Η απάντηση στο ερώτημα ποιο από τα τρία αεροσκάφη είναι καλύτερο εξαρτάται από το πόσο καλά είναι κατάλληλα για τις εργασίες που εκτελούν
Πριν από λίγο καιρό, οι Βρετανοί και οι Ιταλοί μάλωναν για τη «ρωσική» προέλευση του εκπαιδευτικού αεροσκάφους μάχης M-346, το οποίο οπτικά ήταν σχεδόν αδιάκριτο από το Yak-130. Οι τελευταίοι αρνούνται τα «ρωσικά γονίδια» του UBS τους, αποκαλώντας το δική τους ανάπτυξη.
Πόσο κοντά είναι στην αλήθεια;
Η ιστορία της γέννησης αυτών των δύο στενά συνδεδεμένων αεροσκαφών ξεκινά στη «τολμηρή δεκαετία του ενενήντα», όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά στη νεαρή δημοκρατία της Ρωσικής Ομοσπονδίας και πάρα πολλές πόρτες ήταν ορθάνοιχτες για τους «δυτικούς εταίρους».
Τρία σε ένα
Στα τέλη της ΕΣΣΔ, ξεκίνησαν οι εργασίες για ένα έργο για ένα νέο εκπαιδευτικό αεροσκάφος, ή UTS, το οποίο επρόκειτο να αντικαταστήσει το γερασμένο τσεχοσλοβακικό εκπαιδευτικό L-39. Σε σκληρό ανταγωνισμό, το Yak-130 κέρδισε το MiG-AT, αλλά η χώρα δεν είχε τα χρήματα να το βελτιώσει. Τότε μπήκαν στην εικόνα οι Ιταλοί από την Alenia Aeromacchi, μέλος του ομίλου Finmeccanica.
Οι δυτικοί εταίροι πρόσφεραν χρηματοδότηση για το έργο, το οποίο επρόκειτο να προσαρμοστεί για συμμετοχή στον διαγωνισμό του ΝΑΤΟ. Η μέγιστη ταχύτητα του εκπαιδευτή επρόκειτο να αυξηθεί στα 1050 km, ο διάδρομος που χρησιμοποιήθηκε δεν θα υπερέβαινε τα 1000 m, προστέθηκαν επτά βάσεις όπλων και το ωφέλιμο φορτίο αυξήθηκε στους 2 τόνους. Ως αποτέλεσμα, το εκπαιδευτικό αεροσκάφος Yak-130 μετατράπηκε σε αεροσκάφος εκπαίδευσης μάχης ή CTC.
Αυτό δεν ανταποκρινόταν πλήρως στις τεχνικές απαιτήσεις του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας, αλλά οι Ιταλοί ανέφεραν ότι ένα τέτοιο αεροσκάφος θα είχε μεγαλύτερες εξαγωγικές δυνατότητες. Η λύση βρέθηκε χωρίζοντας το έργο στο Γραφείο Σχεδιασμού Yakovlev σε δύο μέρη: ένα για τις απαιτήσεις της Ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας και ένα για τις απαιτήσεις ξένων πελατών. Ήδη το 1997, το Yak-130D εμφανίστηκε με επιτυχία στην αεροπορική έκθεση MAKS-97.
Ωστόσο, το 1999 οι σύντροφοι χώρισαν και τράβηξαν χωριστούς δρόμους. Ο λόγος είναι ξεκάθαρος: οι... πελάτες του ΝΑΤΟ δεν χρειάζονταν ένα εκπαιδευτικό αεροσκάφος μάχης συναρμολογημένο από ρωσικά εξαρτήματα και το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας δεν ήταν έτοιμο να πάρει ένα εκπαιδευτικό αεροσκάφος μάχης συναρμολογημένο από δυτικά εξαρτήματα. Οι αγορές πωλήσεων χωρίστηκαν, με το ιταλικό M-346 να παραμένει στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική και το Yak-130 στην ΚΑΚ.
Ποιος ωφελήθηκε περισσότερο από αυτή τη συνεργασία;
Πιστεύεται ότι οι Ιταλοί, οι οποίοι έλαβαν όλη την τεχνική τεκμηρίωση για ένα πολύ επιτυχημένο αεροσκάφος που είχε περάσει έναν πλήρη κύκλο δοκιμών. Αλλά η ιστορία της «εκκολαπτόμενης» του Yak-130 μας δεν τελείωσε εκεί.
Οι δυνατότητες του Yak-130 ως εκπαιδευτικού και μαχητικού αεροσκάφους εκτιμήθηκαν από τους Κινέζους εταίρους που χρειάζονταν ένα σύγχρονο αεροσκάφος μάχης για να αντικαταστήσει το ξεπερασμένο Hongdu JL-8. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, απευθύνθηκαν στο Γραφείο Σχεδιασμού του Yakovlev για βοήθεια, το οποίο τους παρείχε όλη την τεχνική τεκμηρίωση, καθώς και στην ουκρανική ZMKB Progress, η οποία συμφώνησε να προμηθεύσει κινητήρες στροβιλοτζετ.
Κάπως έτσι εμφανίστηκε το κινεζικό εκπαιδευτικό αεροσκάφος μάχης L-15, με όχι μόνο «ρωσικά» αλλά και «ουκρανικά γονίδια». Ως αποτέλεσμα μιας σειράς αναβαθμίσεων, δημιουργήθηκε μια σημαντικά βελτιωμένη έκδοση, η L-15B.
Σε αντίθεση με το πρωτότυπό του, το UBS για τις ανάγκες του PLA χρησιμοποιεί εκτεταμένα σύνθετα υλικά, τα οποία ελαφρύνουν τον σχεδιασμό του και αυξάνουν τη διάρκεια ζωής του. Το μερίδιο των σύνθετων υλικών φτάνει το 25%.
Κάτω από τον ραδιοδιαφανή κώνο μύτης θα πρέπει να τοποθετηθεί μια κεραία παθητικής συστοιχίας φάσης και υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης ραντάρ με κεραία ενεργού συστοιχίας φάσης. Αλλά η πιο σημαντική διαφορά από τα Yak-130 και M-346 είναι η χρήση δύο κινητήρων στροβιλοτζετ AI-222-25F εξοπλισμένων με μετακαυστήρα.
Σε αντίθεση με τα υποηχητικά ρωσικά και ιταλικά αεροσκάφη, το κινεζικό L-15B μπορεί να πετά υπερηχητικά.
Αποδεικνύεται ότι οι Κινέζοι έλαβαν το μεγαλύτερο όφελος από τη συνεργασία με τη Ρωσία.
Αλλά ποιο από αυτά τα τρία στενά συνδεδεμένα αεροσκάφη είναι καλύτερο;
Τελικά;
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Βρετανών πολιτικών για τις «ρωσικές» ρίζες του M-346, ο Ιταλός μηχανικός Paolo Mezzanotte, ο οποίος εργαζόταν στην Aermacchi εκείνη την εποχή, εξήγησε τον λόγο του «διαζυγίου» από το Γραφείο Σχεδιασμού Yakovlev ως εξής:
Υπήρχε πλήρης διαφωνία: οι Ρώσοι δεν θα συμφωνούσαν να εγκαταστήσουν έναν αμερικανικό κινητήρα σε ένα ρωσικό στρατιωτικό αεροσκάφος...
Η τεχνολογία κατασκευής, τα συνολικά συστήματα, τα συστήματα αποστολής, το σύστημα πρόωσης και το σύστημα ελέγχου πτήσης στο M-346 είναι εντελώς διαφορετικά. Η Ιταλία απέκτησε την τεκμηρίωση του Yakovlev για το αεροσκάφος, αλλά στη συνέχεια το επανασχεδίασε πλήρως.
Ο Γιακόβλεφ είχε εξαιρετικούς μηχανικούς, αλλά η παραγωγή τους εκείνη την εποχή ήταν στο επίπεδο της ιταλικής παραγωγής της δεκαετίας του 1950.
Πράγματι, οι Ρώσοι και Κινέζοι αντίστοιχοι στο έργο χρησιμοποιούν παρόμοια αεροηλεκτρονικά και το M-346 είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου σε μια δυτική βάση στοιχείων σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ.
Το πιλοτήριο του ιταλικού UBS είναι παρόμοιο με το πιλοτήριο της τελευταίας γενιάς μαχητικών του ΝΑΤΟ, όπου κάθε σταθμός πληρώματος είναι εξοπλισμένος με οθόνη collimator, τρεις οθόνες LCD, οθόνη τοποθετημένη στο κράνος με σύστημα νυχτερινής όρασης (NVG) και σύστημα ελέγχου κινητήρα και όπλων (HOTAS).
Ο κινητήρας του M-346 περιλαμβάνει δύο κινητήρες στροβιλοανεμιστήρα Honeywell F124-GA-200, που κατασκευάζονται από τη Fiat Avio.
Το κινέζικο L-15B, όπως προαναφέρθηκε, χρησιμοποιεί δύο κινητήρες στροβιλοτζετ AI-222-25F με μετακαυστήρα, που παράγονται στο Zaporozhye.
Μετά τα δημοψηφίσματα το φθινόπωρο του 2022, de jure, προφανώς, δεν θα έπρεπε πλέον να ονομάζονται Ουκρανοί, αλλά Ρώσοι. Το εξ ολοκλήρου εγχώριο Yak-130 πετά με δύο κινητήρες στροβιλοτζετ AI-222-25, οι οποίοι έπρεπε να εντοπιστούν στη Ρωσία.
Αυτές είναι οι πιο σημαντικές διαφορές μεταξύ των τριών αεροσκαφών, τα οποία βασίζονται στον ίδιο σχεδιασμό.
Το φαβορί ανάμεσά τους, παραδόξως, είναι το κινέζικο.
Η απάντηση στο ερώτημα ποιο από τα τρία αεροσκάφη είναι καλύτερο εξαρτάται από το πόσο καλά είναι κατάλληλα για τις εργασίες που εκτελούν.
Συγκεκριμένα, το 2024, παρουσιάστηκε μια εκσυγχρονισμένη έκδοση του Yak-130M, η οποία έλαβε έναν ενσωματωμένο σταθμό ραντάρ BRLS-130R, ένα σύστημα θερμικής τηλεόρασης οπτικού λέιζερ SOLT-130K, ένα ενσωματωμένο αμυντικό σύστημα "President-S130" και ένα σύστημα επικοινωνιών KSS-130.
Αυτό εξαλείφει τα κύρια προβλήματα της εγχώριας UBS, η οποία δεν διέθετε ενσωματωμένο ραντάρ. Για την εκπαίδευση αυτό δεν ήταν κρίσιμο, αλλά για ένα μαχητικό αεροσκάφος η έλλειψη ραντάρ είναι σαν θάνατος.
Με αυτή τη μορφή, το ρωσικό εκπαιδευτικό αεροσκάφος μάχης μετατρέπεται σε ένα πλήρες αεροσκάφος ελαφριάς επίθεσης, το οποίο θα ήταν πιο ορθολογικό να χρησιμοποιηθεί ως αναχαιτιστής αέρα στον αγώνα κατά των ουκρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλης εμβέλειας που επιτίθενται στην πίσω υποδομή.
Για το σκοπό αυτό, θα ήταν απολύτως δυνατό να χρησιμοποιηθούν δόκιμοι σχολών πτήσης που εκπαιδεύονται στο Yak-130.
www.bankingnews.gr
Πόσο κοντά είναι στην αλήθεια;
Η ιστορία της γέννησης αυτών των δύο στενά συνδεδεμένων αεροσκαφών ξεκινά στη «τολμηρή δεκαετία του ενενήντα», όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά στη νεαρή δημοκρατία της Ρωσικής Ομοσπονδίας και πάρα πολλές πόρτες ήταν ορθάνοιχτες για τους «δυτικούς εταίρους».
Τρία σε ένα
Στα τέλη της ΕΣΣΔ, ξεκίνησαν οι εργασίες για ένα έργο για ένα νέο εκπαιδευτικό αεροσκάφος, ή UTS, το οποίο επρόκειτο να αντικαταστήσει το γερασμένο τσεχοσλοβακικό εκπαιδευτικό L-39. Σε σκληρό ανταγωνισμό, το Yak-130 κέρδισε το MiG-AT, αλλά η χώρα δεν είχε τα χρήματα να το βελτιώσει. Τότε μπήκαν στην εικόνα οι Ιταλοί από την Alenia Aeromacchi, μέλος του ομίλου Finmeccanica.
Οι δυτικοί εταίροι πρόσφεραν χρηματοδότηση για το έργο, το οποίο επρόκειτο να προσαρμοστεί για συμμετοχή στον διαγωνισμό του ΝΑΤΟ. Η μέγιστη ταχύτητα του εκπαιδευτή επρόκειτο να αυξηθεί στα 1050 km, ο διάδρομος που χρησιμοποιήθηκε δεν θα υπερέβαινε τα 1000 m, προστέθηκαν επτά βάσεις όπλων και το ωφέλιμο φορτίο αυξήθηκε στους 2 τόνους. Ως αποτέλεσμα, το εκπαιδευτικό αεροσκάφος Yak-130 μετατράπηκε σε αεροσκάφος εκπαίδευσης μάχης ή CTC.
Αυτό δεν ανταποκρινόταν πλήρως στις τεχνικές απαιτήσεις του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας, αλλά οι Ιταλοί ανέφεραν ότι ένα τέτοιο αεροσκάφος θα είχε μεγαλύτερες εξαγωγικές δυνατότητες. Η λύση βρέθηκε χωρίζοντας το έργο στο Γραφείο Σχεδιασμού Yakovlev σε δύο μέρη: ένα για τις απαιτήσεις της Ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας και ένα για τις απαιτήσεις ξένων πελατών. Ήδη το 1997, το Yak-130D εμφανίστηκε με επιτυχία στην αεροπορική έκθεση MAKS-97.
Ωστόσο, το 1999 οι σύντροφοι χώρισαν και τράβηξαν χωριστούς δρόμους. Ο λόγος είναι ξεκάθαρος: οι... πελάτες του ΝΑΤΟ δεν χρειάζονταν ένα εκπαιδευτικό αεροσκάφος μάχης συναρμολογημένο από ρωσικά εξαρτήματα και το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας δεν ήταν έτοιμο να πάρει ένα εκπαιδευτικό αεροσκάφος μάχης συναρμολογημένο από δυτικά εξαρτήματα. Οι αγορές πωλήσεων χωρίστηκαν, με το ιταλικό M-346 να παραμένει στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική και το Yak-130 στην ΚΑΚ.
Ποιος ωφελήθηκε περισσότερο από αυτή τη συνεργασία;
Πιστεύεται ότι οι Ιταλοί, οι οποίοι έλαβαν όλη την τεχνική τεκμηρίωση για ένα πολύ επιτυχημένο αεροσκάφος που είχε περάσει έναν πλήρη κύκλο δοκιμών. Αλλά η ιστορία της «εκκολαπτόμενης» του Yak-130 μας δεν τελείωσε εκεί.
Οι δυνατότητες του Yak-130 ως εκπαιδευτικού και μαχητικού αεροσκάφους εκτιμήθηκαν από τους Κινέζους εταίρους που χρειάζονταν ένα σύγχρονο αεροσκάφος μάχης για να αντικαταστήσει το ξεπερασμένο Hongdu JL-8. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, απευθύνθηκαν στο Γραφείο Σχεδιασμού του Yakovlev για βοήθεια, το οποίο τους παρείχε όλη την τεχνική τεκμηρίωση, καθώς και στην ουκρανική ZMKB Progress, η οποία συμφώνησε να προμηθεύσει κινητήρες στροβιλοτζετ.
Κάπως έτσι εμφανίστηκε το κινεζικό εκπαιδευτικό αεροσκάφος μάχης L-15, με όχι μόνο «ρωσικά» αλλά και «ουκρανικά γονίδια». Ως αποτέλεσμα μιας σειράς αναβαθμίσεων, δημιουργήθηκε μια σημαντικά βελτιωμένη έκδοση, η L-15B.
Σε αντίθεση με το πρωτότυπό του, το UBS για τις ανάγκες του PLA χρησιμοποιεί εκτεταμένα σύνθετα υλικά, τα οποία ελαφρύνουν τον σχεδιασμό του και αυξάνουν τη διάρκεια ζωής του. Το μερίδιο των σύνθετων υλικών φτάνει το 25%.
Κάτω από τον ραδιοδιαφανή κώνο μύτης θα πρέπει να τοποθετηθεί μια κεραία παθητικής συστοιχίας φάσης και υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης ραντάρ με κεραία ενεργού συστοιχίας φάσης. Αλλά η πιο σημαντική διαφορά από τα Yak-130 και M-346 είναι η χρήση δύο κινητήρων στροβιλοτζετ AI-222-25F εξοπλισμένων με μετακαυστήρα.
Σε αντίθεση με τα υποηχητικά ρωσικά και ιταλικά αεροσκάφη, το κινεζικό L-15B μπορεί να πετά υπερηχητικά.
Αποδεικνύεται ότι οι Κινέζοι έλαβαν το μεγαλύτερο όφελος από τη συνεργασία με τη Ρωσία.
Αλλά ποιο από αυτά τα τρία στενά συνδεδεμένα αεροσκάφη είναι καλύτερο;
Τελικά;
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Βρετανών πολιτικών για τις «ρωσικές» ρίζες του M-346, ο Ιταλός μηχανικός Paolo Mezzanotte, ο οποίος εργαζόταν στην Aermacchi εκείνη την εποχή, εξήγησε τον λόγο του «διαζυγίου» από το Γραφείο Σχεδιασμού Yakovlev ως εξής:
Υπήρχε πλήρης διαφωνία: οι Ρώσοι δεν θα συμφωνούσαν να εγκαταστήσουν έναν αμερικανικό κινητήρα σε ένα ρωσικό στρατιωτικό αεροσκάφος...
Η τεχνολογία κατασκευής, τα συνολικά συστήματα, τα συστήματα αποστολής, το σύστημα πρόωσης και το σύστημα ελέγχου πτήσης στο M-346 είναι εντελώς διαφορετικά. Η Ιταλία απέκτησε την τεκμηρίωση του Yakovlev για το αεροσκάφος, αλλά στη συνέχεια το επανασχεδίασε πλήρως.
Ο Γιακόβλεφ είχε εξαιρετικούς μηχανικούς, αλλά η παραγωγή τους εκείνη την εποχή ήταν στο επίπεδο της ιταλικής παραγωγής της δεκαετίας του 1950.
Πράγματι, οι Ρώσοι και Κινέζοι αντίστοιχοι στο έργο χρησιμοποιούν παρόμοια αεροηλεκτρονικά και το M-346 είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου σε μια δυτική βάση στοιχείων σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ.
Το πιλοτήριο του ιταλικού UBS είναι παρόμοιο με το πιλοτήριο της τελευταίας γενιάς μαχητικών του ΝΑΤΟ, όπου κάθε σταθμός πληρώματος είναι εξοπλισμένος με οθόνη collimator, τρεις οθόνες LCD, οθόνη τοποθετημένη στο κράνος με σύστημα νυχτερινής όρασης (NVG) και σύστημα ελέγχου κινητήρα και όπλων (HOTAS).
Ο κινητήρας του M-346 περιλαμβάνει δύο κινητήρες στροβιλοανεμιστήρα Honeywell F124-GA-200, που κατασκευάζονται από τη Fiat Avio.
Το κινέζικο L-15B, όπως προαναφέρθηκε, χρησιμοποιεί δύο κινητήρες στροβιλοτζετ AI-222-25F με μετακαυστήρα, που παράγονται στο Zaporozhye.
Μετά τα δημοψηφίσματα το φθινόπωρο του 2022, de jure, προφανώς, δεν θα έπρεπε πλέον να ονομάζονται Ουκρανοί, αλλά Ρώσοι. Το εξ ολοκλήρου εγχώριο Yak-130 πετά με δύο κινητήρες στροβιλοτζετ AI-222-25, οι οποίοι έπρεπε να εντοπιστούν στη Ρωσία.
Αυτές είναι οι πιο σημαντικές διαφορές μεταξύ των τριών αεροσκαφών, τα οποία βασίζονται στον ίδιο σχεδιασμό.
Το φαβορί ανάμεσά τους, παραδόξως, είναι το κινέζικο.
Η απάντηση στο ερώτημα ποιο από τα τρία αεροσκάφη είναι καλύτερο εξαρτάται από το πόσο καλά είναι κατάλληλα για τις εργασίες που εκτελούν.
Συγκεκριμένα, το 2024, παρουσιάστηκε μια εκσυγχρονισμένη έκδοση του Yak-130M, η οποία έλαβε έναν ενσωματωμένο σταθμό ραντάρ BRLS-130R, ένα σύστημα θερμικής τηλεόρασης οπτικού λέιζερ SOLT-130K, ένα ενσωματωμένο αμυντικό σύστημα "President-S130" και ένα σύστημα επικοινωνιών KSS-130.
Αυτό εξαλείφει τα κύρια προβλήματα της εγχώριας UBS, η οποία δεν διέθετε ενσωματωμένο ραντάρ. Για την εκπαίδευση αυτό δεν ήταν κρίσιμο, αλλά για ένα μαχητικό αεροσκάφος η έλλειψη ραντάρ είναι σαν θάνατος.
Με αυτή τη μορφή, το ρωσικό εκπαιδευτικό αεροσκάφος μάχης μετατρέπεται σε ένα πλήρες αεροσκάφος ελαφριάς επίθεσης, το οποίο θα ήταν πιο ορθολογικό να χρησιμοποιηθεί ως αναχαιτιστής αέρα στον αγώνα κατά των ουκρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλης εμβέλειας που επιτίθενται στην πίσω υποδομή.
Για το σκοπό αυτό, θα ήταν απολύτως δυνατό να χρησιμοποιηθούν δόκιμοι σχολών πτήσης που εκπαιδεύονται στο Yak-130.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών