Η απάντηση στο «πόσες χώρες υπάρχουν στον κόσμο» εξαρτάται από το ποιος αποφασίζει τι σημαίνει “χώρα”
Σήμερα, ο πλανήτης μας φαίνεται γεμάτος σημαίες, πρωτεύουσες και σύνορα — όμως το ερώτημα «πόσες χώρες υπάρχουν στον κόσμο» παραμένει χωρίς σταθερή απάντηση. Ανάλογα με το ποιον ρωτάτε —τον ΟΗΕ, τη FIFA, ή τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή— ο αριθμός κυμαίνεται από 195 έως και πάνω από 250.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Ποιος μετράει τις χώρες; Και ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε μια χώρα και ένα κράτος;
Ακολουθεί ένας αναλυτικός οδηγός στον γεωπολιτικό λαβύρινθο του πλανήτη Γη.
Τι είναι μια «χώρα»;
Η λέξη «χώρα» περιγράφει κάτι πολύ περισσότερο από ένα κομμάτι γης στον χάρτη. Πρόκειται για μια ιστορική, γεωγραφική και πολιτισμική έννοια, που συνδέει την ταυτότητα ενός λαού με έναν συγκεκριμένο τόπο.
Τα κύρια χαρακτηριστικά μιας χώρας είναι:
Επικράτεια με σαφή γεωγραφικά όρια,
Ιστορία που ορίζει την ύπαρξή της,
Πληθυσμός με κοινή γλώσσα και κουλτούρα,
Πολιτισμική συνοχή μέσω παραδόσεων και εθίμων.
Μια χώρα μπορεί να είναι πλήρως ανεξάρτητη ή να υπάγεται σε άλλη δύναμη — όπως συμβαίνει με αποικίες ή εδάφη υπό διεθνή διοίκηση.
Χώρα vs Κράτος: Μια Κρίσιμη Διάκριση
Στην καθημερινή ομιλία οι δύο όροι χρησιμοποιούνται ως συνώνυμα, αλλά το κράτος είναι νομικοπολιτικός θεσμός, ενώ η χώρα είναι γεωπολιτική έννοια.
Ένα κράτος διαθέτει:
Κυριαρχία και εξουσία,
Νομοθετικό και φορολογικό σύστημα,
Ενιαία επικράτεια και συνταγματική οργάνωση,
Ένοπλες δυνάμεις και επίσημα σύμβολα (σημαία, οικόσημο, νόμισμα).
Αντίθετα, μια χώρα μπορεί να μην έχει στρατό — όπως η Ανδόρα — ή να έχει μόνο πολιτισμικά σύμβολα.
Ποιος μετράει τις χώρες;
Δεν υπάρχει παγκόσμια αρχή που να αποφασίζει οριστικά πόσες χώρες υπάρχουν. Ο κάθε διεθνής οργανισμός —όπως ο ΟΗΕ, το ΔΝΤ ή η FIFA— ακολουθεί διαφορετικά κριτήρια αναγνώρισης.
Έτσι, ενώ ο ΟΗΕ αναγνωρίζει 193 χώρες-μέλη, άλλοι οργανισμοί φτάνουν σε αριθμούς που ξεπερνούν τις 250.
ΟΗΕ: Η Πιο Διαδεδομένη Λίστα
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) αποτελεί το βασικό σημείο αναφοράς.
193 κράτη μέλη έχουν πλήρη αναγνώριση.
2 παρατηρητές —το Βατικανό και η Παλαιστίνη— συμμετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου.
Ο διευρυμένος κατάλογος, μαζί με εξαρτώμενα εδάφη, φτάνει τις 256 εγγραφές.
Ανά ήπειρο:
Ευρασία: 89 χώρες
Αφρική: 54
Βόρεια & Κεντρική Αμερική: 24
Νότια Αμερική: 12
Ωκεανία: 14
Οι «Αόρατες» Χώρες: Μερικώς ή Μη Αναγνωρισμένα Κράτη
Πίσω από τις επίσημες λίστες κρύβεται ένας κόσμος «γκρίζων ζωνών». Ορισμένες περιοχές λειτουργούν ως κράτη, έχουν κυβέρνηση και σύνορα, αλλά δεν αναγνωρίζονται από τη διεθνή κοινότητα.
Κοσσυφοπέδιο
Ανακήρυξε ανεξαρτησία από τη Σερβία το 2008. Αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., όχι όμως από τη Ρωσία και την Κίνα. Δεν μπορεί να γίνει μέλος του ΟΗΕ λόγω βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Ταϊβάν
Λειτουργεί ως ανεξάρτητο κράτος με δική της κυβέρνηση και οικονομία, αλλά η Κίνα τη θεωρεί δική της επαρχία. Έχασε την έδρα της στον ΟΗΕ το 1971.
Δυτική Σαχάρα
Αμφισβητούμενη περιοχή ανάμεσα στο Μαρόκο και το Μέτωπο Πολισάριο. Το ζήτημα παραμένει άλυτο από τη δεκαετία του ’70.
Αμπχαζία & Νότια Οσετία
Αποσχίστηκαν από τη Γεωργία μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Αναγνωρίζονται από τη Ρωσία και λίγους συμμάχους της.
Άλλοι Οργανισμοί, Άλλες Αριθμήσεις
Οργανισμός Αναγνωρισμένες Χώρες
ΟΗΕ 193 ( +2 παρατηρητές )
ΔΝΤ 190
ΠΟΥ 194
ΔΟΕ 206
FIFA 211
Ρωσικός Ταξινομητής Χωρών 253
Η διαφορά έγκειται στα κριτήρια συμμετοχής: για παράδειγμα, η FIFA αναγνωρίζει ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες όπως της Σκωτίας ή του Πουέρτο Ρίκο, που δεν είναι ανεξάρτητα κράτη.
Γιατί Δεν Υπάρχει Μία Οριστική Απάντηση
Η απάντηση στο «πόσες χώρες υπάρχουν στον κόσμο» εξαρτάται από το ποιος αποφασίζει τι σημαίνει “χώρα”.
Το ερώτημα δεν είναι γεωγραφικό — είναι πολιτικό.
Η ύπαρξη ενός κράτους καθορίζεται από το αν και ποιοι το αναγνωρίζουν.
Ο χάρτης του κόσμου, επομένως, δεν είναι ποτέ σταθερός: κάθε νέα σύγκρουση, κάθε ανεξαρτησιακό κίνημα, κάθε διπλωματική ανατροπή μπορεί να προσθέσει ή να αφαιρέσει ένα όνομα από τον παγκόσμιο κατάλογο.
www.bankingnews.gr
Γιατί συμβαίνει αυτό; Ποιος μετράει τις χώρες; Και ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε μια χώρα και ένα κράτος;
Ακολουθεί ένας αναλυτικός οδηγός στον γεωπολιτικό λαβύρινθο του πλανήτη Γη.
Τι είναι μια «χώρα»;
Η λέξη «χώρα» περιγράφει κάτι πολύ περισσότερο από ένα κομμάτι γης στον χάρτη. Πρόκειται για μια ιστορική, γεωγραφική και πολιτισμική έννοια, που συνδέει την ταυτότητα ενός λαού με έναν συγκεκριμένο τόπο.
Τα κύρια χαρακτηριστικά μιας χώρας είναι:
Επικράτεια με σαφή γεωγραφικά όρια,
Ιστορία που ορίζει την ύπαρξή της,
Πληθυσμός με κοινή γλώσσα και κουλτούρα,
Πολιτισμική συνοχή μέσω παραδόσεων και εθίμων.
Μια χώρα μπορεί να είναι πλήρως ανεξάρτητη ή να υπάγεται σε άλλη δύναμη — όπως συμβαίνει με αποικίες ή εδάφη υπό διεθνή διοίκηση.
Χώρα vs Κράτος: Μια Κρίσιμη Διάκριση
Στην καθημερινή ομιλία οι δύο όροι χρησιμοποιούνται ως συνώνυμα, αλλά το κράτος είναι νομικοπολιτικός θεσμός, ενώ η χώρα είναι γεωπολιτική έννοια.
Ένα κράτος διαθέτει:
Κυριαρχία και εξουσία,
Νομοθετικό και φορολογικό σύστημα,
Ενιαία επικράτεια και συνταγματική οργάνωση,
Ένοπλες δυνάμεις και επίσημα σύμβολα (σημαία, οικόσημο, νόμισμα).
Αντίθετα, μια χώρα μπορεί να μην έχει στρατό — όπως η Ανδόρα — ή να έχει μόνο πολιτισμικά σύμβολα.
Ποιος μετράει τις χώρες;
Δεν υπάρχει παγκόσμια αρχή που να αποφασίζει οριστικά πόσες χώρες υπάρχουν. Ο κάθε διεθνής οργανισμός —όπως ο ΟΗΕ, το ΔΝΤ ή η FIFA— ακολουθεί διαφορετικά κριτήρια αναγνώρισης.
Έτσι, ενώ ο ΟΗΕ αναγνωρίζει 193 χώρες-μέλη, άλλοι οργανισμοί φτάνουν σε αριθμούς που ξεπερνούν τις 250.
ΟΗΕ: Η Πιο Διαδεδομένη Λίστα
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) αποτελεί το βασικό σημείο αναφοράς.
193 κράτη μέλη έχουν πλήρη αναγνώριση.
2 παρατηρητές —το Βατικανό και η Παλαιστίνη— συμμετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου.
Ο διευρυμένος κατάλογος, μαζί με εξαρτώμενα εδάφη, φτάνει τις 256 εγγραφές.
Ανά ήπειρο:
Ευρασία: 89 χώρες
Αφρική: 54
Βόρεια & Κεντρική Αμερική: 24
Νότια Αμερική: 12
Ωκεανία: 14
Οι «Αόρατες» Χώρες: Μερικώς ή Μη Αναγνωρισμένα Κράτη
Πίσω από τις επίσημες λίστες κρύβεται ένας κόσμος «γκρίζων ζωνών». Ορισμένες περιοχές λειτουργούν ως κράτη, έχουν κυβέρνηση και σύνορα, αλλά δεν αναγνωρίζονται από τη διεθνή κοινότητα.
Κοσσυφοπέδιο
Ανακήρυξε ανεξαρτησία από τη Σερβία το 2008. Αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε., όχι όμως από τη Ρωσία και την Κίνα. Δεν μπορεί να γίνει μέλος του ΟΗΕ λόγω βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Ταϊβάν
Λειτουργεί ως ανεξάρτητο κράτος με δική της κυβέρνηση και οικονομία, αλλά η Κίνα τη θεωρεί δική της επαρχία. Έχασε την έδρα της στον ΟΗΕ το 1971.
Δυτική Σαχάρα
Αμφισβητούμενη περιοχή ανάμεσα στο Μαρόκο και το Μέτωπο Πολισάριο. Το ζήτημα παραμένει άλυτο από τη δεκαετία του ’70.
Αμπχαζία & Νότια Οσετία
Αποσχίστηκαν από τη Γεωργία μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Αναγνωρίζονται από τη Ρωσία και λίγους συμμάχους της.
Άλλοι Οργανισμοί, Άλλες Αριθμήσεις
Οργανισμός Αναγνωρισμένες Χώρες
ΟΗΕ 193 ( +2 παρατηρητές )
ΔΝΤ 190
ΠΟΥ 194
ΔΟΕ 206
FIFA 211
Ρωσικός Ταξινομητής Χωρών 253
Η διαφορά έγκειται στα κριτήρια συμμετοχής: για παράδειγμα, η FIFA αναγνωρίζει ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες όπως της Σκωτίας ή του Πουέρτο Ρίκο, που δεν είναι ανεξάρτητα κράτη.
Γιατί Δεν Υπάρχει Μία Οριστική Απάντηση
Η απάντηση στο «πόσες χώρες υπάρχουν στον κόσμο» εξαρτάται από το ποιος αποφασίζει τι σημαίνει “χώρα”.
Το ερώτημα δεν είναι γεωγραφικό — είναι πολιτικό.
Η ύπαρξη ενός κράτους καθορίζεται από το αν και ποιοι το αναγνωρίζουν.
Ο χάρτης του κόσμου, επομένως, δεν είναι ποτέ σταθερός: κάθε νέα σύγκρουση, κάθε ανεξαρτησιακό κίνημα, κάθε διπλωματική ανατροπή μπορεί να προσθέσει ή να αφαιρέσει ένα όνομα από τον παγκόσμιο κατάλογο.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών