Έχει δώσει άδεια έρευνας και εκμετάλλευσης στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου από τη Ρόδο ως την Κύπρο...
Ο Tayip Erdogan είπε ξεκάθαρα ότι η Τουρκία δεν αγόρασε το πλωτό γεωτρύπανο Deepsea Metro II για να… κάθεται. Θα το στείλει, άμεσα, όπως τόνισε στην κυπριακή ΑΟΖ. Ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας, Recep Aktag, ήταν πιο συγκεκριμένος. Τα κοιτάσματα της Κύπρου ανήκουν και στους Τουρκοκυπρίους, είπε, και οι συμφωνίες θα πρέπει να εγκριθούν και από αυτούς. Οι ειδικοί αναλυτές φοβούνται ότι η Άγκυρα νιώθει πως χάνει το ενεργειακό παιχνίδι στην περιοχή και δεν θα διστάσει, κατά την πάγια τακτική της, να προκαλέσει ακόμη και πολεμικά επεισόδια στην Κύπρο για να επανέλθει.
Λίγη ιστορία...
Τη δεκαετία του ΄70 είχε προκύψει η εμπλοκή με την αναζήτηση πετρελαίου στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, που έφερε Ελλάδα – Τουρκία στο παρά πέντε αληθινής πολεμικής σύγκρουσης. Η αντιπαράθεση εκείνη «εκτονώθηκε», τραγικά, με την καταστροφή στην Κύπρο και την αδυναμία της Ελλάδας να αντιδράσει. Διπλωματικές όσο και οικονομικές-επιχειρηματικές πηγές των ΗΠΑ, από τότε είχαν δώσει έκταση στη λύση της συνεκμετάλλευσης.
Να θμηθούμε τις άκριτες ανακοινώσεις Χούντας-Παπαδόπουλου το 1973 περί κοιτασμάτων του Αιγαίου, το χάρτη της Τουρκικής ΤΡΑΟ για έρευνες, τις έρευνες το 1974 από το «Τσανταρλί» και το 1976 από το «Σισμίκ» ή «Χόρα» και την τουρκική άποψη περί «ειδικής περιπτώσεως» για τα Ελληνικά νησιά στην υφαλοκρηπίδα .
Η λύση της «συνεκμετάλλευσης» πρότεινε να αναλάβει τις τότε εξαιρετικά δύσκολες, άρα υψηλού κόστους, υποθαλάσσιες έρευνες κάποιο consortium μεγάλων εταιριών και η Ελλάδα με τα πολλά νησιά με την Τουρκία του μεγάλου πληθυσμού, να μοιραστούν «με εμπορικά κριτήρια» το παραγόμενο πετρέλαιο.
Εκείνη η συζήτηση δεν αφέθηκε να προχωρήσει: στην Ελλάδα ο κόσμος είχε βγει στον δρόμο αντι-Δυτικά – ο ίδιος ο Κ. Καραμανλης είχε βγάλει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ – ενώ στην Τουρκία προωθούνταν εσωτερικές διεργασίες και «χωνευόταν» η Κύπρος…
40 έτη μετά...
Κατά στην περίοδο 2011-2014 ο Erdogan βλέποντας τις διεθνείς εξελίξεις και κυρίως το γεγονός ότι εντοπίστηκαν σημαντικά κοιτάσματα τόσο στην Αίγυπτο, όσο και στο Ισραήλ και στην συνέχεια στην Κύπρο, έσπευσε να “γκριζάρει” την κυπριακή ΑΟΖ προσπαθώντας ταυτόχρονα να σπάσει την ενοποίησή της με την αντίστοιχη ελληνική.
Η Άγκυρα ανακοίνωσε πως έχει δικαίωμα να κάνει έρευνες και γεωτρήσεις στην περιοχή που δεν περιλαμβάνεται στα χωρικά ύδατα Ελλάδας και Κύπρου και έδωσε άδεια στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου την TPAO για έρευνες σε μια τεράστια περιοχή που ξεκινάει από τα νότια και ανατολικά της Ρόδου, περικυκλώνει το Καστελόριζο και φτάνει σχεδόν ως τη Συρία, περιλαμβάνει όλη τη θαλάσσια περιοχή από τα κατεχόμενα ως την Τουρκία και νότια φτάνει ως τα όρια της Αιγυπτιακής ΑΟΖ, περιλαμβάνοντας και μεγάλο μέρος της Κυπριακής ΑΟΖ και οικόπεδα τα οποία έχουν παραχωρηθεί για έρευνα σε εταιρείες όπως η ΕΝΙ και τη TOTAL.
Όταν, λοιπόν, ο Erdogan αναφέρεται σε έρευνες και γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είναι εύκολο να καταλάβει κανείς σε ποια περιοχή αναφέρεται.
Η Ανακοίνωση της ιταλικής ΕΝΙ για την ποιότητα των κοιτασμάτων στα οικόπεδα 6 και 10 της κυπριακής ΑΟΖ εκνεύρισε ακόμη περισσότερο την Άγκυρα, η οποία φαίνεται ότι επισπεύδει την αναχώρηση του πλωτού της γεωτρύπανου για την περιοχή.
Ο Erdogan έχει ήδη επιλέξει την “διπλωματία των κανονιοφόρων” και η πλέον πρόσφατη πράξη του ίδιου δράματος παίχτηκε πριν εβδομάδες, όταν η πορεία του πλωτού γεωτρύπανου της ΕΝΙ, Saipem 12000, μπλοκαρίστηκε οριστικά από το Τουρκικό Ναυτικό καθ’ οδόν προς το «Οικόπεδο 3» της Κυπριακής ΑΟΖ.
Το ουσιαστικό αποτέλεσμα ήταν οι τοποθετήσεις μετά την συνάντηση Ιταλίας-Τουρκίας ότι πρέπει να διαφυλαχθούν τα συμφέροντα της ΕΝΙ -απόλυτα λογικό- τα συμφέροντα των δυο κοινοτήτων στην Κύπρο, αλλά και "των χωρών της περιοχής". Δηλαδή αποδοχή αυτοτελούς δικαιώματος της Τουρκίας.
Οι ανακοινώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για δημιουργία Ταμείου κατανομής (υπέρ των δυο κοινοτήτων κ.λπ.) των πόρων που θα αποκτηθούν από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, αν και πάνε κάποιον καιρό πίσω, φοβάμαι ότι δεν αρκούν πια.
Ήδη η πλευρά Akindji-Τουρκοκυπρίων διεκδικεί δικαίωμα απόφασης/συμμετοχής στην απόφαση και όχι απλά συμμετοχή στην κατανομή των πόρων. Η διεθνής κοινότητα δεν δείχνει να αντιδρά -απόδειξη η Ιταλική στάση- πλην του να εύχεται επανέναρξη των συνομιλιών-διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό που έληξαν άδοξα με το ναυάγιο στο Crans-Montana.
Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ανησυχία για τις επόμενες κινήσεις του “σουλτάνου” της Άγκυρας
Θεωρείται σχεδόν δεδομένο πως το Deepsea Metro II, όταν κάνει την εμφάνισή του στην περιοχή θα συνοδεύεται από πολεμικά πλοία, ενώ είναι επίσης δεδομένο ότι δεν υπάρχει κυπριακή δύναμη που να μπορεί να τον σταματήσει.
Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, Άγγελος Συρίγος, υποστηρίζει πως "υπάρχει φόβος η Άγκυρα να προκαλέσει πολεμικά επεισόδια στην κυπριακή ΑΟΖ. Πολύ δύσκολα θα κάνει το ίδιο και στο Αιγαίο γνωρίζοντας ότι οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν δυνατότητα ίδιας ισχύος απάντησης σε οποιαδήποτε τουρκική ενέργεια και έτσι δεν θα ρισκάρει το γόητρο του στρατού της που αποτελεί και τον κορμό του καθεστώτος του Εrdogan".
H υπόθεση του φυσικού αερίου στη Λεκάνη της Λεβαντίνης είναι παιχνίδι για πολύ μεγάλα παιδιά. Όπως απεδείχθη ούτε καν η ΕΝΙ μόνη "μπορεί".
Στην Κυπριακή ΑΟΖ, ωστόσο, υπάρχουν τα πιο ισχυρά αμερικανικά και γαλλικά συμφέροντα. Οι ΗΠΑ έχουν φέρει τη δύναμη κρούσης του IwoJima σε -διαψευδόμενη, πλην πραγματική- διεπαφή και φρούρηση του «Οικοπέδου 10» όπου θα δραστηριοποιηθεί η ExxonMobil, με πρόδρομες εργασίες ήδη του Med Surveyor. Φαίνεται ότι δεν έχουν πρόθεση να επιτρέψουν μια ανάφλεξη στην περιοχή, όπου αναμένεται να “παιχτεί”, για τις επόμενες δεκαετίες, το ενεργειακό παιχνίδι της Ευρώπης για την ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία.
Τάσος Τσιπλάκος - Σύμβουλος Στρατηγικής
C4I Strategy Consultants
www.bankingnews.gr
Λίγη ιστορία...
Τη δεκαετία του ΄70 είχε προκύψει η εμπλοκή με την αναζήτηση πετρελαίου στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, που έφερε Ελλάδα – Τουρκία στο παρά πέντε αληθινής πολεμικής σύγκρουσης. Η αντιπαράθεση εκείνη «εκτονώθηκε», τραγικά, με την καταστροφή στην Κύπρο και την αδυναμία της Ελλάδας να αντιδράσει. Διπλωματικές όσο και οικονομικές-επιχειρηματικές πηγές των ΗΠΑ, από τότε είχαν δώσει έκταση στη λύση της συνεκμετάλλευσης.
Η λύση της «συνεκμετάλλευσης» πρότεινε να αναλάβει τις τότε εξαιρετικά δύσκολες, άρα υψηλού κόστους, υποθαλάσσιες έρευνες κάποιο consortium μεγάλων εταιριών και η Ελλάδα με τα πολλά νησιά με την Τουρκία του μεγάλου πληθυσμού, να μοιραστούν «με εμπορικά κριτήρια» το παραγόμενο πετρέλαιο.
Εκείνη η συζήτηση δεν αφέθηκε να προχωρήσει: στην Ελλάδα ο κόσμος είχε βγει στον δρόμο αντι-Δυτικά – ο ίδιος ο Κ. Καραμανλης είχε βγάλει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ – ενώ στην Τουρκία προωθούνταν εσωτερικές διεργασίες και «χωνευόταν» η Κύπρος…
40 έτη μετά...
Κατά στην περίοδο 2011-2014 ο Erdogan βλέποντας τις διεθνείς εξελίξεις και κυρίως το γεγονός ότι εντοπίστηκαν σημαντικά κοιτάσματα τόσο στην Αίγυπτο, όσο και στο Ισραήλ και στην συνέχεια στην Κύπρο, έσπευσε να “γκριζάρει” την κυπριακή ΑΟΖ προσπαθώντας ταυτόχρονα να σπάσει την ενοποίησή της με την αντίστοιχη ελληνική.
Όταν, λοιπόν, ο Erdogan αναφέρεται σε έρευνες και γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είναι εύκολο να καταλάβει κανείς σε ποια περιοχή αναφέρεται.
Η Ανακοίνωση της ιταλικής ΕΝΙ για την ποιότητα των κοιτασμάτων στα οικόπεδα 6 και 10 της κυπριακής ΑΟΖ εκνεύρισε ακόμη περισσότερο την Άγκυρα, η οποία φαίνεται ότι επισπεύδει την αναχώρηση του πλωτού της γεωτρύπανου για την περιοχή.
Το ουσιαστικό αποτέλεσμα ήταν οι τοποθετήσεις μετά την συνάντηση Ιταλίας-Τουρκίας ότι πρέπει να διαφυλαχθούν τα συμφέροντα της ΕΝΙ -απόλυτα λογικό- τα συμφέροντα των δυο κοινοτήτων στην Κύπρο, αλλά και "των χωρών της περιοχής". Δηλαδή αποδοχή αυτοτελούς δικαιώματος της Τουρκίας.
Οι ανακοινώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για δημιουργία Ταμείου κατανομής (υπέρ των δυο κοινοτήτων κ.λπ.) των πόρων που θα αποκτηθούν από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, αν και πάνε κάποιον καιρό πίσω, φοβάμαι ότι δεν αρκούν πια.
Ήδη η πλευρά Akindji-Τουρκοκυπρίων διεκδικεί δικαίωμα απόφασης/συμμετοχής στην απόφαση και όχι απλά συμμετοχή στην κατανομή των πόρων. Η διεθνής κοινότητα δεν δείχνει να αντιδρά -απόδειξη η Ιταλική στάση- πλην του να εύχεται επανέναρξη των συνομιλιών-διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό που έληξαν άδοξα με το ναυάγιο στο Crans-Montana.
Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ανησυχία για τις επόμενες κινήσεις του “σουλτάνου” της Άγκυρας
Θεωρείται σχεδόν δεδομένο πως το Deepsea Metro II, όταν κάνει την εμφάνισή του στην περιοχή θα συνοδεύεται από πολεμικά πλοία, ενώ είναι επίσης δεδομένο ότι δεν υπάρχει κυπριακή δύναμη που να μπορεί να τον σταματήσει.
Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, Άγγελος Συρίγος, υποστηρίζει πως "υπάρχει φόβος η Άγκυρα να προκαλέσει πολεμικά επεισόδια στην κυπριακή ΑΟΖ. Πολύ δύσκολα θα κάνει το ίδιο και στο Αιγαίο γνωρίζοντας ότι οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν δυνατότητα ίδιας ισχύος απάντησης σε οποιαδήποτε τουρκική ενέργεια και έτσι δεν θα ρισκάρει το γόητρο του στρατού της που αποτελεί και τον κορμό του καθεστώτος του Εrdogan".
Στην Κυπριακή ΑΟΖ, ωστόσο, υπάρχουν τα πιο ισχυρά αμερικανικά και γαλλικά συμφέροντα. Οι ΗΠΑ έχουν φέρει τη δύναμη κρούσης του IwoJima σε -διαψευδόμενη, πλην πραγματική- διεπαφή και φρούρηση του «Οικοπέδου 10» όπου θα δραστηριοποιηθεί η ExxonMobil, με πρόδρομες εργασίες ήδη του Med Surveyor. Φαίνεται ότι δεν έχουν πρόθεση να επιτρέψουν μια ανάφλεξη στην περιοχή, όπου αναμένεται να “παιχτεί”, για τις επόμενες δεκαετίες, το ενεργειακό παιχνίδι της Ευρώπης για την ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία.
Τάσος Τσιπλάκος - Σύμβουλος Στρατηγικής
C4I Strategy Consultants
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών