ΦΠΑ: Σε ποια προϊόντα αλλάζουν οι συντελεστές και έρχονται αυξήσεις από την Πρωτοχρονιά - Τι θα ισχύσει στις μεταφορές

Νέο κύμα ανατιμήσεων στην αγορά φέρνει η αύξηση του ΦΠΑ σε μια σειρά από σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά από τον κλάδο της εστίασης τα οποία οι καταναλωτές θα πληρώνουν ακριβότερα από το νέο έτος. Αντίθετα «κλειδώνουν» στο χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13% τα εισιτήρια στις μεταφορές, στον αθλητισμό και τον πολιτισμό αλλά και υπηρεσίες από το τουριστικό πακέτο ενώ παρατείνεται για άλλους έξι μήνες οι μειωμένοι συντελεστές στο σερβιριζόμενο και take away καφέ και τα ροφήματα (σοκολάτα, τσάι κλπ) καθώς και στα κόμιστρα των ταξί με το όφελος να φθάνει στα 382 εκατ. ευρώ.
Ο νέος προϋπολογισμός που κατατέθηκε χθες στη βουλή αλλάζει τον λογαριασμό στον ΦΠΑ από την Πρωτοχρονιά καθώς οι καταναλωτές που θα παραγγείλουν ένα αναψυκτικό ή μια μπύρα χωρίς αλκοόλ σε μια καφετέρια, σε ένα εστιατόριο ή σε μια ταβέρνα θα διαπιστώσουν στην πράξη την άνοδο της τιμής στο σερβιριζόμενο προϊόν. Ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 13% που εφαρμόζεται σήμερα στα μη αλκοολούχα ποτά καταργείται και από την 1η Ιανουαρίου 2024 επανέρχεται στον υψηλό 24% με τους εκπροσώπους της εστίασης να διαμαρτύρονται έντονα κάνοντας λόγο για αιφνιδιασμό της αγοράς και να διαμηνύουν πως δεν αντέχουν να απορροφήσουν άλλες αυξήσεις.
Το υπουργείο Οικονομικών από την πλευρά του υποστηρίζει ότι η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αναψυκτικά δεν έγινε για δημοσιονομικούς λόγους καθώς το μέτρο κοστίζει 37 εκατ. ευρώ ετησίως αλλά για λόγους δημόσιας υγείας. Με την επαναφορά των μη αλκοολούχων ποτών στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24%, ένα αναψυκτικό που κοστίζει 1 ευρώ με ΦΠΑ 1,13 ευρώ, η νέα τιμή θα είναι 1,24 ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2024. Σημειώνεται ότι οι αλλαγές στους συντελεστές ΦΠΑ αφορούν μόνο τα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά και όχι αυτά που πωλούνται σε σούπερ μάρκετ, μίνι μάρκετ κλπ για τα οποία ο ΦΠΑ είναι 13%.

Πού μειώνεται μόνιμα ο ΦΠΑ

Ο προϋπολογισμός του 2024 προβλέπει ότι μονιμοποιείται ο μειωμένος συντελεστής 13% που εφαρμόστηκε από την περίοδο της πανδημίας στις μεταφορές, σε γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενων με τη δημόσια υγεία, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
Οι εν λόγω κατηγορίες αφορούν στις αστικές, προαστιακές, χερσαίες και σιδηροδρομικές μεταφορές, στις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές, σε γυμναστήρια και σχολές χορού, στους κινηματογράφους και ζωολογικούς κήπους και σε μία σειρά αγαθών σχετιζόμενων με τη δημόσια υγεία, που περιλαμβάνουν μέσα ατομικής υγιεινής και προστασίας, φίλτρα και γραμμές αιμοκάθαρσης, αιμοδιήθησης, αιμοδιαδιήθησης και πλασμαφαίρεσης καθώς και απινιδωτές.
Σε σερβιριζόμενο και take away καφέ, ροφήματα (σοκολάτα, κακάο) και αφεψήματα (τσάι, χαμομήλι, φασκόμηλο κλπ) καθώς και στα κόμιστρα των ταξί ο συντελεστής ΦΠΑ παραμένει στο 13% έως το τέλος Ιουνίου 2024 οδηγώντας σε απώλεια εσόδων 77 εκατ. ευρώ τα έσοδα του προϋπολογισμού και ισόποση ελάφρυνση των καταναλωτών.

Η αύξηση του ΦΠΑ στα αναψυκτικά

Σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ για τη μείωση του ΦΠΑ στα αναψυκτικά (εάν δεν υπάρξουν αλλαγές), προκύπτει ότι η επαναφορά του ΦΠΑ από 13% σήμερα σε 24% στα αναψυκτικά από την Πρωτοχρονιά αφορά:

1. Νερά, στα οποία περιλαμβάνονται και τα μεταλλικά και τα αεριούχα νερά, με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αρωματισμένα
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:
α) Τα φυσικά ή τεχνητά μεταλλικά νερά, με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αρωματισμένα (τα προϊόντα αυτά, όταν παρουσιάζονται χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ούτε είναι αρωματισμένα κατατάσσονται στην κλάση 2201, οπότε έχουν ΦΠΑ 13% ούτως ή άλλως).
β) Ποτά όπως λεμονάδα, πορτοκαλάδα, λεμονίτα, βυσσινάδα, ποτά τύπου κόλα, γκαζόζα, ice-tea κ.λπ. Τα προϊόντα αυτά αποτελούνται από συνηθισμένο πόσιμο νερό, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών, αρωματισμένα με χυμούς φρούτων ή αποστάγματα ή σύνθετα εκχυλίσματα, στα οποία προστίθενται μερικές φορές κιτρικό οξύ ή τρυγικό οξύ. Συχνά έχουν προσθήκη αέριου διοξειδίου του άνθρακα και γενικά παρουσιάζονται σε φιάλες ή άλλα αεροστεγή δοχεία. Τα συγκεκριμένα ποτά μπορεί να περιέχουν αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, σταθεροποιητές ή κινίνη.

2. Μπύρα χωρίς αλκοόλη. Διευκρινίζεται ότι στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ υπάγονται μόνο τα προϊόντα χωρίς προσθήκη αλκοόλης σε οποιοδήποτε αναλογία. Συνεπώς, εάν ποτό με την ονομασία μπύρα έχει προέλθει από διαδικασία στην οποία απόκτησε αλκοολικό τίτλο με βαθμό μεγαλύτερο του μηδενός και, σύμφωνα με τα ανωτέρω κατατάσσεται στην ΔΚ ΕΧ 2202, τότε ο συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόζεται είναι 24%.

3. Άλλα μη αλκοολούχα ποτά, με εξαίρεση τους φυσικούς και τους συμπυκνωμένους χυμούς φρούτων ή λαχανικών.
Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:
α) Ο καφές έτοιμος προς πόση (π.χ. ελληνικός, φραπέ κ.λπ.), το τσάι έτοιμο προς πόση, άλλα αφεψήματα έτοιμα προς πόση (π.χ. χαμομήλι, μέντα, φασκόμηλο κ.λπ.), τα ποτά με βάση τη σόγια που χρησιμοποιούνται κυρίως ως υποκατάστατα του γάλακτος, άλλα υποκατάστατα του γάλακτος (π.χ. «γάλα» αμυγδάλου, ρυζιού, καρύδας, βρώμης, κάσιους κ.λπ.), οι φρουτοχυμοί και το νέκταρ χυμών (που διαφοροποιούνται από τους φυσικούς και τους συμπυκνωμένους χυμούς της κλάσης 2009 λόγω, κυρίως, της προσθήκης νερού) κ.λπ.
β) Ορισμένα άλλα ποτά έτοιμα για κατανάλωση, όπως αυτά με βάση το γάλα και το κακάο (π.χ. σοκολατούχο γάλα).
γ) Τα τονωτικά παρασκευάσματα που μπορούν να καταναλωθούν απευθείας ως ποτά, έστω και αν λαμβάνονται σε μικρές ποσότητες (κυρίως με κουταλιές). Τα εν λόγω μη αλκοολούχα ποτά, που συχνά αναφέρονται ως συμπληρώματα διατροφής, είναι δυνατόν να παρασκευάζονται με βάση εκχυλίσματα φυτών (περιλαμβανομένων των βοτάνων) και να περιέχουν πρόσθετες βιταμίνες ή/και μέταλλα. Κατά κανόνα, τα εν λόγω παρασκευάσματα συμβάλλουν στη διατήρηση της καλής κατάστασης του οργανισμού και της υγείας. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα ισοτονικά πόσιμα παρασκευάσματα και τα ενεργειακά ποτά (π.χ. για τους αθλητές).
Τα μη αλκοολούχα τονωτικά παρασκευάσματα που πρέπει να διαλυθούν προτού να καταναλωθούν ως ποτά δεν περιλαμβάνονται στο παρόν κεφάλαιο και υπάγονται γενικά στην κλάση 2106 του Δασμολογίου.
δ) Το υγρό προϊόν που ονομάζεται στο εμπόριο «filled milk», εφόσον πρόκειται για ποτό έτοιμο για κατανάλωση. Βάση για την παρασκευή του εν λόγω προϊόντος (filled milk) είναι το αποκορυφωμένο γάλα ή η σκόνη αποκορυφωμένου γάλακτος στα οποία προστίθενται εξευγενισμένα φυτικά λίπη ή έλαια σε ποσότητα σχεδόν ίση προς την ποσότητα του φυσικού λίπους που έχει αφαιρεθεί από το αρχικό πλήρες γάλα.
ε) Πόσιμοι ηλεκτρολύτες, π.χ. υδατικό διάλυμα ηλεκτρολύτη, που διατίθεται για τη λιανική πώληση και περιέχει δεξτρόζη, φρουκτόζη, γεύσεις φρούτων, κιτρικό κάλιο, χλωριούχο νάτριο, χρωστική ουσία και νερό. Προορίζεται να χρησιμοποιηθεί σε δόσεις, χωρίς περαιτέρω προετοιμασία ή αραίωση, για τα μωρά και τα παιδιά, με σκοπό την αποκατάσταση υγρών και μετάλλων που χάθηκαν κατά τη διάρροια ή τον εμετό.
στ) Ασπράδι αυγών που διατίθεται σε συσκευασίες λιανικής πώλησης, άμεσο προς πόση ως έχει.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr