Μήπως η ΕΚΤ εξέθεσε άθελά της τη συμμετρική ανισορροπία ισχύος μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών;
Βαθαίνει το ρήγμα μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών. Η αποστασιοποίηση της Ουάσινγκτον από τη σύγκρουση στην Ουκρανία γίνεται όλο και πιο εμφανής – την ώρα που οι Βρυξέλλες συνεχίζουν να τηρούν επιθετική στάση
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές ήδη κινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις.
Τώρα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποιεί για μια επικείμενη έλλειψη δολαρίων.
Οι εμπορικοί πόλεμοι δεν είναι απλώς διαμάχες για δασμούς και τη ροή αγαθών.
Στον πυρήνα τους αποτελούν μάχες ισχύος στις αγορές νομισμάτων – πεδία όπου οι γεωπολιτικές συγκρούσεις διεξάγονται χωρίς αιματοχυσία, αλλά συχνά με καταστροφικές οικονομικές συνέπειες για τους ηττημένους.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα σήμερα; Η σκόπιμη υποτίμηση του κινεζικού γιουάν.
Πίσω από αυτόν τον χειρισμό δεν βρίσκεται μόνο η νομισματική πολιτική - λειτουργεί και ως βαλβίδα εκτόνωσης εσωτερικών εντάσεων, κακής κατανομής κεφαλαίων (όπως η κατάρρευση του τομέα ακινήτων) και πιέσεων στην αγορά εργασίας.
Οι τεχνητά φθηνότερες εξαγωγές μεταφέρουν μέρος αυτού του φορτίου στο εξωτερικό.
Παράλληλα, το Κομμουνιστικό Κόμμα εδραιώνει την εξουσία του στο εσωτερικό.
Η συστηματική υποτίμηση του γιουάν επιβραδύνει την ανάδειξη μιας μεσαίας τάξης με αγοραστική δύναμη – και, άρα, ανακόπτει τη διεκδίκηση πολιτικής συμμετοχής. Αυτός είναι ο άνεμος που φυσά στην Κίνα.
Η Συμφωνία της Πλάζα ως πρότυπο
Μια ματιά στη σύγκρουση εμπορίου που πυροδότησε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump και στην επιβολή προσωρινών δασμών αποκαλύπτει: πίσω από το πολιτικό θέατρο βρίσκεται μια αναδιάταξη των παγκόσμιων νομισματικών ισορροπιών – παρόμοια με τη Συμφωνία της Πλάζα του 1985, όταν τα κράτη της G5 διόρθωσαν την υπερτίμηση του δολαρίου για να εξισορροπήσουν τις εμπορικές ροές.
Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον διατεθειμένες να ανεχθούν τη δομική υπερτίμηση του νομίσματός τους – συνέπεια του ρόλου του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Ο Trump το ξεκαθάρισε: οι εποχές που η αμερικανική βιομηχανία «αιμορραγούσε» προς όφελος ξένων μονάδων παραγωγής έχουν τελειώσει.
Η δασμολογική επίθεση του Trump δεν στοχεύει μόνο την Κίνα.
Μια αναδιάταξη των εμπορικών ροών μέσω νομισματικών μηχανισμών μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων μοιάζει αναπόφευκτη, καθώς οι ζημίες από περαιτέρω κλιμάκωση θα ήταν υπερβολικά μεγάλες.
Όμως ο πραγματικός στόχος του Trump είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως έχει δηλώσει επανειλημμένως και με σαφήνεια.
«Έχουμε έλλειμμα 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την ΕΕ.
Δεν αγοράζουν τα αυτοκίνητά μας, ούτε τα αγροτικά μας προϊόντα», είχε πει ο Trump για το διατλαντικό εμπόριο.
Αυτές οι σχέσεις επιβαρύνονται ολοένα και περισσότερο από κρυφά εμπορικά εμπόδια, υποχρεωτικές διαδικασίες εναρμόνισης και τον ευρωπαϊκό προστατευτισμό των προτύπων.
Ο Trump έχει χαρακτηρίσει την ΕΕ «σκληρό καρύδι» όσον αφορά τη δημιουργία δίκαιων εμπορικών σχέσεων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 75% των τελωνειακών εσόδων των κρατών-μελών της ΕΕ καταλήγουν απευθείας στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την Ursula von der Leyen.
Κρυμμένο επιμελώς πίσω από συνθήματα όπως η «Πράσινη Συμφωνία» ή η μετάβαση στην κινητικότητα, η ΕΕ λειτουργεί έναν μηχανισμό επιδοτήσεων που ανταγωνίζεται το παρεμβατικό μοντέλο της Κίνας.
Ο προστατευτισμός που υπερασπίζονται με πάθος οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
Με την πάροδο του χρόνου, η ΕΕ έχει διαμορφώσει μια δομή κινήτρων που προστατεύεται σθεναρά από τον εξωτερικό ανταγωνισμό.
Όταν ο Trump μιλά για «σκληρό καρύδι», αναφέρεται σε αυτό το κορπορατιστικό σύμπλεγμα – τη συμμαχία ισχυρών βιομηχανικών συμφερόντων, την κεντρική διακυβέρνηση από τις Βρυξέλλες και την υπεράσπιση της ενιαίας αγοράς μέσω ενός τείχους μη δασμολογικών φραγμών.
Η έλλειψη δολαρίων ως μοχλός ισχύος
Πίσω από το προστατευτικό τείχος της Ευρώπης, η κατάσταση μεταβάλλεται.
Μετά από χρόνια παραλυσίας λόγω Brexit, οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο αναζητούν πλέον διεξόδους από το εμπορικό τους αδιέξοδο.
Η 90ήμερη αναστολή των δασμών από τις ΗΠΑ ταρακούνησε και τις δύο πλευρές – με αποτέλεσμα μια μερική ανατροπή του Brexit.
Μαζί, προετοιμάζονται για έναν μαραθώνιο διαπραγματεύσεων με την Ουάσινγκτον, ενωμένοι σε ένα μέτωπο προστατευτισμού, με τον Trump να απειλεί για δασμούς ως 50%.
Ωστόσο, η Ουάσινγκτον έχει ήδη βρει τον κατάλληλο μοχλό για να ραγίσει το «Φρούριο Ευρώπη»: την αγορά ευρωδολαρίων και τους μηχανισμούς πίστωσης εκτός δικαιοδοσίας της Fed.
Με τη λήξη της σύμβασης LIBOR –του πρώην παγκόσμιου δείκτη για βραχυπρόθεσμα διατραπεζικά δάνεια– στις 30 Ιουνίου 2023 και την εισαγωγή του αμερικανικού υποκατάστατου SOFR (Secured Overnight Financing Rate), οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέλαβαν πλήρως τον έλεγχο της τιμολόγησης δανείων σε δολάρια.
Ενώ το LIBOR κυριαρχούνταν από ευρωπαϊκές τράπεζες και υπόκειτο σε χειραγώγηση επιτοκίων, το SOFR βασίζεται σε πραγματικές και εξασφαλισμένες συναλλαγές ρεπό στην αμερικανική αγορά – ουσιαστικά απρόσβλητες από χειραγώγηση.
Μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο, η δανειοδότηση σε δολάρια γίνεται ακριβότερη – δυσάρεστη εξέλιξη για την Ευρώπη, που έχει συνηθίσει επί χρόνια στο φθηνό δολαριακό χρήμα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες απελευθερώνονται σκόπιμα από την επιρροή ευρωπαϊκών θεσμών, οι οποίοι διασφάλιζαν έως τώρα τη φερεγγυότητά τους μέσω χαμηλών επιτοκίων και στρεβλών παγκόσμιων νομισματικών συνθηκών.
Με την απώλεια του LIBOR, η Ευρώπη χάνει ένα βασικό εργαλείο ελέγχου της δολαριακής της χρηματοδότησης και καλείται να προσαρμοστεί σε ένα καθεστώς που καθορίζεται αυστηρά από τις αγορές.
Επικοινωνιακό λάθος ή αφέλεια;
Όμως από τη Δευτέρα έγινε σαφές το εξής: οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονται να χρησιμοποιήσουν το δολάριο ως ακόμη πιο κοφτερό όπλο.
Φαίνεται πως η κυβέρνηση Trump –σε συνεργασία με τη Fed– έχει παγώσει τις υφιστάμενες γραμμές swap σε δολάρια με την Ευρωζώνη.
Τα swaps αυτά είναι ρυθμίσεις ρευστότητας μεταξύ κεντρικών τραπεζών σε δολάρια ΗΠΑ.
Οι τράπεζες της Ευρωζώνης πλέον δεν έχουν πρόσβαση σε επείγουσα ρευστότητα σε δολάρια σε περιπτώσεις έλλειψης.
Η ΕΚΤ κάλεσε δημόσια τις ευρωπαϊκές τράπεζες να ελέγξουν τα αποθέματά τους σε δολάρια και να εντοπίσουν πιθανά ελλείμματα.
Μήπως η ΕΚΤ εξέθεσε άθελά της τη συμμετρική ανισορροπία ισχύος μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών;
Σε περίπτωση κρίσης, η ΕΚΤ ίσως αναγκαστεί να καταφύγει ταπεινά στο «παράθυρο προεξόφλησης» της Fed για δανεισμό σε δολάρια.
Αν αυτό οφείλεται σε αποτυχία επικοινωνίας ή σε διαρροή εντός του πύργου της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, παραμένει άγνωστο.
Το βέβαιο είναι ότι αξιωματούχοι της ΕΚΤ προειδοποίησαν δημόσια τις ευρωπαϊκές εμπορικές τράπεζες για μια επικείμενη έλλειψη δολαρίων – ένα σενάριο με σοβαρές επιπτώσεις.
Περίπου το 17% έως 20% όλων των δανείων στη ζώνη του ευρώ εκφράζονται σε δολάρια.
Μεγάλο μέρος του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ εξαρτάται από την πρόσβαση στο αποθεματικό νόμισμα.
Αν αυτός ο «κρουνός» κλείσει, οι εφοδιαστικές αλυσίδες ενδέχεται να διαρραγούν και το διατλαντικό εμπόριο να παραλύσει εν μέρει.
Ένα είναι σίγουρο: με αυτόν τον χρηματοοικονομικό μοχλό, ο Donald Trump και οι Ηνωμένες Πολιτείες κρατούν ένα γεωπολιτικό όπλο τεράστιας ισχύος.
Μια ματιά στη σκακιέρα
Τοποθετώντας τα παραπάνω σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο, γίνεται φανερό το εξής: οι ΗΠΑ αξιοποιούν με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση την κυριαρχία τους στο νόμισμα, μεταβάλλοντας τις τεκτονικές πλάκες της παγκόσμιας οικονομικής ισχύος.
Οι γεωπολιτικοί αντίπαλοι εντός των BRICS προσπαθούν να ξεφύγουν από την επιρροή του δολαρίου.
Όμως η επιτυχία τους είναι κάθε άλλο παρά βέβαιη. Ειρωνικά, το εναλλακτικό σύστημα που οραματίζονται πρωτεύουσες όπως το Πεκίνο και η Μόσχα βασίζεται στο ψηφιακό γιουάν – εργαλείο απόλυτου κρατικού ελέγχου.
Η δυσπιστία είναι έκδηλη ακόμη και μεταξύ των στενότερων εταίρων της Κίνας.
Το γιουάν παραμένει παγκοσμίως αμελητέο ως μέσο συναλλαγών• μόλις το 2,2% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων διακρατείται σε γουάν.
Το δολάριο εξακολουθεί να κυριαρχεί στην παγκόσμια οικονομία, με μερίδιο 57% στα συναλλαγματικά αποθέματα.
Οι προσπάθειες υπέρβασης αυτής της κυριαρχίας μέσω ενός μερικώς καλυμμένου από χρυσό μηχανισμού διακανονισμού ισοδυναμούν με νομισματική αυτοκτονία.
Την ίδια ώρα, ακόμη και οι πιο στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ καλούνται να αντιμετωπίσουν μια άβολη πραγματικότητα: οι γραμμές swap δολαρίων – το προνομιακό δικαίωμα πρόσβασης σε δολαριακή ρευστότητα – έχουν καταστεί γεωπολιτικά διαπραγματευτικά χαρτιά ενόψει των επερχόμενων διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ.
Οι Βρυξέλλες καλό θα ήταν να αποδεχθούν αυτή την πραγματικότητα.
Η εποχή του ευρωπαϊκού προστατευτισμού πλησιάζει στο τέλος της – προς όφελος των ευρωπαίων καταναλωτών και της μακροπρόθεσμης οικονομικής ανθεκτικότητας της ηπείρου.
www.bankingnews.gr
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές ήδη κινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις.
Τώρα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποιεί για μια επικείμενη έλλειψη δολαρίων.
Οι εμπορικοί πόλεμοι δεν είναι απλώς διαμάχες για δασμούς και τη ροή αγαθών.
Στον πυρήνα τους αποτελούν μάχες ισχύος στις αγορές νομισμάτων – πεδία όπου οι γεωπολιτικές συγκρούσεις διεξάγονται χωρίς αιματοχυσία, αλλά συχνά με καταστροφικές οικονομικές συνέπειες για τους ηττημένους.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα σήμερα; Η σκόπιμη υποτίμηση του κινεζικού γιουάν.
Πίσω από αυτόν τον χειρισμό δεν βρίσκεται μόνο η νομισματική πολιτική - λειτουργεί και ως βαλβίδα εκτόνωσης εσωτερικών εντάσεων, κακής κατανομής κεφαλαίων (όπως η κατάρρευση του τομέα ακινήτων) και πιέσεων στην αγορά εργασίας.
Οι τεχνητά φθηνότερες εξαγωγές μεταφέρουν μέρος αυτού του φορτίου στο εξωτερικό.
Παράλληλα, το Κομμουνιστικό Κόμμα εδραιώνει την εξουσία του στο εσωτερικό.
Η συστηματική υποτίμηση του γιουάν επιβραδύνει την ανάδειξη μιας μεσαίας τάξης με αγοραστική δύναμη – και, άρα, ανακόπτει τη διεκδίκηση πολιτικής συμμετοχής. Αυτός είναι ο άνεμος που φυσά στην Κίνα.
Η Συμφωνία της Πλάζα ως πρότυπο
Μια ματιά στη σύγκρουση εμπορίου που πυροδότησε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump και στην επιβολή προσωρινών δασμών αποκαλύπτει: πίσω από το πολιτικό θέατρο βρίσκεται μια αναδιάταξη των παγκόσμιων νομισματικών ισορροπιών – παρόμοια με τη Συμφωνία της Πλάζα του 1985, όταν τα κράτη της G5 διόρθωσαν την υπερτίμηση του δολαρίου για να εξισορροπήσουν τις εμπορικές ροές.
Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον διατεθειμένες να ανεχθούν τη δομική υπερτίμηση του νομίσματός τους – συνέπεια του ρόλου του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος.
Ο Trump το ξεκαθάρισε: οι εποχές που η αμερικανική βιομηχανία «αιμορραγούσε» προς όφελος ξένων μονάδων παραγωγής έχουν τελειώσει.
Η δασμολογική επίθεση του Trump δεν στοχεύει μόνο την Κίνα.
Μια αναδιάταξη των εμπορικών ροών μέσω νομισματικών μηχανισμών μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων μοιάζει αναπόφευκτη, καθώς οι ζημίες από περαιτέρω κλιμάκωση θα ήταν υπερβολικά μεγάλες.
Όμως ο πραγματικός στόχος του Trump είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως έχει δηλώσει επανειλημμένως και με σαφήνεια.
«Έχουμε έλλειμμα 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την ΕΕ.
Δεν αγοράζουν τα αυτοκίνητά μας, ούτε τα αγροτικά μας προϊόντα», είχε πει ο Trump για το διατλαντικό εμπόριο.
Αυτές οι σχέσεις επιβαρύνονται ολοένα και περισσότερο από κρυφά εμπορικά εμπόδια, υποχρεωτικές διαδικασίες εναρμόνισης και τον ευρωπαϊκό προστατευτισμό των προτύπων.
Ο Trump έχει χαρακτηρίσει την ΕΕ «σκληρό καρύδι» όσον αφορά τη δημιουργία δίκαιων εμπορικών σχέσεων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 75% των τελωνειακών εσόδων των κρατών-μελών της ΕΕ καταλήγουν απευθείας στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό την Ursula von der Leyen.
Κρυμμένο επιμελώς πίσω από συνθήματα όπως η «Πράσινη Συμφωνία» ή η μετάβαση στην κινητικότητα, η ΕΕ λειτουργεί έναν μηχανισμό επιδοτήσεων που ανταγωνίζεται το παρεμβατικό μοντέλο της Κίνας.
Ο προστατευτισμός που υπερασπίζονται με πάθος οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
Με την πάροδο του χρόνου, η ΕΕ έχει διαμορφώσει μια δομή κινήτρων που προστατεύεται σθεναρά από τον εξωτερικό ανταγωνισμό.
Όταν ο Trump μιλά για «σκληρό καρύδι», αναφέρεται σε αυτό το κορπορατιστικό σύμπλεγμα – τη συμμαχία ισχυρών βιομηχανικών συμφερόντων, την κεντρική διακυβέρνηση από τις Βρυξέλλες και την υπεράσπιση της ενιαίας αγοράς μέσω ενός τείχους μη δασμολογικών φραγμών.
Η έλλειψη δολαρίων ως μοχλός ισχύος
Πίσω από το προστατευτικό τείχος της Ευρώπης, η κατάσταση μεταβάλλεται.
Μετά από χρόνια παραλυσίας λόγω Brexit, οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο αναζητούν πλέον διεξόδους από το εμπορικό τους αδιέξοδο.
Η 90ήμερη αναστολή των δασμών από τις ΗΠΑ ταρακούνησε και τις δύο πλευρές – με αποτέλεσμα μια μερική ανατροπή του Brexit.
Μαζί, προετοιμάζονται για έναν μαραθώνιο διαπραγματεύσεων με την Ουάσινγκτον, ενωμένοι σε ένα μέτωπο προστατευτισμού, με τον Trump να απειλεί για δασμούς ως 50%.
Ωστόσο, η Ουάσινγκτον έχει ήδη βρει τον κατάλληλο μοχλό για να ραγίσει το «Φρούριο Ευρώπη»: την αγορά ευρωδολαρίων και τους μηχανισμούς πίστωσης εκτός δικαιοδοσίας της Fed.
Με τη λήξη της σύμβασης LIBOR –του πρώην παγκόσμιου δείκτη για βραχυπρόθεσμα διατραπεζικά δάνεια– στις 30 Ιουνίου 2023 και την εισαγωγή του αμερικανικού υποκατάστατου SOFR (Secured Overnight Financing Rate), οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέλαβαν πλήρως τον έλεγχο της τιμολόγησης δανείων σε δολάρια.
Ενώ το LIBOR κυριαρχούνταν από ευρωπαϊκές τράπεζες και υπόκειτο σε χειραγώγηση επιτοκίων, το SOFR βασίζεται σε πραγματικές και εξασφαλισμένες συναλλαγές ρεπό στην αμερικανική αγορά – ουσιαστικά απρόσβλητες από χειραγώγηση.
Μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο, η δανειοδότηση σε δολάρια γίνεται ακριβότερη – δυσάρεστη εξέλιξη για την Ευρώπη, που έχει συνηθίσει επί χρόνια στο φθηνό δολαριακό χρήμα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες απελευθερώνονται σκόπιμα από την επιρροή ευρωπαϊκών θεσμών, οι οποίοι διασφάλιζαν έως τώρα τη φερεγγυότητά τους μέσω χαμηλών επιτοκίων και στρεβλών παγκόσμιων νομισματικών συνθηκών.
Με την απώλεια του LIBOR, η Ευρώπη χάνει ένα βασικό εργαλείο ελέγχου της δολαριακής της χρηματοδότησης και καλείται να προσαρμοστεί σε ένα καθεστώς που καθορίζεται αυστηρά από τις αγορές.
Επικοινωνιακό λάθος ή αφέλεια;
Όμως από τη Δευτέρα έγινε σαφές το εξής: οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονται να χρησιμοποιήσουν το δολάριο ως ακόμη πιο κοφτερό όπλο.
Φαίνεται πως η κυβέρνηση Trump –σε συνεργασία με τη Fed– έχει παγώσει τις υφιστάμενες γραμμές swap σε δολάρια με την Ευρωζώνη.
Τα swaps αυτά είναι ρυθμίσεις ρευστότητας μεταξύ κεντρικών τραπεζών σε δολάρια ΗΠΑ.
Οι τράπεζες της Ευρωζώνης πλέον δεν έχουν πρόσβαση σε επείγουσα ρευστότητα σε δολάρια σε περιπτώσεις έλλειψης.
Η ΕΚΤ κάλεσε δημόσια τις ευρωπαϊκές τράπεζες να ελέγξουν τα αποθέματά τους σε δολάρια και να εντοπίσουν πιθανά ελλείμματα.
Μήπως η ΕΚΤ εξέθεσε άθελά της τη συμμετρική ανισορροπία ισχύος μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών;
Σε περίπτωση κρίσης, η ΕΚΤ ίσως αναγκαστεί να καταφύγει ταπεινά στο «παράθυρο προεξόφλησης» της Fed για δανεισμό σε δολάρια.
Αν αυτό οφείλεται σε αποτυχία επικοινωνίας ή σε διαρροή εντός του πύργου της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη, παραμένει άγνωστο.
Το βέβαιο είναι ότι αξιωματούχοι της ΕΚΤ προειδοποίησαν δημόσια τις ευρωπαϊκές εμπορικές τράπεζες για μια επικείμενη έλλειψη δολαρίων – ένα σενάριο με σοβαρές επιπτώσεις.
Περίπου το 17% έως 20% όλων των δανείων στη ζώνη του ευρώ εκφράζονται σε δολάρια.
Μεγάλο μέρος του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ εξαρτάται από την πρόσβαση στο αποθεματικό νόμισμα.
Αν αυτός ο «κρουνός» κλείσει, οι εφοδιαστικές αλυσίδες ενδέχεται να διαρραγούν και το διατλαντικό εμπόριο να παραλύσει εν μέρει.
Ένα είναι σίγουρο: με αυτόν τον χρηματοοικονομικό μοχλό, ο Donald Trump και οι Ηνωμένες Πολιτείες κρατούν ένα γεωπολιτικό όπλο τεράστιας ισχύος.
Μια ματιά στη σκακιέρα
Τοποθετώντας τα παραπάνω σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο, γίνεται φανερό το εξής: οι ΗΠΑ αξιοποιούν με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση την κυριαρχία τους στο νόμισμα, μεταβάλλοντας τις τεκτονικές πλάκες της παγκόσμιας οικονομικής ισχύος.
Οι γεωπολιτικοί αντίπαλοι εντός των BRICS προσπαθούν να ξεφύγουν από την επιρροή του δολαρίου.
Όμως η επιτυχία τους είναι κάθε άλλο παρά βέβαιη. Ειρωνικά, το εναλλακτικό σύστημα που οραματίζονται πρωτεύουσες όπως το Πεκίνο και η Μόσχα βασίζεται στο ψηφιακό γιουάν – εργαλείο απόλυτου κρατικού ελέγχου.
Η δυσπιστία είναι έκδηλη ακόμη και μεταξύ των στενότερων εταίρων της Κίνας.
Το γιουάν παραμένει παγκοσμίως αμελητέο ως μέσο συναλλαγών• μόλις το 2,2% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων διακρατείται σε γουάν.
Το δολάριο εξακολουθεί να κυριαρχεί στην παγκόσμια οικονομία, με μερίδιο 57% στα συναλλαγματικά αποθέματα.
Οι προσπάθειες υπέρβασης αυτής της κυριαρχίας μέσω ενός μερικώς καλυμμένου από χρυσό μηχανισμού διακανονισμού ισοδυναμούν με νομισματική αυτοκτονία.
Την ίδια ώρα, ακόμη και οι πιο στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ καλούνται να αντιμετωπίσουν μια άβολη πραγματικότητα: οι γραμμές swap δολαρίων – το προνομιακό δικαίωμα πρόσβασης σε δολαριακή ρευστότητα – έχουν καταστεί γεωπολιτικά διαπραγματευτικά χαρτιά ενόψει των επερχόμενων διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ.
Οι Βρυξέλλες καλό θα ήταν να αποδεχθούν αυτή την πραγματικότητα.
Η εποχή του ευρωπαϊκού προστατευτισμού πλησιάζει στο τέλος της – προς όφελος των ευρωπαίων καταναλωτών και της μακροπρόθεσμης οικονομικής ανθεκτικότητας της ηπείρου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών