γράφει : Μαρία Παπαδάτου
Ελλάδα και Σκόπια ενθαρρύνουν την προοπτική της λύσης, με τον διεθνή παράγοντα - και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ - να ασκούν πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση
Σχεδόν δέκα χρόνια μετά το βέτο του Έλληνα πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ για την ένταξη της ΠΓΔΜ στη βορειοατλαντική συμμαχία, το περιβόητο ζήτημα της ονομασίας επανέρχεται στο προσκήνιο.
Εν όψει της Συνόδου του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2018 και της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ τον Ιούλιο, η κινητικότητα αναμένεται να ενταθεί στο α΄εξάμηνο του 2018, με στόχο να μη χαθεί η ευκαιρία επίλυσης της διαφωνίας, προκειμένου να δρομολογηθεί η ευρωατλαντική ενταξιακή πορεία της ΠΓΔΜ.
Υπό αυτό το πρίσμα, Ελλάδα και Σκόπια ενθαρρύνουν την προοπτική της λύσης, με τον διεθνή παράγοντα - και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ- να ασκούν πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να μπει οριστικό τέλος στη διαμάχη που ξεκίνησε το 1992.
Τα τελευταία 25 χρόνια η Ελλάδα έχει σπαταλήσει πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο σε ένα ζήτημα το οποίο θα έπρεπε να έχει επιλυθεί εδώ και καιρό.
Η αδιάλλακτη θέση του 1992 περί ονομασίας που δεν θα περιέχει τη λέξη Μακεδονία ή παράγωγο αυτής και οδήγησε σε μια μεγάλη διπλωματική αποτυχία και στην Ενδιάμεση Συμφωνία (1995) με το Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ/ FYROM).
Το αποτέλεσμα ήταν οι περισσότερες ξένες κυβερνήσεις και σύσσωμα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης να αποκαλούν τα Σκόπια...Μακεδονία.
Η αδιαλλαξία της δεκαετίας του '90 έδωσε τη θέση της το 2007 στην αποδοχή της σύνθετης ονομασίας, ωστόσο τότε ήταν η σειρά των Σκοπίων να τηρήσουν μια σκληρή, αλυτρωτική και αδιάλλακτη στάση.
Ωστόσο, μετά την κατάρρευση του εθνικιστή Gruevski και την εκλογή του μετριοπαθή Zaev στην πρωθυπουργία των Σκοπίων, το ζήτημα φαίνεται πως έχει προοπτικές επίλυσης.
Πρόσφατα ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ για το θέμα Mathew Nimetz εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος, δηλώνοντας ότι «τον επόμενο χρόνο μπορεί και πρέπει να επιλυθεί».
Ωστόσο η συζήτηση για το Σκοπιανό έχει προκαλέσει ήδη κυβερνητικούς τριγμούς αλλά και σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ και Νέας Δημοκρατίας.
Η Ελλάδα κινδυνεύει να παγιδευτεί και να κατηγορηθεί για αδιαλλαξία, εάν εμποδίσει τη λύση λόγω πολιτικών διαφωνιών στο εσωτερικό της.
Πολιτικά εμπόδια και διλήμματα
Το ζήτημα της ονομασίας είναι ιδιαίτερα περίπλοκο και η πορεία των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να υπερκεράσει σημαντικά εμπόδια.
Όσον αφορά την Ελλάδα, στην επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται η θέση της χώρας μας ως εξής:
Σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν από τη λέξη «Μακεδονία» που θα ισχύει έναντι όλων (erga omnes), για κάθε χρήση, εσωτερική και διεθνή.
Ωστόσο παρά τη συζήτηση η οποία έχει «φουντώσει», δεν έχει γίνει συγκεκριμένη αναφορά σε προτεινόμενες ονομασίες.
Σε κάθε περίπτωση η εθνική θέση, είτε διατηρηθεί ως έχει, είτε τροποποιηθεί, θα πρέπει να καθοριστεί από το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών.
Στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης βρίσκεται η διαφωνία του κυβερνητικού εταίρου και υπουργού Εθνικής Άμυνας, Πάνου Καμμένου, ο οποίος διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει τη χρήση του όρου Μακεδονία.
Την ίδια ώρα η Νέα Δημοκρατία, εκμεταλλευόμενη πολιτική την αντίθεση του Πάνου Καμμένου, κάνει λόγο για απώλεια της δεδηλωμένης, σε περίπτωση διαφωνίας του προέδρου των Ανεξαρτήτων Ελλήνων.
Όπως δήλωσε ο Πάνος Καμμένος, «ως αρχηγός κόμματος η θέση μου είναι ξεκάθαρη.
Υπάρχει μια εν ενέργεια απόφαση για μη χρήση του όρου Μακεδονία.
Αυτό για να ανατραπεί θα πρέπει να γίνει σύγκληση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Δεν μπορώ να πω κάτι από τη στιγμή που διαπραγματεύεται ο υπουργός Εξωτερικών και μπορεί να χρειαστεί να πάμε σε Σύγκληση Συμβουλίου Αρχηγών».
Σε περίπτωση λοιπόν που προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις και συγκληθεί το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η στάση του Πάνου Καμμένου, αλλά και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκου Μητσοτάκη.
Όσον αφορά τη Νέα Δημοκρατία, θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα πολύ κρίσιμο δίλημμα, καθώς θα πρέπει να αποφασίσει αν θα συνταχθεί με την εθνική γραμμή, παραμένοντας πιστή στις θέσεις και τις αρχές της ή αν θα επιχειρήσει να αναδείξει και να εκμεταλλευτεί τη διαφωνία στους κόλπους της κυβέρνησης.
Οι θέσεις της αντιπολίτευσης
Η ΝΔ, δια στόματος της πρώην υπουργού Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, κάλεσε την κυβέρνηση αν πει ξεκάθαρα στον ελληνικό λαό ποια είναι η θέση της για την ονομασία.
Ξεκαθάρισε επίσης ότι η Νέα Δημοκρατία δεν πρόκειται να ψηφίσει οποιαδήποτε θέση φέρει μεμονωμένα ένα κόμμα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι στην περίπτωση που δεν συναινεί ο κυβερνητικός εταίρος στο θέμα της προτεινόμενης ονομασίας για τα Σκόπια τότε θα τεθεί ζήτημα δεδηλωμένης.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη στηρίζει την επίσημη εθνική θέση για μια λύση με χρήση έναντι όλων, εσωτερική και διεθνή (erga omnes), που θα περιλαμβάνει σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, θα προηγείται του ονόματος Μακεδονία και συνεπώς δεν θα δημιουργεί βάση για αλυτρωτισμούς και διεθνείς παρεξηγήσεις.
Υπέρ μιας συμβιβαστικής λύσης για τα Σκόπια τάσσεται η Δημοκρατική Αριστερά ενώ το Ποτάμι καλεί την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει εάν ισχύει η γραμμή για σύνθετη ονομασία, καταγγέλοντας μικροπολιτικά παιχνίδια.
Η Ένωση Κεντρώων έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν αποδέχεται ονομασία που θα περιέχει τον όρο «Μακεδονία».
Τι λένε οι Σκοπιανοί
Ο πρωθυπουργός των Σκοπίων, Zoran Zaev δηλώνει αισιόδοξος για επίλυση εντός του 2018, ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν σε εξέλιξη ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Ο Zaev χαρακτήρισε το α΄εξάμηνο του 2018 ως μια πολύ καλή ευκαιρία για να βρεθεί λύση, με στόχο να λάβει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ και να ενεργοποιηθεί αυτόματα η πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο και στη FYROM το ζήτημα είναι αρκετά περίπλοκο, καθώς οι φωνές του αλυτρωτισμού παραμένουν ισχυρές.
Επίσης τα Σκόπια θα πρέπει να αναθεωρήσουν το Σύνταγμά τους, στο οποίο εμπεριέχεται η ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Σύμφωνα πάντως με τα ευρήματα δημοσκόπησης της εταιρείας Brima Galup, οι πολίτες των Σκοπίων τάσσονται κατά της αλλαγής ονόματος της χώρας, προκειμένου να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Συγκεκριμένα, υπέρ της αλλαγής τάσσεται μόλις το 35%, ενώ κατά τάσσεται το 49%.
Το 15,6% όσων συμφωνούν με την αλλαγή ονόματος, προσδιορίζονται ως «Μακεδόνες» και το 81,4% ως Αλβανοί.
Αντίθετα, εξ όσων διαφωνούν με την αλλαγή ονόματος, το 67,1% προσδιορίζεται ως «Μακεδόνες» και το 7,2% ως Αλβανοί.
Τέλος, το 10,3% των πολιτών τάσσονται κατά της ένταξης στο ΝΑΤΟ.
www.bankingnews.gr
Εν όψει της Συνόδου του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2018 και της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ τον Ιούλιο, η κινητικότητα αναμένεται να ενταθεί στο α΄εξάμηνο του 2018, με στόχο να μη χαθεί η ευκαιρία επίλυσης της διαφωνίας, προκειμένου να δρομολογηθεί η ευρωατλαντική ενταξιακή πορεία της ΠΓΔΜ.
Υπό αυτό το πρίσμα, Ελλάδα και Σκόπια ενθαρρύνουν την προοπτική της λύσης, με τον διεθνή παράγοντα - και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ- να ασκούν πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να μπει οριστικό τέλος στη διαμάχη που ξεκίνησε το 1992.
Τα τελευταία 25 χρόνια η Ελλάδα έχει σπαταλήσει πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο σε ένα ζήτημα το οποίο θα έπρεπε να έχει επιλυθεί εδώ και καιρό.
Η αδιάλλακτη θέση του 1992 περί ονομασίας που δεν θα περιέχει τη λέξη Μακεδονία ή παράγωγο αυτής και οδήγησε σε μια μεγάλη διπλωματική αποτυχία και στην Ενδιάμεση Συμφωνία (1995) με το Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ/ FYROM).
Το αποτέλεσμα ήταν οι περισσότερες ξένες κυβερνήσεις και σύσσωμα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης να αποκαλούν τα Σκόπια...Μακεδονία.
Η αδιαλλαξία της δεκαετίας του '90 έδωσε τη θέση της το 2007 στην αποδοχή της σύνθετης ονομασίας, ωστόσο τότε ήταν η σειρά των Σκοπίων να τηρήσουν μια σκληρή, αλυτρωτική και αδιάλλακτη στάση.
Ωστόσο, μετά την κατάρρευση του εθνικιστή Gruevski και την εκλογή του μετριοπαθή Zaev στην πρωθυπουργία των Σκοπίων, το ζήτημα φαίνεται πως έχει προοπτικές επίλυσης.
Πρόσφατα ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ για το θέμα Mathew Nimetz εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος, δηλώνοντας ότι «τον επόμενο χρόνο μπορεί και πρέπει να επιλυθεί».
Ωστόσο η συζήτηση για το Σκοπιανό έχει προκαλέσει ήδη κυβερνητικούς τριγμούς αλλά και σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ και Νέας Δημοκρατίας.
Η Ελλάδα κινδυνεύει να παγιδευτεί και να κατηγορηθεί για αδιαλλαξία, εάν εμποδίσει τη λύση λόγω πολιτικών διαφωνιών στο εσωτερικό της.
Πολιτικά εμπόδια και διλήμματα
Το ζήτημα της ονομασίας είναι ιδιαίτερα περίπλοκο και η πορεία των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να υπερκεράσει σημαντικά εμπόδια.
Όσον αφορά την Ελλάδα, στην επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρεται η θέση της χώρας μας ως εξής:
Σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν από τη λέξη «Μακεδονία» που θα ισχύει έναντι όλων (erga omnes), για κάθε χρήση, εσωτερική και διεθνή.
Ωστόσο παρά τη συζήτηση η οποία έχει «φουντώσει», δεν έχει γίνει συγκεκριμένη αναφορά σε προτεινόμενες ονομασίες.
Σε κάθε περίπτωση η εθνική θέση, είτε διατηρηθεί ως έχει, είτε τροποποιηθεί, θα πρέπει να καθοριστεί από το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών.
Στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης βρίσκεται η διαφωνία του κυβερνητικού εταίρου και υπουργού Εθνικής Άμυνας, Πάνου Καμμένου, ο οποίος διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει τη χρήση του όρου Μακεδονία.
Την ίδια ώρα η Νέα Δημοκρατία, εκμεταλλευόμενη πολιτική την αντίθεση του Πάνου Καμμένου, κάνει λόγο για απώλεια της δεδηλωμένης, σε περίπτωση διαφωνίας του προέδρου των Ανεξαρτήτων Ελλήνων.
Όπως δήλωσε ο Πάνος Καμμένος, «ως αρχηγός κόμματος η θέση μου είναι ξεκάθαρη.
Υπάρχει μια εν ενέργεια απόφαση για μη χρήση του όρου Μακεδονία.
Αυτό για να ανατραπεί θα πρέπει να γίνει σύγκληση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Δεν μπορώ να πω κάτι από τη στιγμή που διαπραγματεύεται ο υπουργός Εξωτερικών και μπορεί να χρειαστεί να πάμε σε Σύγκληση Συμβουλίου Αρχηγών».
Σε περίπτωση λοιπόν που προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις και συγκληθεί το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον η στάση του Πάνου Καμμένου, αλλά και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκου Μητσοτάκη.
Όσον αφορά τη Νέα Δημοκρατία, θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα πολύ κρίσιμο δίλημμα, καθώς θα πρέπει να αποφασίσει αν θα συνταχθεί με την εθνική γραμμή, παραμένοντας πιστή στις θέσεις και τις αρχές της ή αν θα επιχειρήσει να αναδείξει και να εκμεταλλευτεί τη διαφωνία στους κόλπους της κυβέρνησης.
Οι θέσεις της αντιπολίτευσης
Η ΝΔ, δια στόματος της πρώην υπουργού Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, κάλεσε την κυβέρνηση αν πει ξεκάθαρα στον ελληνικό λαό ποια είναι η θέση της για την ονομασία.
Ξεκαθάρισε επίσης ότι η Νέα Δημοκρατία δεν πρόκειται να ψηφίσει οποιαδήποτε θέση φέρει μεμονωμένα ένα κόμμα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι στην περίπτωση που δεν συναινεί ο κυβερνητικός εταίρος στο θέμα της προτεινόμενης ονομασίας για τα Σκόπια τότε θα τεθεί ζήτημα δεδηλωμένης.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη στηρίζει την επίσημη εθνική θέση για μια λύση με χρήση έναντι όλων, εσωτερική και διεθνή (erga omnes), που θα περιλαμβάνει σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, θα προηγείται του ονόματος Μακεδονία και συνεπώς δεν θα δημιουργεί βάση για αλυτρωτισμούς και διεθνείς παρεξηγήσεις.
Υπέρ μιας συμβιβαστικής λύσης για τα Σκόπια τάσσεται η Δημοκρατική Αριστερά ενώ το Ποτάμι καλεί την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει εάν ισχύει η γραμμή για σύνθετη ονομασία, καταγγέλοντας μικροπολιτικά παιχνίδια.
Η Ένωση Κεντρώων έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν αποδέχεται ονομασία που θα περιέχει τον όρο «Μακεδονία».
Τι λένε οι Σκοπιανοί
Ο πρωθυπουργός των Σκοπίων, Zoran Zaev δηλώνει αισιόδοξος για επίλυση εντός του 2018, ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι επί του παρόντος δεν υπάρχουν σε εξέλιξη ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Ο Zaev χαρακτήρισε το α΄εξάμηνο του 2018 ως μια πολύ καλή ευκαιρία για να βρεθεί λύση, με στόχο να λάβει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ και να ενεργοποιηθεί αυτόματα η πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο και στη FYROM το ζήτημα είναι αρκετά περίπλοκο, καθώς οι φωνές του αλυτρωτισμού παραμένουν ισχυρές.
Επίσης τα Σκόπια θα πρέπει να αναθεωρήσουν το Σύνταγμά τους, στο οποίο εμπεριέχεται η ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Σύμφωνα πάντως με τα ευρήματα δημοσκόπησης της εταιρείας Brima Galup, οι πολίτες των Σκοπίων τάσσονται κατά της αλλαγής ονόματος της χώρας, προκειμένου να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Συγκεκριμένα, υπέρ της αλλαγής τάσσεται μόλις το 35%, ενώ κατά τάσσεται το 49%.
Το 15,6% όσων συμφωνούν με την αλλαγή ονόματος, προσδιορίζονται ως «Μακεδόνες» και το 81,4% ως Αλβανοί.
Αντίθετα, εξ όσων διαφωνούν με την αλλαγή ονόματος, το 67,1% προσδιορίζεται ως «Μακεδόνες» και το 7,2% ως Αλβανοί.
Τέλος, το 10,3% των πολιτών τάσσονται κατά της ένταξης στο ΝΑΤΟ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών