Η συστημική διαφθορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη και το ευρωπαϊκό «πλυντήριο» με την εκλογή Πιερρακάκη στη θέση του επικεφαλής του Eurogroup
Γιατί και πώς η Ευρώπη έφτασε να τιμά τους κάποτε «τεμπέληδες» και «χρεοκοπημένους» Έλληνες με την προεδρία του Eurogroup - όπου ακόμη αντηχεί η φράση «game over» με την οποία ο Jean-Claude Juncker κήρυξε επίσημα την έναρξη της ελληνικής κρίσης το 2009 αναφερόμενος στα περίφημα «Greek Statistics».
Πίσω από την προφανή ικανοποίηση για την επιτυχία του Κυριάκου Πιερρακάκη, του Έλληνα υπουργού Οικονομικών, υπάρχει μια σκοτεινή και δυσάρεστη αλήθεια.
Η ταπεινωμένη και σε υστέρηση Ελλάδα επιχειρείται από το κατεστημένο των Βρυξελλών να καταστεί το υπόδειγμα για την υπόλοιπη Ευρώπη ώστε να επιβληθεί ένα μοντέλο υποταγής στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη.
Η (δήθεν) επιστροφή στην κανονικότητα
Το βράδυ της εκλογικής του νίκης στις 7 Ιουλίου 2019, ο νέος πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα «επιστρέφει στην κανονικότητα».
Ηγέτης του δεξιού κόμματος Νέα Δημοκρατία, επιχείρησε να τραβήξει μια κόκκινη γραμμή σε σχέση με τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, δεσμευόμενος να σβήσει την αμαρτωλή κληρονομιά του.
Στο χαρτί, τα νούμερα φτιάχνουν μια φανταστική εικόνα: το ΑΕΠ αυξάνεται περίπου 2–2,3% ετησίως από το 2023, ξεπερνώντας άνετα τον μέσο όρο της ευρωζώνης, οι δείκτες δημόσιου χρέους μειώνονται ελαφρά, τα έσοδα από τον τουρισμό καταγράφουν ρεκόρ.
Η ΕΕ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και οι επιχειρηματικοί φορείς παρουσιάζουν την Ελλάδα ως «πυλώνα σταθερότητας και ανάπτυξης» και ως πρότυπο για τη λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF), το οποίο προκαλεί εισροές πάνω από 35 δισεκατομμύρια ευρώ με την μορφή των επιχορηγήσεων και δανείων στην οικονομία.
Την ίδια ώρα, τα φορολογικά έσοδα της Ελλάδας ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκαν κατά σχεδόν μία ποσοστιαία μονάδα, στο 39,8% από 38,9% το 2023, ενώ στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ αυξήθηκε στο 34,1% από 33,7%, αντίστοιχα.
Είχαν άνοδο περισσότερο απ' ό,τι στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2024, με συνέπεια να σκαρφαλώσει στη 10η από την 11η θέση μεταξύ των 38 χωρών-μελών του Οργανισμού (Revenue Statistics 2025).
Το παραγωγικό μοντέλο που απέτυχε και οι πελατειακές σχέσεις
Δύο συναφείς εξελίξεις καταγράφονται εξίσου καταστροφικές (α) Τα μνημόνια δεν άλλαξαν το αποτυχημένο οικονομικό μοντέλο της χώρας ενώ (β) οι εισροές των κοινωνικών πόρων και οι φόροι κατέστησαν «λεία» μιας κομματικής νομενκλατούρας την οποία ευρωπαϊκά χείλη αποκάλεσαν «οργανωμένη συμμορία».
Εν αρχή, οι μεταρρυθμίσεις που επιβλήθηκαν από τα τρία μνημόνια το 2010, το 2012 και το 2015 όχι μόνο δεν εκσυγχρόνισαν την ελληνική οικονομία, αλλά την εγκλώβισαν σε ένα υπόδειγμα χαμηλής παραγωγικότητας που συνδέεται με ό,τι αποκαλείται «οικονομία των cafés».
Η Ελλάδα πάντα είχε πολλά cafés, αλλά την περίοδο κατά τη διάρκεια και μετά την ελληνική κρίση που ξεκίνησε στα τέλη του 2009, ο αριθμός τους εκτοξεύθηκε, διαμορφώνοντας ένα νέο, αρνητικό, αναπτυξιακό υπόδειγμα, επισημαίνουν σε μελέτη τους οι οικονομολόγοι Μιχάλης Νικηφόρος, Βλάσης Μίσσος, Χρήστος Πιέρρος και Νικόλαος Ροδουσάκης, στο πλαίσιο των working papers του LSE.
Αυτή η «οικονομία των cafés» αποτελεί το ορατό μέρος μιας ευρύτερης μεταβολής της ελληνικής οικονομίας κατά την ίδια περίοδο προς τις «Δραστηριότητες Διαμονής και Εστίασης» (υπηρεσίες ψυχαγωγίας/φιλοξενίας), όπως είναι η επίσημη ονομασία του τομέα, η οποία περιλαμβάνει επίσης εστιατόρια, μπαρ, ξενοδοχεία και άλλες δραστηριότητες συναφείς με τον τουρισμό.
Μετά το 2009 καταγράφεται απότομη αύξηση του μεριδίου αυτού του τομέα στην προστιθέμενη αξία και ιδίως στην απασχόληση.
Αυτή η δομική μεταβολή είναι προβληματική, επειδή οι εν λόγω δραστηριότητες είναι ένας τομέας χαμηλής παραγωγικότητας.
Στην Ελλάδα η παραγωγικότητά του ήταν μία από τις χαμηλότερες μεταξύ των διαφορετικών τομέων της οικονομίας πριν από την κρίση, αλλά έχει επίσης μειωθεί περίπου κατά 40% από το 2009, επιτρέποντας στον εν λόγω τομέα να απορροφήσει πολλή απασχόληση.
Το 2024, η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα ήταν 16% χαμηλότερη από τα επίπεδα του 2009 - χαμηλότερη σε σύγκριση με το επίπεδο κατά το βάθος της κρίσης το 2015.
Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, η Ελλάδα αποτελεί έτσι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση μελέτης για το πώς μια τυφλή οριζόντια εφαρμογή των δομικών μεταρρυθμίσεων—χωρίς επαρκή προσοχή στο θεσμικό πλαίσιο, την ικανότητα εφαρμογής και τις δυναμικές των τομέων—μπορεί να οδηγήσει σε αποτελέσματα που αντιστρατεύεται την παραγωγική ανασυγκρότηση αλλά και διαμορφώνει έναν μηχανισμό αυτόματης διεύρυνσης των ανισοτήτων.
Η διαφθορά και η έλλειψη λογοδοσίας έγινε κανονικότητα
Ως αποτέλεσμα της χαμηλής παραγωγικότητας, το δήθεν επιτυχημένο μοντέλο βασίζεται σε χαμηλούς μισθούς, επιθετική απορρύθμιση εργασίας και επενδυτική ώθηση που χρηματοδοτείται με πιστωτικά μέσα για μικρό αριθμό εταιρειών, υπέρ των κολοσσών μέσω δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) που δίνονται μέσω των τραπεζών, ενώ τα νοικοκυριά αφήνονται να αντιμετωπίσουν ένα μόνιμο σοκ στο κόστος ζωής.
Περισσότερα από έξι χρόνια μετά, η υποσχεθείσα «κανονικότητα» μοιάζει λιγότερο με σταθερότητα και περισσότερο με μόνιμη κατάσταση διαχειριζόμενου σκανδάλου καθώς καταγράφεται ο εκσυγχρονισμός των παραδοσιακών «πελατειακών σχέσεων» με έναν μηχανισμό επιχειρηματικών παραγόντων και κομματικών στελεχών ενθυλακώνεται το μεγαλύτερο μέρος των διατιθέμενων πόρων μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες, ενώ η πραγματική παραγωγή έχει φθίνουσα πορεία – χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ και η καταστροφή της πρωτογενούς παραγωγής στην χώρα που ενεργοποίησε τις κινητοποιήσεις των αγροτών.
Σε αυτό το πλαίσιο η ένταξη μέσω της ψηφιοποίησης της «μαύρης» οικονομίας στην κανονική αποτυγχάνει να δώσει ώθηση στις κοινωνικές μεταβιβάσεις, καθώς γίνεται μέρος της ικανοποίησης της κομματικής πελατείας.
Η ζοφερή κοινωνική πραγματικότητα – Η δυστοπία και το αβέβαιο μέλλον
Περίπου ένα τέταρτο έως ένα τρίτο του πληθυσμού παραμένει σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της υπεράνω πάσης υποψίας ΕΛΣΤΑΤ.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται κοντά στον πάτο της ευρωπαϊκής κλίμακας μισθών, με μέσους ετήσιους μισθούς περίπου 18.000 ευρώ και κατώτατο νόμιμο μισθό περίπου 968 ευρώ το μήνα — επίπεδα που οριακά επαρκούν για στέγαση, τροφή και ενέργεια.
Η εργασιακή φτώχεια κυμαίνεται γύρω στο 10%, ενώ η κυβέρνηση έχει περάσει νόμους που επιτρέπουν εργασιακές ημέρες έως και δεκατριών ωρών και περαιτέρω αποδυνάμωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων..
Παράλληλα, ο υπερτουρισμός και η κερδοσκοπία ακινήτων — ενισχυμένα από τα «χρυσά διαβατήρια», συμπεριλαμβανομένων πλούσιων Κινέζων ή Ισραηλινών επενδυτών, και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις — έχουν εκτοξεύσει τα ενοίκια και τις τιμές κατοικίας, μετατρέποντας την Αθήνα και τα νησιά σε πλατφόρμα επενδύσεων για ξένα και εγχώρια κεφάλαια.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η Αθήνα και άλλες πόλεις που είναι σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί έχει γίνει απαγορευτικά ακριβή για τους κατοίκους της, όπου πολλοί Έλληνες δεν μπορούν πια να αντέξουν ούτε μια εβδομάδα διακοπών στη χώρα τους.
Αυτό που ο Μητσοτάκης παρουσιάζει ως «success story» είναι στην πραγματικότητα ένα κλασικό καθεστώς ανεξέλεγκτης εκμετάλλευσης των εθνικών πόρων: χρήματα της ΕΕ, φθηνή εργασία και ιδιωτικοποιημένα δημόσια αγαθά αποφέρουν υψηλές αποδόσεις σε τράπεζες, κατασκευαστικούς ομίλους και ξενοδοχειακές αλυσίδες, ενώ ο κοινωνικός μισθός δηλαδή οι κοινωνικές μεταβιβάσεις περιορίζεται ακόμα περισσότερο.
Η θητεία του Μητσοτάκη έχει εξελιχθεί σε ένα σκηνικό στιγματισμένο από καταγγελίες διαφθοράς, οικονομικής κακοδιαχείρισης, παράνομης παρακολούθησης, συγκάλυψης, κατάχρησης κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χειραγώγησης του δικαστικού συστήματος και μιας αυστηρά ελεγχόμενης μηχανής προπαγάνδας χρηματοδοτούμενης από κρατικούς πόρους – αν θυμηθούμε την περίφημη «λίστα Πέτσα» και τις επόμενες.
Στα μισό αιώνα δημοκρατίας, δεν υπήρξε συγκρίσιμη περίπτωση κυβερνώντος κόμματος το οποίο να αρνείται τόσο πεισματικά να ελέγξει «τα δικά του παιδιά», να προστατεύει τον εαυτό του από έλεγχο με τόση πειθαρχία και να εκδικείται με τόση σφοδρότητα όποιον τολμά να καταγγείλει τα όσα σκανδαλώδη συμβαίνουν. Αυτό καθίσταται ακόμα πιο εύκολο με μια εξασθενημένη αντιπολίτευση — και μια ευρύτερη αριστερά που φαίνεται να μην έχει αφήγημα διακυβέρνησης για την χώρα.
Αυτό έχει δώσει στη Νέα Δημοκρατία σχεδόν πλήρη ελευθερία να αναδιαμορφώσει την ελληνική πολιτική σφαίρα
Η εποχή μετά τη λιτότητα και το ελληνικό μοντέλο
Το ελληνικό κράτος στην εποχή της μετα-λιτότητας αρχίζει να μοιάζει με ένα νεοφιλελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης, στο οποίο το δόγμα της αγοράς και η εκτελεστική εξουσία προχωρούν από κοινού, ενώ η δημοκρατική λογοδοσία αντιμετωπίζεται ολοένα και πιο περιθωριακά.
Όλα αυτά έχουν επιτραπεί και «καθαγιαστεί» από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία σήμερα παρουσιάζει την Ελλάδα ως παράδειγμα υπεύθυνης διακυβέρνησης.
Στη σημερινή θητεία, το μεγαλύτερο κόμμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου — το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), μέλος του οποίου είναι η Νέα Δημοκρατία — έχει επανειλημμένα κινήσει κινήσεις για να προστατεύσει τον Μητσοτάκη και την κυβέρνησή του, μπλοκάροντας προσπάθειες να αντιμετωπιστούν οι αυξανόμενες αποδείξεις και καταγγελίες συστημικής διαφθοράς — συμπεριλαμβανομένων αυτών που διερευνώνται από την πρώτη Ευρωπαία εισαγγελέα, Laura Kövesi.
Μια εξασθενημένη αντιπολίτευση και μια αποδιοργανωμένη αριστερά έχουν δώσει στη Νέα Δημοκρατία σχεδόν πλήρη ελευθερία να αναδιαμορφώσει την ελληνική πολιτική.
Διατήρηση των πελατειακών δικτύων
Ο Μητσοτάκης ανέλαβε την εξουσία υποσχόμενος να έρθει σε ρήξη με το παρελθόν, αλλά η πρωθυπουργία του αναπαράγει τις χειρότερες στιγμές του πελατειακού κράτους και της θεσμικής εκτροπής στη νιοστή.
Η πρώτη μεγάλη ρωγμή στην σκηνοθετημένη εικόνα του ήρθε το 2022, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο του spyware Predator.
Οι έρευνες έδειξαν εκατοντάδες ανθρώπους — απλούς πολίτες, δημοσιογράφους, στελέχη της αντιπολίτευσης και ακόμη και υπουργούς του είτε υψηλόβαθμα στελέχη του στρατού, υπό παρακολούθηση μέσω παράνομου spyware και «νόμιμων» τηλεφωνικών υποκλοπών, αμέσως μετά την μεταφορά της υπηρεσίας πληροφοριών υπό τον άμεσο έλεγχό του.
Το ίχνος οδηγούσε κατευθείαν στο γραφείο του πρωθυπουργού... αλλά κανένα πολιτικό πρόσωπο δεν έχει διωχθεί, και η κυβέρνηση έκλεισε βιαστικά την κοινοβουλευτική έρευνα, την οποία η αντιπολίτευση χαρακτήρισε προσχεδιασμένη συγκάλυψη.
Λίγους μήνες μετά τις αποκαλύψεις του Predator, η τραγωδία στα Τέμπη στις 28 Φεβρουαρίου 2023 κατέρριψε ό,τι απέμενε από τον μύθο της ικανότητας και της κυβερνητικής επάρκειας του Μητσοτάκη.
Πενήντα οκτώ άνθρωποι, κυρίως φοιτητές, σκοτώθηκαν όταν μια επιβατική αμαξοστοιχία συγκρούστηκε με εμπορικό τρένο στη γραμμή Αθήνα–Θεσσαλονίκη, η χειρότερη σιδηροδρομική τραγωδία της Ελλάδας στη ζωντανή μνήμη.
Από τις πρώτες ώρες, η κυβέρνηση προσπάθησε να περιορίσει την ιστορία σε ένα «τραγικό ανθρώπινο λάθος», ρίχνοντας τα φταίξιμο στον υπερφορτωμένο σταθμάρχη. Χρόνια προειδοποιήσεων για νεκρά συστήματα σηματοδότησης, έλλειψη προσωπικού και καθυστερημένες αναβαθμίσεις ασφάλειας καλύφθηκαν.
Πολλοί διαμαρτυρήθηκαν. Οι οικογένειες των νεκρών και οι εργαζόμενοι στα τρένα μίλησαν για χαμένα στοιχεία, παρέμβαση στο χώρο του δυστυχήματος και διαρροές ηχογραφήσεων που φαινομενικά είχαν επεξεργαστεί για να διατηρηθεί η ιστορία του «ανθρώπινου λάθους». Γιατί, ρώτησαν, το κράτος διέταξε το χώρο να ισοπεδωθεί καλύπτοντας συντρίμμια και ανθρώπινα λείψανα με μπάζα; Το κοινοβούλιο δημιούργησε ακόμη μια έρευνα για τον υπουργό μεταφορών Κώστα Αχιλλέα Καραμανλή (ξάδελφος του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή), αλλά η επιτροπή της Νέας Δημοκρατίας ψήφισε την αθώωσή του τον Απρίλιο του 2024. Σχεδόν τρία χρόνια μετά: καμία δίωξη, καμία πραγματική συνέπεια.
Η απόδοση των ευθυνών σταμάτησε εκεί όπου επέλεξε η κυβέρνηση προκαλώντας μια πρωτοφανή εικόνα θεσμικής απαξίωσης.
Η μαύρη τρύπα με τις επιδοτήσεις και η συμμορία
Ωστόσο, αυτή η συσσώρευση θυμού και πένθους δεν μεταφράστηκε σε εκλογική τιμωρία. Τον Ιούνιο του 2023, η Νέα Δημοκρατία κέρδισε εύκολα τις δεύτερες συνεχόμενες βουλευτικές εκλογές, συντρίβοντας τον ΣΥΡΙΖΑ και επιταχύνοντας την κατάρρευσή του.
Παρά τη φήμη της κυβέρνησης και το ιστορικό των σκανδάλων, η Αριστερά αποδυναμώθηκε περαιτέρω κυρίως από την απουσία σαφούς κυβερνητικού αφηγήματος. Το μήνυμα ήταν σαφές: η Νέα Δημοκρατία ήταν πλέον το κόμμα με δυνατότητα διακυβέρνησης, η κυριαρχία της φαινόταν αδιαμφισβήτητη, ακόμη και σε πρώην «Κάστρα» της κεντροαριστεράς, όπως η Κρήτη.
Εξοπλισμένος με αυτή τη νέα εντολή, ο Μητσοτάκης θεώρησε το αποτέλεσμα ως άδεια να κυβερνήσει χωρίς περιορισμούς.
Το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ αποκάλυψε ένα σύστημα επιδοτήσεων γεμάτο με εικονικά αγροτικά έργα: ψεύτικους αριθμούς ζώων, φυτείες μπανάνας (!) στον Όλυμπο, ελαιώνες σε στρατιωτικά αεροδρόμια, ακόμη και βοσκότοπους που φτάνουν στη θάλασσα.
Δισεκατομμύρια ευρώ της ΕΕ διακινήθηκαν μέσω αυτής της μηχανής, ενώ οι ελεγκτές παραγκωνίστηκαν και οι επικεφαλής φορέων που αμφισβήτησαν τις ανωμαλίες απομακρύνθηκαν.
Μια ευρωπαϊκή έρευνα που ηγείται το γραφείο της Kövesi περιγράφει ένα συστηματικό, οργανωμένο σχέδιο εξαπάτησης που χρησιμοποιεί τον ΟΠΕΚΕΠΕ για να εκτρέψει κεφάλαια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) στις τσέπες της κομματικής της πελατείας – προϊόν δράσης μιας εγκληματικής συμμορίας.
Η Βρυξέλλες έχουν ήδη επιβάλει στην Ελλάδα πρόστιμο 392,2 εκατ. ευρώ και μείωση 5% στις μελλοντικές αγροτικές επιδοτήσεις για τα χρόνια προβλήματα στην εποπτεία διάθεσης των πόρων.
Η πορεία δεν περιορίζεται σε λίγους αγρότες, αλλά οδηγεί κατευθείαν στην κυβερνώσα παράταξη: υπουργοί και βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, με ιδιαίτερα ισχυρά πελατειακά δίκτυα στην Κρήτη — το ίδιο νησί που άλλαξε χέρια υπέρ του κόμματος στις εκλογές του Ιουνίου 2023 — καθώς τα χρήματα των επιδοτήσεων περνούσαν μέσω φιλικών μεσαζόντων σε ασφαλή κομματικά φέουδα.
Καθώς οι αποκαλύψεις πλήθαιναν, η κυβέρνηση επιχείρησε να εξαφανίσει τα όπλα του εγκλήματος.
Υπό πίεση, ο Μητσοτάκης πέταξε μερικούς «βαρύγδουπους» από το πλοίο: ο υπουργός Μετανάστευσης και πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκης Βορίδης παραιτήθηκε αφού αναφέρθηκε ως ύποπτος, μαζί με τέσσερις άλλους ανώτερους αξιωματούχους. Ο πρωθυπουργός επέμεινε ότι ήταν απλώς μερικά «στραβά μήλα» στο υγιές… καλάθι.
Στις Βρυξέλλες, ερώτηση στο κοινοβούλιο από τον Ιρλανδό ευρωβουλευτή Ciaran Mullooly περιγράφει τον ΟΠΕΚΕΠΕ ευθέως ως εργαλείο για χειραγώγηση νεποτικών δικτύων και μυστική διανομή «δισεκατομμυρίων ευρώ». Πρότεινε ότι το σχέδιο της κυβέρνησης να καταργήσει τον φορέα και να τον ενσωματώσει στην εφορία φαίνεται ως προσπάθεια να θάψει την ευθύνη παρά να την αντιμετωπίσει.
Οι πραγματικοί αγρότες αντιμετωπίζουν τώρα ένα κενό χρηματοδότησης 600 εκατ. ευρώ και καθυστερήσεις μηνών στις πληρωμές καθώς οι έλεγχοι παγώνουν τις διαδικασίες• βρίσκονται στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τις επιδοτήσεις από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωσή τους, ενώ το κόστος της απάτης που διαπράχθηκε στο όνομα της «ανάπτυξης» και της κομματικής πίστης επιστρέφει σε ανθρώπους που ποτέ δεν είδαν τα χρήματα στις τσέπες τους.
Παρά σαφή στοιχεία και την εμπλοκή πολιτικών της Νέας Δημοκρατίας και των τοπικών τους διαμεσολαβητών στη διαχείριση αυτών των πόρων, το δικαστικό σύστημα δεν τους έχει αγγίξει.
Δεν υπήρξαν διώξεις!
Ο κυνισμός του Άδωνι Γεωργιάδη - Επειδή μπορούμε!
Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης περιέγραψε το σύστημα με ανατριχιαστική ειλικρίνεια τον Ιούλιο.
Όταν ένας εισαγγελέας αγγίζει υπόθεση που αφορά υπουργό, υπερηφανεύτηκε, το Σύνταγμα τον αναγκάζει να τη στείλει «αμελλητί» στο κοινοβούλιο• η Ευρωπαία εισαγγελέας μπορεί μόνο να πει «Δες αν θέλεις να ελέγξεις». Στη συνέχεια συνέδεσε τα σημεία: το κοινοβούλιο σημαίνει πλειοψηφία, η πλειοψηφία είναι η Νέα Δημοκρατία, και η Νέα Δημοκρατία αποφάσισε ότι οι υπουργοί της «δεν πρέπει να ελέγχονται. Τέλος».
Η … εγκληματική οργάνωση επιβραβεύεται
Καθώς η Laura Kövesi θέτει μεθοδικά τις βάσεις για το επόμενο μεγάλο ελληνικό σκάνδαλο — αυτή τη φορά γύρω από τα μεταπανδημικά κονδύλια της ΕΕ γνωστά ως Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), με συμβάσεις αξίας δισεκατομμυρίων και ονόματα εν ενεργεία και πρώην υπουργών να βρίσκονται υπό έλεγχο — ο Μητσοτάκης έχει πετύχει κάτι σπάνιο ακόμη και για ευρωπαϊκά δεδομένα: κυβερνά μέσα από το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο, ενώ αποφεύγει οποιαδήποτε προσωπική ευθύνη.
Οι καταγγελίες απορρίπτονται ως «τοξικότητα» και επιθέσεις από «σκοτεινές εξωτερικές δυνάμεις».
Όταν αυτή η γραμμή εξασθενεί, ισχυρίζεται ότι δεν ήξερε τίποτα, ενώ η κοινοβουλευτική του πλειοψηφία χρησιμοποιείται ως ασπίδα για να μπλοκάρει έρευνες και να κρατά τους υπουργούς εκτός ελέγχου.
Μοντέλο «Μητσοτάκης ΑΕ» σε όλη την ΕΕ; - Το αντάλλαγμα για την στάση κατά της Ρωσίας
Σε όλη την ΕΕ, διαμορφώνεται ένα σύστημα όπου η διαφθορά δεν αποτελεί εξαίρεση αλλά μέρος της λειτουργικής λογικής της εξουσίας, και ο Μητσοτάκης κάθεται άνετα μέσα σε αυτό.
Στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, κυβερνήσεις που επιτυγχάνουν ανάπτυξη στα… χαρτιά και παραμένουν ευθυγραμμισμένες με το ΝΑΤΟ, ανταμείβονται και προστατεύονται, ανεξάρτητα από το τι κάνουν στο εσωτερικό τους.
Τα σκάνδαλα όπως το Qatargate και οι γνώστες καταγγελίες για τη διεφθαρμένη Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Usrula von der Leyen και άλλα λόμπι δεν προκάλεσαν σοβαρή προσπάθεια για λογοδοσία - σήμαναν στην πολιτική τάξη ότι η επιρροή είναι απλώς ένα ακόμη εμπόρευμα, που μπορεί να ανταλλάσσεται όσο παραμένει πίσω από κλειστές πόρτες.
Η Ελλάδα αποτελεί το πιο καθαρό παράδειγμα του πώς λειτουργεί αυτό.
Μια χώρα κάποτε αποκλειθείσα κάποτε «μεγάλος ασθενής της Ευρώπης», τιμωρημένη με μνημόνια και επιτήρηση του ΔΝΤ λόγω της διεφθαρμένης πολιτικής της τάξης το 2010, σήμερα αναδύεται ως πρότυπο.
Το ίδιο κράτος που τιμωρήθηκε για «μαγείρεμα» των οικονομικών στοιχείων προωθείται ξανά στην Ευρώπη ως υπόδειγμα, με τον Μητσοτάκη να διαφημίζεται για το «οικονομικό θαύμα» και να προβάλλεται στις Βρυξέλλες ως μελλοντικός πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ευρωπαϊκός εφιάλτης το ελληνικό θαύμα
Πολιτικά, αυτό είναι ο πραγματικός κίνδυνος του ελληνικού «θαύματος»: παρέχει στην ευρωπαϊκή κυρίαρχη τάξη έναν βολικό οδηγό που λέει ότι μπορείς να αποδυναμώσεις τα εργασιακά δικαιώματα, να εκκενώσεις τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης, να παρακολουθείς αντιπάλους, να αγνοείς θανατηφόρα ατυχήματα, να διοχετεύεις δημόσια χρήματα σε κομματικούς πελάτες, να ακολουθείς μια εθνικά επιζήμια πολιτική κατά της Ρωσίας και να προωθείς νέες συμφωνίες όπλων με μια ισραηλινή κυβέρνηση που έχει διαπράξει γενοκτονία στη Γάζα — και παρ’ όλα αυτά να επαινεθείς ως εκσυγχρονιστής και μεταρρυθμιστής, αρκεί οι αποδόσεις των ομολόγων να παραμένουν ήρεμες και η διεφθαρμένη ελίτ να συνεχίζει να κερδίζει.
www.bankingnews.gr
Πίσω από την προφανή ικανοποίηση για την επιτυχία του Κυριάκου Πιερρακάκη, του Έλληνα υπουργού Οικονομικών, υπάρχει μια σκοτεινή και δυσάρεστη αλήθεια.
Η ταπεινωμένη και σε υστέρηση Ελλάδα επιχειρείται από το κατεστημένο των Βρυξελλών να καταστεί το υπόδειγμα για την υπόλοιπη Ευρώπη ώστε να επιβληθεί ένα μοντέλο υποταγής στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη.
Η (δήθεν) επιστροφή στην κανονικότητα
Το βράδυ της εκλογικής του νίκης στις 7 Ιουλίου 2019, ο νέος πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα «επιστρέφει στην κανονικότητα».
Ηγέτης του δεξιού κόμματος Νέα Δημοκρατία, επιχείρησε να τραβήξει μια κόκκινη γραμμή σε σχέση με τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, δεσμευόμενος να σβήσει την αμαρτωλή κληρονομιά του.
Στο χαρτί, τα νούμερα φτιάχνουν μια φανταστική εικόνα: το ΑΕΠ αυξάνεται περίπου 2–2,3% ετησίως από το 2023, ξεπερνώντας άνετα τον μέσο όρο της ευρωζώνης, οι δείκτες δημόσιου χρέους μειώνονται ελαφρά, τα έσοδα από τον τουρισμό καταγράφουν ρεκόρ.
Η ΕΕ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και οι επιχειρηματικοί φορείς παρουσιάζουν την Ελλάδα ως «πυλώνα σταθερότητας και ανάπτυξης» και ως πρότυπο για τη λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF), το οποίο προκαλεί εισροές πάνω από 35 δισεκατομμύρια ευρώ με την μορφή των επιχορηγήσεων και δανείων στην οικονομία.
Την ίδια ώρα, τα φορολογικά έσοδα της Ελλάδας ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκαν κατά σχεδόν μία ποσοστιαία μονάδα, στο 39,8% από 38,9% το 2023, ενώ στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ αυξήθηκε στο 34,1% από 33,7%, αντίστοιχα.
Είχαν άνοδο περισσότερο απ' ό,τι στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2024, με συνέπεια να σκαρφαλώσει στη 10η από την 11η θέση μεταξύ των 38 χωρών-μελών του Οργανισμού (Revenue Statistics 2025).
Το παραγωγικό μοντέλο που απέτυχε και οι πελατειακές σχέσεις
Δύο συναφείς εξελίξεις καταγράφονται εξίσου καταστροφικές (α) Τα μνημόνια δεν άλλαξαν το αποτυχημένο οικονομικό μοντέλο της χώρας ενώ (β) οι εισροές των κοινωνικών πόρων και οι φόροι κατέστησαν «λεία» μιας κομματικής νομενκλατούρας την οποία ευρωπαϊκά χείλη αποκάλεσαν «οργανωμένη συμμορία».
Εν αρχή, οι μεταρρυθμίσεις που επιβλήθηκαν από τα τρία μνημόνια το 2010, το 2012 και το 2015 όχι μόνο δεν εκσυγχρόνισαν την ελληνική οικονομία, αλλά την εγκλώβισαν σε ένα υπόδειγμα χαμηλής παραγωγικότητας που συνδέεται με ό,τι αποκαλείται «οικονομία των cafés».
Η Ελλάδα πάντα είχε πολλά cafés, αλλά την περίοδο κατά τη διάρκεια και μετά την ελληνική κρίση που ξεκίνησε στα τέλη του 2009, ο αριθμός τους εκτοξεύθηκε, διαμορφώνοντας ένα νέο, αρνητικό, αναπτυξιακό υπόδειγμα, επισημαίνουν σε μελέτη τους οι οικονομολόγοι Μιχάλης Νικηφόρος, Βλάσης Μίσσος, Χρήστος Πιέρρος και Νικόλαος Ροδουσάκης, στο πλαίσιο των working papers του LSE.
Αυτή η «οικονομία των cafés» αποτελεί το ορατό μέρος μιας ευρύτερης μεταβολής της ελληνικής οικονομίας κατά την ίδια περίοδο προς τις «Δραστηριότητες Διαμονής και Εστίασης» (υπηρεσίες ψυχαγωγίας/φιλοξενίας), όπως είναι η επίσημη ονομασία του τομέα, η οποία περιλαμβάνει επίσης εστιατόρια, μπαρ, ξενοδοχεία και άλλες δραστηριότητες συναφείς με τον τουρισμό.
Μετά το 2009 καταγράφεται απότομη αύξηση του μεριδίου αυτού του τομέα στην προστιθέμενη αξία και ιδίως στην απασχόληση.
Αυτή η δομική μεταβολή είναι προβληματική, επειδή οι εν λόγω δραστηριότητες είναι ένας τομέας χαμηλής παραγωγικότητας.
Στην Ελλάδα η παραγωγικότητά του ήταν μία από τις χαμηλότερες μεταξύ των διαφορετικών τομέων της οικονομίας πριν από την κρίση, αλλά έχει επίσης μειωθεί περίπου κατά 40% από το 2009, επιτρέποντας στον εν λόγω τομέα να απορροφήσει πολλή απασχόληση.
Το 2024, η παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα ήταν 16% χαμηλότερη από τα επίπεδα του 2009 - χαμηλότερη σε σύγκριση με το επίπεδο κατά το βάθος της κρίσης το 2015.
Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, η Ελλάδα αποτελεί έτσι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση μελέτης για το πώς μια τυφλή οριζόντια εφαρμογή των δομικών μεταρρυθμίσεων—χωρίς επαρκή προσοχή στο θεσμικό πλαίσιο, την ικανότητα εφαρμογής και τις δυναμικές των τομέων—μπορεί να οδηγήσει σε αποτελέσματα που αντιστρατεύεται την παραγωγική ανασυγκρότηση αλλά και διαμορφώνει έναν μηχανισμό αυτόματης διεύρυνσης των ανισοτήτων.
Η διαφθορά και η έλλειψη λογοδοσίας έγινε κανονικότητα
Ως αποτέλεσμα της χαμηλής παραγωγικότητας, το δήθεν επιτυχημένο μοντέλο βασίζεται σε χαμηλούς μισθούς, επιθετική απορρύθμιση εργασίας και επενδυτική ώθηση που χρηματοδοτείται με πιστωτικά μέσα για μικρό αριθμό εταιρειών, υπέρ των κολοσσών μέσω δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) που δίνονται μέσω των τραπεζών, ενώ τα νοικοκυριά αφήνονται να αντιμετωπίσουν ένα μόνιμο σοκ στο κόστος ζωής.
Περισσότερα από έξι χρόνια μετά, η υποσχεθείσα «κανονικότητα» μοιάζει λιγότερο με σταθερότητα και περισσότερο με μόνιμη κατάσταση διαχειριζόμενου σκανδάλου καθώς καταγράφεται ο εκσυγχρονισμός των παραδοσιακών «πελατειακών σχέσεων» με έναν μηχανισμό επιχειρηματικών παραγόντων και κομματικών στελεχών ενθυλακώνεται το μεγαλύτερο μέρος των διατιθέμενων πόρων μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες, ενώ η πραγματική παραγωγή έχει φθίνουσα πορεία – χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ και η καταστροφή της πρωτογενούς παραγωγής στην χώρα που ενεργοποίησε τις κινητοποιήσεις των αγροτών.
Σε αυτό το πλαίσιο η ένταξη μέσω της ψηφιοποίησης της «μαύρης» οικονομίας στην κανονική αποτυγχάνει να δώσει ώθηση στις κοινωνικές μεταβιβάσεις, καθώς γίνεται μέρος της ικανοποίησης της κομματικής πελατείας.
Η ζοφερή κοινωνική πραγματικότητα – Η δυστοπία και το αβέβαιο μέλλον
Περίπου ένα τέταρτο έως ένα τρίτο του πληθυσμού παραμένει σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της υπεράνω πάσης υποψίας ΕΛΣΤΑΤ.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται κοντά στον πάτο της ευρωπαϊκής κλίμακας μισθών, με μέσους ετήσιους μισθούς περίπου 18.000 ευρώ και κατώτατο νόμιμο μισθό περίπου 968 ευρώ το μήνα — επίπεδα που οριακά επαρκούν για στέγαση, τροφή και ενέργεια.
Η εργασιακή φτώχεια κυμαίνεται γύρω στο 10%, ενώ η κυβέρνηση έχει περάσει νόμους που επιτρέπουν εργασιακές ημέρες έως και δεκατριών ωρών και περαιτέρω αποδυνάμωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων..
Παράλληλα, ο υπερτουρισμός και η κερδοσκοπία ακινήτων — ενισχυμένα από τα «χρυσά διαβατήρια», συμπεριλαμβανομένων πλούσιων Κινέζων ή Ισραηλινών επενδυτών, και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις — έχουν εκτοξεύσει τα ενοίκια και τις τιμές κατοικίας, μετατρέποντας την Αθήνα και τα νησιά σε πλατφόρμα επενδύσεων για ξένα και εγχώρια κεφάλαια.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η Αθήνα και άλλες πόλεις που είναι σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί έχει γίνει απαγορευτικά ακριβή για τους κατοίκους της, όπου πολλοί Έλληνες δεν μπορούν πια να αντέξουν ούτε μια εβδομάδα διακοπών στη χώρα τους.
Αυτό που ο Μητσοτάκης παρουσιάζει ως «success story» είναι στην πραγματικότητα ένα κλασικό καθεστώς ανεξέλεγκτης εκμετάλλευσης των εθνικών πόρων: χρήματα της ΕΕ, φθηνή εργασία και ιδιωτικοποιημένα δημόσια αγαθά αποφέρουν υψηλές αποδόσεις σε τράπεζες, κατασκευαστικούς ομίλους και ξενοδοχειακές αλυσίδες, ενώ ο κοινωνικός μισθός δηλαδή οι κοινωνικές μεταβιβάσεις περιορίζεται ακόμα περισσότερο.
Η θητεία του Μητσοτάκη έχει εξελιχθεί σε ένα σκηνικό στιγματισμένο από καταγγελίες διαφθοράς, οικονομικής κακοδιαχείρισης, παράνομης παρακολούθησης, συγκάλυψης, κατάχρησης κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χειραγώγησης του δικαστικού συστήματος και μιας αυστηρά ελεγχόμενης μηχανής προπαγάνδας χρηματοδοτούμενης από κρατικούς πόρους – αν θυμηθούμε την περίφημη «λίστα Πέτσα» και τις επόμενες.
Στα μισό αιώνα δημοκρατίας, δεν υπήρξε συγκρίσιμη περίπτωση κυβερνώντος κόμματος το οποίο να αρνείται τόσο πεισματικά να ελέγξει «τα δικά του παιδιά», να προστατεύει τον εαυτό του από έλεγχο με τόση πειθαρχία και να εκδικείται με τόση σφοδρότητα όποιον τολμά να καταγγείλει τα όσα σκανδαλώδη συμβαίνουν. Αυτό καθίσταται ακόμα πιο εύκολο με μια εξασθενημένη αντιπολίτευση — και μια ευρύτερη αριστερά που φαίνεται να μην έχει αφήγημα διακυβέρνησης για την χώρα.
Αυτό έχει δώσει στη Νέα Δημοκρατία σχεδόν πλήρη ελευθερία να αναδιαμορφώσει την ελληνική πολιτική σφαίρα
Η εποχή μετά τη λιτότητα και το ελληνικό μοντέλο
Το ελληνικό κράτος στην εποχή της μετα-λιτότητας αρχίζει να μοιάζει με ένα νεοφιλελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης, στο οποίο το δόγμα της αγοράς και η εκτελεστική εξουσία προχωρούν από κοινού, ενώ η δημοκρατική λογοδοσία αντιμετωπίζεται ολοένα και πιο περιθωριακά.
Όλα αυτά έχουν επιτραπεί και «καθαγιαστεί» από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία σήμερα παρουσιάζει την Ελλάδα ως παράδειγμα υπεύθυνης διακυβέρνησης.
Στη σημερινή θητεία, το μεγαλύτερο κόμμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου — το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), μέλος του οποίου είναι η Νέα Δημοκρατία — έχει επανειλημμένα κινήσει κινήσεις για να προστατεύσει τον Μητσοτάκη και την κυβέρνησή του, μπλοκάροντας προσπάθειες να αντιμετωπιστούν οι αυξανόμενες αποδείξεις και καταγγελίες συστημικής διαφθοράς — συμπεριλαμβανομένων αυτών που διερευνώνται από την πρώτη Ευρωπαία εισαγγελέα, Laura Kövesi.
Μια εξασθενημένη αντιπολίτευση και μια αποδιοργανωμένη αριστερά έχουν δώσει στη Νέα Δημοκρατία σχεδόν πλήρη ελευθερία να αναδιαμορφώσει την ελληνική πολιτική.
Διατήρηση των πελατειακών δικτύων
Ο Μητσοτάκης ανέλαβε την εξουσία υποσχόμενος να έρθει σε ρήξη με το παρελθόν, αλλά η πρωθυπουργία του αναπαράγει τις χειρότερες στιγμές του πελατειακού κράτους και της θεσμικής εκτροπής στη νιοστή.
Η πρώτη μεγάλη ρωγμή στην σκηνοθετημένη εικόνα του ήρθε το 2022, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο του spyware Predator.
Οι έρευνες έδειξαν εκατοντάδες ανθρώπους — απλούς πολίτες, δημοσιογράφους, στελέχη της αντιπολίτευσης και ακόμη και υπουργούς του είτε υψηλόβαθμα στελέχη του στρατού, υπό παρακολούθηση μέσω παράνομου spyware και «νόμιμων» τηλεφωνικών υποκλοπών, αμέσως μετά την μεταφορά της υπηρεσίας πληροφοριών υπό τον άμεσο έλεγχό του.
Το ίχνος οδηγούσε κατευθείαν στο γραφείο του πρωθυπουργού... αλλά κανένα πολιτικό πρόσωπο δεν έχει διωχθεί, και η κυβέρνηση έκλεισε βιαστικά την κοινοβουλευτική έρευνα, την οποία η αντιπολίτευση χαρακτήρισε προσχεδιασμένη συγκάλυψη.
Λίγους μήνες μετά τις αποκαλύψεις του Predator, η τραγωδία στα Τέμπη στις 28 Φεβρουαρίου 2023 κατέρριψε ό,τι απέμενε από τον μύθο της ικανότητας και της κυβερνητικής επάρκειας του Μητσοτάκη.
Πενήντα οκτώ άνθρωποι, κυρίως φοιτητές, σκοτώθηκαν όταν μια επιβατική αμαξοστοιχία συγκρούστηκε με εμπορικό τρένο στη γραμμή Αθήνα–Θεσσαλονίκη, η χειρότερη σιδηροδρομική τραγωδία της Ελλάδας στη ζωντανή μνήμη.
Από τις πρώτες ώρες, η κυβέρνηση προσπάθησε να περιορίσει την ιστορία σε ένα «τραγικό ανθρώπινο λάθος», ρίχνοντας τα φταίξιμο στον υπερφορτωμένο σταθμάρχη. Χρόνια προειδοποιήσεων για νεκρά συστήματα σηματοδότησης, έλλειψη προσωπικού και καθυστερημένες αναβαθμίσεις ασφάλειας καλύφθηκαν.
Πολλοί διαμαρτυρήθηκαν. Οι οικογένειες των νεκρών και οι εργαζόμενοι στα τρένα μίλησαν για χαμένα στοιχεία, παρέμβαση στο χώρο του δυστυχήματος και διαρροές ηχογραφήσεων που φαινομενικά είχαν επεξεργαστεί για να διατηρηθεί η ιστορία του «ανθρώπινου λάθους». Γιατί, ρώτησαν, το κράτος διέταξε το χώρο να ισοπεδωθεί καλύπτοντας συντρίμμια και ανθρώπινα λείψανα με μπάζα; Το κοινοβούλιο δημιούργησε ακόμη μια έρευνα για τον υπουργό μεταφορών Κώστα Αχιλλέα Καραμανλή (ξάδελφος του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή), αλλά η επιτροπή της Νέας Δημοκρατίας ψήφισε την αθώωσή του τον Απρίλιο του 2024. Σχεδόν τρία χρόνια μετά: καμία δίωξη, καμία πραγματική συνέπεια.
Η απόδοση των ευθυνών σταμάτησε εκεί όπου επέλεξε η κυβέρνηση προκαλώντας μια πρωτοφανή εικόνα θεσμικής απαξίωσης.
Η μαύρη τρύπα με τις επιδοτήσεις και η συμμορία
Ωστόσο, αυτή η συσσώρευση θυμού και πένθους δεν μεταφράστηκε σε εκλογική τιμωρία. Τον Ιούνιο του 2023, η Νέα Δημοκρατία κέρδισε εύκολα τις δεύτερες συνεχόμενες βουλευτικές εκλογές, συντρίβοντας τον ΣΥΡΙΖΑ και επιταχύνοντας την κατάρρευσή του.
Παρά τη φήμη της κυβέρνησης και το ιστορικό των σκανδάλων, η Αριστερά αποδυναμώθηκε περαιτέρω κυρίως από την απουσία σαφούς κυβερνητικού αφηγήματος. Το μήνυμα ήταν σαφές: η Νέα Δημοκρατία ήταν πλέον το κόμμα με δυνατότητα διακυβέρνησης, η κυριαρχία της φαινόταν αδιαμφισβήτητη, ακόμη και σε πρώην «Κάστρα» της κεντροαριστεράς, όπως η Κρήτη.
Εξοπλισμένος με αυτή τη νέα εντολή, ο Μητσοτάκης θεώρησε το αποτέλεσμα ως άδεια να κυβερνήσει χωρίς περιορισμούς.
Το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ αποκάλυψε ένα σύστημα επιδοτήσεων γεμάτο με εικονικά αγροτικά έργα: ψεύτικους αριθμούς ζώων, φυτείες μπανάνας (!) στον Όλυμπο, ελαιώνες σε στρατιωτικά αεροδρόμια, ακόμη και βοσκότοπους που φτάνουν στη θάλασσα.
Δισεκατομμύρια ευρώ της ΕΕ διακινήθηκαν μέσω αυτής της μηχανής, ενώ οι ελεγκτές παραγκωνίστηκαν και οι επικεφαλής φορέων που αμφισβήτησαν τις ανωμαλίες απομακρύνθηκαν.
Μια ευρωπαϊκή έρευνα που ηγείται το γραφείο της Kövesi περιγράφει ένα συστηματικό, οργανωμένο σχέδιο εξαπάτησης που χρησιμοποιεί τον ΟΠΕΚΕΠΕ για να εκτρέψει κεφάλαια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) στις τσέπες της κομματικής της πελατείας – προϊόν δράσης μιας εγκληματικής συμμορίας.
Η Βρυξέλλες έχουν ήδη επιβάλει στην Ελλάδα πρόστιμο 392,2 εκατ. ευρώ και μείωση 5% στις μελλοντικές αγροτικές επιδοτήσεις για τα χρόνια προβλήματα στην εποπτεία διάθεσης των πόρων.
Η πορεία δεν περιορίζεται σε λίγους αγρότες, αλλά οδηγεί κατευθείαν στην κυβερνώσα παράταξη: υπουργοί και βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, με ιδιαίτερα ισχυρά πελατειακά δίκτυα στην Κρήτη — το ίδιο νησί που άλλαξε χέρια υπέρ του κόμματος στις εκλογές του Ιουνίου 2023 — καθώς τα χρήματα των επιδοτήσεων περνούσαν μέσω φιλικών μεσαζόντων σε ασφαλή κομματικά φέουδα.
Καθώς οι αποκαλύψεις πλήθαιναν, η κυβέρνηση επιχείρησε να εξαφανίσει τα όπλα του εγκλήματος.
Υπό πίεση, ο Μητσοτάκης πέταξε μερικούς «βαρύγδουπους» από το πλοίο: ο υπουργός Μετανάστευσης και πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκης Βορίδης παραιτήθηκε αφού αναφέρθηκε ως ύποπτος, μαζί με τέσσερις άλλους ανώτερους αξιωματούχους. Ο πρωθυπουργός επέμεινε ότι ήταν απλώς μερικά «στραβά μήλα» στο υγιές… καλάθι.
Στις Βρυξέλλες, ερώτηση στο κοινοβούλιο από τον Ιρλανδό ευρωβουλευτή Ciaran Mullooly περιγράφει τον ΟΠΕΚΕΠΕ ευθέως ως εργαλείο για χειραγώγηση νεποτικών δικτύων και μυστική διανομή «δισεκατομμυρίων ευρώ». Πρότεινε ότι το σχέδιο της κυβέρνησης να καταργήσει τον φορέα και να τον ενσωματώσει στην εφορία φαίνεται ως προσπάθεια να θάψει την ευθύνη παρά να την αντιμετωπίσει.
Οι πραγματικοί αγρότες αντιμετωπίζουν τώρα ένα κενό χρηματοδότησης 600 εκατ. ευρώ και καθυστερήσεις μηνών στις πληρωμές καθώς οι έλεγχοι παγώνουν τις διαδικασίες• βρίσκονται στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τις επιδοτήσεις από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωσή τους, ενώ το κόστος της απάτης που διαπράχθηκε στο όνομα της «ανάπτυξης» και της κομματικής πίστης επιστρέφει σε ανθρώπους που ποτέ δεν είδαν τα χρήματα στις τσέπες τους.
Παρά σαφή στοιχεία και την εμπλοκή πολιτικών της Νέας Δημοκρατίας και των τοπικών τους διαμεσολαβητών στη διαχείριση αυτών των πόρων, το δικαστικό σύστημα δεν τους έχει αγγίξει.
Δεν υπήρξαν διώξεις!
Ο κυνισμός του Άδωνι Γεωργιάδη - Επειδή μπορούμε!
Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης περιέγραψε το σύστημα με ανατριχιαστική ειλικρίνεια τον Ιούλιο.
Όταν ένας εισαγγελέας αγγίζει υπόθεση που αφορά υπουργό, υπερηφανεύτηκε, το Σύνταγμα τον αναγκάζει να τη στείλει «αμελλητί» στο κοινοβούλιο• η Ευρωπαία εισαγγελέας μπορεί μόνο να πει «Δες αν θέλεις να ελέγξεις». Στη συνέχεια συνέδεσε τα σημεία: το κοινοβούλιο σημαίνει πλειοψηφία, η πλειοψηφία είναι η Νέα Δημοκρατία, και η Νέα Δημοκρατία αποφάσισε ότι οι υπουργοί της «δεν πρέπει να ελέγχονται. Τέλος».
Η … εγκληματική οργάνωση επιβραβεύεται
Καθώς η Laura Kövesi θέτει μεθοδικά τις βάσεις για το επόμενο μεγάλο ελληνικό σκάνδαλο — αυτή τη φορά γύρω από τα μεταπανδημικά κονδύλια της ΕΕ γνωστά ως Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), με συμβάσεις αξίας δισεκατομμυρίων και ονόματα εν ενεργεία και πρώην υπουργών να βρίσκονται υπό έλεγχο — ο Μητσοτάκης έχει πετύχει κάτι σπάνιο ακόμη και για ευρωπαϊκά δεδομένα: κυβερνά μέσα από το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο, ενώ αποφεύγει οποιαδήποτε προσωπική ευθύνη.
Οι καταγγελίες απορρίπτονται ως «τοξικότητα» και επιθέσεις από «σκοτεινές εξωτερικές δυνάμεις».
Όταν αυτή η γραμμή εξασθενεί, ισχυρίζεται ότι δεν ήξερε τίποτα, ενώ η κοινοβουλευτική του πλειοψηφία χρησιμοποιείται ως ασπίδα για να μπλοκάρει έρευνες και να κρατά τους υπουργούς εκτός ελέγχου.
Μοντέλο «Μητσοτάκης ΑΕ» σε όλη την ΕΕ; - Το αντάλλαγμα για την στάση κατά της Ρωσίας
Σε όλη την ΕΕ, διαμορφώνεται ένα σύστημα όπου η διαφθορά δεν αποτελεί εξαίρεση αλλά μέρος της λειτουργικής λογικής της εξουσίας, και ο Μητσοτάκης κάθεται άνετα μέσα σε αυτό.
Στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, κυβερνήσεις που επιτυγχάνουν ανάπτυξη στα… χαρτιά και παραμένουν ευθυγραμμισμένες με το ΝΑΤΟ, ανταμείβονται και προστατεύονται, ανεξάρτητα από το τι κάνουν στο εσωτερικό τους.
Τα σκάνδαλα όπως το Qatargate και οι γνώστες καταγγελίες για τη διεφθαρμένη Ευρωπαϊκή Επιτροπή της Usrula von der Leyen και άλλα λόμπι δεν προκάλεσαν σοβαρή προσπάθεια για λογοδοσία - σήμαναν στην πολιτική τάξη ότι η επιρροή είναι απλώς ένα ακόμη εμπόρευμα, που μπορεί να ανταλλάσσεται όσο παραμένει πίσω από κλειστές πόρτες.
Η Ελλάδα αποτελεί το πιο καθαρό παράδειγμα του πώς λειτουργεί αυτό.
Μια χώρα κάποτε αποκλειθείσα κάποτε «μεγάλος ασθενής της Ευρώπης», τιμωρημένη με μνημόνια και επιτήρηση του ΔΝΤ λόγω της διεφθαρμένης πολιτικής της τάξης το 2010, σήμερα αναδύεται ως πρότυπο.
Το ίδιο κράτος που τιμωρήθηκε για «μαγείρεμα» των οικονομικών στοιχείων προωθείται ξανά στην Ευρώπη ως υπόδειγμα, με τον Μητσοτάκη να διαφημίζεται για το «οικονομικό θαύμα» και να προβάλλεται στις Βρυξέλλες ως μελλοντικός πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ευρωπαϊκός εφιάλτης το ελληνικό θαύμα
Πολιτικά, αυτό είναι ο πραγματικός κίνδυνος του ελληνικού «θαύματος»: παρέχει στην ευρωπαϊκή κυρίαρχη τάξη έναν βολικό οδηγό που λέει ότι μπορείς να αποδυναμώσεις τα εργασιακά δικαιώματα, να εκκενώσεις τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης, να παρακολουθείς αντιπάλους, να αγνοείς θανατηφόρα ατυχήματα, να διοχετεύεις δημόσια χρήματα σε κομματικούς πελάτες, να ακολουθείς μια εθνικά επιζήμια πολιτική κατά της Ρωσίας και να προωθείς νέες συμφωνίες όπλων με μια ισραηλινή κυβέρνηση που έχει διαπράξει γενοκτονία στη Γάζα — και παρ’ όλα αυτά να επαινεθείς ως εκσυγχρονιστής και μεταρρυθμιστής, αρκεί οι αποδόσεις των ομολόγων να παραμένουν ήρεμες και η διεφθαρμένη ελίτ να συνεχίζει να κερδίζει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών