Παρά τα πρωτοφανή κύματα κυρώσεων, η Ρωσία κερδίζει και τον πόλεμο στη ενέργεια
Παρά την προπαγάνδα της Δύσης, δυόμισι χρόνια μετά τον τη στρατιωτική επιχείρησης της Ρωσίας στην Ουκρανία, η προσπάθεια να απεξαρτηθεί η Ευρώπη από το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και να απομονωθεί το Κρεμλίνο έχει αποτύχει, σύμφωνα με ανάλυση της Suriya Jayanti, ειδικής σε θέματα γεωπολιτικής και Ενέργειας και Ανώτερη Συνεργάτης στο Atlantic Council στο περιοδικό Time.
Η πολύκροτη ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ φάνηκε να επιταχύνεται – σημειώνει - αλλά παρείχε επίσης κάλυψη για τη συνέχιση και σε ορισμένες περιπτώσεις αυξανόμενη αγορά ρωσικής ενέργειας που χρηματοδοτεί τη πολεμική προσπάθεια του Κρεμλίνου γεμίζοντας αφειδώς τα ταμεία του.
Το αποτέλεσμα μετά την εξόφθαλμη αποτυχία της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Biden, μια μετατόπιση γεωπολιτικής ισχύος υπέρ των αντιπάλων των ΗΠΑ και μια ζοφερή προοπτική για την Ουκρανία - η οποία απλώς θα αναγκαστει να παραδώσει άνευ όρων τα εδάφη της.
Το τεράστιο απόθεμα φυσικών πόρων - Τι μάντεψε σωστά ο Putin
Η ισχύς της Ρωσίας στον σύγχρονο κόσμο χτίστηκε - και εξακολουθεί να είναι βασισμένη - στους τεράστιους ενεργειακούς και φυσικούς πόρους της.
Το 50% του κρατικού προϋπολογισμού της τα τελευταία δώδεκα χρόνια προερχόνταν από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Με την Ε.Ε. βασιζόμενη στις ρωσικές εισαγωγές για πάνω από το 40% των προπολεμικών πηγών ενέργειας της -25% πετρελαίου, 48% φυσικού αερίου, 48% άνθρακα- και η ολοκλήρωση του αγωγού Nord Stream 2 προς τη Γερμανία το 2021 έτοιμη να ωθήσει αυτούς τους αριθμούς υψηλότερα , ο Putin φαινόταν να έχει υπολογίσει ότι η ήπειρος ήταν πολύ εξαρτημένη για να ρισκάρει ιδιαίτερα μετά την έναρξη της στρατιωτικής επιχερίρησης στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Είναι πλέον σαφές ότι δεν είχε άδικο.
Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ έχουν υιοθετήσει οικονοικές κυρώσεις για την τιμωρία του Κρεμλίνου.
Το 2022 και το 2023, οι δυτικές δυνάμεις απαγόρευσαν πλήρως ή εν μέρει όλες τις εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου με δεξαμενόπλοια, προϊόντα πετρελαίου, άνθρακα, φυσικό αέριο αγωγών, υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και άλλα, και τελικά πολλούς από τους χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς και τεχνολογίες που απαιτούνται για την εκκαθάριση των εμπορικών συναλλαγών.
Τα μέτρα αυτά δεν επιβλήθηκαν μονομιάς γιατί η Ε.Ε. δεν μπορούσε να επιβιώσει οικονομικά από μια ξαφνική και πλήρη διακοπή του ενεργειακού εφοδιασμού της από τη Ρωσία.
Η αγορά του LNG παραμένει ως επί το πλείστον χωρίς να έχει υποστεί κυρώσεις, όπως και οι πόροι από τη χρήση πυρηνικής ενέργειας.
Για το πετρέλαιο, αντί να το απαγορεύσει εντελώς, ο Λευκός Οίκος οδήγησε σε μια προσπάθεια να επιβάλει ανώτατο όριο τιμής 60 δολαρίων το βαρέλι στο ρωσικό αργό για να απειλήσει τα κέρδη του Putin χωρίς να περιορίσει υπερβολικά την παγκόσμια προσφορά με τρόπο που θα μπορούσε να αυξήσει τον πληθωρισμό.
Οι εξαγωγές αγωγών φυσικού αερίου διακόπηκαν, με μικρός μέρος να περνάει ακόμα από την Ουκρανία και έως και 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως να πηγαίνουν στην Κίνα.
Συνολικά, όμως, οι εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία στην Ευρώπη μειώθηκαν από 16 σε 1 δισεκατομμύριο ευρώ το μήνα όσον αφορά την αξία τους — από το 2022 έως το 2023, τα έσοδα από το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μειώθηκαν κατά σχεδόν ένα τέταρτο.
Η οικονομική ανθεκτικότητα της Ρωσίας
Αλλά εκεί σταμάτησαν να λειτουργούν οι δυτικές κυρώσεις.
Το 2024, η Ρωσία διανύει μια χρονιά σημαντικών οικονομικών επιτυχιών.
Η αύξηση του ΑΕΠ της βρίσκεται σε καλό δρόμο για να είναι πάνω από 4%, η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό, και οι μισθολογικές αυξήσεις – μαζι με αυτές του στρατιωτικού προσωπικού – έχουν φτάσει σε επίπεδο ρεκόρ.
Πολλά από αυτά το Κρεμλίνο διοχετεύει χρήματα σε στρατιωτικοβιομηχανικούς τομείς για να υποστηρίξει την πολεμική του προσπάθεια στην Ουκρανία—40% των δημόσιων δαπανών είναι τώρα για την άμυνα και την ασφάλεια.
Αλλά οι εσωτερικές πολεμικές δαπάνες είναι μόνο η μισή ιστορία.
Το θέατρο των κυρώσεων
Το άλλο μισό «παραμύθι» είναι ότι ο κόσμος έχει εγκαταλείψει τη ρωσική ενέργεια
Τα embargo σε ρωσικά ενεργειακά προϊόντα δεν είναι κάτι περισσότερο από… θέατρο κυρώσεων.
Η Αυστρία είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα, με το ρωσικό αέριο να εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει τη συντριπτική πλειονότητα των εισαγωγών ενέργειας της.
Αλλά ακόμη και εκεί όπου οι εισαγωγές αερίου αγωγών στην EE έχουν σταματήσει, το πιο ακριβό ρωσικό LNG δεν απαγορεύτηκε ποτέ, επομένως η αγορά του έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 20%— κατατάσσοντας τη Ρωσία ως τον δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή φυσικού αερίου στην ήπειρο και εξασφαλίζοντας στο Κρεμλίνο υψηλότερα κέρδη.
Εν τω μεταξύ, τα αποκαλούμενα πετρελαιοφόρα του «σκιώδους στόλου» που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο βρίσκουν στο δρόμο απευθείας προς τα ευρωπαϊκά λιμάνια εδώ και αρκετούς μήνες, σύμφωνα με την Greenpeace, παραβιάζοντας τις δυτικές κυρώσεις. Συνολικά η Ε.Ε. Η Ρωσία έχει πληρώσει πάνω από 196 δισεκατομμύρια ευρώ για πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα από τον Φεβρουάριο του 2022, χρήματα που κράτησαν το Κρεμλίνο ισχυρότερο οικονομικά — η Ρωσία κατάφερε ακόμη και να ξαναχτίσει τον στρατό της!
Η μείωση του κύρους των ΗΠΑ
Αυτές οι αποτυχίες κυρώσεων οδήγησαν επίσης σε μειωμένη παγκόσμια επιρροή για τις ΗΠΑ.
Η Τουρκία έχει αναπτύξει σημαντική μόχλευση όσον αφορά τη γεωπολιτική της επιρροή ως ενεργειακός μεσάζων και μέλος του ΝΑΤΟ, την οποία χρησιμοποιεί για να εμποδίσει συγκεκριμένους στόχους της εξωτερικής πολιτικής του ΝΑΤΟ και της Δύσης (κυρίως με αφορμή την κρίση στη Γάζα) .
Εν τω μεταξύ, η προσεκτική απροθυμία του Προέδρου Biden να αφήσει την Ουκρανία να εκμεταλλευτεί ένα στρατιωτικό πλεονέκτημα υπό τον φόβο της «κλιμάκωσης» ενίσχυσε την εντύπωση ότι η υποστήριξή του απέχει μακράν από το να είναι απόλυτη.
Η Κίνα πιθανότατα το συνυπολογίζει στους υπολογισμούς της για την Ταϊβάν, όπως και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Netanyahu, καθώς συνεχίζει να επεκτείνει τον πόλεμο του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή.
Η ενεργειακή μετάβαση
Υπάρχουν επίσης περιβαλλοντικές ανησυχίες.
Τα γεωπολτικά γεγονότα πυροδότησαν μια τεράστια προσπάθεια στην Ευρώπη για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επιταχύνοντας την ενεργειακή μετάβαση στην οικονομία χαμηλών ρύπων.
Το φθηνό πετρέλαιο και φυσικό αέριο που η Ρωσία με τη σειρά της έθεσε στη διάθεση της Κίνας, της Ινδίας και η Τουρκία επέστρεψαν εξίσου τις μεταβάσεις αυτών των χωρών.
Εν τω μεταξύ, αρκετές χώρες της Ευρώπης, με τη Γερμανία να πρωτοστατεί, αυξάνουν το αποτύπωμά τους στον άνθρακα λόγω ανησυχιών για την ενεργειακή ασφάλεια, αντικαθιστώντας έτσι το φυσικό αέριο με την πιο ρυπογόνο πηγή ενέργειας.
Και ως υποσημείωση, τα ενεργειακά εμπορεύματα της μαύρης αγοράς, που είναι αυτό που έχει γίνει μεγάλο μέρος των εξαγωγών της Ρωσίας, είναι συνήθως βρώμικα και τα «σκιώδη» δεξαμενόπλοια είναι συχνά με διαρροή και σχεδόν πάντα ανασφάλιστα, δημιουργώντας τη δυνατότητα για καταστροφικά περιβαλλοντικά και οικονομικά ατυχήματα.
Η καταστροφή της Ουκρανία μετά την ήττα
Αλλά είναι η Ουκρανία που αντιμετωπίζει το κύριο βάρος της αποδυνάμωσης της πολιτικής βούλησης να εξοστρακίσει τη Ρωσία.
Καθώς ο χειμώνας απέχει λιγότερο από ένα μήνα, το Κρεμλίνο έχει καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος του ενεργειακού τομέα της Ουκρανίας, καθιστώντας πιθανό πολλοί Ουκρανοί να πεθάνουν αυτόν τον χειμώνα από κρύο, πείνα ή ιατρικές παθήσεις που θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί εάν τα νοσοκομεία τους είχαν θέρμανση και ηλεκτρισμό.
Τα παραπάνω δείχνουν πώς στα ερείπια της Ουκρανία θα βρεθεί και ολόκληρη η Δύση η οποία έχασε τον πόλεμο που κήρυξε στη Ρωσία του Putin.
www.bankingnews.gr
Η πολύκροτη ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ φάνηκε να επιταχύνεται – σημειώνει - αλλά παρείχε επίσης κάλυψη για τη συνέχιση και σε ορισμένες περιπτώσεις αυξανόμενη αγορά ρωσικής ενέργειας που χρηματοδοτεί τη πολεμική προσπάθεια του Κρεμλίνου γεμίζοντας αφειδώς τα ταμεία του.
Το αποτέλεσμα μετά την εξόφθαλμη αποτυχία της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Biden, μια μετατόπιση γεωπολιτικής ισχύος υπέρ των αντιπάλων των ΗΠΑ και μια ζοφερή προοπτική για την Ουκρανία - η οποία απλώς θα αναγκαστει να παραδώσει άνευ όρων τα εδάφη της.
Το τεράστιο απόθεμα φυσικών πόρων - Τι μάντεψε σωστά ο Putin
Η ισχύς της Ρωσίας στον σύγχρονο κόσμο χτίστηκε - και εξακολουθεί να είναι βασισμένη - στους τεράστιους ενεργειακούς και φυσικούς πόρους της.
Το 50% του κρατικού προϋπολογισμού της τα τελευταία δώδεκα χρόνια προερχόνταν από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Με την Ε.Ε. βασιζόμενη στις ρωσικές εισαγωγές για πάνω από το 40% των προπολεμικών πηγών ενέργειας της -25% πετρελαίου, 48% φυσικού αερίου, 48% άνθρακα- και η ολοκλήρωση του αγωγού Nord Stream 2 προς τη Γερμανία το 2021 έτοιμη να ωθήσει αυτούς τους αριθμούς υψηλότερα , ο Putin φαινόταν να έχει υπολογίσει ότι η ήπειρος ήταν πολύ εξαρτημένη για να ρισκάρει ιδιαίτερα μετά την έναρξη της στρατιωτικής επιχερίρησης στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Είναι πλέον σαφές ότι δεν είχε άδικο.
Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ έχουν υιοθετήσει οικονοικές κυρώσεις για την τιμωρία του Κρεμλίνου.
Το 2022 και το 2023, οι δυτικές δυνάμεις απαγόρευσαν πλήρως ή εν μέρει όλες τις εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου με δεξαμενόπλοια, προϊόντα πετρελαίου, άνθρακα, φυσικό αέριο αγωγών, υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και άλλα, και τελικά πολλούς από τους χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς και τεχνολογίες που απαιτούνται για την εκκαθάριση των εμπορικών συναλλαγών.
Τα μέτρα αυτά δεν επιβλήθηκαν μονομιάς γιατί η Ε.Ε. δεν μπορούσε να επιβιώσει οικονομικά από μια ξαφνική και πλήρη διακοπή του ενεργειακού εφοδιασμού της από τη Ρωσία.
Η αγορά του LNG παραμένει ως επί το πλείστον χωρίς να έχει υποστεί κυρώσεις, όπως και οι πόροι από τη χρήση πυρηνικής ενέργειας.
Για το πετρέλαιο, αντί να το απαγορεύσει εντελώς, ο Λευκός Οίκος οδήγησε σε μια προσπάθεια να επιβάλει ανώτατο όριο τιμής 60 δολαρίων το βαρέλι στο ρωσικό αργό για να απειλήσει τα κέρδη του Putin χωρίς να περιορίσει υπερβολικά την παγκόσμια προσφορά με τρόπο που θα μπορούσε να αυξήσει τον πληθωρισμό.
Οι εξαγωγές αγωγών φυσικού αερίου διακόπηκαν, με μικρός μέρος να περνάει ακόμα από την Ουκρανία και έως και 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως να πηγαίνουν στην Κίνα.
Συνολικά, όμως, οι εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία στην Ευρώπη μειώθηκαν από 16 σε 1 δισεκατομμύριο ευρώ το μήνα όσον αφορά την αξία τους — από το 2022 έως το 2023, τα έσοδα από το ρωσικό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μειώθηκαν κατά σχεδόν ένα τέταρτο.
Η οικονομική ανθεκτικότητα της Ρωσίας
Αλλά εκεί σταμάτησαν να λειτουργούν οι δυτικές κυρώσεις.
Το 2024, η Ρωσία διανύει μια χρονιά σημαντικών οικονομικών επιτυχιών.
Η αύξηση του ΑΕΠ της βρίσκεται σε καλό δρόμο για να είναι πάνω από 4%, η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό, και οι μισθολογικές αυξήσεις – μαζι με αυτές του στρατιωτικού προσωπικού – έχουν φτάσει σε επίπεδο ρεκόρ.
Πολλά από αυτά το Κρεμλίνο διοχετεύει χρήματα σε στρατιωτικοβιομηχανικούς τομείς για να υποστηρίξει την πολεμική του προσπάθεια στην Ουκρανία—40% των δημόσιων δαπανών είναι τώρα για την άμυνα και την ασφάλεια.
Αλλά οι εσωτερικές πολεμικές δαπάνες είναι μόνο η μισή ιστορία.
Το θέατρο των κυρώσεων
Το άλλο μισό «παραμύθι» είναι ότι ο κόσμος έχει εγκαταλείψει τη ρωσική ενέργεια
Τα embargo σε ρωσικά ενεργειακά προϊόντα δεν είναι κάτι περισσότερο από… θέατρο κυρώσεων.
Η Αυστρία είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα, με το ρωσικό αέριο να εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει τη συντριπτική πλειονότητα των εισαγωγών ενέργειας της.
Αλλά ακόμη και εκεί όπου οι εισαγωγές αερίου αγωγών στην EE έχουν σταματήσει, το πιο ακριβό ρωσικό LNG δεν απαγορεύτηκε ποτέ, επομένως η αγορά του έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 20%— κατατάσσοντας τη Ρωσία ως τον δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή φυσικού αερίου στην ήπειρο και εξασφαλίζοντας στο Κρεμλίνο υψηλότερα κέρδη.
Εν τω μεταξύ, τα αποκαλούμενα πετρελαιοφόρα του «σκιώδους στόλου» που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο βρίσκουν στο δρόμο απευθείας προς τα ευρωπαϊκά λιμάνια εδώ και αρκετούς μήνες, σύμφωνα με την Greenpeace, παραβιάζοντας τις δυτικές κυρώσεις. Συνολικά η Ε.Ε. Η Ρωσία έχει πληρώσει πάνω από 196 δισεκατομμύρια ευρώ για πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα από τον Φεβρουάριο του 2022, χρήματα που κράτησαν το Κρεμλίνο ισχυρότερο οικονομικά — η Ρωσία κατάφερε ακόμη και να ξαναχτίσει τον στρατό της!
Η μείωση του κύρους των ΗΠΑ
Αυτές οι αποτυχίες κυρώσεων οδήγησαν επίσης σε μειωμένη παγκόσμια επιρροή για τις ΗΠΑ.
Η Τουρκία έχει αναπτύξει σημαντική μόχλευση όσον αφορά τη γεωπολιτική της επιρροή ως ενεργειακός μεσάζων και μέλος του ΝΑΤΟ, την οποία χρησιμοποιεί για να εμποδίσει συγκεκριμένους στόχους της εξωτερικής πολιτικής του ΝΑΤΟ και της Δύσης (κυρίως με αφορμή την κρίση στη Γάζα) .
Εν τω μεταξύ, η προσεκτική απροθυμία του Προέδρου Biden να αφήσει την Ουκρανία να εκμεταλλευτεί ένα στρατιωτικό πλεονέκτημα υπό τον φόβο της «κλιμάκωσης» ενίσχυσε την εντύπωση ότι η υποστήριξή του απέχει μακράν από το να είναι απόλυτη.
Η Κίνα πιθανότατα το συνυπολογίζει στους υπολογισμούς της για την Ταϊβάν, όπως και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Netanyahu, καθώς συνεχίζει να επεκτείνει τον πόλεμο του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή.
Η ενεργειακή μετάβαση
Υπάρχουν επίσης περιβαλλοντικές ανησυχίες.
Τα γεωπολτικά γεγονότα πυροδότησαν μια τεράστια προσπάθεια στην Ευρώπη για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επιταχύνοντας την ενεργειακή μετάβαση στην οικονομία χαμηλών ρύπων.
Το φθηνό πετρέλαιο και φυσικό αέριο που η Ρωσία με τη σειρά της έθεσε στη διάθεση της Κίνας, της Ινδίας και η Τουρκία επέστρεψαν εξίσου τις μεταβάσεις αυτών των χωρών.
Εν τω μεταξύ, αρκετές χώρες της Ευρώπης, με τη Γερμανία να πρωτοστατεί, αυξάνουν το αποτύπωμά τους στον άνθρακα λόγω ανησυχιών για την ενεργειακή ασφάλεια, αντικαθιστώντας έτσι το φυσικό αέριο με την πιο ρυπογόνο πηγή ενέργειας.
Και ως υποσημείωση, τα ενεργειακά εμπορεύματα της μαύρης αγοράς, που είναι αυτό που έχει γίνει μεγάλο μέρος των εξαγωγών της Ρωσίας, είναι συνήθως βρώμικα και τα «σκιώδη» δεξαμενόπλοια είναι συχνά με διαρροή και σχεδόν πάντα ανασφάλιστα, δημιουργώντας τη δυνατότητα για καταστροφικά περιβαλλοντικά και οικονομικά ατυχήματα.
Η καταστροφή της Ουκρανία μετά την ήττα
Αλλά είναι η Ουκρανία που αντιμετωπίζει το κύριο βάρος της αποδυνάμωσης της πολιτικής βούλησης να εξοστρακίσει τη Ρωσία.
Καθώς ο χειμώνας απέχει λιγότερο από ένα μήνα, το Κρεμλίνο έχει καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος του ενεργειακού τομέα της Ουκρανίας, καθιστώντας πιθανό πολλοί Ουκρανοί να πεθάνουν αυτόν τον χειμώνα από κρύο, πείνα ή ιατρικές παθήσεις που θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί εάν τα νοσοκομεία τους είχαν θέρμανση και ηλεκτρισμό.
Τα παραπάνω δείχνουν πώς στα ερείπια της Ουκρανία θα βρεθεί και ολόκληρη η Δύση η οποία έχασε τον πόλεμο που κήρυξε στη Ρωσία του Putin.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών