Πρέπει να γνωρίζεις - Στρεβλώνουν τους δείκτες αποτίμησης τα προγράμματα stock option; – Οφέλη και κίνδυνοι για το μέτοχο

Μεγάλη άνθιση γνωρίζει η διανομή μετοχών, συνήθως δωρεάν, στα στελέχη επιχειρήσεων, ως επιβράβευση για το έργο που έχουν κάνει τα προηγούμενα χρόνια.
Ως κίνηση θεωρείται θετική, τόσο από επενδυτές όσο και από αναλυτές, αρκεί να μην επιβραβεύονται μόνο στελέχη, αλλά και οι μέτοχοι.
Γιατί είναι ορθό να συνδεθεί η διοίκηση με τις μετοχές και να έχει όφελος από τα αποτελέσματα του έργου τους κάποια στελέχη, αλλά δυστυχώς υπάρχουν και υπερβολές.
Δε λείπουν οι περιπτώσεις, όπου ο βασικός μέτοχος αυξάνει το ποσοστό συμμετοχής του στην εταιρεία, γιατί παίρνει το μεγαλύτερο μέρος των μετοχών που δίνονται ως επιβράβευση. Κάποιοι νωρίτερα έχουν φροντίσει να πουλήσουν μετοχές μέσω placement. 
Επίσης, δε λείπουν και οι περιπτώσεις όπου οι μέτοχοι δεν είχαν λάβει κάτι (π.χ. μέρισμα), ούτε υπήρχε κάποιο σημαντικό έργο αλλά ο βασικός μέτοχος πήρε μεγάλο bonus «επιβράβευσης» και το ΒΝ στο παρελθόν έχει δημοσιεύσει τέτοιες περιπτώσεις.
Φαίνεται όμως πως ακόμα και μικρότερες εταιρείες υιοθετούν προγράμματα διάθεσης μετοχών, τα οποία όμως λόγω της απεικόνισης στα λογιστικά πρότυπα επηρεάζουν τη δημοσιευμένη κερδοφορία των εταιρειών και δεν αποτυπώνονται ορθά οι δείκτες αποτίμησης.
Δηλαδή μία εταιρεία θα εμφανιζόταν σημαντικά φθηνότερη στο ταμπλό του Ελληνικού Χρηματιστηρίου αν δεν υπήρχε το πρόγραμμα επιβράβευσης.
Χαρακτηριστικά είναι δύο παραδείγματα από τον κλάδο της πληροφορικής ο οποίος λόγω growth και προοπτικών τραβάει τα επενδυτικά βλέμματα.

Η περίπτωση της Performance Technologies

Όπως αναφέρεται στη λογιστική κατάσταση τα κέρδη μετά από φόρους του ομίλου στη χρήση 2024 ανήλθαν στο ποσό των 5,047 εκατ. ευρώ έναντι 4,702 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 7% παρά την επίδραση των προγραμμάτων stock awards ποσού 1,014 εκατ. ευρώ. Έτσι το P/E φαίνεται πως είναι 15,6 φορές αντί 12,9 φορές.

Η περίπτωση της Real Cons

Σύμφωνα με την εταιρεία τα EBITDA του ομίλου το 2024, μετά την εφαρμογή της λογιστικής αποτύπωσης με βάση τη μέθοδο της αγοραίας τιμής του Προγράμματος δωρεάν διάθεσης μετοχών, περιόδου ανήλθαν σε κέρδη 5,597 εκατ. ευρώ από 5,032 εκατ. ευρώ το 2023.
Η εκτίμηση της επίπτωσης λογιστικής αποτύπωσης με βάση τη μέθοδο της αγοραίας τιμής του Προγράμματος δωρεάν διάθεσης μετοχών ανέρχεται σε 1,709 εκατ. ευρώ και για το 2025 θα είναι 872 χιλ. ευρώ.
Τα δημοσιευμένα καθαρά κέρδη λόγω της επίδρασης ήταν 2,67 εκατ. ευρώ αντί για πάνω από 4 εκατ. ευρώ.
Έτσι το P/E της μετοχής φαίνεται στις 35 φορές αντί 22,5 φορές περίπου.
Επιβάρυνση από stock option έχουν και άλλες εισηγμένες όπως Ευρωσύμβουλοι, Κρι-Κρι, τράπεζες και άλλες εταιρείες. Προφανώς και όλες οι περιπτώσεις δεν είναι ίδιες.
Για παράδειγμα η Κρι-Κρι έχει τεράστια βελτίωση στα αποτελέσματα και στο ταμπλό έχει αποτυπωθεί με μεγάλο ράλι της μετοχής.

Γιώργος Κατικάς
george.katikas@gmail.com
www.bankingnews.gr