Άρθρο του Δημήτρη Α. Ζακοντίνου οικονομολόγου- π.Ανωτ. Τραπεζικού στελέχους - Αντιπρόεδρος ΕΛΙΣΜΕ Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών
Η προσέγγιση του προβλήματος το οποίο ταλανίζει τη χώρα μας εδώ και 5 χρόνια, που δεν είναι άλλο απο την κρίση χρέους και τις επιπτώσεις στην οικονομία της, θα είναι λίαν περιληπτική, ωστόσο θα επιχειρηθεί να καταδειχθούν τα κύρια προβλήματα που την προκάλεσαν, αλλά και πιθανοί τρόποι εξόδου από αυτήν και αρχίζοντας από την αναζήτηση των αιτιών, γίνεται αντιληπτό ότι.
>Τα τελευταία 20 χρόνια δόθηκε έμφαση στήν ανάπτυξη του τομέα παροχής υπηρεσιών,εγκαταλείποντας σε μεγάλο βαθμό την παραγωγική διαδικασία.( πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγικό τομέα) με αποτέλεσμα να μειωθεί η δυνατότητα της χώρας να παράξει πραγματικό πλούτο.
> Η χώρα μας λειτουργεί εδώ και μία 15ετία, μέσα στα πλαίσια ενός ισχυρού νομίσματος πράγμα που αφ ενός, δημιουργεί τις συνθήκες να αυξηθούν οι εισαγωγές αγαθών με αντίστοιχο παραμερισμό των εδώ παραγομένων, αφ ετέρου να πληττονται οι εξαγωγές των ελληνικών προιόντων εναντι προιόντων των οποίων, η προβολή, σε συνδυασμό με την χαλαρή νομισματική πολιτική η μέτρων περιορισμού του κόστους που ακολουθείται από τις κυβερνήσεις των χωρών προέλευσής των, να τα καθιστούν περισσότερο ελκυστικά.
Δυστυχώς αυτό δεν έγινε όπως φαίνεται "αντιληπτό" από τις Ελληνικές κυβερνήσεις ώστε να ληφθούν ανάλογα διορθωτικά μέτρα.
> Υπήρξε αλόγιστος δανεισμός του Δημοσίου που χρησιμοποιήθηκε αφ' ενός για την κατασκευή έργων πολυτελείας, π.χ. ( ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ κ.α.)
αφ' ετέρου για την ενίσχυση κοινωνικών προγραμμάτων, που κάλυπταν την αυξανόμενη ανεργία λόγω του κλεισίματος των παραγωγικών μονάδων αλλά και της εγκατάλειψης των αγροτικών δραστηριοτήτων.
Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να κάνουμε την επισήμανση ότι η οικονομία είναι μία κοινωνική επιστήμη και για να γίνουν σωστές προβλέψεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πολλές παράμετροι που την επηρεάζουν, όπως το ΑΕΠ, το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της χώρας, η πολιτική κατάσταση, η ανεργία, ο προσανατολισμός της παιδείας, το διεθνές εμπόριο και σχέσεις, οι εξωτερικές απειλές κ.α. άλλως γίνεται φιλέκδικη και διαψεύει τις προβλέψεις και τις προσδοκίες των "ειδικών".
Επανερχόμενοι λοιπόν στο θέμα μας και θεωρώντας τα παραπάνω όπως αναφέρθηκαν λίαν περιληπτικά, ως κύριους λόγους πρόκλησης αυτής της κρίσης χρέους, οι Ελληνικές κυβερνήσεις σε συνεργασία με ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ, για την επίλυση του προβλήματος και την αντιστροφή τη κατάστασης άρχισαν να εφαρμόζουν ένα πρόγραμμα που χαρακτηρίζεται από την επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας αλλά και δυσβάστακτων για τον πληθυσμό νέων φόρων.
Όμως σύμφωνα με την Διεθνή εμπειρία, η πολιτική λιτότητας θα έπρεπε να είναι βραχυχρόνια γιατί είναι δυσάρεστη για όλες τις κοινωνικές τάξεις αλλά και πολιτικά επιζήμια και για να χαρακτηρισθεί επιτυχής, τα αποτελέσματα αυτής θα έπρεπε να είχαν εμφανισθεί άμεσα, αποτυπώνοντας την αύξηση της παραγωγής και την ανταγωνιστικότητα των προιόντων πράγμα όμως που δεν έχει επιτευχθεί , αντίθετα και μετά από 5 χρόνια εφαρμογής του αξιολογείται ότι.
> Δεν συνοδεύεται από αναπτυξιακά μέτρα πού θα προκαλούσαν την αύξηση της παραγωγής καθώς και την ανταγωνιστικότητα των προιόντων.
> Η αύξηση των φόρων από την μία και η μείωση μισθών και συντάξεων από την άλλη, περιόρισε τα εισοδήματα των πολιτών με αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας, η δε συνέχιση αυτής της πολιτικής ειναι θέμα χρόνου να περιορίσει την κυκλοφορία του χρήματος σε τέτοιο βαθμό, που αυτή, να μην μπορεί να λειτουργήσει πλέον.
Η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου( εκτάσεων κλπ ) κάτω απο δυσμενείς συνθήκες τίποτε το ουσιαστικό δεν προσφέρει ενώ ενισχύει την αίσθηση ότι υλοποιούνται χαριστικές πράξεις, που πιθανόν να προκαλέσουν αντιδράσεις με συνέπεια την δημιουργία κλίματος ανασφάλειας για δυνητικούς επενδυτές.
> Οι έρπουσες και συνεχείς φήμες οτι επίκειται "κούρεμα" των καταθέσεων ή πτώχευση της χώρας, η βίαια έξοδος απο το ευρώ σε συνδυασμό με την αποτυχία αντιμετώπισης του προβλήματος απομάκρυναν απο την ελληνική οικονομία ποσά ύψους άνω των 100 δις ΕΥΡΩ , που αν δεν καλύπτονταν από πιστώσεις της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας τότε οι συνέπειες θα ήταν τραγικές και ανυπολόγιστες.
Παρατηρώντας
α. Την αναποτελεσματικότητα και τις επιπτώσεις της εφαρμοσθείσης μέχρι σήμερα πρακτικής.
β. Τις ατέρμονες διαχρονικά συζητήσεις και διαπραγματεύσεις της Ελληνικής πλευράς με τους "θεσμούς" να μην οδηγούν προς το παρόν τουλάχιστον στον εξορθολογισμό του προβλήματος και στην επίλυσή του, σχηματίζεται πλέον η πεποίθηση ότι η αλλαγή της πολιτικής για την αντιμετώπιση του είναι πλέον μονόδρομος και η προκρινόμενη λύση του κατά την άποψη μας δεν είναι άλλη από την ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΓΕΝΘΥΣΗ- στην κατευθυνση, δημιουργίας σοβαρών παραγωγικών επενδύσεων ( ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ) σε συνδυασμό με την αναδιάρθρωση του κρατικού μηχανισμού αλλά και την προσαρμογή της νομοθεσίας..
Αν εφαρμοθεί σωστά, μοιραίως θα προκύψει αύξηση στην παραγωγή προιόντων, που θα συνοδεύεται και από αύξηση των εισοδημάτων των πολιτών και κατ επέκταση, θα ανατείλουν προοπτικές για την ευημερία της κοινωνίας, την εξυγίανση των δημοσιονομικών , αλλά καί δυνατότητα ομαλής εκπλήρωσης των υποχρεώσεων της πολιτείας.
Προκύπτει όμως ένα ερώτημα.
Πως θα χρηματοδοτηθεί μία τέτοια προσπάθεια?
Προτείνεται η αναστολή της πληρωμής των χρεωλυσίων, για χρονικό διάστημα ,(οχι πέραν της 8ετίας) που θα επιτρέψει να εξευρεθούν τα απαραίτητα κεφάλαια χωρίς η χώρα να προστρέξει σε νέο δανεισμό.
Βεβαίως στο χρονικό αυτό διάστημα θα καταβάλονται οι τόκοι ώστε αφ' ενός να μην αυξάνεται το χρέος αφ' ετέρου να μην ζημιώνονται οι πιστωτές.
Η αποπληρωμή του χρέους να αρχίσει απο την λήξη της χρονικής περιόδου που θα συμφωνηθεί και θα παραταθεί ο χρόνος αποπληρωμής του σε τέτοιο χρονικό βάθος ώστε η τοκοχρεολυτική δόση να είναι ίση προς ποσοστό του ΑΕΠ , που θα επιτρέπει την άνετη καταβολή της.
Ομως για να υπάρξει, αλλά και για να επιτύχει η προοπτική ΜΕΓΕΝΘΥΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ προυποτίθενται τα εξής.
> Η ΟΠΟΙΑ Ελληνική κυβέρνηση, να έχει κατανοήσει πλήρως την γενεσιουργό αιτία και τους λογους που η οικονομία περιήλθε σαυτήν την κατάσταση.
> Να εχει αξιολογήσει οτι οι αιωρούμενες και αναπαραγόμενες φήμες, εδώ και πενταετία , που αναφέρονται στην αναδιάρθρωση του χρέους (κούρεμα) ή πτώχευση της χώρας ή έξοδο από το ΕΥΡΩ, ουδεμιάς εφαρμογής μπορεί να τύχουν για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία και είναι σε κάθε περίπτωση αρνητικός παράγοντας γιά την εξομάλυνση της κατάστασης αλλά και γιά κάθε δυνητικό επενδυτή.
> Να εχει τη δυνατότητα να τεκμηριώσει στους δανειστές την αναγκαιότητα μιας τέτοιας λύσης και να διαπραγματευθεί το ύψος του επιτοκίου.
Εξυπακούεται δε οτι θα αναλάβει την υποχρέωση.
α.Να προχωρήσει αφ ενός σε χάραξη Εθνικής Στρατηγικής, στην κατεύθυνση προσέλκυσης παραγωγικών κυρίως επενδύσεων, καθιερώνοντας ένα πετυχημένο φορολογικό σύστημα που μπορεί να αντληθεί απο την διεθνή εμπειρία προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα, διάφορα άλλα κίνητρα π.χ. VISA σε αλλοδαπούς εφόσον στη χώρα επενδυθούν ποσά άνω των $ 500.000, κλπ ) αφ ετέρου, να γίνει ειλικρινής προσπάθεια ώστε να ισοσκελιζεται ο προυπολογισμός χωρίς ωστόσο να τίθενται θέματα παράβλεψης της άμυνας και ασφάλειας της χώρας που αποτελούν και βασική προυπόθεση ελκυσμού των επενδύσεων. ( Ελληνικών αλλά και ξένων)
β.Τα ποσά που θα εξοικονομηθούν από την αναστολή πληρωμής των χρεωλυσίων θα χρησιμοποιηθούν, αποκλειστικά και μόνο, για παραγωγικους σκοπους.Δηλ. Να τοποθετηθούν σε παραγωγικές επενδύσεις που θα εχουν στόχο, τη μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, την αύξηση των εισοδημάτων μέσω του παραγόμενου πλούτου.
Δημήτρης Α. Ζακοντίνος
Οικονομολόγος- π.Ανωτ. Τραπεζικό στέλεχος-Αντιπρόεδρος ΕΛΙΣΜΕ Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών
www.bankingnews.gr
>Τα τελευταία 20 χρόνια δόθηκε έμφαση στήν ανάπτυξη του τομέα παροχής υπηρεσιών,εγκαταλείποντας σε μεγάλο βαθμό την παραγωγική διαδικασία.( πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγικό τομέα) με αποτέλεσμα να μειωθεί η δυνατότητα της χώρας να παράξει πραγματικό πλούτο.
> Η χώρα μας λειτουργεί εδώ και μία 15ετία, μέσα στα πλαίσια ενός ισχυρού νομίσματος πράγμα που αφ ενός, δημιουργεί τις συνθήκες να αυξηθούν οι εισαγωγές αγαθών με αντίστοιχο παραμερισμό των εδώ παραγομένων, αφ ετέρου να πληττονται οι εξαγωγές των ελληνικών προιόντων εναντι προιόντων των οποίων, η προβολή, σε συνδυασμό με την χαλαρή νομισματική πολιτική η μέτρων περιορισμού του κόστους που ακολουθείται από τις κυβερνήσεις των χωρών προέλευσής των, να τα καθιστούν περισσότερο ελκυστικά.
Δυστυχώς αυτό δεν έγινε όπως φαίνεται "αντιληπτό" από τις Ελληνικές κυβερνήσεις ώστε να ληφθούν ανάλογα διορθωτικά μέτρα.
> Υπήρξε αλόγιστος δανεισμός του Δημοσίου που χρησιμοποιήθηκε αφ' ενός για την κατασκευή έργων πολυτελείας, π.χ. ( ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ κ.α.)
αφ' ετέρου για την ενίσχυση κοινωνικών προγραμμάτων, που κάλυπταν την αυξανόμενη ανεργία λόγω του κλεισίματος των παραγωγικών μονάδων αλλά και της εγκατάλειψης των αγροτικών δραστηριοτήτων.
Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να κάνουμε την επισήμανση ότι η οικονομία είναι μία κοινωνική επιστήμη και για να γίνουν σωστές προβλέψεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πολλές παράμετροι που την επηρεάζουν, όπως το ΑΕΠ, το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της χώρας, η πολιτική κατάσταση, η ανεργία, ο προσανατολισμός της παιδείας, το διεθνές εμπόριο και σχέσεις, οι εξωτερικές απειλές κ.α. άλλως γίνεται φιλέκδικη και διαψεύει τις προβλέψεις και τις προσδοκίες των "ειδικών".
Επανερχόμενοι λοιπόν στο θέμα μας και θεωρώντας τα παραπάνω όπως αναφέρθηκαν λίαν περιληπτικά, ως κύριους λόγους πρόκλησης αυτής της κρίσης χρέους, οι Ελληνικές κυβερνήσεις σε συνεργασία με ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ, για την επίλυση του προβλήματος και την αντιστροφή τη κατάστασης άρχισαν να εφαρμόζουν ένα πρόγραμμα που χαρακτηρίζεται από την επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας αλλά και δυσβάστακτων για τον πληθυσμό νέων φόρων.
Όμως σύμφωνα με την Διεθνή εμπειρία, η πολιτική λιτότητας θα έπρεπε να είναι βραχυχρόνια γιατί είναι δυσάρεστη για όλες τις κοινωνικές τάξεις αλλά και πολιτικά επιζήμια και για να χαρακτηρισθεί επιτυχής, τα αποτελέσματα αυτής θα έπρεπε να είχαν εμφανισθεί άμεσα, αποτυπώνοντας την αύξηση της παραγωγής και την ανταγωνιστικότητα των προιόντων πράγμα όμως που δεν έχει επιτευχθεί , αντίθετα και μετά από 5 χρόνια εφαρμογής του αξιολογείται ότι.
> Δεν συνοδεύεται από αναπτυξιακά μέτρα πού θα προκαλούσαν την αύξηση της παραγωγής καθώς και την ανταγωνιστικότητα των προιόντων.
> Η αύξηση των φόρων από την μία και η μείωση μισθών και συντάξεων από την άλλη, περιόρισε τα εισοδήματα των πολιτών με αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας, η δε συνέχιση αυτής της πολιτικής ειναι θέμα χρόνου να περιορίσει την κυκλοφορία του χρήματος σε τέτοιο βαθμό, που αυτή, να μην μπορεί να λειτουργήσει πλέον.
Η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου( εκτάσεων κλπ ) κάτω απο δυσμενείς συνθήκες τίποτε το ουσιαστικό δεν προσφέρει ενώ ενισχύει την αίσθηση ότι υλοποιούνται χαριστικές πράξεις, που πιθανόν να προκαλέσουν αντιδράσεις με συνέπεια την δημιουργία κλίματος ανασφάλειας για δυνητικούς επενδυτές.
> Οι έρπουσες και συνεχείς φήμες οτι επίκειται "κούρεμα" των καταθέσεων ή πτώχευση της χώρας, η βίαια έξοδος απο το ευρώ σε συνδυασμό με την αποτυχία αντιμετώπισης του προβλήματος απομάκρυναν απο την ελληνική οικονομία ποσά ύψους άνω των 100 δις ΕΥΡΩ , που αν δεν καλύπτονταν από πιστώσεις της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας τότε οι συνέπειες θα ήταν τραγικές και ανυπολόγιστες.
Παρατηρώντας
α. Την αναποτελεσματικότητα και τις επιπτώσεις της εφαρμοσθείσης μέχρι σήμερα πρακτικής.
β. Τις ατέρμονες διαχρονικά συζητήσεις και διαπραγματεύσεις της Ελληνικής πλευράς με τους "θεσμούς" να μην οδηγούν προς το παρόν τουλάχιστον στον εξορθολογισμό του προβλήματος και στην επίλυσή του, σχηματίζεται πλέον η πεποίθηση ότι η αλλαγή της πολιτικής για την αντιμετώπιση του είναι πλέον μονόδρομος και η προκρινόμενη λύση του κατά την άποψη μας δεν είναι άλλη από την ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΓΕΝΘΥΣΗ- στην κατευθυνση, δημιουργίας σοβαρών παραγωγικών επενδύσεων ( ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ) σε συνδυασμό με την αναδιάρθρωση του κρατικού μηχανισμού αλλά και την προσαρμογή της νομοθεσίας..
Αν εφαρμοθεί σωστά, μοιραίως θα προκύψει αύξηση στην παραγωγή προιόντων, που θα συνοδεύεται και από αύξηση των εισοδημάτων των πολιτών και κατ επέκταση, θα ανατείλουν προοπτικές για την ευημερία της κοινωνίας, την εξυγίανση των δημοσιονομικών , αλλά καί δυνατότητα ομαλής εκπλήρωσης των υποχρεώσεων της πολιτείας.
Προκύπτει όμως ένα ερώτημα.
Πως θα χρηματοδοτηθεί μία τέτοια προσπάθεια?
Προτείνεται η αναστολή της πληρωμής των χρεωλυσίων, για χρονικό διάστημα ,(οχι πέραν της 8ετίας) που θα επιτρέψει να εξευρεθούν τα απαραίτητα κεφάλαια χωρίς η χώρα να προστρέξει σε νέο δανεισμό.
Βεβαίως στο χρονικό αυτό διάστημα θα καταβάλονται οι τόκοι ώστε αφ' ενός να μην αυξάνεται το χρέος αφ' ετέρου να μην ζημιώνονται οι πιστωτές.
Η αποπληρωμή του χρέους να αρχίσει απο την λήξη της χρονικής περιόδου που θα συμφωνηθεί και θα παραταθεί ο χρόνος αποπληρωμής του σε τέτοιο χρονικό βάθος ώστε η τοκοχρεολυτική δόση να είναι ίση προς ποσοστό του ΑΕΠ , που θα επιτρέπει την άνετη καταβολή της.
Ομως για να υπάρξει, αλλά και για να επιτύχει η προοπτική ΜΕΓΕΝΘΥΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ προυποτίθενται τα εξής.
> Η ΟΠΟΙΑ Ελληνική κυβέρνηση, να έχει κατανοήσει πλήρως την γενεσιουργό αιτία και τους λογους που η οικονομία περιήλθε σαυτήν την κατάσταση.
> Να εχει αξιολογήσει οτι οι αιωρούμενες και αναπαραγόμενες φήμες, εδώ και πενταετία , που αναφέρονται στην αναδιάρθρωση του χρέους (κούρεμα) ή πτώχευση της χώρας ή έξοδο από το ΕΥΡΩ, ουδεμιάς εφαρμογής μπορεί να τύχουν για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία και είναι σε κάθε περίπτωση αρνητικός παράγοντας γιά την εξομάλυνση της κατάστασης αλλά και γιά κάθε δυνητικό επενδυτή.
> Να εχει τη δυνατότητα να τεκμηριώσει στους δανειστές την αναγκαιότητα μιας τέτοιας λύσης και να διαπραγματευθεί το ύψος του επιτοκίου.
Εξυπακούεται δε οτι θα αναλάβει την υποχρέωση.
α.Να προχωρήσει αφ ενός σε χάραξη Εθνικής Στρατηγικής, στην κατεύθυνση προσέλκυσης παραγωγικών κυρίως επενδύσεων, καθιερώνοντας ένα πετυχημένο φορολογικό σύστημα που μπορεί να αντληθεί απο την διεθνή εμπειρία προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα, διάφορα άλλα κίνητρα π.χ. VISA σε αλλοδαπούς εφόσον στη χώρα επενδυθούν ποσά άνω των $ 500.000, κλπ ) αφ ετέρου, να γίνει ειλικρινής προσπάθεια ώστε να ισοσκελιζεται ο προυπολογισμός χωρίς ωστόσο να τίθενται θέματα παράβλεψης της άμυνας και ασφάλειας της χώρας που αποτελούν και βασική προυπόθεση ελκυσμού των επενδύσεων. ( Ελληνικών αλλά και ξένων)
β.Τα ποσά που θα εξοικονομηθούν από την αναστολή πληρωμής των χρεωλυσίων θα χρησιμοποιηθούν, αποκλειστικά και μόνο, για παραγωγικους σκοπους.Δηλ. Να τοποθετηθούν σε παραγωγικές επενδύσεις που θα εχουν στόχο, τη μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, την αύξηση των εισοδημάτων μέσω του παραγόμενου πλούτου.
Δημήτρης Α. Ζακοντίνος
Οικονομολόγος- π.Ανωτ. Τραπεζικό στέλεχος-Αντιπρόεδρος ΕΛΙΣΜΕ Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών