H ηρεμία πριν από την καταιγίδα του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου και της εκτόξευσης του πληθωρισμού - Ποιος θα αναδειχθεί νικητής

Σε όλο τον κόσμο, οι κυβερνήσεις ετοιμάζονται για έναν γενικευμένο εμπορικό πόλεμο.
Όταν προετοιμάζονται για οικονομικό πόλεμο, τα κράτη στοχεύουν να γίνουν όσο το δυνατόν πιο αυτοδύναμα.
Στη γεωργία, τη μεταποίηση, τη διύλιση, την εξόρυξη, τη γεώτρηση και πολλά άλλα.
Όσο ισχυρότερο είναι ένα κράτος σε αυτούς τους τομείς, τόσο ισχυρότερη θα είναι η διαπραγματευτική του θέση.
Η Αμερική τα πηγαίνει αξιοπρεπώς καλά όσον αφορά την προετοιμασία.
Επί Joe Biden, έμεινε πίσω σε ορισμένους τομείς, αλλά οι προοπτικές έχουν βελτιωθεί υπό τον Donald Trump.
Είναι σημαντικό ότι οι ΗΠΑ είναι σχεδόν αυτάρκεις όσον αφορά τα τρόφιμα και την ενέργεια.
Και ο Trump πρόκειται να ενισχύσει τους τομείς των γεωτρήσεων και της εξόρυξης αυξάνοντας την πρόσβαση σε ομοσπονδιακά εδάφη και μειώνοντας τη γραφειοκρατία.
Αυτό θα είναι μια τεράστια βοήθεια.
Καταγράφεται επίσης πρόοδο στον τομέα της τεχνολογίας, όπου η επερχόμενη λειτουργία της γιγαντιαίας μονάδας παραγωγής ημιαγωγών της TSMC στην Αριζόνα θα επιτρέψει να την εγχώρια παραγωγή ημιαγωγών.
Αυτό το νέο εργοστάσιο θα μειώσει την εξάρτηση των ΗΠΑ από την Ταϊβάν για τους ημιαγωγούς που χρειάζονται για τη λειτουργία των κινητών τηλεφώνων και υποδομών τεχνητής νοημοσύνης.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Trump χρησιμοποιεί τους δασμούς και την απειλή τους για να επαναφέρει τις θέσεις εργασίας στη βιομηχανία.
Ο Όμιλος Hyundai Motor μόλις ανακοίνωσε επενδύσεις αξίας 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα ο Trump να επικροτεί την κίνηση της εταιρείας και να σημειώσει ότι η Hyundai «δεν θα χρειαζόταν να πληρώσει δασμούς».
Κλασική στρατηγική μαστίγιου και καρότου.
Κατασκευάζετε εγχώρια, θα έχετε ανταμοιβή.
Κατασκευάζετε στο εξωτερικό, θα τιμωρηθείτε.
Και φυσικά, η Αμερική βρίσκεται σε ισχυρή διαπραγματευτική θέση λόγω του γεγονότος ότι είναι η μεγαλύτερη καταναλωτική οικονομία στον κόσμο.
Το δολάριο εξακολουθεί να είναι το κυρίαρχο αποθεματικό νόμισμα επομένως εξακολουθούν οι ΗΠΑ να είναι η πλουσιότερη χώρα με την μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη.
Η πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ είναι απίστευτα πολύτιμη από μόνη της και ο Trump θα το αξιοποιήσει στο έπακρο.

Η αχίλλειος πτέρνα

Μια σημαντική αδυναμία που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η εξάρτηση της Αμερικής από την Κίνα για ορισμένα υλικά.
Ιδιαίτερα σπάνια ορυκτά και μέταλλα όπως το γάλλιο, το αντιμόνιο και τα στοιχεία σπανίων γαιών.
Η Δύση εργάζεται για την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών, αλλά στην πραγματικότητα θα χρειαστεί τουλάχιστον μία δεκαετία για να αναπτυχθεί σε κλίμακα.
Προς το παρόν, η Κίνα έχει σημαντικό προβάδισμα στην εξόρυξη, τον διαχωρισμό και τον εξευγενισμό αυτών των σπάνιων στοιχείων και μετάλλων.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια η Κίνα έχει κλιμακώσει σημαντικά την ήδη τεράστια παραγωγική της υποδομή.

Όπως μπορείτε να δείτε, από τον πρώτο γύρο των δασμών του Donald Trump στην Κίνα το 2018, η χώρα είναι προσανατολισμένη στην αποκέντρωση της παραγωγής της, η οποία τώρα εκτείνεται σε όλο τον κόσμο.
Σήμερα η Κίνα έχει δύο βασικά πλεονεκτήματα: ελέγχει βασικά στοιχεία σπάνιων γαιών και μέταλλα και έχει ξοδέψει τρισεκατομμύρια για τον εκσυγχρονισμό της βιομηχανικής της βάσης.
Η Κίνα προετοιμάζεται για αυτή την οικονομική αντιπαράθεση εδώ και δεκαετίες.
Έτσι, όχι, αυτός ο εμπορικός πόλεμος δεν πρόκειται να είναι μια μονόπλευρη μάχη όπου η Αμερική βγαίνει γρήγορα νικήτρια και αλώβητη.
Η Κίνα είναι ο πρωταρχικός ανταγωνιστής εδώ και είναι σε θέση να δώσει μια σοβαρή μάχη.
Τελικά, ο Πρόεδρος Donald Trump θα κάνει μια συμφωνία με τον Πρόεδρο Xi, αλλά διακυβεύονται πολλά, ώστε θα υπάρξουν σημαντικές αναταράξεις και διαπραγματεύσεις πριν συμβεί αυτό (και πιθανότατα και μετά).

Συσσώρευση χρυσού

Ο χρυσός θα είναι ένας άλλος βασικός παράγοντας στους εμπορικούς και νομισματικούς πολέμους που θα ακολουθήσουν.
Ρωσία, η Κίνα, η Τουρκία και πολλοί άλλοι έχουν χτίσει ταχέως τα αποθέματά τους σε χρυσό τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη μια ισχυρή θέση εδώ, με περισσότερους από 8.000 μετρικούς τόνους χρυσού σε αποθεματικό.
Επισήμως, αυτό διατηρεί το μεγαλύτερο απόθεμα μεταξύ των κρατών, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα πραγματικά αποθέματα της Κίνας πλησιάζουν ή υπερβαίνουν αυτά των ΗΠΑ.
Ο Πρόεδρος Trump σχεδιάζει έναν έλεγχο των αποθεμάτων χρυσού της Αμερικής με την ελπίδα να είναι όλα εκεί.
Εν τω μεταξύ, ξαφνικά υπάρχει μια εισροή ποσοτήτων χρυσού που πλημμυρίζει στη χώρα, κάτι που δεν φαίνεται τυχαίο.
ΌΕίναι πιθανό μέρος του χρυσού της Αμερικής να εκμισθώθηκε και τώρα να επιστρέφει  μετά την άσκηση πίεσης.
Ο χρυσός θα παίξει βασικό ρόλο στους επόμενους οικονομικού πολέμους.
Για τους επενδυτές, η κατοχή χρυσού παραμένει ο απλούστερος τρόπος αντιστάθμισης έναντι του επερχόμενου χάους.

Πληθωριστικές πιέσεις 

Την ίδια ώρα ΗΠΑ ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος από ό,τι αναμενόταν σχεδόν στο 3% ώστε η Federal Reserve διακινδυνεύει να αντιμετωπίσει την οργή του Trump μην μειώνοντας τα επιτόκια.
Ωστόσο, όλα αυτά πρόκειται να αλλάξουν καθώς οι πολλαπλοί, αλληλεπικαλυπτόμενοι εμπορικοί πόλεμοι του Trump ανεβάζουν τις τιμές παντού – ιδιαίτερα εντός των ΗΠΑ, καθώς οι τιμές καταναλωτή πρόκειται να αυξηθούν.
Και, ίσως, οι αποδόσεις των ομολόγων για μεγάλες και μικρές χώρες.
Σκεφτείτε αυτή την ηρεμία πριν από τη μελλοντική καταιγίδα
Αυτή τη στιγμή, οι ΗΠΑ που είναι κλειστές με τα δασμολογικά προστατευτικά τείχη είναι πολύ πιο επιρρεπείς σε κινδύνους πληθωρισμού από ό,τι η Ασία που προσανατολίζεται στο εμπόριο.
Αλλά αυτό πρόκειται να αλλάξει καθώς ο Trump κάνει το χειρότερο δυνατό για το παγκόσμιο εμπορικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα
«Οι δασμοί είναι απλώς πληθωριστικοί, παρά τα όσα μπορεί να πει ο Trump σ», λέει ο Bradley Sanders, οικονομολόγος της Capital Economics.
Η οικονομολόγος Lydia Cox στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison λέει ότι «προσπαθώντας να προστατέψετε ορισμένες βιομηχανίες, μπορείτε πραγματικά να κάνετε άλλες βιομηχανίες πιο ευάλωτες».
Ή, στην περίπτωση του Trump, να το κάνετε αυτό ολόκληρη η αμερικανική οικονομία, φαινομενικά.
Ακόμη και οι οικονομολόγοι που είναι θετικοί όσον αφορά την επικράτηση των ΗΠΑ σε έναν εμπορικό πόλεμο, ανησυχούν ότι οι δασμοί του Trump θα δημιουργήσουν τόσο αντίθετους ανέμους στην ανάπτυξη όσο και πληθωρισμό.
«Συνεχίζουμε να στοιχηματίζουμε στην ανθεκτικότητα των καταναλωτικών δαπανών, της οικονομίας και των εταιρικών κερδών, αλλά υπολογίζουμε ότι οι αυξημένοι φόβοι ύφεσης θα επηρεάσουν πολλαπλάσια την αποτίμηση», λέει ο Ed Yardeni, πρόεδρος της Yardeni Research.
Ο Yardeni προσθέτει ότι «αναγνωρίζουμε ότι οι κίνδυνοι ύφεσης και bear market μπορεί να συνεχίσουν να αυξάνονται.
Όλα εξαρτώνται από τον συχνά απρόβλεπτο πρόεδρο, ο οποίος συχνά και με υπερηφάνεια αναφέρεται στον εαυτό του ως «Tariff Man», αντικατοπτρίζοντας την ισχυρή υποστήριξή του στις προστατευτικές εμπορικές πολιτικές».
Κάποιοι ανησυχούν ότι οι ΗΠΑ στρέφονται προς ένα σενάριο  ασθενούς ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού.
Πρόσφατα, αξιωματούχοι της Fed προέβλεψαν ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) των ΗΠΑ θα αυξηθεί με ετήσιο ρυθμό μόλις 1,7% έναντι προηγούμενης πρόβλεψης 2,1%.
Όπως το βλέπει ο οικονομολόγος της JPMorgan, Michael Feroli, τα στοιχεία «αναθεωρήθηκαν σε στασιμοπληθωριστική κατεύθυνση».

Στην αντίθετη κατεύθυνση η Ασία

Η καθοδική μετατόπιση της ανάπτυξης των ΗΠΑ αλλάζει με ταχύτητα τον σχεδιασμό για τις κορυφαίες ασιατικές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας.
«Η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ υπό τον Πρόεδρο Donald Trump πρόκειται να αμβλύνει την παγκόσμια επιχειρηματική εμπιστοσύνη, θέτοντας πονοκέφαλο για την Κίνα», λέει η Shannon Nicoll, οικονομολόγος στο Moody's Analytics.
«Οι εγχώριες φιλοδοξίες είναι υψηλές.
Η Κίνα έχει θέσει τον στόχο ανάπτυξης της σε περίπου 5%, αλλά δεν θα φτάσει εκεί χωρίς απώλειες».
Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι «η μείωση των επιτοκίων στην Κίνα είναι δικαιολογημένη», λέει η Nicoll.
«Ένα μεγάλο κύμα έκδοσης κρατικών ομολόγων θα πλήξει το σύστημα χάρη στις άνευ προηγουμένου δαπάνες που χρηματοδοτούνται από το έλλειμμα.
Αυτή η προσφορά νέων ομολόγων θα ανεβάσει τις αποδόσεις των ομολόγων και θα πιέσει καθοδικά τις τιμές»
Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, λέει η Nicoll, «έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για μια πιθανή κρίση τύπου Silicon Valley Bank, με τα τοπικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να αγοράζουν πάρα πολλά ομόλογα σε υψηλές τιμές.
Εάν αυτά έχαναν γρήγορα την αξία τους, θα απειλούσαν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.
Μια μείωση επιτοκίων θα βοηθούσε να διατηρηθούν λογικές οι αποδόσεις των ομολόγων».

Ο Khoon Goh, επικεφαλής για την Ασία στην ANZ Group Holdings, σημειώνει ότι «θα μπορούσε πάντα να υπάρξει κάποια απροσδόκητη εξέλιξη ή ο Πρόεδρος Trump θα μπορούσε να αναφέρει κάτι αυτήν την εβδομάδα που υποδηλώνει μια πιο σκληρή γραμμή.
Επομένως, είναι δύσκολο για τις αγορές να υπολογίσουν επαρκώς τον κίνδυνο σε αυτό το στάδιο».
Μέρος του προβλήματος είναι το πόσο άσχημα λειτούργησε για την αγορά και τους επενδυτές το αφήγημα των παροδικών «πληθωριστικών πιέσεων».
Ή για τους ψηφοφόρους και τους παγκόσμιους ηγέτες που πίστευαν ότι η κυβέρνηση Trump 2.0 θα αφορούσε περισσότερο τη σύναψη πολυμερων συμφωνιών παρά την πρόκληση οικονομικής αταξίας.
Ούτε τα πράγματα πήγαν καλά για εκείνους που δεν ήταν έτοιμοι να έρθει ο γιγαντιαίος εμπορικός πόλεμος, που φαίνεται να οδηγείται περισσότερο από τάσεις εκδίκησης παρά από οικονομική στρατηγική.
Εξίσου σημαντικό είναι τα πυροτεχνήματα που σίγουρα θα έρθουν καθώς οι προτεραιότητες πολιτικής του Trump συγκρούονται με μια Κίνα που είναι έτοιμη να απαντήσει ενώ αποδυναμώνεται η δημοσιονομική θέση των ΗΠΑ.
Οι τελευταίες ανησυχίες έχουν ως αποτέλεσμα οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων να κινούνται υψηλότερα από την Ουάσιγκτον έως το Τόκιο.
Στις 20 Ιανουαρίου, ο Trump κληρονόμησε ένα δημόσιο χρέος που ξεπερνούσε τα 36 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Και, ανάλογα με τον αναλυτή, ο Trump είτε πρόκειται να το οδηγήσει σε ένα τεράστια έκρηξη που θα έχει παγκόσμιες αλυσιδωτές συνέπειες μέσω τεράστιων φορολογικών περικοπών.
Ή, με δεδομένο το γιγάντιο αλυσοπρίονο που χειρίζεται ο Elon Musk, το DOGE, να οδηγηθεί σε επιθετικές περικοπές.
Οποιοδήποτε από τα αποτελέσματα θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστιους κινδύνους για τις παγκόσμιες αγορές.
Το πρώτο θα μπορούσε να δει το χρέος των ΗΠΑ να κινείται προς τα 40 τρισεκατομμύρια δολάρια και τις εταιρείες αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας να αρχίζουν τα χτυπήματα.
Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε γρήγορα να χάσει την τελευταία της αξιολόγηση AAA από την Moody's Investors Service.
Η Ασία, φυσικά, είναι κατευθείαν ση εμπροσθοφυλακή του χάους που προκαλούσε αυτό στις αγορές ομολόγων, μετοχών και συναλλάγματος σε όλο τον πλανήτη.
Το δεύτερο σενάριο θα μπορούσε να δει τον δισεκατομμυριούχο Musk να συνεχίσει να ξεσπά σε κυβερνητικούς θεσμούς που προστατεύουν την ιερότητα του δολαρίου και των ομολόγων των ΗΠΑ.
Μαζί με την αδιάκριτη απόλυση κυβερνητικών εργαζομένων - συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που διατηρούν το πυρηνικό οπλοστάσιο της Αμερικής - ο Team Musk στρέφει το βλέμμα του στην Υπηρεσία Εσωτερικών Εσόδων.
Αυτό θα μπορούσε να κάνει τις εταιρείες αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας να αμφιβάλλουν για την ικανότητα του δημοσίου να αντλεί επαρκή φορολογικά έσοδα για να συμβαδίζει με την αυξανόμενη έκδοση δημόσιου χρέους.
Η Washington Post αναφέρει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ προετοιμάζεται για μια πτώση 10% στα έσοδα έως την ημερομηνία κατάθεσης του φόρου στις 15 Απριλίου σε σύγκριση με πέρυσι.

Το έλλειμμα στα δημόσια έσοδα μπορεί να ξεπεράσει τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σε αυτούς τους κινδύνους προστίθεται η εσφαλμένη πεποίθηση του Τραμπ ότι οι δασμοί είναι εργαλεία αύξησης εσόδων.
«Το πρόβλημα δεν είναι πραγματικά η αβεβαιότητα σχετικά με τους δασμούς», λέει ο Robert Fry, ανεξάρτητος οικονομολόγος που είναι ειδικός σε θέματα προϋπολογισμού των ΗΠΑ.
«Είναι η αυξανόμενη πιθανότητα ο Πρόεδρος Trump να σκοπεύει να διατηρήσει τους δασμούς σε ισχύ μακροπρόθεσμα, να αυξήσει τα έσοδα και να επαναφέρει την παραγωγή πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες, αντί να τους χρησιμοποιήσει ως μοχλό για να πείσει άλλες χώρες να μειώσουν τους εμπορικούς φραγμούς τους».
Οι δασμοί Trump 1.0 από το 2017-2021 δεν έφεραν αξιοσημείωτο αριθμό θέσεων εργασίας πίσω στις ΗΠΑ.
Αντίθετα, οι περισσότερες θέσεις εργασίας που εγκατέλειψαν την Κίνα μεταφέρθηκαν στο Βιετνάμ.
Οι οικονομολόγοι λένε ότι δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι το Trump 2.0 θα πετύχει εκεί που απέτυχε στη πρώτη του θητεία.
Οι ασιατικές κεντρικές τράπεζες, εν τω μεταξύ, έχουν λόγους να ανησυχούν για το τι σημαίνει το ανερμάτιστο οικονομικό όραμα του Trump για τα περίπου 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν επενδυθεί σε ομόλογα των ΗΠΑ.
Παράδειγμα: Ο Musk και οι συνεργάτες του έλαβαν πρόσβαση σε εξαιρετικά ευαίσθητα δεδομένα του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του ομοσπονδιακού συστήματος πληρωμών.

Σε πρόσφατο άρθρο των New York Times, οι πρώην Υπουργοί Οικονομικών Robert Rubin, Lawrence Summers, Timothy Geithner, Jacob Lew και Janet Yellen προειδοποίησαν ότι «κανένας υπουργός Οικονομικών στις πρώτες εβδομάδες της θητείας του δεν πρέπει να βρίσκεται σε θέση όπου είναι απαραίτητο να διαβεβαιώσουμε το έθνος και τον κόσμο για τις δεσμεύσεις μας για τις οικονομικές υποχρεώσεις μας για την ακεραιότητα του συστήματος».
Υποστηρίζουν ότι «οποιαδήποτε υπαινιγμός για την επιλεκτική αναστολή των πληρωμών που έχουν εγκριθεί από το Κογκρέσο θα είναι παραβίαση της εμπιστοσύνης και, τελικά, μια μορφή χρεοκοπίας.
Και η αξιοπιστία μας, όταν χαθεί, θα αποδειχθεί δύσκολο να ανακτηθεί».
Ο Donald Trump, επίσης, δεν κρύβει την αντιπάθειά του προς τους αξιωματούχους της Federal Reserve που καθορίζουν τα επιτόκια στις ΗΠΑ.
Την περασμένη εβδομάδα, επέκρινε την αποτυχία της Fed να μειώσει τα επιτόκια, απαιτώντας από τον Πρόεδρο Jerome Powell «να κάνει το σωστό».
Με τον πληθωρισμό των ΗΠΑ να είναι πολύ πάνω από το 2%, οι χαλαρότερες νομισματικές συνθήκες θα μπορούσαν να πλήξουν την εμπιστοσύνη στα περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια.

Μπορεί επίσης να τροφοδοτήσει μια φούσκα σε μετοχές και άλλα κερδοσκοπικά περιουσιακά στοιχεία — και ακίνητα.
Δεδομένων αυτών των κινδύνων, οι ΗΠΑ ενδέχεται να έχουν πολύ μεγαλύτερη επιτυχία εστιάζοντας στην απορρύθμιση και τις μη επικεντρωμένες επιδοτήσεις σε βιομηχανίες όπως αυτές στις οποίες βασίζονται οι ιδιωτικές εταιρείες του Musk.
Ήταν η έλλειψη επενδύσεων σε τομείς και τεχνολογίες που ενισχύουν την παραγωγικότητα άφησε τις ΗΠΑ τόσο επιρρεπείς στον πληθωρισμό.
Εν τω μεταξύ, η Ασία κάνει ό,τι μπορεί για να μείνει μακριά από την οθόνη του ραντάρ του Trump.
Ο Andrew Tilton, οικονομολόγος της Goldman Sachs, επισημαίνει ότι τώρα «με τις ΗΠΑ να επικεντρώνονται στη μείωση των διμερών ελλειμμάτων, υπάρχει ο κίνδυνος τα αυξανόμενα διμερή ελλείμματα τελικά να οδηγήσουν σε δασμούς σε άλλες ασιατικές οικονομίες».
Ο Tilton προσθέτει ότι «η Κορέα, η Ταϊβάν και ειδικά το Βιετνάμ έχουν δει μεγάλα εάνοδο του εμπορικού του πλεονάσματος έναντι των ΗΠΑ», κάτι που το Trump 2.0 δεν είναι πιθανό να αφήσει να υποχωρήσει.
Ως εκ τούτου, οι κορυφαίες εξαγγικές χώρες της Ασίας μπορεί να προσπαθήσουν να περιορίσουν τα πλεονάσματα για να «εκτρέψουν την προσοχή» του Trump.
Ο οικονομολόγος της Barclays Bank, Brian Tan, προσθέτει ότι «η εμπορική πολιτική είναι εκεί όπου ο Τραμπ είναι πιθανό να είναι πιο σημαντικός για την αναδυόμενη Ασία στη δεύτερη θητεία του ως πρόεδρος των ΗΠΑ», προκαλώντας «μεγαλύτερο πόνο» σε πιο ανοιχτές οικονομίες.
Αρκεί να πούμε ότι τα προβλήματα των ΗΠΑ με το χρέος της Αμερικής θα αμφισβητήσουν επίσης την οικονομική πολιτική των ΗΠΑ με τρόπους που ο πρόεδρος δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται.
Το ίδιο ενδέχεται να συμβεί και με τις πληθωριστικές επιπτώσεις από τους αγαπημένους του δασμούς.

www.bankingnews.gr