιτική, αλλά μην δημιουργείται υπερβολικός ηθικός κίνδυνος», δήλωσε ο Draghi στην τελική του ομιλία ως πρόεδρος της ΕΚΤ το 2019.
Ταμείο Ανάκαμψης
Μετά από περισσότερα από δύο χρόνια διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας για τη στήριξη της ζώνης του ευρώ, ένας συμβιβασμός επιτεύχθηκε σε ένα δημοσιονομικό μέσο με πολύ μικρή ισχύ για να έχει ουσιαστικό μακροοικονομικό αντίκτυπο (το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ)» .
Οι υποστηρικτές του σχεδίου έχασαν μια σειρά από μάχες από αντιπάλους του στόχου της εμβάθυνσης της δημοσιονομικής πολιτικής, όπως η Ολλανδία.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών