O Jamie Dimon της JPMorgan προειδοποιεί για οικονομική επιδείνωση στις ΗΠΑ: πτώση στην απασχόληση, άνοδος πληθωρισμού και κίνδυνοι από ιδιωτικό χρέος. Έρχεται οικονομικός τυφώνας
Ο Jamie Dimon, επικεφαλής της JPMorgan Chase, προειδοποίησε για έναν επικείμενο οικονομικό κλυδωνισμό στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς τα «μαξιλάρια» της πανδημικής εποχής, δηλαδή οι τεράστιες κρατικές δαπάνες και η χαλαρή νομισματική πολιτική, έχουν πλέον εξαντληθεί.
Ειδικότερα, μιλώντας σε συνέδριο της Morgan Stanley, ο Dimon τόνισε ότι «υπάρχει πιθανότητα τα πραγματικά νούμερα να επιδεινωθούν σύντομα», προβλέποντας πτώση στην απασχόληση και άνοδο του πληθωρισμού μέσα στους επόμενους μήνες.
«Ελπίζω να είναι μόνο μια μικρή επιδείνωση», είπε με νόημα, αλλά δεν έκρυψε την αβεβαιότητα που κυριαρχεί στην αγορά.
Παρά το γεγονός ότι η αμερικανική οικονομία εμφανίζει ακόμα αύξηση στην απασχόληση και την καταναλωτική δαπάνη, τα ποιοτικά στοιχεία δείχνουν κλονισμένη εμπιστοσύνη από καταναλωτές και επιχειρήσεις, με φόντο τους εμπορικούς δασμούς της διοίκησης Trump και τη μειωμένη μετανάστευση, που ασκεί περαιτέρω πιέσεις στην αγορά εργασίας.
Ο Dimon σημείωσε ότι η «ομαλή προσγείωση» της οικονομίας πιθανότατα θα αποδειχθεί πιο σκληρή απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί, ενώ εξέφρασε έντονη ανησυχία για τη ραγδαία ανάπτυξη της ιδιωτικής πιστωτικής αγοράς.
Την χαρακτήρισε ως δυνητική εστία κινδύνου, ειδικά σε περίπτωση ύφεσης, προειδοποιώντας πως οι επενδυτές μπορεί να παγιδευτούν σε υψηλά ρίσκα με περιορισμένες αποδόσεις.
«Αν ήμουν διαχειριστής κεφαλαίων, δεν θα αγόραζα τώρα πίστωση. Οι τιμές και τα spreads δεν δικαιολογούν ρίσκο», τόνισε.
Η ψυχρολουσία Dimon έρχεται ενώ τα τελευταία στοιχεία δείχνουν επιβράδυνση τόσο στην αύξηση θέσεων εργασίας όσο και στον πληθωρισμό για τον Μάιο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας νέας περιόδου οικονομικής αστάθειας.
Ανησυχία
Ο Dimon εκφράζει επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια την ανησυχία του για την οικονομία.
Ο επί μακρόν επικεφαλής της μεγαλύτερης τράπεζας των ΗΠΑ επανέλαβε σχόλια που είχε κάνει τον προηγούμενο μήνα, όταν είχε προβλέψει έναν «καβγά» (kerfuffle) στην αγορά κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, που θα οδηγήσει σε παρέμβαση της Fed.
Τότε είχε αναφερθεί στον συμπληρωματικό δείκτη μόχλευσης των αμερικανικών τραπεζών και σε άλλους κανονισμούς με «βαθιά ελαττώματα» οι οποίοι, αν διορθωθούν, θα επιτρέψουν στις τράπεζες να διαμεσολαβούν πιο ενεργά στην αγορά.
«Το λέω αυτό στους ρυθμιστές μου», είπε ο Dimon την Παρασκευή.
«Σας λέω ότι θα συμβεί και θα πανικοβληθείτε.
Εγώ δεν θα πανικοβληθώ — θα είμαστε εντάξει.
Πιθανότατα θα βγάλουμε και περισσότερα χρήματα, και τότε μερικοί φίλοι μου θα μου πουν ότι μας αρέσουν οι κρίσεις επειδή είναι καλές για την JPMorgan Chase – όχι ακριβώς».
Όσο περισσότερο ανησυχεί, τόσο καλύτερα
Πάντως, όσο περισσότερο ανησυχεί ο Jamie Dimon, τόσο καλύτερα φαίνεται να τα πηγαίνει η τράπεζά του.
Δεδομένου ότι η JPMorgan Chase έχει γίνει μεγαλύτερη, πιο κερδοφόρα και ολοένα και πιο κρίσιμη για την αμερικανική οικονομία τα τελευταία χρόνια, ο διάσημος CEO της εκφράζεται όλο και πιο ανοιχτά για το τι θα μπορούσε να πάει στραβά — ενώ τα πράγματα συνεχίζουν να πηγαίνουν σωστά για την τράπεζά του.
Είτε στις καλύτερες είτε στις χειρότερες εποχές, η δημόσια στάση του Dimon είναι ζοφερή.
Είτε πρόκειται για την πρόβλεψή του το 2022 για έναν «τυφώνα» που θα χτυπήσει την αμερικανική οικονομία, είτε για τις ανησυχίες του σχετικά με τη διάλυση της παγκόσμιας τάξης που δημιουργήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είτε για την προειδοποίησή του για έναν διπλό κίνδυνο ύφεσης και πληθωρισμού, ο Dimon φαίνεται να διανθίζει κάθε οικονομική ανακοίνωση, τηλεοπτική εμφάνιση και επενδυτική εκδήλωση με μια ακόμη δυσοίωνη προειδοποίηση.
«Το ιστορικό του στην ηγεσία της τράπεζας είναι απίστευτο», δήλωσε ο Ben Mackovak, μέλος διοικητικών συμβουλίων τεσσάρων τραπεζών και επενδυτής μέσω της εταιρείας του Strategic Value Bank Partner.
«Το ιστορικό του στις προβλέψεις για οικονομικές καταστροφές — όχι και τόσο καλό».
Κατά τη διάρκεια των δύο δεκαετιών του στην JPMorgan, ο 69χρονος Dimon έχει βοηθήσει να χτιστεί ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα όπως κανένα άλλο στον κόσμο.
Ένας γίγαντας που απλώνεται τόσο στη λιανική τραπεζική όσο και στις υψηλές χρηματοοικονομικές δραστηριότητες της Wall Street, η τράπεζα του Dimon είναι, όπως λέει ο ίδιος, ένας «νικητής τελικής φάσης» στον τομέα του χρήματος.
Διαθέτει περισσότερα υποκαταστήματα, καταθέσεις και διαδικτυακούς χρήστες από οποιονδήποτε ανταγωνιστή, και είναι κορυφαία στον τομέα των πιστωτικών καρτών και των μικρών επιχειρήσεων.
Κατέχει κορυφαίο μερίδιο αγοράς στο trading και την επενδυτική τραπεζική, ενώ πάνω από 10 τρισεκατομμύρια δολάρια διακινούνται καθημερινά μέσω του παγκόσμιου δικτύου πληρωμών της.
«Προειδοποιητική βολή»
Μια ανασκόπηση 20 ετών από τις ετήσιες επιστολές του Dimon προς τους επενδυτές και τις δημόσιες δηλώσεις του αποκαλύπτει μια ξεκάθαρη εξέλιξη.
Ανέλαβε CEO το 2006, και η πρώτη δεκαετία του στην ηγεσία της JPMorgan «αναλώθηκε» από τη φούσκα ακινήτων στις ΗΠΑ, την οικονομική κρίση του 2008 και τις μακροχρόνιες συνέπειες της, συμπεριλαμβανομένων των εξαγορών των Bear Stearns και Washington Mutual.
Όταν ξεκίνησε τη δεύτερη δεκαετία του στην ηγεσία της τράπεζας, με τις νομικές επιπτώσεις της κρίσης υποχωρούσαν, ο Dimon άρχισε να βλέπει νέες «καταιγίδες» στον ορίζοντα.
«Θα υπάρξει μια ακόμη κρίση», έγραψε στην επιστολή του Απριλίου 2015, αναλογιζόμενος πιθανά αίτια και επισημαίνοντας ότι οι πρόσφατες διακυμάνσεις στο αμερικανικό χρέος ήταν μια «προειδοποιητική βολή» για τις αγορές.
Αυτό το απόσπασμα σηματοδότησε την αρχή πιο συχνών προειδοποιήσεων από τον Dimon, συμπεριλαμβανομένων ανησυχιών για ύφεση — η οποία δεν συνέβη μέχρι το ξέσπασμα της πανδημίας το 2020 — καθώς και φόβων για καταρρεύσεις των αγορών και το διογκούμενο έλλειμμα των ΗΠΑ.
Αλλά παράλληλα ξεκίνησε και μια δεκαετία κατά την οποία η JPMorgan άρχισε να ξεπερνά κατά πολύ τους ανταγωνιστές της.
Αφού σταθεροποιήθηκε γύρω στα 20 δισ. δολάρια σε ετήσια κέρδη για μερικά χρόνια, η τεράστια «μηχανή» που επέβλεπε ο Dimon άρχισε να αποδίδει στο έπακρο. Από το 2015 έως το 2024, η JPMorgan πέτυχε επτά χρονιές με ιστορικά ρεκόρ κερδών — υπερδιπλάσιες σε σχέση με την πρώτη δεκαετία του Dimon ως CEO.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι επενδυτές άρχισαν να αγοράζουν μαζικά μετοχές της JPMorgan, υιοθετώντας την ιδέα ότι πρόκειται για μια εταιρεία ανάπτυξης σε έναν κατά τα άλλα «βαρετό» τομέα.
Η JPMorgan είναι πλέον η πιο πολύτιμη εισηγμένη χρηματοοικονομική εταιρεία στον κόσμο και δαπανά 18 δισ. δολάρια ετησίως σε τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, για να διατηρήσει αυτή τη θέση.
Παρότι ο Dimon φαίνεται να ανησυχεί διαρκώς για την οικονομία και τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να «προχωρούν».
Η ανεργία και η καταναλωτική δαπάνη αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικές απ’ ό,τι αναμενόταν, επιτρέποντας στην JPMorgan να παράγει διαρκώς ιστορικά ρεκόρ κερδών.
Το 2022, ο Dimon είπε σε ένα ακροατήριο επενδυτών να προετοιμαστούν για οικονομική καταιγίδα: «Αυτήν τη στιγμή, ο καιρός είναι καλός, όλα φαίνονται εντάξει, όλοι νομίζουν ότι η Fed μπορεί να το διαχειριστεί», είπε, αναφερόμενος στην προσπάθεια της Fed να ελέγξει την οικονομία μετά την πανδημία.
«Αυτός ο τυφώνας είναι εκεί έξω, στον δρόμο, έρχεται προς τα εμάς», προειδοποίησε.
«Ίσως να είναι η πιο επικίνδυνη περίοδος που έχει βιώσει ο κόσμος εδώ και δεκαετίες», είπε τον επόμενο χρόνο σε ανακοίνωση αποτελεσμάτων.
Αλλά οι επενδυτές που τον άκουσαν και υιοθέτησαν πιο συντηρητική στρατηγική έχασαν την καλύτερη διετία για τον δείκτη S&P 500 εδώ και δεκαετίες.
«Φαίνεσαι ανόητος»
«Είναι μια ενδιαφέρουσα αντίφαση, αναμφίβολα», δήλωσε ο Mackovak για τις απαισιόδοξες δηλώσεις του Dimon και την εξαιρετική πορεία της τράπεζάς του.
«Μπορεί να είναι μέρος της οικοδόμησης της εικόνας του Jamie Dimon», συνέχισε. «Ή ένα αφήγημα "win-win" — αν κάτι πάει στραβά, μπορεί να πει “το είχα προβλέψει”, κι αν δεν πάει, η τράπεζά του συνεχίζει να τα πηγαίνει καλά».
Σύμφωνα με πρώην πρόεδρο κορυφαίου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος στις ΗΠΑ, οι τραπεζίτες γνωρίζουν ότι είναι πιο συνετό να εκπέμπεις προσοχή παρά αισιοδοξία. Ο πρώην CEO της Citigroup, Chuck Prince, έγινε γνωστός για τη δυσφημισμένη δήλωσή του το 2007 για την αγορά στεγαστικών δανείων: «Όσο παίζει η μουσική, πρέπει να σηκωθείς και να χορέψεις».
«Μαθαίνεις ότι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για τη φήμη σου αν είσαι υπεραισιόδοξος και μετά τα πράγματα πάνε στραβά», είπε ο πρώην πρόεδρος, που μίλησε ανώνυμα.
«Καταστρέφεται η εικόνα της τράπεζάς σου και φαίνεσαι ανόητος. Ενώ το αντίθετο, σε κάνει να φαίνεσαι απλώς ένας πολύ προσεκτικός τραπεζίτης».
Η τραπεζική είναι τελικά μια δουλειά υπολογισμένων ρίσκων, και οι CEO πρέπει να είναι σε εγρήγορση για την πιθανότητα να μην αποπληρωθούν τα δάνειά τους, σημείωσε ο τραπεζικός αναλυτής της Wells Fargo, Mike Mayo.
«Είναι το παλιό κλισέ: ένας καλός τραπεζίτης κουβαλάει ομπρέλα όταν έχει ήλιο – πάντα κοιτάζει πίσω από τη γωνία, πάντα προετοιμάζεται για το τι μπορεί να πάει στραβά».
Άλλοι όμως παρατηρητές του Dimon βλέπουν κάτι διαφορετικό.
Ο Dimon έχει «υστεροβουλία» στις δημόσιες δηλώσεις του, σύμφωνα με τον Charles Peabody, αναλυτή της Portales Partners.
«Νομίζω ότι αυτή η ρητορική στοχεύει στο να κρατά συγκεντρωμένη την ομάδα διοίκησής του απέναντι σε μελλοντικούς κινδύνους, είτε αυτοί συμβούν είτε όχι», είπε.
«Με ένα τόσο υψηλών επιδόσεων και ταχείας ανάπτυξης franchise, προσπαθεί να αποτρέψει τη χαλαρότητα.
Έχει ενσωματώσει μια κουλτούρα διαρκούς κατάστασης "πολεμικού δωματίου"».
Ο Dimon έχει κάθε λόγο να ανησυχεί αυτές τις μέρες, παρότι η τράπεζά του πέτυχε ρεκόρ κερδών 58,5 δισ. δολαρίων πέρυσι.
Οι συγκρούσεις σε Ουκρανία και Γάζα συνεχίζονται, το αμερικανικό εθνικό χρέος αυξάνεται και οι εμπορικές πολιτικές του Donald Trump εξακολουθούν να προκαλούν τριγμούς σε εχθρούς και συμμάχους.
Το νεκροταφείο των τραπεζικών brands
«Είναι δίκαιο να παρατηρήσουμε ότι δεν είναι παντογνώστης και ότι δεν επαληθεύονται όλες οι προβλέψεις του», είπε ο αναλυτής Brian Foran της Truist.
«Προσεγγίζει το θέμα περισσότερο από τη σκοπιά ότι πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για το ενδεχόμενο Χ, παρά ότι είναι βέβαιο πως θα συμβεί».
Η JPMorgan ήταν καλύτερα προετοιμασμένη για την άνοδο των επιτοκίων το 2023 σε σχέση με τους περισσότερους ανταγωνιστές της, όταν τα επιτόκια εκτοξεύθηκαν και προκάλεσαν απώλειες σε όσους κατείχαν χαμηλότοκα μακροπρόθεσμα ομόλογα, σημείωσε ο Foran.
«Για πολλά χρόνια έλεγε: “Να είστε έτοιμοι για το 10ετές στο 5%”, και όλοι τον θεωρούσαμε τρελό, γιατί τότε ήταν γύρω στο 1%», είπε. «Αποδείχθηκε ότι η προετοιμασία δεν ήταν κακή ιδέα».
Ίσως η καλύτερη εξήγηση για την απαισιόδοξη στάση του Dimon είναι ότι, όσο μεγάλη και ισχυρή κι αν είναι η JPMorgan, οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες παραμένουν εύθραυστες.
Η ιστορία των χρηματοοικονομικών είναι γεμάτη από άνοδο και πτώση ιδρυμάτων — συχνά όταν οι διευθυντές τους γίνονται υπερβολικά εφησυχασμένοι ή άπληστοι.
Στην πραγματικότητα, το «νεκροταφείο» των τραπεζικών brands περιλαμβάνει τρεις -τις Bear Stearns, Washington Mutual και First Republic- που έχουν πλέον απορροφηθεί από την JPMorgan.
Κατά τη διάρκεια της επενδυτικής ημέρας της τράπεζας αυτόν τον μήνα, ο Dimon επεσήμανε ότι την τελευταία δεκαετία η JPMorgan είναι από τις λίγες εταιρείες που αποφέρουν ετήσια απόδοση άνω του 17%.
«Αν κοιτάξετε τη δεκαετία πριν από αυτή, πολλοί είχαν αποδόσεις πάνω από 17%», είπε.
«Σχεδόν όλοι πτώχευσαν. Ακούσατε τι είπα; Σχεδόν κάθε μεγάλη χρηματοοικονομική εταιρεία στον κόσμο, σχεδόν δεν τα κατάφερε».
«Είναι ένας σκληρός κόσμος εκεί έξω», κατέληξε.
www.bankingnews.gr
Ειδικότερα, μιλώντας σε συνέδριο της Morgan Stanley, ο Dimon τόνισε ότι «υπάρχει πιθανότητα τα πραγματικά νούμερα να επιδεινωθούν σύντομα», προβλέποντας πτώση στην απασχόληση και άνοδο του πληθωρισμού μέσα στους επόμενους μήνες.
«Ελπίζω να είναι μόνο μια μικρή επιδείνωση», είπε με νόημα, αλλά δεν έκρυψε την αβεβαιότητα που κυριαρχεί στην αγορά.
Παρά το γεγονός ότι η αμερικανική οικονομία εμφανίζει ακόμα αύξηση στην απασχόληση και την καταναλωτική δαπάνη, τα ποιοτικά στοιχεία δείχνουν κλονισμένη εμπιστοσύνη από καταναλωτές και επιχειρήσεις, με φόντο τους εμπορικούς δασμούς της διοίκησης Trump και τη μειωμένη μετανάστευση, που ασκεί περαιτέρω πιέσεις στην αγορά εργασίας.
Ο Dimon σημείωσε ότι η «ομαλή προσγείωση» της οικονομίας πιθανότατα θα αποδειχθεί πιο σκληρή απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί, ενώ εξέφρασε έντονη ανησυχία για τη ραγδαία ανάπτυξη της ιδιωτικής πιστωτικής αγοράς.
Την χαρακτήρισε ως δυνητική εστία κινδύνου, ειδικά σε περίπτωση ύφεσης, προειδοποιώντας πως οι επενδυτές μπορεί να παγιδευτούν σε υψηλά ρίσκα με περιορισμένες αποδόσεις.
«Αν ήμουν διαχειριστής κεφαλαίων, δεν θα αγόραζα τώρα πίστωση. Οι τιμές και τα spreads δεν δικαιολογούν ρίσκο», τόνισε.
Η ψυχρολουσία Dimon έρχεται ενώ τα τελευταία στοιχεία δείχνουν επιβράδυνση τόσο στην αύξηση θέσεων εργασίας όσο και στον πληθωρισμό για τον Μάιο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας νέας περιόδου οικονομικής αστάθειας.
Ανησυχία
Ο Dimon εκφράζει επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια την ανησυχία του για την οικονομία.
Ο επί μακρόν επικεφαλής της μεγαλύτερης τράπεζας των ΗΠΑ επανέλαβε σχόλια που είχε κάνει τον προηγούμενο μήνα, όταν είχε προβλέψει έναν «καβγά» (kerfuffle) στην αγορά κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, που θα οδηγήσει σε παρέμβαση της Fed.
Τότε είχε αναφερθεί στον συμπληρωματικό δείκτη μόχλευσης των αμερικανικών τραπεζών και σε άλλους κανονισμούς με «βαθιά ελαττώματα» οι οποίοι, αν διορθωθούν, θα επιτρέψουν στις τράπεζες να διαμεσολαβούν πιο ενεργά στην αγορά.
«Το λέω αυτό στους ρυθμιστές μου», είπε ο Dimon την Παρασκευή.
«Σας λέω ότι θα συμβεί και θα πανικοβληθείτε.
Εγώ δεν θα πανικοβληθώ — θα είμαστε εντάξει.
Πιθανότατα θα βγάλουμε και περισσότερα χρήματα, και τότε μερικοί φίλοι μου θα μου πουν ότι μας αρέσουν οι κρίσεις επειδή είναι καλές για την JPMorgan Chase – όχι ακριβώς».
Όσο περισσότερο ανησυχεί, τόσο καλύτερα
Πάντως, όσο περισσότερο ανησυχεί ο Jamie Dimon, τόσο καλύτερα φαίνεται να τα πηγαίνει η τράπεζά του.
Δεδομένου ότι η JPMorgan Chase έχει γίνει μεγαλύτερη, πιο κερδοφόρα και ολοένα και πιο κρίσιμη για την αμερικανική οικονομία τα τελευταία χρόνια, ο διάσημος CEO της εκφράζεται όλο και πιο ανοιχτά για το τι θα μπορούσε να πάει στραβά — ενώ τα πράγματα συνεχίζουν να πηγαίνουν σωστά για την τράπεζά του.
Είτε στις καλύτερες είτε στις χειρότερες εποχές, η δημόσια στάση του Dimon είναι ζοφερή.
Είτε πρόκειται για την πρόβλεψή του το 2022 για έναν «τυφώνα» που θα χτυπήσει την αμερικανική οικονομία, είτε για τις ανησυχίες του σχετικά με τη διάλυση της παγκόσμιας τάξης που δημιουργήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είτε για την προειδοποίησή του για έναν διπλό κίνδυνο ύφεσης και πληθωρισμού, ο Dimon φαίνεται να διανθίζει κάθε οικονομική ανακοίνωση, τηλεοπτική εμφάνιση και επενδυτική εκδήλωση με μια ακόμη δυσοίωνη προειδοποίηση.
«Το ιστορικό του στην ηγεσία της τράπεζας είναι απίστευτο», δήλωσε ο Ben Mackovak, μέλος διοικητικών συμβουλίων τεσσάρων τραπεζών και επενδυτής μέσω της εταιρείας του Strategic Value Bank Partner.
«Το ιστορικό του στις προβλέψεις για οικονομικές καταστροφές — όχι και τόσο καλό».
Κατά τη διάρκεια των δύο δεκαετιών του στην JPMorgan, ο 69χρονος Dimon έχει βοηθήσει να χτιστεί ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα όπως κανένα άλλο στον κόσμο.
Ένας γίγαντας που απλώνεται τόσο στη λιανική τραπεζική όσο και στις υψηλές χρηματοοικονομικές δραστηριότητες της Wall Street, η τράπεζα του Dimon είναι, όπως λέει ο ίδιος, ένας «νικητής τελικής φάσης» στον τομέα του χρήματος.
Διαθέτει περισσότερα υποκαταστήματα, καταθέσεις και διαδικτυακούς χρήστες από οποιονδήποτε ανταγωνιστή, και είναι κορυφαία στον τομέα των πιστωτικών καρτών και των μικρών επιχειρήσεων.
Κατέχει κορυφαίο μερίδιο αγοράς στο trading και την επενδυτική τραπεζική, ενώ πάνω από 10 τρισεκατομμύρια δολάρια διακινούνται καθημερινά μέσω του παγκόσμιου δικτύου πληρωμών της.
«Προειδοποιητική βολή»
Μια ανασκόπηση 20 ετών από τις ετήσιες επιστολές του Dimon προς τους επενδυτές και τις δημόσιες δηλώσεις του αποκαλύπτει μια ξεκάθαρη εξέλιξη.
Ανέλαβε CEO το 2006, και η πρώτη δεκαετία του στην ηγεσία της JPMorgan «αναλώθηκε» από τη φούσκα ακινήτων στις ΗΠΑ, την οικονομική κρίση του 2008 και τις μακροχρόνιες συνέπειες της, συμπεριλαμβανομένων των εξαγορών των Bear Stearns και Washington Mutual.
Όταν ξεκίνησε τη δεύτερη δεκαετία του στην ηγεσία της τράπεζας, με τις νομικές επιπτώσεις της κρίσης υποχωρούσαν, ο Dimon άρχισε να βλέπει νέες «καταιγίδες» στον ορίζοντα.
«Θα υπάρξει μια ακόμη κρίση», έγραψε στην επιστολή του Απριλίου 2015, αναλογιζόμενος πιθανά αίτια και επισημαίνοντας ότι οι πρόσφατες διακυμάνσεις στο αμερικανικό χρέος ήταν μια «προειδοποιητική βολή» για τις αγορές.
Αυτό το απόσπασμα σηματοδότησε την αρχή πιο συχνών προειδοποιήσεων από τον Dimon, συμπεριλαμβανομένων ανησυχιών για ύφεση — η οποία δεν συνέβη μέχρι το ξέσπασμα της πανδημίας το 2020 — καθώς και φόβων για καταρρεύσεις των αγορών και το διογκούμενο έλλειμμα των ΗΠΑ.
Αλλά παράλληλα ξεκίνησε και μια δεκαετία κατά την οποία η JPMorgan άρχισε να ξεπερνά κατά πολύ τους ανταγωνιστές της.
Αφού σταθεροποιήθηκε γύρω στα 20 δισ. δολάρια σε ετήσια κέρδη για μερικά χρόνια, η τεράστια «μηχανή» που επέβλεπε ο Dimon άρχισε να αποδίδει στο έπακρο. Από το 2015 έως το 2024, η JPMorgan πέτυχε επτά χρονιές με ιστορικά ρεκόρ κερδών — υπερδιπλάσιες σε σχέση με την πρώτη δεκαετία του Dimon ως CEO.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι επενδυτές άρχισαν να αγοράζουν μαζικά μετοχές της JPMorgan, υιοθετώντας την ιδέα ότι πρόκειται για μια εταιρεία ανάπτυξης σε έναν κατά τα άλλα «βαρετό» τομέα.
Η JPMorgan είναι πλέον η πιο πολύτιμη εισηγμένη χρηματοοικονομική εταιρεία στον κόσμο και δαπανά 18 δισ. δολάρια ετησίως σε τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, για να διατηρήσει αυτή τη θέση.
Παρότι ο Dimon φαίνεται να ανησυχεί διαρκώς για την οικονομία και τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να «προχωρούν».
Η ανεργία και η καταναλωτική δαπάνη αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικές απ’ ό,τι αναμενόταν, επιτρέποντας στην JPMorgan να παράγει διαρκώς ιστορικά ρεκόρ κερδών.
Το 2022, ο Dimon είπε σε ένα ακροατήριο επενδυτών να προετοιμαστούν για οικονομική καταιγίδα: «Αυτήν τη στιγμή, ο καιρός είναι καλός, όλα φαίνονται εντάξει, όλοι νομίζουν ότι η Fed μπορεί να το διαχειριστεί», είπε, αναφερόμενος στην προσπάθεια της Fed να ελέγξει την οικονομία μετά την πανδημία.
«Αυτός ο τυφώνας είναι εκεί έξω, στον δρόμο, έρχεται προς τα εμάς», προειδοποίησε.
«Ίσως να είναι η πιο επικίνδυνη περίοδος που έχει βιώσει ο κόσμος εδώ και δεκαετίες», είπε τον επόμενο χρόνο σε ανακοίνωση αποτελεσμάτων.
Αλλά οι επενδυτές που τον άκουσαν και υιοθέτησαν πιο συντηρητική στρατηγική έχασαν την καλύτερη διετία για τον δείκτη S&P 500 εδώ και δεκαετίες.
«Φαίνεσαι ανόητος»
«Είναι μια ενδιαφέρουσα αντίφαση, αναμφίβολα», δήλωσε ο Mackovak για τις απαισιόδοξες δηλώσεις του Dimon και την εξαιρετική πορεία της τράπεζάς του.
«Μπορεί να είναι μέρος της οικοδόμησης της εικόνας του Jamie Dimon», συνέχισε. «Ή ένα αφήγημα "win-win" — αν κάτι πάει στραβά, μπορεί να πει “το είχα προβλέψει”, κι αν δεν πάει, η τράπεζά του συνεχίζει να τα πηγαίνει καλά».
Σύμφωνα με πρώην πρόεδρο κορυφαίου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος στις ΗΠΑ, οι τραπεζίτες γνωρίζουν ότι είναι πιο συνετό να εκπέμπεις προσοχή παρά αισιοδοξία. Ο πρώην CEO της Citigroup, Chuck Prince, έγινε γνωστός για τη δυσφημισμένη δήλωσή του το 2007 για την αγορά στεγαστικών δανείων: «Όσο παίζει η μουσική, πρέπει να σηκωθείς και να χορέψεις».
«Μαθαίνεις ότι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για τη φήμη σου αν είσαι υπεραισιόδοξος και μετά τα πράγματα πάνε στραβά», είπε ο πρώην πρόεδρος, που μίλησε ανώνυμα.
«Καταστρέφεται η εικόνα της τράπεζάς σου και φαίνεσαι ανόητος. Ενώ το αντίθετο, σε κάνει να φαίνεσαι απλώς ένας πολύ προσεκτικός τραπεζίτης».
Η τραπεζική είναι τελικά μια δουλειά υπολογισμένων ρίσκων, και οι CEO πρέπει να είναι σε εγρήγορση για την πιθανότητα να μην αποπληρωθούν τα δάνειά τους, σημείωσε ο τραπεζικός αναλυτής της Wells Fargo, Mike Mayo.
«Είναι το παλιό κλισέ: ένας καλός τραπεζίτης κουβαλάει ομπρέλα όταν έχει ήλιο – πάντα κοιτάζει πίσω από τη γωνία, πάντα προετοιμάζεται για το τι μπορεί να πάει στραβά».
Άλλοι όμως παρατηρητές του Dimon βλέπουν κάτι διαφορετικό.
Ο Dimon έχει «υστεροβουλία» στις δημόσιες δηλώσεις του, σύμφωνα με τον Charles Peabody, αναλυτή της Portales Partners.
«Νομίζω ότι αυτή η ρητορική στοχεύει στο να κρατά συγκεντρωμένη την ομάδα διοίκησής του απέναντι σε μελλοντικούς κινδύνους, είτε αυτοί συμβούν είτε όχι», είπε.
«Με ένα τόσο υψηλών επιδόσεων και ταχείας ανάπτυξης franchise, προσπαθεί να αποτρέψει τη χαλαρότητα.
Έχει ενσωματώσει μια κουλτούρα διαρκούς κατάστασης "πολεμικού δωματίου"».
Ο Dimon έχει κάθε λόγο να ανησυχεί αυτές τις μέρες, παρότι η τράπεζά του πέτυχε ρεκόρ κερδών 58,5 δισ. δολαρίων πέρυσι.
Οι συγκρούσεις σε Ουκρανία και Γάζα συνεχίζονται, το αμερικανικό εθνικό χρέος αυξάνεται και οι εμπορικές πολιτικές του Donald Trump εξακολουθούν να προκαλούν τριγμούς σε εχθρούς και συμμάχους.
Το νεκροταφείο των τραπεζικών brands
«Είναι δίκαιο να παρατηρήσουμε ότι δεν είναι παντογνώστης και ότι δεν επαληθεύονται όλες οι προβλέψεις του», είπε ο αναλυτής Brian Foran της Truist.
«Προσεγγίζει το θέμα περισσότερο από τη σκοπιά ότι πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για το ενδεχόμενο Χ, παρά ότι είναι βέβαιο πως θα συμβεί».
Η JPMorgan ήταν καλύτερα προετοιμασμένη για την άνοδο των επιτοκίων το 2023 σε σχέση με τους περισσότερους ανταγωνιστές της, όταν τα επιτόκια εκτοξεύθηκαν και προκάλεσαν απώλειες σε όσους κατείχαν χαμηλότοκα μακροπρόθεσμα ομόλογα, σημείωσε ο Foran.
«Για πολλά χρόνια έλεγε: “Να είστε έτοιμοι για το 10ετές στο 5%”, και όλοι τον θεωρούσαμε τρελό, γιατί τότε ήταν γύρω στο 1%», είπε. «Αποδείχθηκε ότι η προετοιμασία δεν ήταν κακή ιδέα».
Ίσως η καλύτερη εξήγηση για την απαισιόδοξη στάση του Dimon είναι ότι, όσο μεγάλη και ισχυρή κι αν είναι η JPMorgan, οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες παραμένουν εύθραυστες.
Η ιστορία των χρηματοοικονομικών είναι γεμάτη από άνοδο και πτώση ιδρυμάτων — συχνά όταν οι διευθυντές τους γίνονται υπερβολικά εφησυχασμένοι ή άπληστοι.
Στην πραγματικότητα, το «νεκροταφείο» των τραπεζικών brands περιλαμβάνει τρεις -τις Bear Stearns, Washington Mutual και First Republic- που έχουν πλέον απορροφηθεί από την JPMorgan.
Κατά τη διάρκεια της επενδυτικής ημέρας της τράπεζας αυτόν τον μήνα, ο Dimon επεσήμανε ότι την τελευταία δεκαετία η JPMorgan είναι από τις λίγες εταιρείες που αποφέρουν ετήσια απόδοση άνω του 17%.
«Αν κοιτάξετε τη δεκαετία πριν από αυτή, πολλοί είχαν αποδόσεις πάνω από 17%», είπε.
«Σχεδόν όλοι πτώχευσαν. Ακούσατε τι είπα; Σχεδόν κάθε μεγάλη χρηματοοικονομική εταιρεία στον κόσμο, σχεδόν δεν τα κατάφερε».
«Είναι ένας σκληρός κόσμος εκεί έξω», κατέληξε.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών