ΔΝΤ: «Κόλαση» στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα ως το 2023 - Ζωτικής σημασίας η τιθάσευση του πληθωρισμού

Ως το 2023 αναμένεται κρατήσει η «κόλαση» στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, σύμφωνα με το ΔΝΤ, που προσθέτει πως η πρόκληση για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στην Ευρώπη είναι να στηρίξουν την ανάκαμψη χωρίς να επιτρέψουν την εδραίωση του υψηλού πληθωρισμού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη γενική διευθύντρια του Ταμείου, Kristallina Georgieva, όταν οι χώρες ζήτησαν από τους ανθρώπους να κλειστούν στο σπίτι για να θέσουν υπό έλεγχο την πανδημία του COVID-19, οι καταναλωτές μείωσαν τις δαπάνες για υπηρεσίες και αγόρασαν περισσότερα αγαθά.
Η επαναλειτουργία των οικονομιών ενίσχυσε την παραγωγή της μεταποίησης, αλλά τα νέα lockdowns και οι ελλείψεις ενδιάμεσων αγαθών σε κλάδους που ξεκινούν από τα χημικά και φτάνουν ως τους ημιαγωγούς προκάλεσαν στασιμότητα στην ανάκαμψη της βιομηχανικής παραγωγής.
Οι τιμές των βασικών καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκαν ραγδαία καθώς οι χρόνοι παράδοσης έφταναν σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα — τροφοδοτώντας τη συζήτηση για τον πληθωρισμό και την πορεία της νομισματικής πολιτικής.
Σε ένα μια νέα μας εκτίμηση, αναφέρουμε ότι η βιομηχανική παραγωγή στη ζώνη του ευρώ το φθινόπωρο του 2021 θα ήταν περίπου 6% χωρίς τα προβλήματα των εφοδιαστικών αλυσίδων.
Με βάση την ιστορική συσχέτιση μεταξύ της μεταποίησης και της συνολικής παραγωγής, εκτιμούμε ότι το ΑΕΠ θα ήταν περίπου 2% υψηλότερο — κι αυτό ισοδυναμεί με την ανάπτυξη περίπου ενός έτους στο διάστημα πριν από την πανδημία.
Η επιβράδυνση της παραγωγής υπήρξε μεγαλύτερη σε χώρες όπου οι μεταποιητικές επιχειρήσεις εξαρτώνται από εξαιρετικά διαφοροποιημένες ενδιάμεσες εισροές.
Τα βασικά παραδείγματα περιλαμβάνουν χώρες με μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως και η Γερμανία και η Τσεχία όπου η βιομηχανική παραγωγή θα ήταν μέχρι και 14% υψηλότερη.
Οι περιορισμοί στην προσφορά, λόγω των διαταραχών στις εφοδιαστικές αλυσίδες διαδραμάτισαν επίσης σημαντικό ρόλο στην τροφοδότηση του πληθωρισμού των τιμών παραγωγού στη ζώνη του ευρώ — αλλά το ίδιο ισχύει και για την ισχυρή ζήτηση.
Η συμβολή του πληθωρισμού των τιμών παραγωγού ήταν περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα σε σχέση με τους προ πανδημίας χρόνια κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2021.
Εκτιμούμε ότι οι διαταραχές της προσφοράς μπορούν να εξηγήσουν περίπου το ήμισυ της αύξησης του πληθωρισμού στις τιμές των βιομηχανικών αγαθών.
Το υπόλοιπο μισό εξηγείται κυρίως από την αυξημένη ζήτηση.
Οι διαταραχές του εφοδιασμού είχαν μικρότερο αντίκτυπο στις βασικές τιμές καταναλωτή (πληθωρισμός, εξαιρουμένων των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων).
Ο πληθωρισμός αυτός ήταν μόνο περίπου 0,5 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος κατά την ίδια περίοδο λόγω των περιορισμών στην προσφορά βιομηχανικών αγαθών από ό,τι θα ήταν διαφορετικά.
Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη επειδή τα αγαθά αποτελούν λιγότερο από το ήμισυ του καλαθιού κατανάλωσης.
Οι τιμές των υπηρεσιών, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ, είναι λιγότερο ευαίσθητες από εκείνες των αγαθών στα προβλήματα της προσφοράς.

Τα προβλήματα θα μπορούσαν να παραμείνουν

Σε παγκόσμιο επίπεδο, διαπιστώνουμε ότι έως και το 40% των περιορισμών προσφοράς στη μεταποίηση μπορεί να εντοπιστεί σε προσωρινή διακοπή της παραγωγής, η οποία θα πρέπει να έχει μόνο παροδικές επιπτώσεις στον πληθωρισμό.
Το ίδιο ισχύει και για τα έντονα καιρικά φαινόμενα και τα βιομηχανικά ατυχήματα που έφεραν δυσχέρειες στην παραγωγή μικροτσίπ και αυτοκινήτων το 2021.
Άλλοι παράγοντες περιορισμών στην προσφορά, όπως οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού (που εξηγούν έως και το 10 % των περιορισμών προσφοράς στη μεταποίηση παγκοσμίως) και η γήρανση των υποδομών της εφοδιαστικής αλυσίδας, θα μπορούσαν ωστόσο να έχουν πιο επίμονες επιπτώσεις στην προσφορά και τον πληθωρισμό από ό, τι μια προσωρινή διακοπή της παραγωγής.
Στα τέλη του περασμένου έτους, ειδικοί της αυτοκινητοβιομηχανίας ανέμεναν ότι οι ελλείψεις εφοδιασμού θα ξεπεραστούν σε μεγάλο βαθμό μέχρι τα μέσα του 2022, ή το πολύ ως τα τέλη του.

Η μετάλλαξη Omicron έχει προκαλέσει νέα αβεβαιότητα.
Ευρώπη και Κίνα έχουν επιβάλει νέους περιορισμούς και ενδέχεται να ακολουθήσουν νέες διαταραχές.
Συνολικά, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα θα μπορούσαν να διαρκέσουν περισσότερο, ενδεχομένως ως το 2023.

Προτεραιότητες πολιτικής

Η πρώτη γραμμή άμυνας είναι η άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων του εφοδιασμού με κανονιστικά μέτρα, όπου είναι δυνατόν, για παράδειγμα με την ταχεία παρακολούθηση της αδειοδότησης των εργαζομένων στον τομέα των μεταφορών και των logistics, την προσωρινή χαλάρωση των περιορισμών στο ωράριο λειτουργίας των λιμένων, τον εξορθολογισμό των τελωνειακών ελέγχων, τη χαλάρωση των κανόνων μετανάστευσης για την άμβλυνση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και την εφαρμογή πρακτικών που περιορίζουν την εξάπλωση του ιού και προστατεύουν την υγεία των εργαζομένων.
Τα φορολογικά μέτρα θα πρέπει επίσης να εφαρμόζονται ενεργά για την άμβλυνση των σημείων συμφόρησης και την αποφυγή μόνιμων ζημιών στη δυνητική παραγωγή.
Η συνολική στήριξη της ζήτησης ευρείας βάσης αυτή τη στιγμή θα μπορούσε να εντείνει τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας και να αυξήσει τον πληθωρισμό με περιορισμένο αντίκτυπο στην παραγωγή και την απασχόληση.
Η υποστήριξη θα πρέπει να είναι καλά στοχευμένη.
Για παράδειγμα, παραμένει σημαντικό να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας που θα είναι βιώσιμες μόλις αμβλυνθούν τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας (όπως οι θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης υψηλής έντασης δεξιοτήτων που επηρεάζονται από ενδιάμεσες ελλείψεις εισροών).
Εξίσου ζωτικής σημασίας είναι να διασφαλιστεί η ανάκαμψη της προσφοράς εργασίας με την άρση των εμποδίων στην εργασία (με την επέκταση της αξιόπιστης φροντίδας για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, για παράδειγμα) και με τη συμβολή στην κατάρτιση των εργαζομένων σε δεξιότητες απαραίτητες στη αγορά.

Σωστή η αποφαση της ΕΚT να διατηρήσει χαλαρή τη νομισματική της πολιτική

Η προοπτική μιας παρατεταμένης επιμονής των προβλημάτων προσφοράς λόγω διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα εγείρει προκλήσεις για τους υπεύθυνους χάραξης νομισματικής πολιτικής — δηλαδή να στηρίξουν την ακόμη ατελή ανάκαμψη και να διασφαλίσουν ότι η παραγωγή θα καλύψει την προ πανδημίας τάση της — χωρίς να επιτρέπουν σε μισθούς και τιμές να κλιμακώνονται προς τα πάνω.
Η διατήρηση των μεσοπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό σε σταθερό επίπεδο, παρά τις παροδικές πληθωριστικές τάσεις, που προκαλούνται από τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και την αύξηση των τιμών της ενέργειας, είναι καίριας σημασίας για τη διαχείριση αυτού του συμβιβασμού.
Παρά την σημαντική αύξηση των θέσεων εργασίας στη ζώνη του ευρώ, πρόσφατα στοιχεία και ιστορικά προηγούμενα δείχνουν ότι οι μισθοί θα αυξηθούν μόνο συγκρατημένα και, ως εκ τούτου, αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί ελαφρώς κάτω από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μόλις εξασθενήσει η πανδημία.
Η ΕΚΤ αποφάσισε πολύ σωστά να διατηρήσει μια χαλαρή νομισματική πολιτική μέχρις ότου επιτευχθεί ο μεσοπρόθεσμος στόχος της για τον πληθωρισμό, διατηρώντας παράλληλα την ευελιξία της ώστε να μπορεί να προσαρμόσει την πορεία της εάν ο υψηλός υποκείμενος πληθωρισμός αποδειχθεί πιο ανθεκτικός από ό,τι αναμενόταν.
Σε γενικές γραμμές, για να σταθεροποιήσουν τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό κοντά στο στόχο, είναι ζωτικής σημασίας οι κεντρικοί τραπεζίτες να συνεχίσουν να κοινοποιούν τον τρόπο με τον οποίο θα αντιδρούν στον πληθωρισμό και σε άλλα οικονομικά στοιχεία και να δηλώνουν ότι είναι έτοιμοι να αντιδράσουν σε οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή στις μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό.
Με όσο μεγαλύτερη επιτυχία αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας και τα δημοσιονομικά, τόσο λιγότερο πιθανό είναι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να αναγκαστούν να μειώσουν τη συνολική και την ανάπτυξη, για να θέσουν υπό έλεγχο των πληθωρισμό.

www.bankingnews.gr