Τελευταία Νέα
Διεθνή

Διπλή κόλαση για Fed: Οικονομικό χάος και πολιτική εχθρότητα – Θέμα χρόνου ο Trump να σκοτώσει την ανεξαρτησία της

Διπλή κόλαση για Fed: Οικονομικό χάος και πολιτική εχθρότητα – Θέμα χρόνου ο Trump να σκοτώσει την ανεξαρτησία της
Η ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ δεν είναι καθόλου ασφαλής
Πριν από λίγο καιρό φαινόταν ότι η τελευταία δοκιμασία του Jerome Powell ως προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ θα ήταν να επιτύχει την ήπια προσγείωση της οικονομίας.
Τώρα, με περίπου έναν χρόνο να απομένει για το πέρας της θητείας του, αντιμετωπίζει μια σοβαρή επιπλοκή: να πλοηγηθεί σε αχαρτογράφητα νερά εν μέσω ενός εμπορικού πολέμου που απειλεί να αυξήσει τις τιμές, ενώ παράλληλα αποδυναμώνει την οικονομία.
Κατά τη διάρκεια της επταετούς θητείας του, που περιλάμβανε τον πρώτο εμπορικό πόλεμο του Donald Trump, μια πανδημία, πληθωρισμό σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και χρεοκοπίες μεγάλων τραπεζών, η τελευταία πράξη του Powell εκτυλίσσεται με την επιτακτική ανάγκη να διατηρηθεί το αδιαμφισβήτητο πολιτικό DNA της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, το οποίο προστατεύει την αυτονομία της στη λήψη αποφάσεων για τα επιτόκια.
Οι υπεύθυνοι πολιτικής της Fed αναφέρονται είτε ως «γεράκια» αν θέτουν ως προτεραιότητα τη μάχη κατά του πληθωρισμού ή ως «περιστέρια» εφόσον προκρίνουν την υπεράσπιση της αγοράς εργασίας.
Αυτήν τη στιγμή, ο Powell μοιάζει περισσότερο με πάπια - ήρεμος επιφανειακά ενώ συνεχώς κωπηλατεί κάτω από τα θολά νερά.
Ο πληθωρισμός μειώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια καθώς οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού υποχώρησαν και η συμμετοχή στην αγορά εργασίας αυξήθηκε.
Πλέον, όμως, οι θετικοί άνεμοι γίνονται πιθανοί αντίθετοι άνεμοι. Η μείωση της μετανάστευσης και οι περικοπές σε ομοσπονδιακές συμβάσεις κινδυνεύουν να επηρεάσουν την προσφορά και τη ζήτηση στην αγορά εργασίας.
Η δραματική αύξηση των δασμών θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν άβολο συνδυασμό αδύναμης -ή ακόμη και στάσιμης- ανάπτυξης και υψηλότερων τιμών.
Οι 18 συνάδελφοι του Powell που συμμετέχουν στις συνεδριάσεις νομισματικής πολιτικής έχουν αναθεωρήσει την πρόβλεψή τους.
Μερικά περιστέρια έχουν γίνει γεράκια και το αντίστροφο. Τουλάχιστον ένας έχει στραμμένο το βλέμμα του στην πιθανότητα να διαδεχτεί τον Powell την επόμενη χρονιά.
Η Fed μείωσε τα επιτόκια κατά 1 ποσοστιαία μονάδα πέρυσι, αφού τα είχε αυξήσει σε υψηλό δύο δεκαετιών για να καταπολεμήσει τις υψηλότερες τιμές.
Ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 2,5% τον Ιανουάριο από το πρόσφατο υψηλό 7,2% το 2022.
Οι αξιωματούχοι αναμένονται να διατηρήσουν τα επιτόκια αμετάβλητα στην επικείμενη συνεδρίαση αυτή την εβδομάδα.
Πριν από την τελευταία πτώση που σχετίζεται με το εμπόριο, οι γνωστοί του Powell προσπάθησαν να τον συγχαρούν για την επίτευξη της ήπιας προσγείωσης, έστω και για σύντομο χρονικό διάστημα.
Ο πρόεδρος της Fed δίσταζε πολύ να συμφωνήσει. Σε ακρόαση στο Κογκρέσο τον περασμένο μήνα, είπε μόνο ότι η οικονομία απέφυγε την ύφεση.
«Εγώ το ονομάζω ήπια προσγείωση» του είπε ο γερουσιαστής John Kennedy (Ρ., Λα.). «Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν παίρνεις τα εύσημα».
Ο τελευταίος εμπορικός πόλεμος του Trump κάνει τα πράγματα δύσκολα. Όταν οι τιμές ανεβαίνουν αλλά η ανάπτυξη υποχωρεί, οι αξιωματούχοι πρέπει να επιλέξουν μεταξύ της ενίσχυσης της ζήτησης με τη μείωση των επιτοκίων ή της αποτροπής των αυξήσεων των τιμών με τη διατήρηση των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα.
«Αν η Fed μειώσει τα επιτόκια τώρα, αυτό θα γίνει μόνο γιατί η κατάσταση στην οικονομία επιδεινώνεται πολύ» δήλωσε ο Dario Perkins, οικονομολόγος στην GlobalData TS Lombard.
Στις σκέψεις των αξιωματούχων της Fed είναι το πώς είχαν παρανοήσει τον πληθωρισμό όταν η οικονομία άνοιξε μετά την πανδημία το 2021.
Τότε, οι αξιωματούχοι πίστευαν αρχικά ότι οι αυξανόμενες τιμές θα υποχωρούσαν καθώς θα επανερχόταν η αλυσίδα εφοδιασμού.
Τελικά εγκατέλειψαν τη θεωρία περί προσωρινότητας και άρχισαν να αυξάνουν τα επιτόκια.
Ο υπουργός Οικονομικών του Trump, Scott Bessent, δήλωσε πρόσφατα ότι οι αξιωματούχοι της Fed θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις τιμών που σχετίζονται με τους δασμούς όπως το έκαναν αρχικά το 2021.
«Ελπίζω ότι η αποτυχημένη ομάδα 'προσωρινότητας' να ξανασυναντηθεί και να σκεφτεί ότι τίποτα δεν είναι πιο προσωρινό από τους δασμούς» είπε σε ένα γεύμα στο Νέα Υόρκη αυτόν τον μήνα.
Αν ο πληθωρισμός επιταχυνθεί τους επόμενους μήνες, οι αξιωματούχοι θα αναλύσουν τα στοιχεία του πληθωρισμού για να δουν αν οι δασμοί -αντί για μια υπερθέρμανση της οικονομίας- ευθύνονται για τις αυξήσεις των τιμών.
«Το ονομάζουμε πρόβλημα εξαγωγής σήματος» δήλωσε ο κυβερνήτης της Fed, Christopher Waller, σε πρόσφατη συνέντευξή του.
«Παίρνεις αυτό το δεδομένο και προσπαθείς να βρεις τι είναι θεμελιώδες και τι είναι ίσως θόρυβος από τους δασμούς, και αυτό είναι δύσκολο».
Το μεταβαλλόμενο τοπίο δοκιμάζει όχι μόνο τις οικονομικές δεξιότητες του Powell αλλά και την ικανότητά του να διαχειριστεί ένα συμβούλιο της Fed που είναι ταραγμένο από αντιφατικές κρίσεις και επαγγελματικές φιλοδοξίες.

Αναταράξεις…

Η εκλογή του Trump αντήχησε στη Fed ακόμα και πριν από την ορκωμοσία του.
Ο Michael Barr ανακοίνωσε στις αρχές Ιανουαρίου ότι θα παραιτηθεί από τη θέση του αντιπροέδρου, αφού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Trump θα επιδιώξει να τον απολύσει. Θα παραμείνει στο διοικητικό συμβούλιο ως απλός κυβερνήτης.
Ο Barr, καθηγητής νομικής, εκτίμησε ότι η μάχη για να κρατήσει τη θέση του μέσω νομικής διαδικασίας δεν άξιζε το κόστος για τη φήμη της Fed.
Εάν ο Trump πρότεινε και η Γερουσία επιβεβαίωνε έναν αντικαταστάτη, ενώ ο Barr αμφισβητούσε την απομάκρυνσή του, το προσωπικό της Fed μπορεί να βρισκόταν σε δύσκολη θέση, προσπαθώντας να απαντήσει σε δύο διαφορετικούς ανθρώπους που ισχυρίζονταν ότι ήταν υπεύθυνοι για τη ρύθμιση των τραπεζών.
Επίσης, ο Barr ενδέχεται να έπρεπε να πληρώσει οποιαδήποτε αγωγή από την τσέπη του.
Η αυτοαναγνώριση του Barr άνοιξε θέση για έναν άλλο κυβερνήτη της Fed να αναλάβει τον ρόλο.
Ο Trump δήλωσε στα κοινωνικά μέσα την Δευτέρα ότι σκοπεύει να προτείνει τη Michelle Bowman για τη θέση.
Η Bowman διορίστηκε στη Fed από τον Trump κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, το 2018.
Μετά την εκλογή του Trump τον Νοέμβριο, η Bowman έκανε μια ομιλία ενώπιον προσκεκλημένων στην περιοχή του West Palm Beach στη Φλόριντα, κοντά στο σπίτι του Trump.
Στην ομιλία της, επαίνεσε την ψήφο της κατά της μείωσης των επιτοκίων της Fed τον Σεπτέμβριο.
Οι σύμβουλοι του Trump δεν πίστευαν ότι η Fed θα έπρεπε να μειώσει τα επιτόκια πριν από τις εκλογές.
Ο Waller, ο άλλος κυβερνήτης που διορίστηκε από τον Trump, λένε ότι επιδιώκει τη θέση του προεδρεύοντος.
Τις τελευταίες εβδομάδες, έχει στείλει σήματα για μια πιο "περιστερίσια" στάση απέναντι στις μειώσεις των επιτοκίων σε σχέση με την αρχική του θέση το περασμένο καλοκαίρι.
Τους τελευταίους μήνες, υποστήριξε ότι η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη να συνεχίσει τις μειώσεις των επιτοκίων, παρακολουθώντας τις επιπτώσεις των δασμών.
Τον Δεκέμβριο, ο Waller χρησιμοποίησε μια μεταφορά που θύμιζε τον Trump όταν περιέγραφε την πρόκληση της Fed να ολοκληρώσει τον αγώνα της κατά του πληθωρισμού, προκαλώντας χαμόγελα ή μουρμούρα από τους παρατηρητές της Fed.
«Νιώθω σαν μαχητής MMA που συνεχώς έχει τον πληθωρισμό σε λαβή, περιμένοντας να παραδοθεί» είπε ο Waller. «Η υποταγή είναι αναπόφευκτη. Ο πληθωρισμός δεν θα βγει από το οκτάγωνο».
Στη συνέντευξη, ο Waller είπε ότι οι απόψεις του δεν είχαν αλλάξει. Από τον Δεκέμβριο του 2023, παρατήρησε την προοπτική η Fed να μειώσει σημαντικά τα επιτόκια αν ο πληθωρισμός μειωθεί.
«Το είπα αυτό πολύ πριν από τις εκλογές» δήλωσε. «Οπότε δεν το βλέπω ως κάτι πολιτικό. Είναι απλά τα δεδομένα που μου λένε τι να κάνω».
Άλλοι συνάδελφοί του, που ήταν από τους πιο φανατικούς υποστηρικτές της πρόωρης μείωσης των επιτοκίων της Fed πέρυσι, έχουν στείλει σήματα ότι τώρα πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους στον πληθωρισμό.
Το περασμένο φθινόπωρο, η κυβερνήτης της Fed, Adriana Coogler, έδειξε πως θα κάνει γερακίσια στροφή, σημειώνοντας ότι η μείωση της ανάπτυξης της εργατικής δύναμης λόγω της μείωσης της μετανάστευσης θα μπορούσε να ανατρέψει την πρόοδο στον πληθωρισμό, θέτοντας σε κίνδυνο τη συνέχιση των μειώσεων των επιτοκίων.
Ο πρόεδρος της Fed του Σικάγο, Auston Goolsby, άλλος υποστηρικτής της μείωσης των επιτοκίων πέρυσι, επίσης διατηρεί μια πιο επιφυλακτική στάση απέναντι στον πληθωρισμό.
Στη διάρκεια μιας ομιλίας τον Φεβρουάριο, εξέφρασε επιφυλάξεις για την παρακολούθηση των αυξήσεων τιμών που σχετίζονται με τους δασμούς, αναδεικνύοντας τα διδάγματα από την πανδημία.
«Είναι επικίνδυνο να υποθέτουμε ότι τα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού θα εξαφανιστούν» είπε.

Θεμελιώδης προοπτική

Σε συνέντευξή του, ο Goolsby δήλωσε ότι η θεμελιώδης του προοπτική δεν είχε αλλάξει.
«Συνεχίζω να λέω, 12 με 18 μήνες από τώρα, τα επιτόκια θα είναι πολύ χαμηλότερα από ό,τι είναι σήμερα, αν καταφέρουμε να παραμείνουμε στο μονοπάτι» της μείωσης του πληθωρισμού, είπε.
«Ακόμα πιστεύω ότι αυτό είναι αληθινό. Δεν είμαι γεράκι».
Μετά τις εκλογές, ο Powell ζήτησε από τους συναδέλφους του να περιορίσουν τις επικοινωνίες τους, ώστε να αποφύγουν να πουν πράγματα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν άσκοπα προκλητικά προς τη νέα διοίκηση.
Η Coogler, διορισμένη από τον Biden, έδωσε ομιλία για την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας μία εβδομάδα μετά τις εκλογές.
Πριν από έξι χρόνια, κατά την πρώτη του θητεία, ο Trump πίεσε δημόσια τον Powell να μειώσει τα επιτόκια - όμως οι περισσότεροι από τους ανώτερους συμβούλους του Trump άφησαν τη Fed ήσυχη.
Αυτήν τη φορά μπορεί να είναι διαφορετικά. «Οι άνθρωποι… που διοικούν τη Fed έχουν κάνει πολλά λάθη στον πληθωρισμό τα τελευταία χρόνια, ξεκινώντας με το να τον αφήσουν να ξεφύγει από τον έλεγχο» δήλωσε ο Kevin Hassett, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου επί Trump, σε συνέντευξή του στο Bloomberg τον περασμένο μήνα.
Ενώ η διοίκηση δηλώνει ότι δεν προσπαθεί να παρέμβει στην πολιτική επιτοκίων, έχει λάβει μέτρα που θα μπορούσαν έμμεσα να περιορίσουν την ανεξαρτησία της Fed ή να δημιουργήσουν νέες οδούς για την αμφισβήτησή της.
Ένα εκτελεστικό διάταγμα τον περασμένο μήνα θα έδινε στη διοίκηση την εξουσία να εποπτεύει την κανονιστική ατζέντα του θεσμού και να ερμηνεύει νόμους εκ μέρους του.
Αν και εξαιρεί την νομισματική πολιτική, υπάρχει αμφιβολία για το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί.
Η σύγχυση προκύπτει από μια θεμελιώδη ένταση: Αν οι κυβερνήτες της Fed δεν μπορούν να απολυθούν λόγω διαφωνιών για την νομισματική πολιτική, σημαίνει ότι μπορούν να απολυθούν λόγω διαφωνιών για κανονιστικές αποφάσεις;
Ο Powell έχει πει λίγα δημοσίως, εκτός από το ότι η Fed συνήθως προσπαθεί να «ευθυγραμμίσει» τις πολιτικές της με τα εκτελεστικά διατάγματα.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης του Trump έχει δηλώσει ότι θα επιδιώξει να ανατρέψει έναν νομικό πρόγονο του 1935 που έχει προστατεύσει τους διορισμένους προεδρικούς υπαλλήλους σε ρυθμιστικούς οργανισμούς από την απόλυση λόγω πολιτικών διαφορών.
Αυτή η δικαστική απόφαση έχει χρησιμοποιηθεί για πολύ καιρό ως ο κύριος φραγμός που στηρίζει την ανεξαρτησία της Fed.
«Το Ανώτατο Δικαστήριο θα μπορούσε να πει, ‘Όχι, δεν μπορείτε να απολύσετε μέλη αυτών των ανεξάρτητων επιτροπών.’ Ή μπορεί να πουν, ‘Ναι, μπορείτε,’» είπε ο Waller.
«Στο τέλος της ημέρας, αν το Ανώτατο Δικαστήριο πάρει αυτή την απόφαση, αυτή θα είναι η απόφαση με την οποία πρέπει να ζήσουμε»…

www.bankingnews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Σχόλια αναγνωστών

Δείτε επίσης