Oι σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη θα πρέπει να αποκατασταθούν, αναφέρει η Haaretz
Η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz με άρθρο της («Israel's Greece-Cyprus Axis Can't Offset Turkey's Rising Regional Clout») στέλνει σαφές μήνυμα: η συμμαχία με Ελλάδα και Κύπρο δεν έχει τη δύναμη που χρειάζεται.
Η Τουρκία είναι ο κυρίαρχος παίκτης, πρέπει να τα βρούμε μαζί της, δηλώνει προκαλώντας προβληματισμό… για τις προσδοκίες που γέννησε η πρόσφατη συνάντηση των Netanyahu, Χριστοδουλίδη, Μητσοτάκη στην Ιερουσαλήμ…
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη Haaretz, η «τριπλή συμμαχία» του Netanyahu με τις δύο μεσογειακές χώρες αποτέλεσε επίδειξη ισχύος απέναντι στη διαρκώς αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη Συρία, καθώς και στις προσωπικές σχέσεις του Erdogan με τον Trump και τον Putin.
Όμως η συμμαχία είναι αδύναμη και, τελικά, οι σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη θα πρέπει να αποκατασταθούν.
«Σε όσους φαντασιώνονται ότι μπορούν να αποκαταστήσουν τις αυτοκρατορίες τους και την κυριαρχία τους πάνω στις χώρες μας, λέω: ξεχάστε το. Δεν πρόκειται να συμβεί. Μην το σκέφτεστε καν», δήλωσε ο πρωθυπουργός Netanyahu στη σύνοδο κορυφής που είχε αυτή την εβδομάδα με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη.
Δεν χρειάζεται κανείς να σπάσει το κεφάλι του για να μαντέψει σε ποια «αυτοκρατορία» αναφερόταν.
Η Τουρκία και ο πρόεδρός της Recep Tayyip Erdogan είναι οι αποδέκτες του νέου-παλιού τριμερούς σχήματος που ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει μια δύναμη ταχείας αντίδρασης για την αντιμετώπιση απειλών στη λεκάνη της Μεσογείου.
Σε μια ιστορική ειρωνεία, η «σούπερ Σπάρτη» ενώνεται με την Αθήνα και, μαζί με το ελληνικό τμήμα ενός μικρού νησιού, στρέφουν όλη τους τη δύναμη εναντίον της αναγεννώμενης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, υπό τον «σουλτάνο» Erdogan, ο οποίος χαρακτήρισε το νέο στρατηγικό τρίγωνο «άξονα του κακού».
Οι εφημερίδες του έσπευσαν να παρουσιάσουν αυτή την κίνηση ως απειλή για την Τουρκία.
Όμως αυτό το θέαμα δεν είναι καινούργιο.
Το φιάσκο του 2019
Όπως επισημαίνει η Haaretz, το 2019 γεννήθηκε στη λεκάνη της Μεσογείου ένας εντυπωσιακός θεσμός, το East Mediterranean Gas Forum, στον οποίο οκτώ χώρες ένωσαν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο συνεργασίας στην παραγωγή και εμπορία φυσικού αερίου, με στόχο να παρακαμφθεί η τουρκική απειλή.
Έναν χρόνο αργότερα υπογράφηκε το ιδρυτικό καταστατικό και το φόρουμ έγινε επίσημος οργανισμός, με ιδρυτικά μέλη —πέρα από το Ισραήλ— την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία, την Ιορδανία, την Παλαιστινιακή Αρχή και αργότερα τη Γαλλία.
Ο τότε υπουργός Ενέργειας Yuval Steinitz μιλούσε με ενθουσιασμό για το μέλλον που περίμενε το φόρουμ, το οποίο περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, έναν αγωγό πετρελαίου που θα συνέδεε τη Yanbu, τη σαουδαραβική πόλη στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας, με το Eilat• έναν αγωγό φυσικού αερίου από το Ισραήλ μέσω Κύπρου προς την Ιταλία• και, φυσικά, τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας που απαιτείται για την προστασία ενός τόσο γιγαντιαίου έργου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία συμμετείχε ως παρατηρητής μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Παγκόσμια Τράπεζα, διέθεσε πάνω από 80 εκατ. δολάρια για να ελεγχθεί η βιωσιμότητα του έργου, το οποίο, σύμφωνα με τον Steinitz, θα ολοκληρωνόταν «σε έξι, επτά χρόνια».
Παρά τον τίτλο του φόρουμ, μεσογειακά κράτη όπως ο Λίβανος, η Συρία και φυσικά η Τουρκία δεν συμπεριλήφθηκαν.
Ήταν μια ταραχώδης περίοδος, κατά την οποία η Τουρκία διεκδικούσε δικαιώματα γεωτρήσεων κατά μήκος των ακτών της Κύπρου και παραλίγο να έρθει σε βίαιη στρατιωτική σύγκρουση με την Ελλάδα.
Η Συρία του Assad υπήρξε εχθρός της Τουρκίας από το 2021, λόγω της άρνησης του Assad να ανταποκριθεί στις εκκλήσεις του Erdogan να σταματήσει τη σφαγή του συριακού λαού.
Έναν χρόνο αργότερα, και η Αίγυπτος έγινε αντίπαλος —ακόμη και εχθρός— της Τουρκίας.
Από το 2013, όταν ο Abdel Fattah al-Sisi κατέλαβε την εξουσία ανατρέποντας και φυλακίζοντας τον εκλεγμένο πρόεδρο Mohamad Morsi της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ο Erdogan δεν αναγνώρισε τη νομιμότητα του καθεστώτος Sisi.
Χαρακτήρισε την ανατροπή του Morsi στρατιωτικό πραξικόπημα και η ηγεσία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας βρήκε καταφύγιο στην Τουρκία.
Η ελπίδα του Erdogan να δημιουργήσει ένα πολιτικό προγεφύρωμα στην Αίγυπτο και από εκεί προς την Αφρική κατέρρευσε.
Αργότερα, η Αίγυπτος απέκτησε έναν ακόμη λόγο να συγκροτήσει μια αντιτουρκική οικονομική συμμαχία: το 2019, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων συνόρων με τη Λιβύη, την οποία το Κάιρο θεώρησε άμεση απειλή για τη θαλάσσια διαδρομή υγροποιημένου φυσικού αερίου Αιγύπτου–Ευρώπης.
Έκτοτε, το καλειδοσκόπιο της Μέσης Ανατολής έκανε αρκετές στροφές και η γεωπολιτική εικόνα άλλαξε δραματικά.
Νέα στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα έφεραν την Τουρκία ξανά κοντά στην Αίγυπτο και, το 2023, ύστερα από έντονες «ωδίνες», αποκαταστάθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο.
Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, που έβλεπαν την Τουρκία ως «έναν εχθρό πιο επικίνδυνο από το Ιράν», όπως είχε πει ο πρέσβης των ΗΑΕ στην Ουάσινγκτον Yusef Al Otaiba, έγιναν σύμμαχοι και άρχισαν να επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια στην Τουρκία.
Έναν χρόνο αργότερα, ο Ahmad al-Sharaa, προστατευόμενος της Τουρκίας, ανέτρεψε το καθεστώς Assad, μετατρέποντας την Τουρκία στον πολιτικό και στρατιωτικό «ιδιοκτήτη» της Συρίας.
Ταυτόχρονα, ύστερα από τεράστιες επενδύσεις και έξυπνη διαχείριση πολιτικής και στρατιωτικής στρατηγικής, η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, εξελίχθηκε σε περιφερειακή στρατιωτική δύναμη.
Διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του αραβικού κόσμου και η επιρροή της στον Καύκασο αυξάνεται.
Ο πρόεδρός της είναι προσωπικός φίλος του Donald Trump, καθώς και του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin.
Ο Erdogan δεν χρειάζεται προεκλογική αφίσα που να γράφει «παίζει σε δική του κατηγορία».
Λίγα πράγματα έχουν απομείνει από το πολιτικό όραμα του φόρουμ φυσικού αερίου.
Η εξομάλυνση με τη Σαουδική Αραβία, που ήταν προϋπόθεση για την κατασκευή του χερσαίου αγωγού πετρελαίου προς το Ισραήλ και από εκεί στην Ευρώπη, βρίσκεται σε βαθιά κατάψυξη.
Η γιγαντιαία συμφωνία φυσικού αερίου με την Αίγυπτο αναμένεται να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων για το Ισραήλ, αλλά η Αίγυπτος έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι πρόκειται «αποκλειστικά για εμπορική συμφωνία», η οποία δεν θα επηρεάσει τις πολιτικές της θέσεις απέναντι στο Ισραήλ.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι δεν έχει ακόμη διοριστεί νέος Αιγύπτιος πρέσβης στο Τελ Αβίβ και ότι η επίδοση των διαπιστευτηρίων του Ισραηλινού πρέσβη στο Κάιρο καθυστερεί.
Όταν το Ισραήλ αγκαλιάζει την Ελλάδα και τη βλέπει ως εταίρο για τη δημιουργία ενός αντιτουρκικού άξονα στην περιοχή, θα πρέπει να θυμάται ότι τον Μάιο του τρέχοντος έτους η Αίγυπτος και η Ελλάδα υπέγραψαν συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας και ότι την περασμένη εβδομάδα ο Έλληνας πρέσβης στο Κάιρο, Νικόλαος Παπαγεωργίου, δήλωσε πως «οι σχέσεις Αιγύπτου και Ελλάδας θεωρούνται οι ισχυρότερες στη Μέση Ανατολή».
Δύναμη ταχείας αντίδρασης
Ίσως, λέει η Haaretz, αφού συγκροτηθεί η δύναμη ταχείας αντίδρασης με τη συμμετοχή της Ελλάδας και της Κύπρου, οι σχέσεις του Ισραήλ με την Ελλάδα να περιγραφούν με παρόμοιο τρόπο, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμφωνηθεί πρώτα ποιος θα διοικεί τη δύναμη και, κυρίως, ποια θα είναι τα κριτήρια για κοινές στρατιωτικές ενέργειες.
Ένα ακόμη ερώτημα είναι πώς οι σχέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου με την Αίγυπτο, καθώς και της Αιγύπτου με την Τουρκία, θα επηρεάσουν τη στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ, εάν προκύψει ανάγκη ενεργοποίησης της δύναμης ταχείας αντίδρασης.
Στις αρχές του έτους αναμένεται ο Erdogan να επισκεφθεί την Αίγυπτο ως επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας μεταξύ των κρατών.
Το συμβούλιο πρόκειται να συζητήσει την προώθηση του σχεδίου αποκατάστασης της Γάζας και τον ιστό των περιφερειακών σχέσεων, καθώς και την απειλή της «Τριπλής Συμμαχίας».
Αυτό που είναι πιο σαφές είναι ότι αυτή η συμμαχία, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική δεδομένης της περιφερειακής και διεθνούς απομόνωσης του Ισραήλ, δεν θα μειώσει την επιρροή της Τουρκίας στη Συρία, όπου αποτελεί κεντρικό παράγοντα στη πολιτική και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Ahmed al-Sharaa.
Η Τουρκία, η Συρία και οι Ηνωμένες Πολιτείες συντονίζουν τη διαδικασία ενσωμάτωσης των Κούρδων της Συρίας στον συριακό στρατό, με στόχο να ολοκληρωθεί ο έλεγχος του al-Sharaa στις βόρειες επαρχίες της χώρας.
Το Ισραήλ, αντίθετα, θεωρείται —ακόμη και στην Ουάσινγκτον— παράγοντας που προσπαθεί να παρεμποδίσει τη διαδικασία, να υπονομεύσει τον έλεγχο του al-Sharaa και να ενθαρρύνει τους Δρούζους να απαιτήσουν αυτονομία, κάτι που θα ματαίωνε ένα ενιαίο συριακό κράτος.
Αυτό δεν είναι το μόνο «εμπόδιο» που θέτει το Ισραήλ στο σχέδιο του Trump.
Η επιμονή του να μην επιτραπεί σε τουρκική δύναμη να συμμετάσχει στη διεθνή δύναμη σταθεροποίησης που σχεδιάζεται να επιχειρήσει στη Γάζα ως κάλυψη ασφαλείας για την πολιτική διοίκηση που πρόκειται να αποκατασταθεί εκεί, θεωρείται εμπόδιο για τη συμμετοχή και άλλων αραβικών και μουσουλμανικών χωρών στη δύναμη.
Σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Άμπου Ντάμπι νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο ειδικός απεσταλμένος για τη Συρία, Tom Barrack, δήλωσε ότι, αν συμβούλευε τον Netanyahu, θα του έλεγε πως η συμφωνία για τη συμμετοχή της Τουρκίας θα ήταν «το πιο λαμπρό πράγμα που θα μπορούσε να κάνει ο Netanyahu».
Είναι πιθανό αυτή η «συμβουλή» να επανέλθει, αυτή τη φορά από τον Trump, όταν συναντηθεί με τον Netanyahu την επόμενη εβδομάδα και προσπαθήσει να τον πείσει να άρει την αντίρρησή του — ή να θέσει όρους που θα επέτρεπαν τη συμμετοχή της Τουρκίας.
Τον Απρίλιο, ο Trump προσέφερε τις υπηρεσίες του ως μεσολαβητής μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας.
«Νομίζω ότι μπορούμε να λύσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα έχετε με την Τουρκία, αρκεί να είναι λογικό. Πρέπει να είστε λογικοί», δήλωσε ο Trump σε δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με τον Netanyahu. Τα σχόλια αναφέρονταν στην κρίση στις συνομιλίες για τις ρυθμίσεις ασφαλείας στη Συρία.
Στην ίδια συνάντηση στο Άμπου Ντάμπι, ο Barrack διατύπωσε με μεγαλύτερη ακρίβεια την επιθυμία του Trump:
«Κάποια στιγμή, η Τουρκία και το Ισραήλ θα αποκαταστήσουν σχέσεις.
Είτε στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ είτε των Συμφωνιών του Σολομώντα είτε και των δύο. Απλώς βγάζει νόημα».
Η λογική δεν είναι πάντοτε αναγκαία προϋπόθεση για την οικοδόμηση σχέσεων μεταξύ κρατών, και όταν ο πολιτικός και δημόσιος λόγος στην Τουρκία και στο Ισραήλ επιμένει να παρουσιάζει την άλλη πλευρά ως εχθρικό κράτος, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια κατάσταση στην οποία ο Netanyahu και ο Erdogan θα αναβιώσουν την εξομάλυνση των σχέσεών τους όπως έκαναν το 2016 και στη συνέχεια το 2022.
Όμως ίσως ο άνθρωπος στον Λευκό Οίκο, που καυχιέται ότι έβαλε τέλος σε οκτώ πολέμους, να δεχθεί να αναλάβει ακόμη ένα μέτωπο και να επιβάλει σε αυτό τη δική του λογική, καταλήγει η ισραηλινή εφημερίδα.
www.bankingnews.gr
Η Τουρκία είναι ο κυρίαρχος παίκτης, πρέπει να τα βρούμε μαζί της, δηλώνει προκαλώντας προβληματισμό… για τις προσδοκίες που γέννησε η πρόσφατη συνάντηση των Netanyahu, Χριστοδουλίδη, Μητσοτάκη στην Ιερουσαλήμ…
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη Haaretz, η «τριπλή συμμαχία» του Netanyahu με τις δύο μεσογειακές χώρες αποτέλεσε επίδειξη ισχύος απέναντι στη διαρκώς αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη Συρία, καθώς και στις προσωπικές σχέσεις του Erdogan με τον Trump και τον Putin.
Όμως η συμμαχία είναι αδύναμη και, τελικά, οι σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη θα πρέπει να αποκατασταθούν.
«Σε όσους φαντασιώνονται ότι μπορούν να αποκαταστήσουν τις αυτοκρατορίες τους και την κυριαρχία τους πάνω στις χώρες μας, λέω: ξεχάστε το. Δεν πρόκειται να συμβεί. Μην το σκέφτεστε καν», δήλωσε ο πρωθυπουργός Netanyahu στη σύνοδο κορυφής που είχε αυτή την εβδομάδα με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη.
Δεν χρειάζεται κανείς να σπάσει το κεφάλι του για να μαντέψει σε ποια «αυτοκρατορία» αναφερόταν.
Η Τουρκία και ο πρόεδρός της Recep Tayyip Erdogan είναι οι αποδέκτες του νέου-παλιού τριμερούς σχήματος που ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει μια δύναμη ταχείας αντίδρασης για την αντιμετώπιση απειλών στη λεκάνη της Μεσογείου.
Σε μια ιστορική ειρωνεία, η «σούπερ Σπάρτη» ενώνεται με την Αθήνα και, μαζί με το ελληνικό τμήμα ενός μικρού νησιού, στρέφουν όλη τους τη δύναμη εναντίον της αναγεννώμενης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, υπό τον «σουλτάνο» Erdogan, ο οποίος χαρακτήρισε το νέο στρατηγικό τρίγωνο «άξονα του κακού».
Οι εφημερίδες του έσπευσαν να παρουσιάσουν αυτή την κίνηση ως απειλή για την Τουρκία.
Όμως αυτό το θέαμα δεν είναι καινούργιο.
Το φιάσκο του 2019
Όπως επισημαίνει η Haaretz, το 2019 γεννήθηκε στη λεκάνη της Μεσογείου ένας εντυπωσιακός θεσμός, το East Mediterranean Gas Forum, στον οποίο οκτώ χώρες ένωσαν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο συνεργασίας στην παραγωγή και εμπορία φυσικού αερίου, με στόχο να παρακαμφθεί η τουρκική απειλή.
Έναν χρόνο αργότερα υπογράφηκε το ιδρυτικό καταστατικό και το φόρουμ έγινε επίσημος οργανισμός, με ιδρυτικά μέλη —πέρα από το Ισραήλ— την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ιταλία, την Ιορδανία, την Παλαιστινιακή Αρχή και αργότερα τη Γαλλία.
Ο τότε υπουργός Ενέργειας Yuval Steinitz μιλούσε με ενθουσιασμό για το μέλλον που περίμενε το φόρουμ, το οποίο περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, έναν αγωγό πετρελαίου που θα συνέδεε τη Yanbu, τη σαουδαραβική πόλη στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας, με το Eilat• έναν αγωγό φυσικού αερίου από το Ισραήλ μέσω Κύπρου προς την Ιταλία• και, φυσικά, τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας που απαιτείται για την προστασία ενός τόσο γιγαντιαίου έργου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία συμμετείχε ως παρατηρητής μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Παγκόσμια Τράπεζα, διέθεσε πάνω από 80 εκατ. δολάρια για να ελεγχθεί η βιωσιμότητα του έργου, το οποίο, σύμφωνα με τον Steinitz, θα ολοκληρωνόταν «σε έξι, επτά χρόνια».
Παρά τον τίτλο του φόρουμ, μεσογειακά κράτη όπως ο Λίβανος, η Συρία και φυσικά η Τουρκία δεν συμπεριλήφθηκαν.
Ήταν μια ταραχώδης περίοδος, κατά την οποία η Τουρκία διεκδικούσε δικαιώματα γεωτρήσεων κατά μήκος των ακτών της Κύπρου και παραλίγο να έρθει σε βίαιη στρατιωτική σύγκρουση με την Ελλάδα.
Η Συρία του Assad υπήρξε εχθρός της Τουρκίας από το 2021, λόγω της άρνησης του Assad να ανταποκριθεί στις εκκλήσεις του Erdogan να σταματήσει τη σφαγή του συριακού λαού.
Έναν χρόνο αργότερα, και η Αίγυπτος έγινε αντίπαλος —ακόμη και εχθρός— της Τουρκίας.
Από το 2013, όταν ο Abdel Fattah al-Sisi κατέλαβε την εξουσία ανατρέποντας και φυλακίζοντας τον εκλεγμένο πρόεδρο Mohamad Morsi της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ο Erdogan δεν αναγνώρισε τη νομιμότητα του καθεστώτος Sisi.
Χαρακτήρισε την ανατροπή του Morsi στρατιωτικό πραξικόπημα και η ηγεσία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας βρήκε καταφύγιο στην Τουρκία.
Η ελπίδα του Erdogan να δημιουργήσει ένα πολιτικό προγεφύρωμα στην Αίγυπτο και από εκεί προς την Αφρική κατέρρευσε.
Αργότερα, η Αίγυπτος απέκτησε έναν ακόμη λόγο να συγκροτήσει μια αντιτουρκική οικονομική συμμαχία: το 2019, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων συνόρων με τη Λιβύη, την οποία το Κάιρο θεώρησε άμεση απειλή για τη θαλάσσια διαδρομή υγροποιημένου φυσικού αερίου Αιγύπτου–Ευρώπης.
Έκτοτε, το καλειδοσκόπιο της Μέσης Ανατολής έκανε αρκετές στροφές και η γεωπολιτική εικόνα άλλαξε δραματικά.
Νέα στρατηγικά και οικονομικά συμφέροντα έφεραν την Τουρκία ξανά κοντά στην Αίγυπτο και, το 2023, ύστερα από έντονες «ωδίνες», αποκαταστάθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο.
Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, που έβλεπαν την Τουρκία ως «έναν εχθρό πιο επικίνδυνο από το Ιράν», όπως είχε πει ο πρέσβης των ΗΑΕ στην Ουάσινγκτον Yusef Al Otaiba, έγιναν σύμμαχοι και άρχισαν να επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια στην Τουρκία.
Έναν χρόνο αργότερα, ο Ahmad al-Sharaa, προστατευόμενος της Τουρκίας, ανέτρεψε το καθεστώς Assad, μετατρέποντας την Τουρκία στον πολιτικό και στρατιωτικό «ιδιοκτήτη» της Συρίας.
Ταυτόχρονα, ύστερα από τεράστιες επενδύσεις και έξυπνη διαχείριση πολιτικής και στρατιωτικής στρατηγικής, η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, εξελίχθηκε σε περιφερειακή στρατιωτική δύναμη.
Διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του αραβικού κόσμου και η επιρροή της στον Καύκασο αυξάνεται.
Ο πρόεδρός της είναι προσωπικός φίλος του Donald Trump, καθώς και του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin.
Ο Erdogan δεν χρειάζεται προεκλογική αφίσα που να γράφει «παίζει σε δική του κατηγορία».
Λίγα πράγματα έχουν απομείνει από το πολιτικό όραμα του φόρουμ φυσικού αερίου.
Η εξομάλυνση με τη Σαουδική Αραβία, που ήταν προϋπόθεση για την κατασκευή του χερσαίου αγωγού πετρελαίου προς το Ισραήλ και από εκεί στην Ευρώπη, βρίσκεται σε βαθιά κατάψυξη.
Η γιγαντιαία συμφωνία φυσικού αερίου με την Αίγυπτο αναμένεται να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων για το Ισραήλ, αλλά η Αίγυπτος έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι πρόκειται «αποκλειστικά για εμπορική συμφωνία», η οποία δεν θα επηρεάσει τις πολιτικές της θέσεις απέναντι στο Ισραήλ.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι δεν έχει ακόμη διοριστεί νέος Αιγύπτιος πρέσβης στο Τελ Αβίβ και ότι η επίδοση των διαπιστευτηρίων του Ισραηλινού πρέσβη στο Κάιρο καθυστερεί.
Όταν το Ισραήλ αγκαλιάζει την Ελλάδα και τη βλέπει ως εταίρο για τη δημιουργία ενός αντιτουρκικού άξονα στην περιοχή, θα πρέπει να θυμάται ότι τον Μάιο του τρέχοντος έτους η Αίγυπτος και η Ελλάδα υπέγραψαν συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας και ότι την περασμένη εβδομάδα ο Έλληνας πρέσβης στο Κάιρο, Νικόλαος Παπαγεωργίου, δήλωσε πως «οι σχέσεις Αιγύπτου και Ελλάδας θεωρούνται οι ισχυρότερες στη Μέση Ανατολή».
Δύναμη ταχείας αντίδρασης
Ίσως, λέει η Haaretz, αφού συγκροτηθεί η δύναμη ταχείας αντίδρασης με τη συμμετοχή της Ελλάδας και της Κύπρου, οι σχέσεις του Ισραήλ με την Ελλάδα να περιγραφούν με παρόμοιο τρόπο, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμφωνηθεί πρώτα ποιος θα διοικεί τη δύναμη και, κυρίως, ποια θα είναι τα κριτήρια για κοινές στρατιωτικές ενέργειες.
Ένα ακόμη ερώτημα είναι πώς οι σχέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου με την Αίγυπτο, καθώς και της Αιγύπτου με την Τουρκία, θα επηρεάσουν τη στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ, εάν προκύψει ανάγκη ενεργοποίησης της δύναμης ταχείας αντίδρασης.
Στις αρχές του έτους αναμένεται ο Erdogan να επισκεφθεί την Αίγυπτο ως επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας μεταξύ των κρατών.
Το συμβούλιο πρόκειται να συζητήσει την προώθηση του σχεδίου αποκατάστασης της Γάζας και τον ιστό των περιφερειακών σχέσεων, καθώς και την απειλή της «Τριπλής Συμμαχίας».
Αυτό που είναι πιο σαφές είναι ότι αυτή η συμμαχία, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική δεδομένης της περιφερειακής και διεθνούς απομόνωσης του Ισραήλ, δεν θα μειώσει την επιρροή της Τουρκίας στη Συρία, όπου αποτελεί κεντρικό παράγοντα στη πολιτική και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Ahmed al-Sharaa.
Η Τουρκία, η Συρία και οι Ηνωμένες Πολιτείες συντονίζουν τη διαδικασία ενσωμάτωσης των Κούρδων της Συρίας στον συριακό στρατό, με στόχο να ολοκληρωθεί ο έλεγχος του al-Sharaa στις βόρειες επαρχίες της χώρας.
Το Ισραήλ, αντίθετα, θεωρείται —ακόμη και στην Ουάσινγκτον— παράγοντας που προσπαθεί να παρεμποδίσει τη διαδικασία, να υπονομεύσει τον έλεγχο του al-Sharaa και να ενθαρρύνει τους Δρούζους να απαιτήσουν αυτονομία, κάτι που θα ματαίωνε ένα ενιαίο συριακό κράτος.
Αυτό δεν είναι το μόνο «εμπόδιο» που θέτει το Ισραήλ στο σχέδιο του Trump.
Η επιμονή του να μην επιτραπεί σε τουρκική δύναμη να συμμετάσχει στη διεθνή δύναμη σταθεροποίησης που σχεδιάζεται να επιχειρήσει στη Γάζα ως κάλυψη ασφαλείας για την πολιτική διοίκηση που πρόκειται να αποκατασταθεί εκεί, θεωρείται εμπόδιο για τη συμμετοχή και άλλων αραβικών και μουσουλμανικών χωρών στη δύναμη.
Σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Άμπου Ντάμπι νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο ειδικός απεσταλμένος για τη Συρία, Tom Barrack, δήλωσε ότι, αν συμβούλευε τον Netanyahu, θα του έλεγε πως η συμφωνία για τη συμμετοχή της Τουρκίας θα ήταν «το πιο λαμπρό πράγμα που θα μπορούσε να κάνει ο Netanyahu».
Είναι πιθανό αυτή η «συμβουλή» να επανέλθει, αυτή τη φορά από τον Trump, όταν συναντηθεί με τον Netanyahu την επόμενη εβδομάδα και προσπαθήσει να τον πείσει να άρει την αντίρρησή του — ή να θέσει όρους που θα επέτρεπαν τη συμμετοχή της Τουρκίας.
Τον Απρίλιο, ο Trump προσέφερε τις υπηρεσίες του ως μεσολαβητής μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας.
«Νομίζω ότι μπορούμε να λύσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα έχετε με την Τουρκία, αρκεί να είναι λογικό. Πρέπει να είστε λογικοί», δήλωσε ο Trump σε δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με τον Netanyahu. Τα σχόλια αναφέρονταν στην κρίση στις συνομιλίες για τις ρυθμίσεις ασφαλείας στη Συρία.
Στην ίδια συνάντηση στο Άμπου Ντάμπι, ο Barrack διατύπωσε με μεγαλύτερη ακρίβεια την επιθυμία του Trump:
«Κάποια στιγμή, η Τουρκία και το Ισραήλ θα αποκαταστήσουν σχέσεις.
Είτε στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ είτε των Συμφωνιών του Σολομώντα είτε και των δύο. Απλώς βγάζει νόημα».
Η λογική δεν είναι πάντοτε αναγκαία προϋπόθεση για την οικοδόμηση σχέσεων μεταξύ κρατών, και όταν ο πολιτικός και δημόσιος λόγος στην Τουρκία και στο Ισραήλ επιμένει να παρουσιάζει την άλλη πλευρά ως εχθρικό κράτος, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια κατάσταση στην οποία ο Netanyahu και ο Erdogan θα αναβιώσουν την εξομάλυνση των σχέσεών τους όπως έκαναν το 2016 και στη συνέχεια το 2022.
Όμως ίσως ο άνθρωπος στον Λευκό Οίκο, που καυχιέται ότι έβαλε τέλος σε οκτώ πολέμους, να δεχθεί να αναλάβει ακόμη ένα μέτωπο και να επιβάλει σε αυτό τη δική του λογική, καταλήγει η ισραηλινή εφημερίδα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών